Testbeeld

Dit testbeeld wordt in Europa en Afrika vaak gebruikt.

Een testbeeld, zoals deze hiernaast, is een (bijna helemaal) stilstaande afbeelding die gebruikt kan worden om te controleren of de tv goed is ingesteld, en of er problemen met de ontvangst zijn.

In Nederland en België wordt een testbeeld gebruikt dat bekend staat als het Philips PM5544 testbeeld. Het beeld is ooit bedacht door electronicafabriek Philips. Het testbeeld kun je gebruiken om een beeldscherm of tv-toestel goed in te regelen. De balken en vakjes hebben bijna allemaal een functie. In onderstaand overzicht is geprobeerd om zo volledig mogelijk te zijn in zo min mogelijk ingewikkelde termen.

Waar is dat alles voor?

Meestal bestaan testbeelden uit kleurenbalken, blokken en strepen. Maar al die dingen zijn er niet voor niets:

• als het tv-toestel goed is ingesteld, zijn aan alle kanten van het beeld zwart/witte balkjes te zien. Aan de boven- en onderkant zijn ze wat dunner dan aan de rechter- en linkerkant van het scherm. Als alle randen zichtbaar zijn, kun je het hele beeld zien.
• met de grote cirkel in het midden en de grijze vakjes op de achtergrond kun je de hoogte en breedte van het beeld instellen.
• met de verticale witte en zwarte strepen onder het midden is de beeldscherpte vast te stellen. Bij een goede afstemming mag er geen gekleurd grillig bewegend patroon te zien zijn.
• het witte lijnenwerk in de grijze achtergrond kan, samen met het witte kruis in het zwarte vlak middenin het testbeeld, verdwijnen als het toestel niet goed is afgesteld de witte lijnen en worden en zijn ze grijs of zwart. Het probleem is op te lossen door helderheid en contrast/verzadiging aan te passen, waardoor de witte lijnen weer zichtbaar worden.
• de grijze/witte/zwarte blokken vlak boven de stationsnaam worden gebruikt om de grijstinten in te stellen. Als het toestel goed is afgesteld zijn de scheidingen tussen de afzonderlijke kleuren goed te zien. Ook mogen er geen gekleurde randjes zichtbaar zijn en mag elk vlak maar één kleur hebben.
• De zwarte balk bovenin en onderin de cirkel moet rechts en links scherp afsteken tegen de witte achtergrond. Als de overgang niet scherp verloopt is het toestel niet goed afgestemd. In de onderste balk staat vaak de naam van de tv-zender.
• Het verticale streepje links onder de bovenste zwarte balk is er om te zien of er reflectie is. Als je met je eigen antenne een tv-signaal ontvangt kun je dat signaal 'dubbel' ontvangen, bijvoorbeeld als het signaal tegen een gebouw ketst en nogmaals door de antenne wordt ontvangen. Er mag maar één streepje te zien zijn.
• Vlak boven de gekleurde blokken is een balk met zwart/grijze vakjes. Alle blokjes moeten goed te zien zijn, zonder dat kleuren 'doorlopen' of trillen. De kleuren van de grijze vakken kunnen per testbeeld anders zijn.
• Links en rechts van de cirkel staan twee haken. ([ en ]). De kleuren in die haken hebben te maken met kleur signalering. Ze worden zo bovenop het zwartwitsignaal gezet, dat een zwartwit-tv ze niet ziet.
• De kleurenbalk in het midden herken je wel. De zes kleuren in de cirkel is voor de afstemming van de kleuren. Als een kleur uitvalt, dan zie je dat meteen. Er staan zes kleuren in. Dit zijn van links naar rechts: geel, cyaan, groen, magenta, rood en blauw.
• Onder in de cirkel is een geel vlak te zien dat door een rood blokje wordt onderbroken. Bij een goed afgestelde tv staat het rode blokje precies boven het grijze blokje eronder. Het geel is dezelfde kleur als uit de kleurenbalk.

En zo werkt dus het testbeeld.

Geluid

Vaak is er op de achtergrond nog een geluid te horen. Eerst was dit een pieptoon. Tegenwoordig is er nog radiogeluid bij, dit testbeeld kwam ergens tegen 1990 erin.

Dag testbeeld

Testbeelden worden vaak uitgezonden op televisiekanalen die niet in gebruik zijn voor reguliere programma's. Tot in het begin van de 21^e eeuw was op veel kanalen 's nachts een testbeeld te zien, tegenwoordig zenden steeds meer kanalen dag en nacht non-stop uit. Op veel Nederlandse en Belgische kabelnetten is daardoor geen testbeeld meer te zien. In landen als Zweden worden er echter nog wel testbeelden gebruikt.