Wenteltrap: verschil tussen versies
k |
k |
||
| Regel 2: | Regel 2: | ||
Een '''wenteltrap''' (soms in [[Architectuur|architectonische]] beschrijvingen aangeduid als ''ondeugd)'' is een [[trap]] die zich krult rond een ''spil'' of de centrale paal. Ze hebben meestal alleen een leuning aan de buitenkant en aan de binnenkant alleen de centrale paal. Een vierkante wenteltrap gaat uit van een vierkant trappenhuis en breidt de treden en leuning uit tot een vierkant, wat resulteert in ongelijke treden (groter waar ze zich uitstrekken tot in een hoek van het vierkant - zie afbeelding). Een zuivere spiraal gaat uit van een cirkelvormig trappenhuis. Een strakke wenteltrap met een centrale paal is zeer ruimtebesparend in het gebruik van vloeroppervlak. |
Een '''wenteltrap''' (soms in [[Architectuur|architectonische]] beschrijvingen aangeduid als ''ondeugd)'' is een [[trap]] die zich krult rond een ''spil'' of de centrale paal. Ze hebben meestal alleen een leuning aan de buitenkant en aan de binnenkant alleen de centrale paal. Een vierkante wenteltrap gaat uit van een vierkant trappenhuis en breidt de treden en leuning uit tot een vierkant, wat resulteert in ongelijke treden (groter waar ze zich uitstrekken tot in een hoek van het vierkant - zie afbeelding). Een zuivere spiraal gaat uit van een cirkelvormig trappenhuis. Een strakke wenteltrap met een centrale paal is zeer ruimtebesparend in het gebruik van vloeroppervlak. |
||
| − | Het vroegste architecturale beeld van een wenteltrap werd getoond op een witte terracotta pot |
+ | Het vroegste architecturale beeld van een wenteltrap werd getoond op een witte terracotta pot van 7400 jaar geleden die in Hunan [[China]] werd ontdekt. In ongeveer 480 v. Chr. werd de wenteltrap van Tempel A in Selinunte, [[Sicilië]] gebouwd. |
Wenteltrappen hebben het nadeel dat ze erg steil zijn als ze krap zijn of als ze niet worden ondersteund door een middenkolom.<gallery> |
Wenteltrappen hebben het nadeel dat ze erg steil zijn als ze krap zijn of als ze niet worden ondersteund door een middenkolom.<gallery> |
||
Versie van 14 mei 2022 13:38
Een wenteltrap (soms in architectonische beschrijvingen aangeduid als ondeugd) is een trap die zich krult rond een spil of de centrale paal. Ze hebben meestal alleen een leuning aan de buitenkant en aan de binnenkant alleen de centrale paal. Een vierkante wenteltrap gaat uit van een vierkant trappenhuis en breidt de treden en leuning uit tot een vierkant, wat resulteert in ongelijke treden (groter waar ze zich uitstrekken tot in een hoek van het vierkant - zie afbeelding). Een zuivere spiraal gaat uit van een cirkelvormig trappenhuis. Een strakke wenteltrap met een centrale paal is zeer ruimtebesparend in het gebruik van vloeroppervlak.
Het vroegste architecturale beeld van een wenteltrap werd getoond op een witte terracotta pot van 7400 jaar geleden die in Hunan China werd ontdekt. In ongeveer 480 v. Chr. werd de wenteltrap van Tempel A in Selinunte, Sicilië gebouwd.
Wenteltrappen hebben het nadeel dat ze erg steil zijn als ze krap zijn of als ze niet worden ondersteund door een middenkolom.
Spiraaltrap zonder middenkolom
Stenen wenteltrap met middenkolom
Industriële wenteltrap met dragende leuning
Zelfdragende houten spiraaltrap, zonder middenkolom
Een ander nadeel is dat het loopvlak (aantrede) dichtbij de kolom heel smal is. Dus je kunt het beste aan de buitenkant lopen, waar ook de leuning zit. Elkaar passeren op een wenteltrap gaat lastig.
In de middeleeuwen worden wenteltrappen toegepast in de kasteeltorens en later in de kerktorens. Deze hadden ook een verdedigende functie. Deze wenteltrappen waren geheel van steen. Later ontstonden er ook houten en nog weer later stalen wenteltrappen waarbij de leuning ook een dragende fuctie kreeg. Dit werden meer spiraalvormige trappen waarbij de aantrede in de binnenbocht wat breeder is dan bij de wenteltrap. Er hoeft dan ook geen centrale kolom te zijn. De trap is dan zelfdragend.
In de meeste rijtjeshuizen zijn de trappen recht (waarbij de aantrede over de hele breedte gelijk is). Naar de overloop (bordes) toe draait de trap. Daar is het dus een stukje wenteltrap en worden de aantreden in de binnenbocht smal. Een eventuele traplift voor slechtlopende mensen kan dan ook het beste in de binnenbocht worden aangebracht, zodat voor de andere bewoners de trap goed begaanbaar blijft.