Bestemmingsplan
Een Bestemmingsplan of tegenwoordig omgevingsplan is in Nederland een beschrijving van wat er met een bepaald gebied in de gemeente (provoncie en/of rijk) wel en niet mag gebeuren. Waar zo'n plan aan moet voldoen (de rechten en plichten), staat in de omgevingswet (voorheen de Wet ruimtelijke ordening) beschreven. Ook staat hierin hoe en wanneer je tegen een voorgenomen omgevingsplan bezwaar kan indienen.
Bij een omgevingsplan heb je twee onderdelen:
- Een verbeelding of plankaart: Dit is een kaart met kadastrale ondergrond waarop de verschillende (sub)bestemmingen welke voor het plangebied van toepassing zijn visueel worden weergegeven (getekend en gefotografeerd). Alles wat op de verbeelding staat is ook verwoord in de regels.
- De regels of voorschriften: In de regels wordt het gebruik geregeld dat voor de afzonderlijke bestemmingen mogelijk is. Daarnaast wordt opgenomen of er gebouwd mag worden binnen de bestemming en onder welke voorwaarden.
In de buitengebieden van een gemeente gaat het meestal over de argrarische bestemming of de natuur. Bij het binnengebied (zeg maar de bebouwde kom) gaat het om bestemmingen als wonen, werken (industrie), recreëren zoals horeca, onderwijs, winkels en andere voorzieningen in een gemeente.
Ook de provincie en het rijk kunnen een omgevingsplan maken voor die zaken waar zij verantwoordelijk voor zijn. Voor de provincie kun je denken aan provinciale wegen, elektriciteitsmasten, kleinere waterwegen. Bij het rijk heb je het over rijkswegen, spoorwegen, vliegvelden, grote rivieren en kanalen.
Bouwplannen en veranderen van omgevingsplan
Wanneer een particulier of een bedrijf bouwplannen heeft voor een huis of een fabriek of werkplaats, moeten deze plannen gemeld worden bij de gemeente. Die gaat kijken of de plannen wel passen in het dan lopende omgevingsplan. Ook de gemeente zelf kan bijvoorbeeld een woonwijk willen laten maken. Ook die plannen moeten dan getoetst worden aan het omgevingsplan. Soms moet dat plan dan eerst worden aangepast. Bijvoorbeeld als de woonwijk in een argrarisch gebied (weilanden) gepland is. Het ontwerp-omgevingsplan moet dan eerst door de gemeente worden opgesteld en worden bekend gemaakt dat het er is. Dit plan wordt dan ter inzage gelegd: Gedurende zes weken kan het plan worden ingezien door de burgers, in het gemeentehuis en vaak ook in de leeszaal van de bibliotheek of op de webpagina van de gemeente. Deze kun je ook via een landelijk loket vinden (Omgevingswet: regels op de kaart. Dus als ze iets van plan zijn om in jouw woonplaats te veranderen, dan kun je dat daar vinden. Als je bezwaren hebt tegen het nieuwe plan (je bent het ergens niet mee eens) kun je die schriftelijk indienen bij de sector bestuursrecht van de 'Raad van State'. 12 weken na het ter inzage leggen moet de gemeente een besluit nemen. Daarin worden de eerste bewaren dan meegenomen. Er volgt dan een tweede periode van 6 weken waarin men opnieuw bezwaren kan indienen.
Je kunt bijvoorbeeld bezwaren krijgen als het omgevingsplan schade zal geven aan de natuur of het gaat je uitzicht bederven. Hierdoor kan je huis bijvoorbeeld minder waard worden. Ook kunnen de te verwachten werkzaamheden schade veroorzaken. Soms moet een huiseigenaar zelfs verhuizen, omdat zijn of haar huis in de weg staat voor het voorgenomen plan (bijvoorbeeld omdat daar de aanleg van een spoorweg bedacht is). Hiervoor komt dan een onteigeningsprocedure. De gemeente moet opletten dat er in het plangebied niet toevallig al bestemmingsplannen lopen. Daarom wordt er altijd eerst een voorbereidingsbesluit genomen voordat het omgevingsplan echt wordt aangepast.