Seksueel grensoverschrijdend gedrag: verschil tussen versies

Huidige versie van 1 okt 2024 om 10:35

Iets naars meegemaakt?

Als je iets moeilijks hebt meegemaakt, vertel het aan iemand die je vertrouwt. Je kan ook altijd appen of bellen met de Kindertelefoon (Nederland) of Awel (België). Je staat er niet alleen voor.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag of seksueel wangedrag vertoon je als je seksuele opmerkingen maakt of seksuele handelingen verricht met een ander, die dat niet wil. Het woord "grensoverschrijdend" betekent dat er een grens wordt overgegaan. Dit gebeurt als iemand iets doet tegen de wil van de ander.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft verschillende vormen. Het kunnen seksuele opmerkingen zijn, die persoon A tegen persoon B maakt. Ook kunnen het handelingen zijn. Dit hoeft niet per se seks te zijn, maar ze worden wel als seksueel opgevat. Ook kan er sprake zijn van sextortion/sexting: misbruik van foto's e.d. door de ander door die te verspreiden via internet/sociale media etc. Sinds 1 juli 2024 is in Nederland ook het op straat opmerkingen maken, fluiten naar iemand en dergelijke (dat wordt straatintimidatie genoemd) strafbaar.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan zowel door mannen als door vrouwen gedaan worden.

Wat is het probleem?

Bij seks is het belangrijk dat beide mensen akkoord gaan. Zij moeten op één lijn met elkaar zitten. Op de deze manier is het een prettige ervaring voor beide mensen.

Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag is dit niet het geval. Dan is gaat één persoon niet akkoord wat er gebeurt. Vaak speelt een machtssituatie een rol. Dit betekent dat de persoon die handelingen verricht of opmerkingen maakt meer macht heeft dan degene die ze onprettig vindt. Denk hierbij aan een baas en een werknemer. In sommige gevallen heeft de persoon helemaal geen toestemming van de ander. Dit kan leiden tot seksueel geweld, aanranding of verkrachting.

In gevallen waarbij kinderen of jongeren betrokken zijn spreekt men van een zedendelict. Dit wordt ook als grensoverschrijdend gedrag gezien. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een volwassen persoon een kind of jongere benadert.

Gevolgen

Seksueel overschrijdend gedrag heeft een aantal gevolgen voor het slachtoffer:

Traumatische seksualisering: dit leidt tot een trauma rondom seksualiteit en intimiteit.
Verraad: verminderd gevoel van veiligheid en vertrouwen in een ander.
Machteloosheid: de eigen wil, eigen verlangen en behoefte en het gevoel van vertrouwen in eigen kunnen wordt stelselmatig miskend.
Stigmatisering: de vorming van een negatief zelfbeeld, zoals slecht te zijn en schuldgevoel.
Herhaald slachtofferschap: kinderen en jongeren bij wie vaak de seksuele grens overschreden is zijn extra kwetsbaar opnieuw misbruikt te worden.
Intergenerationele overdracht: een kind of jongere die seksueel misbruik meemaakt, loopt grote kans om later als volwassene zelf dit gedrag te vertonen.

Wanneer ernstige gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag

De gevolgen voor slachtoffers ervan kunnen ernstig zijn wanneer:

Het slachtoffer jonger dan twaalf is
De dader een familielid is
Het kind zich moeilijk kan onttrekken aan seksuele contacten
Het misbruik vaak en/of gedurende lange tijd plaats vindt
Dwang, chantage of geweld wordt gebruikt
Er sprake is van penetratie
De geheimhouding langer duurt.

Gevolgen voor daders ervan

Wie dit gedrag toont kan daardoor te maken krijgen met bijvoorbeeld:

een straatverbod
baanverlies
of zelfs gevangenisstraf

Media

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{Moeilijk}}
+{{trauma}}
+'''Seksueel grensoverschrijdend gedrag''' of '''seksueel wangedrag''' vertoon je als je seksuele opmerkingen maakt of seksuele handelingen verricht met een ander, die dat niet wil. Het woord "grensoverschrijdend" betekent dat er een grens wordt overgegaan. Dit gebeurt als iemand iets doet tegen de wil van de ander.
-{{verbeteren}}
-'''Seksueel grensoverschrijdend gedrag''' is een vorm van [[grensoverschrijdend gedrag]], waarbij de ene persoon [[seks|seksueel]] getinte opmerkingen maakt of [[intiem]]e en seksuele handelingen bij een ander verricht, terwijl die andere persoon dat niet wil.
+Seksueel grensoverschrijdend gedrag heeft verschillende vormen. Het kunnen seksuele opmerkingen zijn, die persoon A tegen persoon B maakt. Ook kunnen het handelingen zijn. Dit hoeft niet per se [[seks]] te zijn, maar ze worden wel als seksueel opgevat. Ook kan er sprake zijn van sextortion/[[sexting]]: misbruik van foto's e.d. door de ander door die te verspreiden via internet/sociale media etc. Sinds 1 juli 2024 is in Nederland ook het op straat opmerkingen maken, fluiten naar iemand en dergelijke (dat wordt [[Intimidatie|straatintimidatie]] genoemd) strafbaar.
-Met grensoverschrijdend wordt bedoeld dat er een [[grens]] wordt overgegaan. Namelijk dat een persoon te ver gaat als die (zonder dat dat mag) tegen de wil van iemand anders iets doet.
+Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan zowel door mannen als door vrouwen gedaan worden.
 == Wat is het probleem? ==
+Bij seks is het belangrijk dat beide mensen akkoord gaan. Zij moeten op één lijn met elkaar zitten. Op de deze manier is het een prettige ervaring voor beide mensen.
-Dit is de reden waarom het een probleem is in de samenleving:
-* Kinderen en jongeren zijn kwetsbaar wat seksualiteit betreft.
+Bij seksueel grensoverschrijdend gedrag is dit niet het geval. Dan is gaat één persoon niet akkoord wat er gebeurt. Vaak speelt een [[machtssituatie]] een rol. Dit betekent dat de persoon die handelingen verricht of opmerkingen maakt meer macht heeft dan degene die ze onprettig vindt. Denk hierbij aan een baas en een werknemer. In sommige gevallen heeft de persoon helemaal geen [[toestemming]] van de ander. Dit kan leiden tot [[seksueel geweld]], [[aanranding]] of [[verkrachting]].
-* Kinderen en jongeren krijgen twee keer zo vaak te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag, zowel [[fysiek]] (aanraking of iets dat nog verder gaat) als [[verbaal]] (nafluiten, foute opmerkingen en dergelijke).
-* Eén op de tien meisjes is aangerand en/of verkracht.
+In gevallen waarbij kinderen of jongeren betrokken zijn spreekt men van een [[zedendelict]]. Dit wordt ook als grensoverschrijdend gedrag gezien. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een volwassen persoon een kind of jongere benadert.
 == Gevolgen ==
-Volgens het model van Finkelhoorn Brown heeft seksueel overschrijdend gedrag de volgende gevolgen voor het slachtoffer:
+Seksueel overschrijdend gedrag heeft een aantal gevolgen voor het slachtoffer:
-* Traumatische seksualisering: misvorming van psycho-seksuele ontwikkeling.
+* Traumatische seksualisering: dit leidt tot een [[Trauma (medisch)|trauma]] rondom seksualiteit en [[intimiteit]].
 * Verraad: verminderd gevoel van veiligheid en vertrouwen in een ander.
 * Machteloosheid: de eigen wil, eigen verlangen en behoefte en het gevoel van vertrouwen in eigen kunnen wordt stelselmatig miskend.
-* Stigmatisering: de vorming van negatief zelfbeeld, zoals slecht te zijn en schuldgevoel.
+* Stigmatisering: de vorming van een negatief zelfbeeld, zoals slecht te zijn en schuldgevoel.
 * Herhaald slachtofferschap: kinderen en jongeren bij wie vaak de seksuele grens overschreden is zijn extra kwetsbaar opnieuw misbruikt te worden.
 * Intergenerationele overdracht: een kind of jongere die seksueel misbruik meemaakt, loopt grote kans om later als volwassene zelf dit gedrag te vertonen.
+== Wanneer ernstige gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag ==
-== Vlaggensysteem ==
+De gevolgen voor slachtoffers ervan kunnen ernstig zijn wanneer:
-Het vlaggensysteem is een hulpmiddel voor het herkennen van seksueel gedrag van kinderen en jongeren om op tijd te herkennen en duidelijk te beoordelen.
+* Het slachtoffer jonger dan twaalf is
+* De dader een familielid is
+* Het kind zich moeilijk kan onttrekken aan seksuele contacten
+* Het misbruik vaak en/of gedurende lange tijd plaats vindt
+* Dwang, chantage of geweld wordt gebruikt
+* Er sprake is van penetratie
+* De geheimhouding langer duurt.
+== Gevolgen voor daders ervan ==
-Het vlaggensysteem onderscheidt vier categorieën van seksueel gedrag van kinderen en jongeren namelijk: gezond gedrag, licht grensoverschrijdend, zwaar grensoverschrijdend gedrag en ernstig grensoverschrijdend gedrag.
+Wie dit gedrag toont kan daardoor te maken krijgen met bijvoorbeeld:
+* een straatverbod
-Op basis daarvan kan een keuze en advies uit gemaakt worden en begeleiding of verwijzing worden gemaakt.
+* baanverlies
+* of zelfs gevangenisstraf
+== Media ==
-Bij het vlaggensysteem wordt met de kleuren van de vlaggen aangegeven hoe ver iemand over de grens gaat. Je hebt 4 kleuren met de volgende betekenissen:
+*[https://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/4855/je-lijf-is-van-jou Je lijf is van jou (NTR/Het Klokhuis)]
-* Groen: gezond gedrag hoort bij de leeftijd
+*[https://npokennis.nl/story/316/wat-is-seksueel-grensoverschrijdend-gedrag?at_medium=email&at_emailtype=retention&at_campaign=nieuwsbrief-29-juli-2023 Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag? (NPO Kennis)]
-* Geel: licht grensoverschrijdend gedrag
+*[https://www.helpwanted.nl/ Helpwanted.nl]
-* Rood: zwaar grensoverschrijdend gedrag
+*[https://slachtofferwijzer.nl/artikelen/straatintimidatie-wat-is-het Straatintimidatie wat is het]
-* Zwart: ernstig grensoverschrijdend gedrag
+[[Categorie:Menselijk lichaam]]
-== Waarom het vlaggensysteem ==
+[[Categorie:Seksualiteit]]
-Dit zijn de reden waarom een vlaggensysteem wordt gebruikt in de samenleving:
+[[Categorie:Mediawijsheid]]
-* Geseksualiseerde samenleving met weinig kennis
-* Seksuele weerbaarheid beperkt
-* Discussie over seks is vaak geladen en persoonlijk
-* Er is een groot gevoel van verantwoordelijkheid
-* Soms vooral risico's vermijden
-* Seksuele ontwikkeling krijgt weinig ruimte
-* Overreactie
-* Men gaat vaak gesprek uit de weg
-* Mistoestanden blijven toegedekt.
-== Normaliteitenlijst ==
-Om goed met het vlaggensysteem te kunnen werken en te weten welke vlag het is, wordt gebruik gemaakt van zes criteria:
-* Wederzijde toestemming: Wil het kind zelf, wil eventueel het andere kind ook, tussen kinderen: vinden beide kinderen het seksuele gedrag prettig?
-* Vrijwilligheid: Kiest het kind er zelf voor, durft het / is het in staat om nee te zeggen?
-* Gelijkwaardigheid: Zijn het kind en het andere kind even oud, sterk, slim, of is er sprake van machtsverschil?
-* Context adequaat: is het seksuele gedrag gepast, stoort of choqueert het anderen in de omgeving niet?
-* Ontwikkeling adequaat: Doet het kind niets waar het te jong of oud voor is, past het seksueel gedrag bij de ontwikkelingsleeftijd van het kind?
-* Zelfrespect: Heeft het kind zicht op de gevolgen van zijn of haar gedrag, neemt het geen risico's die schadelijke gevolgen hebben?
-== Signaleren van seksueel grensoverschrijdend gedrag ==
-Om goed te signaleren moet je op de volgende dingen letten:
-* Het hebben van een niet-pluis-gevoel bij je zelf is een belangrijk signaal. Probeer helder te krijgen wat je hebt gezien of gehoord of geroken. Neem dit serieus!
-* Algemene signalen zoals:
-* Vrij plotselinge emotionele- of gedragsverandering
-* Sterke wisselingen in gedrag of stemmingen
-* Plotselinge terugval van vaardigheden of fysiek functioneren
-* Zelfbeschadigingsgedrag
-* Plotseling overmatig alcoholgebruik of drugsgebruik
-*Plotseling agressief of fysiek grensoverschrijdend gedrag
-*Intiem of seksueel gedrag dat niet past bij de seksuele ontwikkeling
-*Vermijden van situaties die voorheen plezierig waren.
-== Wanneer ernstige gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag ==
-De gevolgen voor slachtoffers ervan kunnen ernstig zijn wanneer:
-* het slachtoffer jonger dan twaalf is
-* de dader een familielid is
-* het kind zich moeilijk kan onttrekken aan seksuele contacten
-* het misbruik vaak en/of gedurende lange tijd plaats vindt
-* dwang, chantage of geweld wordt gebruikt
-* er sprake is van penetratie
-* de geheimhouding langer duurt.
-[[Categorie:Maatschappij]]