Renaissance (periode)

De Renaissance is een periode in de Europese geschiedenis. "Renaissance" betekent letterlijk "wedergeboorte", een nieuwe bloei van kunst en cultuur. De Italiaanse humanisten die de term meer dan 500 jaar geleden bedachten, vonden dat na een periode van verval, de Middeleeuwen, een nieuwe gouden eeuw was begonnen. Zij keken erg op naar de cultuur van de oude Grieken en Romeinen en vonden dat die nagevolgd diende te worden. Hun tijd zou dan niets minder zijn dan een 'wedergeboorte' van die gouden periode uit de Klassieke Oudheid.

De Europese Renaissance begon in het Italiaanse Florence, waar rijke en machtige mensen opdrachten gaven aan kunstenaars en architecten om hun stad en hun huizen te verfraaien. Leonardo da Vinci, Michelangelo en Rafaël behoorden tot tot wat soms 'de gouden eeuw' van de Italiaanse Renaissance genoemd wordt. Maar eigenlijk 'begon' de Renaissance al vroeger, met 15e-eeuwse kunstenaars zoals Ghiberti, Masaccio en Donatello. Degenen die deze beeldende kunstenaars inspireerden in hun werk waren humanisten als Petrarca en Boccaccio. Door deze geleerde schrijvers begon men de eigen tijd te zien als een nieuwe fase in de westerse geschiedenis. Na Italië verspreidden de idealen en ideeën van de Renaissance zich in de volgende eeuwen over de rest van Europa.

Behalve als benaming voor een bloeiperiode van kunsten wordt 'Renaissance' ook gebruikt als historische periode. Het was de Zwitserse cultuur- en kunsthistoricus Jacob Burckhardt die dit gebruik als eerste voorstelde. Nu weten geschiedkundigen niet zo goed meer of de term Renaissance wel zo goed gekozen is. Er zijn verschillende opvattingen over deze tijd (wat het precies inhield en wanneer het precies was).

Geschiedkundigen bedoelen met de Renaissance in ieder geval de tijd tussen de Middeleeuwen en de Nieuwe Tijd. De vijftiende en een groot deel van de zestiende eeuw horen dan bij de Renaissance. Omdat de Renaissance niet overal plaatsvond is het niet echt een tijdperk, zoals de Middeleeuwen dat wel is.