Filterlogboek

Filternavigatie (Hoofdmenu | Recente filterwijzigingen | Bewerkingen onderzoeken | Filterlogboek)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Details voor logboekregel 77.753

16 feb 2023 14:46: Subwoolferfan (overleg | bijdragen) heeft filter 4 laten afgaan tijdens het uitvoeren van de handeling "edit" op Aldof hitler. Genomen maatregel: Waarschuwen; Filterbeschrijving: Kletsen (onderzoeken)

Wijzigingen in de bewerking

  +
  +
'''Adolf Hitler''' (Braunau am Inn, 20 april 1889 – Berlijn (Führerbunker), 30 april 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Op 30 januari 1933 kwam hij aan de macht als rijkskanselier van Duitsland en na 2 augustus 1934 als staatshoofd (Führer en rijkskanselier). Hij was aan de macht tot aan zijn dood in 1945. Hitler is het meest bekend om zijn centrale leidende rol in de opkomst van de Duitse variant van het, oorspronkelijk Italiaanse, fascisme in Duitsland (het nationaalsocialisme), de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie, de Weimarrepubliek, in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator, die elke tegenstand tegen zijn regime op meedogenloze wijze de kop indrukte. Tegenstanders werden opgesloten in concentratiekampen of, zoals Ernst Röhm, vermoord. Vanaf het begin was Hitlers politiek gebaseerd op gebruik van geweld en terreur door middel van de Sturmabteilung (SA) en later de Schutzstaffel (SS). Hitlers streven om de vernederingen van de Vrede van Versailles (1919) voor Duitsland ongedaan te maken en zijn expansiepolitiek om ''Lebensraum'' voor Duitsland te creëren, leidden tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. Een ander kenmerk van Hitlers politiek was zijn extreem-racistische nazi-ideologie waarbij een ras van als Arisch beschouwde übermenschen moest worden gecreëerd. Dat leidde tot de systematische uitroeiing van miljoenen die als untermenschen gezien werden, zoals Joden, maar ook Slavische volkeren, Roma, gehandicapten en andere niet-Joodse slachtoffers van het naziregime, in de Holocaust. Toen duidelijk was dat Duitsland de oorlog verloor gaf Hitler de opdracht dat het Duitse volk tot het bittere einde moest vechten en dat de nazi's de Duitse industriële complexen moesten vernietigen. Zelf pleegde hij in zijn ondergrondse bunker in Berlijn zelfmoord. Aan het einde van zijn regering lagen Duitsland en een groot deel van Europa in puin en waren er tientallen miljoenen doden te betreuren.
  +
  +
Hitler in 1935
  +
  +
Hitler was een gedecoreerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd hij lid van de voorloper van de nazipartij (DAP) en in 1921 werd hij de leider van de NSDAP. In 1923 pleegde hij een poging tot staatsgreep, bekend als de Bierkellerputsch bij de Bürgerbräukellerbierhal in München. De mislukte staatsgreep leidde tot de opsluiting van Hitler, een periode waarin hij zijn memoires, ''Mein Kampf'', schreef. Na zijn vrijlating in 1924 kreeg hij steeds meer steun onder de Duitse kiezers. Hitler promootte pangermanisme, antisemitisme en anticommunisme met charismatische redevoeringen en propaganda. Hij werd in 1933 tot rijkskanselier benoemd en transformeerde de Weimarrepubliek in het Derde Rijk, een eenpartijdictatuur gebaseerd op de totalitaire en autocratische ideologie van het nationaalsocialisme.
  +
  +
Het was duidelijk de bedoeling van Hitler om in Europa een Nieuwe Orde van absolute nazi-Duitse hegemonie te vestigen. Zijn buitenlandse en binnenlandse politiek had tot doel Lebensraum te scheppen voor wat hij zag als het "Arische ras". Dit vereiste de herbewapening van Duitsland, wat leidde tot de bezetting van het Tsjechische deel van Tsjecho-Slowakije en de invasie van Polen door de Wehrmacht in 1939. Zo begon de Tweede Wereldoorlog in Europa.
  +
  +
Onder leiding van Hitler bezetten Duitse troepen en hun Europese bondgenoten tussen 1940 en 1943 het grootste deel van Europa en Noord-Afrika. Vanaf 1943 drongen de geallieerde legers de Duitsers weer terug en versloegen en bezetten ten slotte Duitsland in 1945. Hitlers bewind leidde tot tientallen miljoenen doden, waaronder de systematische moord op miljoenen burgers, waaronder ongeveer zes miljoen Joden en tussen de 500.000 en 1.500.000 Roma.
  +
  +
== Inhoud ==
  +
* 1Kort levensoverzicht
  +
* 2Levensloop
  +
** 2.1Familieachtergrond
  +
** 2.2Jeugd en karaktervorming
  +
*** 2.2.1Lagere school en kerkkoor
  +
*** 2.2.2Zonder diploma van de middelbare school
  +
*** 2.2.3Hitlers kijk op vrouwen
  +
** 2.3In Wenen
  +
*** 2.3.1Kunstenaar in de marginaliteit
  +
*** 2.3.2Hitlers politieke en artistieke voorkeur
  +
*** 2.3.3Jodenhaat en nationalisme
  +
**** 2.3.3.1Karl Lueger, racisme en antisemitisme
  +
**** 2.3.3.2De swastika en het Arische ras
  +
** 2.4In München
  +
*** 2.4.1Beieren en de Groot-Duitse gedachte
  +
*** 2.4.2Hitlers realisme en moderne kunst
  +
** 2.5Tijdens de Eerste Wereldoorlog
  +
*** 2.5.1Vuurproef en oorlogshandelingen
  +
*** 2.5.2Militaire onderscheidingen
  +
** 2.6Van 1918 tot 1924
  +
*** 2.6.1Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei
  +
*** 2.6.2Fondsenwerver en organisator
  +
*** 2.6.3Begaafd redenaar
  +
*** 2.6.4Activist en agitator
  +
*** 2.6.5Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch
  +
** 2.7Na de Bierkellerputsch
  +
*** 2.7.1''Mein Kampf''
  +
**** 2.7.1.1Bestseller en inkomstenbron
  +
*** 2.7.2Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun
  +
*** 2.7.3Verkiezingen
  +
*** 2.7.4Economische crisis en polarisatie
  +
*** 2.7.5Bank van Thyssen en Bush
  +
*** 2.7.6Bestuurlijke crisis
  +
** 2.8Aan de macht
  +
*** 2.8.1Nacht van de Lange Messen
  +
*** 2.8.2Hitlers dubbelspel en de Gleichschaltung
  +
*** 2.8.3Groeiende welvaart en stijgende populariteit
  +
*** 2.8.4Weg naar de Holocaust
  +
** 2.9Voorbereidingen tot de oorlog
  +
*** 2.9.1Anschluss
  +
*** 2.9.2Bombardement op Guernica
  +
*** 2.9.3Molotov-Ribbentroppact
  +
*** 2.9.4Hitlers geopolitieke ambities
  +
** 2.10Tweede Wereldoorlog
  +
*** 2.10.1Inval in Polen
  +
**** 2.10.1.1Jongeren verleiden en tegenstanders misleiden
  +
**** 2.10.1.2Hitlers tactiek en Stalins machtsstrijd
  +
**** 2.10.1.3De Elser-aanslag en het Duitse verzet
  +
*** 2.10.2Slag om Frankrijk
  +
**** 2.10.2.1Operatie Weserübung
  +
**** 2.10.2.2Fall Gelb
  +
**** 2.10.2.3Fall Rot
  +
**** 2.10.2.4Overwinning op Frankrijk
  +
**** 2.10.2.5Vichy-Frankrijk en Franse collaboratie
  +
**** 2.10.2.6Verdeeld Frans verzet
  +
*** 2.10.3Hitlers overwinningsroes
  +
*** 2.10.4Slag om Engeland
  +
*** 2.10.5Balkanveldtocht en Noord-Afrikaanse Veldtocht
  +
*** 2.10.6Twee tegenslagen
  +
*** 2.10.7Operatie Barbarossa
  +
*** 2.10.8Hitlers opmars wordt vertraagd
  +
** 2.11Het keerpunt
  +
*** 2.11.1Vernietigingskampen en de aanslag op Heydrich
  +
*** 2.11.2De val van Mussolini
  +
*** 2.11.3Aanslag in de Wolfsschanze en invasie van Normandië
  +
** 2.12Het einde
  +
* 3Nasleep
  +
* 4Schuldvraag omtrent de Holocaust
  +
* 5Verklaringen voor het politieke succes van Hitler
  +
* 6Literatuur
  +
** 6.1Publicaties
  +
** 6.2Belangrijkste biografieën
  +
** 6.3Nationaalsocialistische lectuur voor kinderen
  +
** 6.4Audio
  +
* 7Hitler in fictie
  +
** 7.1Film
  +
** 7.2Roman
  +
* 8Zie ook
  +
* 9Externe link
  +
* 10Voetnoten met bronvermeldingen
  +
* 11Voetnoten met aanvullende opmerkingen
  +
* 12Bronnen
  +
  +
== Kort levensoverzicht ==
  +
Hitler vertrok vanwege zijn Groot-Duitse sentimenten in 1913 naar de Duitse stad München in Beieren. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak meldde hij zich direct als oorlogsvrijwilliger. Hij diende vier jaar lang als ordonnans in de rang van ''Gefreiter'', bij het Duitse 16e Beierse reserve-infanterieregiment en vocht onder meer bij de Eerste Slag om Ieper. Hitler raakte meermalen gewond. Bij Mesen schampte een kogel zijn voorhoofd en hij zou het latere litteken met een haarlok verbergen. Hij kreeg beide versies van het IJzeren Kruis maar weigerde volgens collega's promotie omdat hij zijn regiment niet wilde verlaten. Na zijn demobilisatie en terugkeer in München besloot hij in november 1918 de politiek in te gaan. In 1919 sloot hij zich aan bij een van de talloze kleine politieke groeperingen die in Beieren welig tierden: de DAP, die later de NSDAP werd.
  +
  +
Hitler kwam aan de macht in een tijd waarin het Duitse volk leed onder werkloosheid, armoede en vernedering van de Eerste Wereldoorlog. Het Verdrag van Versailles dwong Duitsland tot zware herstelbetalingen voor de oorlogsschade. Deze verplichting drukte zwaar op het land. De Duitse economie kon niet heropgebouwd worden. Eind oktober 1929, net toen Duitsland wat begon op te krabbelen, deed de ''beurscrash van New York'' de Duitse economie instorten. Via propagandamachine wist Hitler zichzelf en zijn partij populair te maken en won hij steeds meer zetels in het parlement.
  +
  +
Op 30 januari 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier. Hij stond aan het hoofd van een kabinet samengesteld uit ministers van de NSDAP, de Duitse Nationale Volkspartij en enkele partijlozen uit het voorgaande kabinet-Schleicher. Een maand later ging het Rijksdaggebouw in Berlijn in vlammen op, mogelijk op Hitlers bevel aangestoken. Mogelijk werd zijn bevel uitgevoerd door Hermann Göring en Bruno Loerzer. Hitler gebruikte deze mogelijk zelf aangestoken brand om zijn greep op Duitsland te versterken. Hij haalde president Paul von Hindenburg over om de politie meer bevoegdheden te geven met een noodverordening en de politie pakte communisten en andere vijanden of vermeende vijanden van de nazi's op. In diezelfde periode voerden de nazi's een propagandacampagne voor de Rijksdagverkiezingen van maart 1933.
  +
  +
Ondanks alle propaganda en de uitschakeling van politieke vijanden haalde de NSDAP geen absolute meerderheid, de partij kreeg 43,9 procent van de stemmen. Om toch alle macht in handen te krijgen voerde Hitler op 23 maart 1933 een grondwetswijziging door, dit lukte Hitler met de steun van de katholieke Zentrumpartei en de conservatieve DNVP. Zo kreeg Hitler de bevoegdheid om vier jaar lang buiten de Rijksdag (het parlement) om te regeren en wetten uit te vaardigen. Dit was het begin van het Derde Rijk. Naar deze machtsovername door Hitler wordt verwezen met de term Machtergreifung. Hitler begon onmiddellijk zijn lang gekoesterde plannen uit te voeren zoals het naar zich toe trekken van alle macht in Duitsland, het weren van Joden uit het openbare leven en de voorbereiding van Duitsland op een veroveringsoorlog. In 1938 annexeerde het Duitse Rijk Oostenrijk (Anschluss) dat sindsdien bekendstond als ''Ostmark''. Op 28 september 1938 wilde het Duitse Rijk Tsjecho-Slowakije aanvallen om Sudetenland te heroveren. Op initiatief van Mussolini werd inderhaast op 30 september het verdrag van München gesloten tussen Hitler, Daladier en Chamberlain, als een stap in de Britse appeasementpolitiek om te proberen de dreigende oorlog af te wenden. Op grond van dat verdrag stond men toe dat Hitler Sudetenland innam, maar hierna moest de Duitse expansie worden stopgezet. In maart 1939 annexeerde Hitler echter alsnog de rest van Tsjecho-Slowakije.
  +
  +
In augustus 1939 werd een niet-aanvalsverdag getekend tussen Stalin en Hitler, het Molotov-Ribbentroppact, ook wel het Duivelspact genoemd vanwege de onnatuurlijke aard ervan. Hiermee had Hitler de handen vrij aan het oostfront en kreeg Stalin de gelegenheid tot diverse gebiedsuitbreidingen. Kort daarop, op 1 september 1939, gaf Hitler het bevel Polen binnen te vallen, waarop het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk twee dagen later Duitsland de oorlog verklaarden. Stalin viel na een week Polen aan vanuit het oosten, tot de demarcatielijn zoals overeengekomen in het Hitler-Stalin-pact. Dit luidde het begin van de Tweede Wereldoorlog in. Aanvankelijk wist Hitler het grootste gedeelte van Europa te bezetten, maar bij de aanval op de Sovjet-Unie in 1941 – die meteen een einde maakte aan het pact met Stalin– slaagden de Duitsers er niet in Moskou te veroveren. In 1942 hielden de Duitsers nog stand, maar vanaf 1942-1943 keerden de kansen definitief en werd het Derde Rijk in de tang genomen. In de winter van 1944-1945 stonden de geallieerden aan de grenzen van Duitsland en zij trokken vervolgens op naar Berlijn.
  +
  +
Nadat duidelijk werd dat hij de oorlog verloren had, pleegde Hitler op 30 april 1945 in de namiddag, samen met zijn vrouw Eva Braun, zelfmoord in zijn bunker te Berlijn. Ze waren een dag eerder in deze bunker getrouwd. Braun nam vergif in, terwijl Hitler zich door het hoofd schoot. Iets later werden hun lijken naar boven gebracht, in een kuil gelegd, overgoten met bijna 200 liter benzine en verbrand. Mogelijk hebben de Russen later Hitlers schedel en de resten van hun lichamen weer opgegraven en naar Moskou gebracht voor nader onderzoek.
  +
  +
== Levensloop ==
  +
  +
==== Familieachtergrond ====
  +
{| class="wikitable"
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Maria Anna Schicklgruber
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Johann Georg Hiedler
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Eva Maria Decker
  +
|-
  +
|
  +
|
  +
|
  +
|
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
|-
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Johanna Hüttler
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Johann Baptist Pölzl
  +
|-
  +
|
  +
|
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
|-
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Anna Glassl
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Franziska Matzelsberger
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Klara Pölzl
  +
|-
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
|
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|-
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|-
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Bridget Dowling
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Hedwig Heidemann
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Leo Raubal
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Angela Hitler
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Martin Hammitzsch
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Gustav
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Ida
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Otto
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Edmund
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|-
  +
|
  +
|
  +
|
  +
|
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|-
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="2" |
  +
|
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |William Patrick Hitler
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Heinz Hitler
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Leo Rudolf Raubal
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Geli Raubal
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Elfriede Raubal
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Eva Braun
  +
| colspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |'''Adolf Hitler'''
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |Paula Hitler
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
|-
  +
| colspan="2" |
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
| rowspan="2" |
  +
|-
  +
|-
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |4 zonen
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |zoon
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="2" rowspan="2" |
  +
| colspan="6" rowspan="2" |zoon
  +
|-
  +
|}
  +
Klara Pölzl (1860-1907) rond 1875
  +
Adolf Hitler als peuter
  +
  +
De vader van Hitler, Alois Hitler sr., werd in 1837 geboren als de onwettige zoon van Maria Anna Schicklgruber en kreeg daarom de naam van zijn moeder. Vijf jaar later huwde Maria Anna met de molenaarsknecht Johann Georg Hiedler die waarschijnlijk ook de biologische vader van Alois was. De achternaam van Alois Schicklgruber zou op 23 november 1876 door de dorpspastoor van Döllersheim worden gewijzigd in ''Hitler'', zoals Alois Hitler dat eerder op diezelfde dag had laten vastleggen door notaris Penkner in Weitra. De familienaam Hitler was dus geen spelfout maar gewoon een zeldzame schrijfwijze van de familienaam die dan eens als Hütler, Hüttler, Hüetler, Hüettler, Hiedler, Hietler of Hitler werd gespeld. Later zou zijn zoon Adolf in het boek ''Mein Kampf'' (Mijn strijd) vermelden dat de naamswijziging het enige was waar hij zijn vader dankbaar voor was. ''Heil Hitler'' klonk immers veel beter dan ''Heil Schicklgruber''. De moeder van Hitler, Klara Pölzl, geboren in 1860, was drieëntwintig jaar jonger dan haar echtgenoot.
  +
  +
Zowel van vaders- als moederskant was de familie van Adolf Hitler afkomstig uit het Oostenrijkse Waldviertel, een streek tussen de Donau en het huidige Tsjechië. Uit genetisch onderzoek dat de journalist Jean-Paul Mulders onder verwanten van Adolf Hitler liet uitvoeren zou zijn gebleken dat Hitler behoorde tot de haplogroep E1b1b, die weinig voorkomt in Duitsland en West-Europa, maar bij 50 à 80 procent van de Noord-Afrikanen voorkomt, met name bij Berbers, Somaliërs en Asjkenazische Joden. De naam Hitler was waarschijnlijk afgeleid van Hüttler, wat letterlijk "keuterboer" of "schaapherder" betekent, hij die in een hut (Hütte) woont. Mogelijk was Johann Georg Hiedler die in het Derde Rijk officieel voor de grootvader van de Führer doorging niet de biologische vader. Als mogelijke vader van Alois Hitler komt ook de broer van Johann Georg in aanmerking, namelijk Johann Nepomuk Hüttler die in Spital Nr. 36 woonde en waar Alois Hitler werd grootgebracht. In dit laatste geval zou Alois Hitler wel een echte Hitler zijn geweest, en geen buitenechtelijke zoon van een Jood. Uit analyse van het Y-chromosoom van de achterkleinkinderen van Alois Hitler bleek dat dit identiek was aan dat van mannelijke familieleden uit Neder-Oostenrijk. Daarmee zou bewezen zijn dat Alois Hitler dezelfde mannelijke gemeenschappelijke voorvader heeft als de nu nog levende verwanten Hüttler in het Waldviertel. Volgens deze theorie was Alois Hitler derhalve een lid van de Hitlerfamilie, al was hij wel een buitenechtelijke zoon.
  +
  +
Hitler had drie broers, een halfbroer, twee zusters en een halfzuster, allen kinderen van Alois Hitler. De drie broers en een van de zussen overleden op jonge leeftijd:
  +
* Alois Hitler jr. (halfbroer), 13 januari 1882 – 20 mei 1956
  +
* Angela Hitler (halfzuster), 28 juli 1883 – 30 oktober 1949
  +
* Gustav Hitler (broer), 10 mei 1885 – 8 december 1887
  +
* Ida Hitler (zuster), 23 september 1886 – 2 januari 1888
  +
* Otto Hitler (broer), 1887 – 1887
  +
* Edmund Hitler (broer), 24 maart 1894 – 28 februari 1900
  +
* Paula Hitler (zuster), 21 januari 1896 – 1 juni 1960
  +
Hitlers zuster Paula leidde een teruggetrokken bestaan en overleed in Berchtesgaden. Hitlers halfzuster Angela was gehuwd met Leo Raubal en had voor zover bekend een zoon en twee dochters. Hitlers halfbroer, Alois Hitler jr., werd caféhouder in Berlijn. Adolf en Aloïs Hitler hebben onderling nooit een sterke band gehad.
  +
  +
Hitler had officieel zelf geen kinderen. De Fransman Jean-Marie Loret (1918-1985) beweerde desondanks een zoon van hem te zijn. Hitler zou Lorets destijds 16-jarige moeder midden 1917 bezwangerd hebben, toen hij als soldaat in Noord-Frankrijk gelegerd was. DNA-tests spraken dit echter tegen.
  +
Alois Hitler Sr. (1837-1903)
  +
Het huis in Leonding in Opper-Oostenrijk waar Hitler vanaf 1900 woonde
  +
  +
==== Jeugd en karaktervorming ====
  +
Hitler had een innige band met zijn moeder, maar met zijn autoritaire vader lag hij voortdurend in conflict. Alois Hitler had niet meer opleiding genoten dan de lagere school, maar wist toch bij de douane carrière te maken. Op het moment dat hij overleed verdiende hij een salaris dat ongeveer overeenkwam met dat van een directeur van een lagere school. Hitlers vader was een humeurige man, die als grote passie de bijenteelt had en wiens grote wens het was om een eigen huis met een lapje grond te bezitten. Na zijn werk liep hij eerst altijd naar zijn bijenkorven om vervolgens via het café naar huis te gaan. Het gezinsleven lag hem niet; hij was een humeurige en ongeduldige echtgenoot wat nog verergerde na zijn bezoek aan de kroeg. Met name Klara Pölzl moest het ontgelden; ze werd afgesnauwd en ook geslagen. Zeer waarschijnlijk reageerde hij zijn frustraties ook af op zijn oudere kinderen, onder wie Adolf. Klara was geen partij voor haar dominante echtgenoot en kon zowel zichzelf als haar kinderen niet beschermen.
  +
  +
Alois Hitler verlangde dat de jonge Adolf in zijn voetsporen zou treden, maar deze had daar absoluut geen zin in. Zodoende was Adolf dikwijls het slachtoffer als zijn opvliegende vader weer eens in woede uitbarstte. Ook zijn moeder en zuster Paula kregen klappen als ze Adolf tevergeefs probeerden te beschermen. Het is mogelijk dat ook hiermee de politieke voorkeur van de jonge Adolf beïnvloed werd: hij had een hekel aan zijn vader die hem een loopbaan wilde opdringen die hem afkeer inboezemde; het is goed mogelijk dat hij hierdoor ook een afkeer ontwikkelde voor de staat waaraan Alois Hitler zijn leven had gewijd en wat hij ook van Adolf verwachtte. Dit bracht hem automatisch in het kielzog van politieke tegenstanders van de Habsburgse Dubbelmonarchie: de Duits-nationalisten die een Anschluss tussen Oostenrijk en Duitsland voorstonden, en tegen emancipatie van andere volkeren was. Het is denkbaar dat de jonge Adolf zijn vader hiermee opzettelijk dwars zat.
  +
  +
Deze gewelddadige jeugd heeft hoogstwaarschijnlijk een negatieve uitwerking op Hitlers karaktervorming gehad. Toen hij ouder werd kreeg Adolf ook last van woede-uitbarstingen waarvan soms ook Paula het slachtoffer werd. Bij zijn latere carrière als dictator zijn velen getuige geweest van Hitlers beruchte woede-uitbarstingen waarbij hij dikwijls helemaal door het lint ging.
  +
  +
===== Lagere school en kerkkoor =====
  +
Adolf Hitler (in het midden) op de lagere school
  +
De hele klas van de lagere school in Leonding uit 1899/1900 met Adolf Hitler in het midden van de bovenste rij
  +
  +
Tijdens zijn tienerjaren overleed zijn autoritaire vader, maar Hitler ervoer dit eerder als een opluchting dan als een gemis.<sup>[bron?]</sup> Met zijn moeder had hij wel een sterke band. Het gezin verhuisde regelmatig omdat Alois vanwege zijn werk regelmatig overgeplaatst werd. In 1892 verhuisde het gezin van Braunau naar Passau, in 1895 naar Hafeld bij Fischlham, en in 1897 naar Lambach. In november 1898 verhuisde het gezin voor de laatste keer, naar Leonding niet ver van Linz.
  +
  +
In zijn kinderjaren was Adolf Hitler, vooral door toedoen van zijn strenggelovige moeder, koorknaap en misdienaar in de lokale katholieke parochiekerk. Ze had hem daarvoor op achtjarige leeftijd bij de plaatselijke parochie aangemeld. Op de lagere school deed Hitler het goed. Op de lagere school was hij vaak haantje de voorste. Hij was meestal de "aanvoerder" tijdens het "oorlogje spelen", waarbij hij met de kinderen uit het dorp veldslagen uit de Frans-Pruisische Oorlog en de Tweede Boerenoorlog naspeelde. Als koorknaapje in de kloosterkerk keek Hitler enorm op tegen de abt, een positie die hij later ook wilde bekleden. Hitler was onder de indruk van de pracht en praal van de kerkinterieurs, de rituelen en de koorzang tijdens de Heilige Mis en de discipline van de kloosterlingen, die zich alle aardse geneugten ontzegden en zich opofferden voor het Zieleheil van de parochianen. Hij was een levendige en intelligente schooljongen maar hij was lui, iets wat hem zijn verdere leven parten zou blijven spelen. Dit maakte aanvankelijk voor de intelligente jongen weinig uit, maar zou hem tijdens de middelbare school opbreken.
  +
  +
De jonge Hitler was een vrij teruggetrokken persoon en wekte zelfs een verlegen indruk. Dit in schril contrast met zijn latere discussiebereidheid, waarin hij steevast trachtte zijn gelijk te behalen. Dagdromen was een van zijn favoriete bezigheden. Dit was een van de redenen waarom Hitler stelselmatige arbeid verafschuwde; het hield hem af van het dagdromen en hij voelde zich er bovendien te goed voor, hij was volgens hemzelf "bestemd voor belangrijkere dingen". Zelfkritiek was hem vreemd; anderen waren zijn hele leven altijd volgens hem de oorzaak van zijn falen. Perioden van koortsachtige activiteit wisselden zich af met lange perioden van besluiteloosheid en inactiviteit waarbij er niets concreets uit zijn handen kwam. Besluiten en decreten las hij vluchtig of niet alvorens te tekenen. Slechts in het voorbereiden van zijn speeches stak hij veel tijd en energie. Hitler placht 's nachts zeer laat naar bed te gaan, soms rond 3 uur 's nachts. Hitlers latere dagritme zou dit reflecteren; hij placht, ook toen hij al aan de macht was, laat in de ochtend op te staan.
  +
  +
Op twaalfjarige leeftijd verzette Hitler zich tegen het ontvangen van het vormsel, ondanks de wens van zijn vrome moeder. Hij werd gedwongen het sacrament toch te ontvangen.<sup>[bron?]</sup> In 1907 bezocht Hitler als achttienjarige voor het laatst een katholieke kerkdienst waarbij hij ook ter communie ging. Daarna zou hij grote afstand tot de Kerk bewaren, en zelfs zeer vijandig zeggen dat hij de "katholieke kerk vertrappen" wilde "zoals men een lelijke pad vertrapt". Hij liet een priester, die hij voorheen in vertrouwen genomen had, zelfs in de Nacht van de Lange Messen in 1934 vermoorden in een bos bij München. Zijn verdere leven zou Hitler een sterke afkeer van religie in het algemeen en het christendom in het bijzonder houden.
  +
  +
===== Zonder diploma van de middelbare school =====
  +
Adolf Hitlers jeugdvriend August Kubizek, 1907
  +
Hoewel Hitler enkele jeugdvrienden had, voelde hij zich bij veel mensen nauwelijks of niet op zijn gemak. Overal waar hij kwam toen hij aan de macht was, zou hij volgens ingewijden een "stijve ongemakkelijke atmosfeer" om zich heen verspreiden. Generaals, ministers en partijbonzen die met hem in aanraking kwamen probeerden zich ervoor te hoeden een van Hitlers favoriete onderwerpen aan te snijden. Als dat gebeurde hield Hitler een monoloog die soms wel urenlang kon doorgaan, terwijl zijn gedwongen publiek slechts verveeld kon luisteren. Mussolini – zelf gewend het hoogste woord te voeren – werd hierdoor de mond gesnoerd en ergerde zich hieraan.
  +
  +
Op tekenen na kon Hitler op de ''Realschule'' (te vergelijken met de Nederlandse havo en het tso in Vlaanderen) van Linz, niet goed meekomen. Hij had vanwege zijn afstandelijke gedrag en zijn verlegenheid (in het bijzonder tegenover vrouwen) weinig of geen vrienden. Mogelijk droeg de afstand van een uur lopen tussen zijn woonplaats Leonding en de middelbare school in Linz, eraan bij dat Hitler in een sociaal isolement terecht kwam. Bovendien kelderden zijn prestaties doordat hij lui was. Hij had zeker genoeg intelligentie om de Realschule succesvol te kunnen doorlopen maar Hitlers karakterfout was dat hij bij vakken die hem niet interesseerden, hoegenaamd geen enkele inspanning wilde leveren. Zijn lage cijfers schreef hij echter toe aan zijn leraren, die hij als "erudiete apen" omschreef. Slechts de door hem aanbeden geschiedenisleraar Leopold Poetsch bleef verschoond van zijn kritiek (de liefde werd echter niet met goede cijfers beantwoord; "matig" tot "ruim voldoende" was het hoogste dat hij behaalde). Tijdens zijn puberteit werd de jonge Hitler ook voor het eerst en voor het laatst in zijn leven dronken. Een melkmeisje vond hem 's ochtends stomdronken en bracht hem naar huis. Toen hij was bijgekomen zwoer hij nooit meer te drinken. Daar hield hij zich aan, op een enkel glas wijn na. Ook minderde hij zijn vleesconsumptie. Sommige biografen beweren dat hij zelfs geheel vegetariër werd. De meeste bronnen stellen echter dat hij in die periode af en toe toch vlees at in de vorm van ''Leberknödel'', een soort ballen van aardappelen en varkenslever. Dat hij sympathie voor dieren had, bleek uit het feit dat zijn regime als een van de eersten in de wereld wreedheid tegen dieren strafbaar stelde.
  +
  +
In tegenstelling tot voor dieren had Hitler geen enkel medegevoel of empathie voor zijn medemensen en was zelfs volstrekt meedogenloos en wraakzuchtig wat zijn tegenstanders betreft. Mensen waren voor hem hoofdzakelijk middelen die hij al of niet kon gebruiken om zijn gestelde doelen te bereiken. Het is niet duidelijk of de jonge Hitler in zijn jeugd al dit gebrek aan consideratie of zelfs algehele gewetenloosheid vertoonde. In het verlengde van Hitlers gebrek aan inlevingsvermogen ontbrak het Hitler aan relativeringsvermogen en gevoel voor humor.
  +
  +
Hitler doorliep de onderbouw van de middelbare school met de grootste moeite en bleef één keer zitten. Nadat zijn vader was overleden, wist hij zijn moeder in 1905 eindelijk te overreden hem van school te halen. Op zijn 16e verliet hij de school zonder diploma. Twee jaar lang zou hij zijn dagen in ledigheid doorbrengen, terwijl zijn moeder en zus voor hem zorgden.
  +
  +
===== Hitlers kijk op vrouwen =====
  +
De jonge Hitler ontwikkelde een opmerkelijk beeld van vrouwen en seksualiteit. Zijn ideale vrouw was een mooi en lief meisje, dat hem niet tegensprak en hem in de watten zou leggen. Bovendien moest het een degelijk Duits meisje zijn: eens zou hij woedend zijn uitgevallen tegen zijn kameraden in het leger toen die suggereerden een 'mademoiselle' te 'nemen'.<sup>[bron?]</sup> Hiermee in verband stond zijn afkeer van openlijke seksualiteit. Hij leidde zijn vriend August Kubizek eens door de Weense rosse buurt om te laten zien hoe 'walgelijk' het er daar aan toeging. Prostituees bezocht hij derhalve niet, bovendien was hij bang voor (geslachts)ziektes. Homoseksualiteit vond hij 'afstotelijk'. Dit zou later doorwerken in de extreme seksuele preutsheid die het Derde Rijk later doorvoerde, de sluiting van alle bordelen en de vervolging van homoseksuelen.
  +
  +
In 1907 gebeurde er iets wat waarschijnlijk een grote invloed op een deel van Hitlers leven had; bij Klara Pölzl, Hitlers moeder, werd borstkanker geconstateerd. Ze overleed op 21 december hetzelfde jaar. Hitler had van zijn moeder gehouden en vond het vreselijk te zien hoe zij zo'n pijn leed en overleed. Hij zou altijd angst voor ziekten houden.
  +
  +
=== In Wenen ===
  +
Weense Staatsopera, in 1912 door Adolf Hitler geschilderd
  +
Olieverfschilderij van Maria met het kindje Jezus, in 1913 door Adolf Hitler geschilderd
  +
Kantoor van de burgerlijke stand en het gemeentehuis in München, geschilderd door Adolf Hitler
  +
Ansichtkaart van het gemeentehuis in München uit 1900
  +
Blauwe vaas met bloemen door Adolf Hitler
  +
De directeur van het postkantoor had Adolf Hitler gevraagd wat hij wilde worden en of hij niet bij hem op het postkantoor wilde werken. Volgens een buurvrouw van de familie Hitler in Urfahr had Adolf Hitler de directeur van het postkantoor geantwoord dat hij een beroemd kunstschilder wilde worden.
  +
  +
==== Kunstenaar in de marginaliteit ====
  +
Omdat het Hitlers ambitie was om een beroemd kunstschilder te worden vertrok hij in september 1907 naar Wenen om zich te laten inschrijven bij de kunstacademie. De kunstacademie waarbij hij zich aanmeldde wees hem echter af; hij slaagde wel voor de eerste maar niet voor de tweede ronde van het toelatingsexamen. De rector wees hem erop dat hij een tekentalent had maar dat zijn ongeschiktheid voor de afdeling schilderkunst buiten twijfel stond. De rector zei tegen Hitler dat zijn talent eerder lag op het gebied van de architectuur dan op het gebied van de beeldende kunst. Naar eigen zeggen kwam Hitler na enkele dagen tot de conclusie dat hij op een dag architect zou moeten worden. Dit betekende niet dat hij pogingen ondernam om de lacunes in zijn opleiding – een groot struikelblok voor de toelating tot een studie in de architectuur – weg te werken.
  +
  +
In werkelijkheid deed Hitler zelfs geen poging zich te richten op een architectuurstudie, aangezien hij het jaar erna wederom probeerde om toegelaten te worden tot de afdeling schilderkunst van dezelfde kunstacademie in Wenen. Deze keer kwam hij echter zelfs de eerste ronde niet door. Hij leefde als een student op kamers. Hitler ergerde zich aan de populariteit van de art nouveau en hij zag met lede ogen aan hoe het expressionisme in de schilderkunst opkwam. Het werk van moderne Weense kunstschilders als Gustav Klimt en Egon Schiele kon Hitler niet bekoren.
  +
  +
Niet van zins zich echt in te zetten en verder te bekwamen, leefde Hitler een jaar van zijn moeders erfenis. Toen het geld op was, vertrok hij in de herfst van 1909 zonder de huur te betalen. Hij sliep een tijdje op straat tot hij opvang bekwam in een daklozenasiel. De volgende jaren bleef hij rondzwerven door Wenen en overnachten in verschillende liefdadige pensions. In de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog verdiende hij naast zijn wezenuitkering de (karige) kost met allerlei kleine baantjes en werkte hij als ongediplomeerd kunstschilder. Zo schilderde hij op zijn kamer in het pension waar hij verbleef vaak ansichtkaarten met landschapjes, stadsgezichten en toeristische trekpleisters na, die hij als aquarel verkocht. De afbeeldingen van een ansichtkaart van het gemeentehuis van München en het schilderij van Hitler doen vermoeden dat dit schilderij door Hitler gemaakt is aan de hand van een ansichtkaart.
  +
  +
Het feit dat hij als kunstschilder mislukt was schreef hij toe aan de kunstacademie die zijn talent miskende en de leraren die het onderwijs hadden verpest. Dat zijn eigen luiheid en gebrek aan artistiek talent misschien debet aan het mislukken van zijn kunstenaarscarrière was, heeft hij nimmer erkend.<sup>[bron?]</sup>
  +
  +
==== Hitlers politieke en artistieke voorkeur ====
  +
Overdag bracht hij veel tijd door in bibliotheken en leeszalen waar hij vooral kranten en boeken uit populaire reeksen las, zoals boeken van Karl May. In de avonden bezocht hij regelmatig concerten. Daarbij ging zijn voorkeur uit naar uitvoeringen van opera's, operettes en grote werken van componisten uit de romantiek. Onder anderen Johann Strauss, Mozart, Beethoven en Italiaanse meesters behoorden tot zijn favoriete componisten. Het Wenen van rond 1900 was een van de belangrijkste cultuurcentra binnen Europa waar per jaar ruim 450 maal werken van Wagner uitgevoerd werden. Richard Wagner was een van de idolen van de Weense jeugd in de periode waarin Hitler in Wenen verbleef. ''Lohengrin'' en ''Rienzi'' waren Hitlers favoriete Wagneropera's. Van ''Lohengrin'' heeft hij in Wenen tien uitvoeringen bijgewoond. Hitlers voorkeur voor neoclassicistische architectuur en het werk van een stedenbouwkundige als Georges-Eugène Haussmann sloot goed aan bij Hitlers artistieke voorkeur.
  +
  +
Hitler bezocht verschillende keren het Weense parlement, waar hij een grote verachting kreeg voor de democratie. De parlementsleden uit Hongaarse en Slavische bevolkingsgroepen spraken in het Weense parlement meestal hun eigen moedertaal. In het Weense parlement werd naast Duits het vaakst Tsjechisch gesproken, een taal die Hitler niet verstond. In deze periode vormde hij (mede door allerlei contacten) zijn ideologische basis, bestaande uit occultisme, antisemitisme, antiparlementarisme en Groot-Duits nationalisme; ook keek hij veelal neer op de Slavische volkeren. Het versterkte zijn weerzin tegen de democratie en tegen Joden die volgens Hitler via de politiek de grootste invloed hadden op de ontwikkelingen binnen de Oostenrijkse samenleving.
  +
  +
Hitler was in Wenen een romanticus geworden die hield van heroïek en drama en hunkerde naar roem, een gefrustreerde, werkloze jongeman die aan de rand van de samenleving beland was. In het decennium voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog liepen in Wenen en andere grote Europese steden waarschijnlijk duizenden werklozen als Hitler rond.
  +
  +
==== Jodenhaat en nationalisme ====
  +
De Britse historicus Ian Kershaw geeft in zijn uitgebreide Hitlerbiografie aan dat het niet duidelijk is waardoor de Jodenhaat van Hitler nu eigenlijk ontstaan is. Hij had aanvankelijk Joden in zijn kennissen- en huisgenotenkring en zelfs een Joodse huisarts uit Linz, die Hitlers moeder in haar laatste dagen heeft verzorgd. Hitler heeft zich ten aanzien van deze arts zeer erkentelijk getoond. Later geïnterviewde kennissen van Hitler uit diens Weense tijd verklaarden nooit ook maar een enkel negatief woord ten aanzien van Joden uit Hitlers mond gehoord te hebben. Vaak sprak hij zelfs lovend over zijn vele Joodse kennissen. Maar in korte tijd werd hij toch een fanatiek antisemiet. Kershaw zelf heeft gesuggereerd dat Hitler op dat moment zijn Joodse kennissen simpelweg ''nodig'' had (onder andere voor het verkopen van zijn schilderijen en prenten) en dat hij daarom zijn ware gevoelens voorlopig voor zich hield.
  +
  +
===== Karl Lueger, racisme en antisemitisme =====
  +
Anti-Slavische en antisemitische stromingen waren in Wenen, evenals in Sudetenland en Silezië, in opkomst, als reactie op het toenemende Slavische separatisme. De Joden werd het kwalijk genomen dat zij als fabrieksbazen Slavische arbeiders in dienst namen, die hiertoe naar steden als Praag, Posen, Pressburg en Wenen trokken en het Duitse karakter van deze steden zouden ondermijnen. De jonge Hitler was al in Wenen onder de indruk gekomen van het antisemitisme waarmee de toenmalige burgemeester, Karl Lueger, aan de macht was gekomen. Ook de antisemitische beweging van Georg von Schönerer heeft invloed gehad op de jonge Hitler. Tijdens zijn jaren in Wenen en later in München, waar hij volgens eigen zeggen graag mensen en hun gedrag observeerde, nam zijn overtuiging de vorm aan die hij later in al haar extremiteit zou etaleren.
  +
  +
In discussies met andere bewoners van het Weense "mannenhuis", waar hij af en toe woonde, bracht hij zijn standpunten compromisloos naar buiten. Hij praatte om anderen te overtuigen van de juistheid van zijn visie, was altijd bereid tot discussiëren en hij bleek radicaal en zwart-wit in zijn denken. Opvallend was toen al dat Hitler niet tegen inhoudelijke kritiek op zijn denkbeelden kon en begon te schreeuwen als hij dreigde een discussie te verliezen.
  +
  +
Ook ontwikkelde hij in Wenen een sterk Duits nationalistisch gevoel, zoals veel Duitsers in Oostenrijk dat kenden. In zijn denken zou een aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland een zegen voor dat land zijn. Hij zag in het heersende huis Habsburg een teveel aan schadelijke Slavische, dus on-Duitse, invloeden. Ook in het bolsjewisme, marxisme en communisme zag hij een groot kwaad dat bestreden moest worden.
  +
  +
Waarschijnlijk vormde zich in Wenen reeds de kern van Hitlers grote ideaal; het idee van "één leider (Adolf Hitler), één wil (die van hemzelf), één volk (het Duitse)". Al vroeg in zijn politieke carrière, vanaf 1925 ongeveer, liet hij zich ''der Führer'' (de leider) noemen. Hij droomde van een toekomstig Derde Duitse Rijk (het ''Dritte Reich'') als opvolger van het eerdere Heilige Roomse Rijk ('eerste rijk') en Duitse Keizerrijk ('tweede rijk'), waarin geen plaats zou zijn voor Joden en andere door hem verderfelijk geachte groepen in de samenleving (onder anderen homoseksuelen), maar waar Duitsers in harmonie en verenigd onder één leider (hijzelf) zouden bouwen aan hun toekomst. Later werd duidelijk dat hij in feite absolute wereldheerschappij verlangde, waarin de Duitsers het machtigste volk zouden zijn. De omvang van deze grootheidswaan groeide met zijn succes.
  +
  +
===== De swastika en het Arische ras =====
  +
In zijn rassentheorie verheerlijkte Hitler het vermeende ''Arische ras'', waarvoor hij ''Lebensraum'' (leefruimte) wilde creëren; daarvoor had hij vooral het grote Rusland in gedachten. Hij verheerlijkte het idee van de 'edelgermaan'. Hitler geloofde sterk in de maakbaarheid van de mens, getuige ook zijn goedkeuren van de experimenten van Josef Mengele en het aan het werk zetten van Baldur von Schirach aan het hoofd van de Hitlerjugend. Wat Joden betreft stond hij erop hen een 'ras' te noemen; dit paste bij zijn zuiver/onzuiver-bloedtheorie. Hij beschouwde Joods bloed als het "gif van de samenleving", dat daaruit geëlimineerd zou moeten worden. Sommige Hitlerverklaarders noemen dit zijn mystiek. Anderen benadrukken prozaïscher verklaringen zoals zijn uitgesproken afkeer van het "Joodse kapitalisme", zonder dat hij daar specifiek namen bij noemde. Hij creëerde in elk geval een zeer haatdragende en schampere karikatuur van "de Jood" en vuurde die af op zijn publiek. Hitler is in zijn rassentheorie zeker beïnvloed geweest door het 19e-eeuwse oriëntalisme in Europa en ''De Geheime Leer'' van de theosofische occultiste Helena Blavatsky die het vermeende ''Arische ras'' als "vijfde kosmische gangmaker" een belangrijke rol toebedeelde en die schreef over de "(voorbijgaande) inferioriteit van de Semitische volkeren". Toen de nazi-interpretatie van Blavatsky's theosofische rassentheorie duidelijk werd, maakten de Theosofische Vereniging en andere theosofische bewegingen aan hun leden duidelijk dat in de theosofie het begrip ras niet etnisch mocht worden geïnterpreteerd. Deze uitleg is gebaseerd op "De geheime leer" van Blavatsky deel 2, na pagina 251, waar ze zich afzet tegen het Darwinisme en spreekt over een theosofische "evolutie" in "rassen" van de gehele mensheid die perioden beslaan van miljoenen jaren. Die evolutieleer gaat over het ontstaan van denkvermogen en astrale en stoffelijke menswording in mythische bewoordingen.
  +
  +
De Oostenrijkse, cisterciënzer monnik en racistisch mysticus Jörg Lanz von Liebenfels noemde zijn eclectische, racistische leer ariosofie, naar analogie van de theosofie en de antroposofie. Of de leer van Lanz von Liebenfels invloed gehad heeft op het racisme van Hitler wordt betwijfeld.
  +
  +
Het antisemitisme is niet door Hitler uitgevonden. Door de eeuwen heen is het in Europa, variërend naar tijd en plaats, aanwezig geweest. Hitler heeft daar onder andere met de hierboven genoemde karikaturen van Joden en door zijn grote redenaarstalent handig op in weten te spelen en het antisemitisme tot ongekende hoogten weten op te zwepen.
  +
  +
=== In München ===
  +
Aquarel van de brouwerij en biertuin het Hofbräuhaus in München, overwegend in bruintinten geschilderd door architectuurschilder Adolf Hitler
  +
In de lente van 1913 emigreerde Hitler uit onvrede naar het Duitse Keizerrijk. Hij verhuisde naar München in het Zuid-Duitse koninkrijk Beieren. Hij ontsnapte daarmee aan de militaire dienst in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Lafheid was dat waarschijnlijk niet, want toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, nam Hitler onmiddellijk enthousiast dienst in het Keizerlijke Duitse leger.
  +
  +
==== Beieren en de Groot-Duitse gedachte ====
  +
Een waarschijnlijker reden voor Hitlers overstap van Wenen naar de Beierse hoofdstad, was dat hij voor Oostenrijk geen zelfstandige rol meer zag weggelegd; toen al was in zijn denken aansluiting bij Duitsland een onontkoombaar feit.
  +
  +
Wel bracht deze stap de jonge Hitler in de problemen toen hij enkele maanden later bezoek kreeg van de politie. De Oostenrijkse politie had hem weten te lokaliseren en verzocht Beieren nu om uitlevering van Hitler. In Oostenrijk wachtte hem mogelijkerwijs een gevangenisstraf wegens ontduiking van de dienstplicht. Hierop volgde een geschrokken en geagiteerde brief van Hitler die ertoe leidde dat de autoriteiten enig begrip voor Hitlers situatie toonden. Als hij zich in Salzburg zou laten keuren zou hij niet strafrechtelijk vervolgd worden. Hitler reisde naar Salzburg en werd daar uiteindelijk afgekeurd voor militaire dienst.<sup>[bron?]</sup>
  +
  +
Hitler begreep de inwoners van München niet. De meerderheid van de Beierse bevolking wilde zich het liefst bij de Habsburgers van Frans Jozef I van Oostenrijk aansluiten, terwijl Hitler de Oostenrijkse hoofdstad Wenen net was ontvlucht. De Beierse boeren moesten tot Hitlers misnoegen niets hebben van de Groot-Duitse richting. Ze gruwden van het idee van een Groot-Duits rijk onder keizer Wilhelm II van Duitsland van het Pruisische Huis Hohenzollern, uit het kille, noordelijke en overwegend protestantse Berlijn.
  +
  +
==== Hitlers realisme en moderne kunst ====
  +
Hitler had gehoopt in München een beter kunstklimaat aan te treffen waarin hij zich als kunstschilder meer thuis zou voelen. Maar het kunstklimaat in München verschilde tot Hitlers teleurstelling weinig van dat in Wenen. In München werkte de kunstschilder Paul Klee, die contacten onderhield met kubisten en kunstenaarskring Der Blaue Reiter. Der Blaue Reiter was in 1911 in München opgericht door de invloedrijke Russische kunstschilder Wassily Kandinsky, samen met onder anderen Franz Marc, die onder meer blauwe paarden schilderde. Het kleurgebruik in Hitlers schilderijen zou in enkele gevallen impressionistisch genoemd kunnen worden, maar zeker niet expressionistisch.
  +
  +
Hitler was een realistisch schilder die niet met de moderne kunstschilders en abstracte kunstenaars in München, en andere grote steden in Europa, geassocieerd wilde worden. Omdat hij bij voorkeur gebouwen schilderde en zich verwant voelde aan de 19e-eeuwse, Oostenrijkse kunstschilder Rudolf von Alt, die hij als zijn belangrijkste "leermeester" beschouwde, noemde Hitler zich voortaan liever een architectuurschilder dan een kunstschilder. In de schilderijen van Hitler zou een paard of een koe nooit een vierkante kop hebben of blauw kunnen zijn. In Hitlers schilderijen kunnen koeien alleen bruin, wit, grijs, zwart of gevlekt zijn en kunnen de luchten nooit groen of geel, maar alleen blauw of grijs zijn.
  +
  +
=== Tijdens de Eerste Wereldoorlog ===
  +
''Zie ook Eerste Wereldoorlog''
  +
Hitler als soldaat in de Eerste Wereldoorlog
  +
De ruïne van het aan puin geschoten klooster in Mesen. In december 1914 geschilderd door de architectuurschilder Adolf Hitler in een palet van realistische kleuren.
  +
  +
Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd in Duitsland in het algemeen en ook door Hitler met enthousiasme begroet, hij meldde zich in Beieren vrijwillig voor het leger aan. Hitler had het liefst aan het oostelijk front tegen de Russen gevochten, maar hij werd bij een legeronderdeel ingedeeld dat naar Vlaanderen gestuurd werd om tegen de Fransen te vechten.
  +
  +
==== Vuurproef en oorlogshandelingen ====
  +
In het List-regiment nam Hitler deel aan de Eerste Slag om Ieper, ter hoogte van Kruiseke-Wervik. Op 29 oktober 1914 kreeg het List-regiment zijn eerste vuurdoop. Na de vier dagen van zware gevechten die volgden, zouden van de 3600 man van het List-regiment nog maar 611 man over zijn, zo schreef Hitler aan zijn kennissen Joseph Popp en Ernst Hepp. Tijdens de eerste acties kwam volgens andere bronnen naar schatting 70% van de soldaten uit het List Regiment om het leven, voor het grootste deel door vriendschappelijk vuur. In december 1914 ontving Hitler daarom het IJzeren Kruis 2e klasse.
  +
  +
Daarna werd hij ordonnans tussen het hoofdkwartier van het regiment en de bataljonshoofdkwartieren, dichter bij de loopgraven. In mei 1918 kreeg hij een Regimentsdiploma wegens dapperheid tegenover de vijand en in december 1918 werd hem het, aan manschappen zelden verleende, IJzeren Kruis 1e klasse verleend.
  +
  +
In oktober 1916 werd Hitler aan zijn linkerdij geraakt door een granaatscherf. Voor behandeling van zijn verwondingen verbleef hij van 9 oktober tot 1 december 1916 in het Rode-Kruisziekenhuis in Beelitz bij Berlijn. Na zijn verblijf in het ziekenhuis in Beelitz kreeg Hitler verlof om aan te sterken. Hij was twee jaar niet in Duitsland geweest. Op doorreis naar München kwam hij voor de eerste keer van zijn leven in Berlijn. Hij was erg onder de indruk van de grote gebouwen en pleinen en de brede boulevards in de stad.
  +
  +
Hitler "ontdekte" tijdens dit eerste verlof dat overal in Berlijn en München joden als "klerk" werkten: "Vrijwel iedere klerk was een jood en vrijwel iedere jood was een klerk". In het ziekenhuis lagen gewonde soldaten waarvan sommigen blij waren dat ze vanwege invaliditeit niet meer naar de loopgraven terug konden.
  +
  +
Eind september 1917 nam Hitler acht dagen verlof op om Berlijn te verkennen. Hij ergerde zich aan de mentaliteit van de Duitse burgers die alleen maar zaten te zeuren over het gebrek aan levensmiddelen, de lage lonen en de verplichting om in de munitie- en wapenfabrieken van schatrijke industriëlen te werken. Veel Duitsers klaagden over keizer Wilhelm II die ze verantwoordelijk hielden voor de economische malaise.
  +
  +
Op 14 oktober 1918 raakte hij als ''Gefreiter'' gewond bij een gasaanval bij Wervik. Hij bleef hierna drie maanden blind als gevolg van de blootstelling aan mosterdgas. Hij werd verpleegd in een militair ziekenhuis in het Duitse Pasewalk. Ook raakte hij bij Mesen gewond aan het voorhoofd door een kogelschampschot. Om het litteken te verbergen droeg Hitler voortaan zijn haar met een schuine lok over zijn voorhoofd.
  +
  +
De ineenstorting van het westelijk front, onder andere als gevolg van de Amerikaanse interventie en door de uitputting van de laatste Duitse reserves, heeft Hitler, die sinds oktober 1918 in Pasewalk werd verpleegd, niet bewust meegemaakt; hij ging er daardoor van uit dat het front steeds stand had gehouden. Zo geloofde Hitler heilig in de dolkstootlegende waarbij de nederlaag van het Keizerlijk leger werd toegeschreven aan het 'verraad van de socialisten, Joden, communisten en republikeinen' (de zogenaamde ''Novemberverbrecher''). Tijdens Hitlers herstel in het ziekenhuis werd de oorlog beëindigd, en tevens het Duitse keizerrijk, en werd Duitsland een republiek. Hitler keerde gedesillusioneerd terug naar München waar, evenals in de rest van Duitsland, chaos heerste door de novemberrevolutie en de nasleep daarvan.
  +
  +
==== Militaire onderscheidingen ====
  +
Hitler (geheel rechts) als soldaat in 1915
  +
Ondanks zijn staat van dienst is ''Gefreiter'' Hitler nooit bevorderd, omdat zijn superieuren vonden dat hij geen leidinggevende capaciteiten had.<sup>[bron?]</sup> De loopgraafmilitairen hebben hem echter altijd beschouwd als een "Etappenschwein" (achterhoedevarken), omdat hij het minder zwaar had gehad dan zij. Tussendoor had Hitler tijd om te schilderen en te lezen, zoals te zien aan het schilderij van de ruïne in Messines uit 1914. Hij las onder andere een boek van de gemakkelijk leesbare filosoof Schopenhauer. Later, tijdens een reünie in 1922, negeerden zij hem daarom. Lange tijd hebben onderzoekers gemeend dat Hitler een heldenrol tijdens deze oorlog vervuld had. Door archiefonderzoek van het List-regiment door Thomas Weber is in 2010 echter aangetoond dat dit stoelde op Hitlers eigen aannames en nazipropaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog.
  +
  +
Omdat Hitler als ordonnans een IJzeren Kruis Eerste Klasse ontving is er onder historici veel gediscussieerd over Hitlers moed als soldaat. In de Eerste Wereldoorlog is slechts 218.000 keer een IJzeren Kruis Eerste Klasse uitgereikt en 5.196.000 keer een IJzeren Kruis Tweede Klasse, een verhouding van 1 op 24. Bovendien wilde Hitler, nadat hij in 1916 door een granaatscherf aan zijn linkerdij geraakt was, na de behandeling van zijn verwondingen, terugkeren in het List-regiment. Hij wilde beslist niet naar een andere eenheid of naar huis gestuurd worden.
  +
  +
In het List-regiment had Hitler een hogere rang dan de soldaten in zijn eenheid. Hij opereerde achter de vuurlinie zodat hij niet vaak in de voorste loopgraven onder vuur kwam te liggen. Hij hoefde niet voor zijn eigen inkomen te zorgen door in losse baantjes te werken of zijn schilderijen te verkopen, zoals hij voor de oorlog in Wenen en München had gedaan. Als hij zijn functie als ordonnans kwijt zou raken dan werd hij waarschijnlijk gedwongen om in een munitie- of wapenfabriek te werken.
  +
  +
Hitler had zijn voordracht voor een IJzeren Kruis Eerste Klasse misschien ten onrechte van de joodse luitenant Hugo Gutmann gekregen. Gutmann had een voordracht voor deze onderscheiding voor ''buitengewoon grote moed'' aan een groep koeriers beloofd als ze na het uitvallen van een aantal belangrijke telefoonverbindingen, als gevolg van zware artilleriebeschietingen door de geallieerden, een bericht naar de voorste linies zouden overbrengen. Van ''buitengewoon grote moed'' zou tijdens het optreden van de koeriers geen sprake zijn geweest.<sup>[bron?]</sup>
  +
  +
=== Van 1918 tot 1924 ===
  +
''Zie ook Weimarrepubliek en Duitsland tijdens het Interbellum''
  +
Hitlers lidmaatschapskaart van de DAP die later de NSDAP werd. Op deze geretoucheerde foto heeft Hitler lidmaatschapsnummer 7, in werkelijkheid was dit 555.
  +
Tijdens de Sovjetopstand in München en de vestiging van de zogenaamde Beierse Radenrepubliek in 1919 heeft Hitler mogelijk deelgenomen aan het oproer. Een document met de naam ''Hittler'' (met twee t's) doet dit vermoeden, al is er nog veel discussie tussen academici omtrent dit omstreden onderwerp. Hoe dan ook, het Freikorps kwam München ontzetten en de communistische opstand werd in de kiem gesmoord. Opeens dook Hitler op als infiltrant van het leger. Het was in die hoedanigheid dat hij vanaf dat ogenblik bijeenkomsten van kleine politieke groepjes bijwoonde, die als paddenstoelen uit de grond schoten na de val van het Duitse Keizerrijk.
  +
  +
==== Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei ====
  +
In 1919 kreeg Hitler als infiltrant de opdracht een vergadering van zo'n kleine, mogelijk linkse partij, bij te wonen. Dit was de DAP, de Deutsche Arbeiterpartei, waarvan het woord "Arbeiter" al voldoende was hen in de ogen van het leger verdacht te maken. De toen nog piepkleine partij was opgericht door de spoorwegbeambte Anton Drexler en Karl Harrer. Zij vergaderden in een bedompt café, waar slechts circa honderd belangstellenden aanwezig waren. Tot Hitlers verrassing<sup>[bron?]</sup> bleek de partij nationalistisch, maar verder was het een armzalig zooitje. Het aantal leden bedroeg nog geen vijfhonderd, van wie misschien vijftig actief waren, en het batig kassaldo bedroeg ongeveer vijftig Papiermark. Net toen Hitler aanstalten maakte om weg te gaan, maakte een "professor" opmerkingen die Hitler razend maakten.<sup>[bron?]</sup> Hij nam het woord en sprak de vergadering heftig toe, tot de professor vertrok. Hierop liep Hitler tevreden weg. Anton Drexler rende achter hem aan en gaf hem wat pamfletten, met het verzoek (bestuurs)lid te worden. Na een nacht nadenken stemde Hitler toe en sloot zich bij de partij aan.
  +
  +
==== Fondsenwerver en organisator ====
  +
Bijeenkomst van de SA met onder andere Heinrich Himmler, Ernst Röhm en Hermann Göring
  +
Hitler beweerde zelf altijd dat zijn lidmaatschapsnummer van de DAP ''7'' was. Dit zou bijdragen tot zijn mythevorming over "een armzalig groepje van zeven dat onder Hitlers hoede zou uitgroeien tot een machtige partij". Hij was echter niet het zevende lid, maar het zevende lid van het dagelijks bestuur. Zijn werkelijke lidmaatschapsnummer was 555. Op de afbeelding van Hitlers ledenkaart staat echter wel het lidmaatschapsnummer 7. Dit is echter het gevolg van het feit dat de partij pas in 1920 een fatsoenlijke administratie kreeg en de inmiddels binnen de partij machtige Hitler zichzelf een kaart met nummer 7 kon toebedelen. Hitler had nummer 555 maar was als 55e toegetreden. De administratie begon echter met nummer 501 om zo de partij groter te laten lijken.<sup>[bron?]</sup>
  +
  +
Binnen de DAP maakte Hitler zich in eerste instantie sterk voor de propaganda en fondsenwerving. Bij Hitlers aanmelding als partijlid had de DAP slechts 7,5 Mk in kas. Een van Hitlers maatregelen, in februari 1920, was de verandering van de partijnaam in NSDAP. Toen de NSDAP in december 1920 de ''Völkischer Beobachter'' kocht kon de partij al 120.000 Mk voor het extreem-rechtse weekblad op tafel leggen. In 1918 had het Thule-Gesellschaft van Rudolf von Sebottendorf, als vrijmetselaar ingewijd in de Oude en Primitieve Ritus Memphis-Misraïm, de krant ''Münchner Beobachter'' gekocht. In 1919 werd de naam van de krant veranderd. Het Thule Gesellschaft was de nieuwe naam voor de loge in München van de ''Germanenorden'' ''Walvater van de Heilige Graal'', opgericht door Hermann Pohl. De antisemitische hiëronymieten priester en journalist Bernhard Stempfle schreef voor de Münchner Beobachter in 1919, werd later lid van Hitlers ''inner circle'' en hielp hem bij het schrijven van ''Mein Kampf''.
  +
  +
Waarschijnlijk waren de meeste donaties in de eerste jaren na de oprichting van de partij afkomstig van het Thule-Gesellschaft, leden van Vrijkorpsen in de Weimarrepubliek en uit fondsen van verenigingen binnen de Reichswehr. In juni 1921 had Hitler zijn positie binnen de partij zo versterkt dat hij de macht van Anton Drexler kon overnemen. Samen met Ernst Röhm richtte Hitler de SA op, de knokploeg/ordedienst van de NSDAP.
  +
  +
==== Begaafd redenaar ====
  +
Rudolf Hess, Hitlers secretaris en plaatsvervanger
  +
De partij groeide pijlsnel door Hitlers organisatorische, retorische en hypnotiserende gaven. Hitler liet propagandamateriaal drukken dat hij desnoods zelf verspreidde en binnen de kortste keren waren de zalen gevuld met meer dan 2000 man. Het succes zal Hitlers eigendunk ongetwijfeld hebben vergroot, maar stond in schril contrast met zijn onbeholpenheid in kleine kring. In 1921 werd hij partijleider.
  +
  +
Een bewaard gebleven brief van hem uit 1919 getuigt ervan dat toen al iets van een "verlosser"-idee in hem aanwezig was; hij beschouwde zichzelf als de enige die Duitsland naar een "wedergeboorte" kon leiden. In het openbaar profileerde hij zich aanvankelijk nog als "trommelaar" die de massa's bijeen zou roepen. Ook later zei hij meermalen dat hij geloofde "door het lot" te zijn voorbestemd voor zijn rol in de geschiedenis. In zijn laatste jaren versterkte die overtuiging zich alleen maar; het was Hitler of de chaos; hij vereenzelvigde Duitsland met zijn eigen levenslot. Hitler verklaarde vanaf 1919/1920 regelmatig dat genieën zoals hij hooguit eens per duizend of tweeduizend jaar geboren werden.
  +
  +
Rudolf Hess, bewonderaar van Hitler van het eerste uur, leek de toespraken van Hitler als een soort religieuze openbaringen te beleven. Hij zweepte aan het begin van een partijmanifestatie de NSDAP-leden in de zaal bijvoorbeeld op met de kreten:
  +
::: ''De partij is Hitler. Hitler is Duitsland, zoals Duitsland Hitler is. Hitler: SIEG HEIL!''
  +
Als reactie op deze aankondiging van Rudolf Hess barstte in de zaal een compleet pandemonium los.
  +
  +
==== Activist en agitator ====
  +
Voorbeeld van een serie foto's die Hitler door Heinrich Hoffmann had laten maken. Hitler besteedde veel aandacht aan de indruk die hij tijdens toespraken op zijn toehoorders maakte.
  +
Misschien wel de belangrijkste reden die Hitler aangaf voor zijn beslissing politiek actief te worden, was de linkse Novemberrevolutie van 1918, waarmee de adellijke regenten, inclusief de Duitse keizer Wilhelm II, van hun macht werden ontdaan. Voor veel Duitsers was de vernedering van de zogenaamde dolkstootlegende moeilijk te verteren en de democratische Weimarrepubliek van 1919 ondervond dan ook veel tegenstand. Bovendien had naar Hitlers overtuiging deze revolutie Duitsland definitief de nederlaag bezorgd. Hij zag het als zijn missie dat weer recht te zetten. De oorlog die hij in 1939 begon was voor hem een voortzetting van de Eerste Wereldoorlog, om Duitsland alsnog de overwinning te bezorgen op het bolsjewisme en het "internationale Jodendom".
  +
  +
In het Sudetische Trautenau bestond sinds 1904 al een nationaalsocialistische partij, die eerst evenals Hitlers partij de Deutsche Arbeiterpartei heette en na de Eerste Wereldoorlog haar naam veranderde in de Duitse Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de DNSAP. Ook de partij van Hitler veranderde van naam en werd in 1920 de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Contacten tussen de twee partijen mondden uit in een samengaan begin jaren twintig. Maar de NSDAP bleek in 1923 superieur en in 1926 werden ze samengevoegd tot één partij: de NSDAP, met een Oostenrijkse en een Duitse tak. Hitler werd de enige leider van beide afdelingen.
  +
  +
Ondanks de vele strubbelingen binnen de partij lukte het Hitler de macht te behouden. Door onder meer agressieve publiciteit en Hitlers sprekerstalent, groeide het aantal toehoorders spoedig tot enkele duizenden per avond. In plaats van cafés werden nu grote bierhallen afgehuurd voor de samenkomsten en spreekbeurten. Tijdens of na de bijeenkomsten braken regelmatig vechtpartijen uit tussen NSDAP-leden en de SA aan de ene kant en tegenstanders van de NSDAP aan de andere kant. Hitler heeft voor de mishandeling van een tegenstander van de NSDAP tijdens zulke ongeregeldheden in de zomer van 1922 een maand vastgezeten. Hierbij moet vermeld worden dat de NSDAP in 1923 nog niet in het parlement was vertegenwoordigd. De NSDAP verwierf voor het eerst zetels in het parlement na de Duitse Rijksdagverkiezingen van mei 1924; samen met de Nationaal-Socialistische Vrijheidsbeweging, waarmee de NSDAP één partij vormde, werd 6,6% van de zetels behaald.
  +
  +
==== Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch ====
  +
Bankbiljet van 5000 miljard Mark uitgegeven op 1 november 1923
  +
Hitler, generaal Erich Ludendorff, SA-leider Ernst Röhm en anderen München, 1924, na het proces voor de Bierkellerputsch
  +
  +
Door de hoge herstelbetalingen die Duitsland volgens het Verdrag van Versailles vanaf 1919 aan de geallieerden moest doen, raakte de Duitse economie steeds verder in het slop. Omdat de Duitse overheid steeds meer geld moest bijdrukken om zijn ambtenaren te kunnen betalen liep de inflatie steeds sneller op tot de hyperinflatie in 1922 en 1923. Frankrijk liet in 1923 beslag leggen op de kolenproductie van de mijnen in het Ruhrgebied omdat Duitsland niet langer aan zijn financiële verplichtingen kon voldoen. Op 11 januari 1923 trokken Franse en Belgische troepen het Ruhrgebied binnen om beslag te leggen op de Duitse kolenvoorraden. De Duitse mijnwerkers gingen in staking maar de Franse militairen braken de staking en traden hard tegen de protesten en het verzet van Duitse burgers op.
  +
  +
De Duitsers moesten meer geld bijdrukken, onder andere om de stakende mijnwerkers te kunnen betalen, waardoor de inflatie in 1923 nog sterker steeg. Tot 1922 leed de Duitse bevolking vooral onder de armoede maar door het gebrek aan steenkool dreigde in de herfst van 1923 de winterse kou waardoor de spanningen verder opliepen. Bovendien was Duitsland na de Eerste Wereldoorlog overspoeld door een vluchtelingenstroom die na de Russische Revolutie en de Russische Burgeroorlog vanuit Oost-Europa op gang gekomen was. Onder de bevolkingsgroepen die voor de pogroms en de Rode Terreur van Lenin uit Rusland waren gevlucht bevonden zich veel chassidische joden die in het straatbeeld van de Duitse steden erg opvielen.
  +
  +
De partijaanhang groeide door de crisis en daarmee de hoop op verandering. Op 9 november 1923 werd op aandringen van Hitler een poging gedaan de macht in Beieren te grijpen en daarna de Weimarrepubliek omver te werpen. Deze ''Bierkellerputsch'', zoals hij genoemd wordt, begon in de Bürgerbräukeller, een bierhal in München. Daar stelde Hitler, zwaaiend met een pistool, de "nieuwe regering" aan de enthousiaste toehoorders voor, terwijl gewapende groepen mannen strategische gebouwen en instellingen in de stad trachtten te veroveren. Ook Ernst Röhm nam deel aan deze ''putsch'', die mislukte en waarbij veertien coupplegers en vier politiemensen omkwamen.
  +
  +
=== Na de Bierkellerputsch ===
  +
Hitler probeerde vlak voordat hij werd gearresteerd zelfmoord te plegen, maar dit werd verhinderd door de vrouw van Ernst Hanfstaengl, bij wie hij onderdak had gekregen. Ondanks de slachtoffers die door Hitlers mislukte 'putsch' gevallen waren, werd hij coulant behandeld door de rechtbank. De conservatieve rechters, en in het bijzonder voorzitter Georg Neithardt, sympathiseerden met zijn denkbeelden en gaven hem een geweldig platform. Dat er vraagtekens bij de neutraliteit van de toenmalige Beierse rechtbank gezet kunnen worden blijkt uit de bestraffing van linkse verdachten: communistische relschoppers werden meestal veel zwaarder gestraft. Hitler werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenschap. Van de vijf jaar zat hij slechts 264 dagen uit in de gevangenis van Landsberg, onder tamelijk comfortabele omstandigheden. Op 20 december 1924, ruim een halve week voor kerst, werd hij alweer vrijgelaten.
  +
  +
==== ''Mein Kampf'' ====
  +
Eerste uitgave van ''Mein Kampf''
  +
Hitler en zijn medegevangenen konden in de gevangenis in Landsberg vrijwel onbeperkt bezoek ontvangen. Hitler en Rudolf Hess kregen regelmatig bezoek van vrienden en bekenden, onder andere van dr. Karl Haushofer en Winifred Wagner, de schoondochter van Richard Wagner. Zijn gevangenschap benutte Hitler voor het schrijven van ''Mein Kampf'' (Mijn strijd). In dit autobiografische boek beschreef hij zijn afkomst en jeugd, zijn tijd in Linz, Wenen en München, de vorming van zijn denken, zijn ideeën en zijn toekomstplannen. Hitler verheerlijkt in het boek het Duitse volk almede diens 'bloed' en 'bodem', waarbij hij historische gebeurtenissen, zoals het verlies van de Centrale mogendheden in de Eerste Wereldoorlog, in dienst stelt van een op zijn antisemitisme gebaseerde ideologie. De gedeelten in ''Mein Kampf'' over ''Lebensraum'' en geopolitiek zijn door Rudolf Hess geschreven die Hitlers secretaris en een van zijn medegevangenen was.
  +
  +
De gevangenen in Landsberg konden boeken uit de bibliotheek laten bezorgen en kranten en tijdschriften lezen. Hitler las in plaats van kranten en boeken uit populaire reeksen, zoals hij tijdens zijn verblijf in Wenen las, vooral boeken over krijgswetenschap en filosofie. Hitlers belangstelling ging vooral uit naar teksten en passages die hij aan Hess kon dicteren om in ''Mein Kampf'' opgenomen te worden. Hij zocht vooral naar racistische en antisemitische teksten en naar theorieën over de superioriteit van het "Germaanse ras".
  +
  +
Al enkele maanden na zijn vrijlating eind december 1924 werd Hitlers spreekverbod en het verbod op de partij in München opgeheven. Waar het verbod op de partij nog wel bestond, en dat gold in het begin voor vrijwel heel Duitsland, werd door middel van gewelddadige provocaties geprobeerd "het nieuws te halen". Dat lukte vaak. Desondanks werd het verbod in de ene na de andere deelstaat opgeheven. In de media werd steeds meer macht veroverd.
  +
  +
===== Bestseller en inkomstenbron =====
  +
Het luxeappartementencomplex op Prinzregentenplatz 16 in München waar Hitler vanaf 1929 woonde
  +
Het eerste deel van ''Mein Kampf'' werd in 1925 uitgegeven. De verkoop hiervan liep zo goed dat in 1926 de uitgave van een tweede deel volgde. Dankzij de verkoop van ''Mein Kampf'' kon Hitler kort na zijn vrijlating van een goed inkomen genieten. In de periode 1925-1933 heeft de verkoop van het boek Hitler ongeveer 1,2 miljoen RM opgeleverd, dat is omgerekend naar de maatstaf van 2015, ongeveer € 1,4 miljoen of een inkomen van rond de € 200 000,- per jaar.
  +
  +
Het verkoopsucces van de eerste uitgave van ''Mein Kampf'' was vooral te danken aan Hitlers veroordeling voor de deelname aan de ''Bierkellerputsch'', waardoor hij in extreemrechtse kringen als een martelaar gezien werd. Na zijn vrijlating kon hij dankzij de inkomsten uit de verkoop van ''Mein Kampf'' een rustiger leven leiden en in bredere kring aanhang verwerven. Door aanhangers van het nationaalsocialisme in heel Duitsland werd ''Mein Kampf'' steeds meer gezien als "het evangelie" en Hitler zelf werd na zijn vrijlating uit de gevangenis door zijn bewonderaars gezien als "de verlosser" die Duitsland van de dreigende ondergang zou redden. Een van Hitlers bewonderaars was Martin Bormann, die begin 1927 lid van de NSDAP werd en door Hitler in 1928 als fondsenwerver voor de NSDAP werd aangesteld. Bormann was een handige en loyale ambtenaar die zorgde dat alle belangrijke financiële, juridische en administratieve zaken voor Hitler en de NSDAP werden geregeld.
  +
  +
Hitler woonde vanaf 1920, na zijn ontslag uit militaire dienst, op een kleine kamer in de Thierschstrasse 41 in München. Na zijn vrijlating uit de gevangenis in Landsberg huurde hij een tweede kamer die hij als kantoor gebruikte. In 1929 verhuisde hij naar een luxueus 9-kamerappartement aan de Prinzregentenplatz 16 in München. Naast zijn luxeappartement in München huurde Hitler in 1928 het chalet Haus Wachenfeld, het vakantiehuis van NSDAP-lid de weduwe Wachenfeld, op de nabijgelegen Obersalzberg, voor een vriendenprijsje van 100 RM per maand. Na een paar maanden kocht hij het chalet als tweede huis.
  +
  +
==== Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun ====
  +
Hitler met zijn Duitse herder Blondi naast Eva Braun met Negus of Stasi, een van haar twee Schotse terriërs, op het terras van de Berghof
  +
Voor de huishouding in Haus Wachenfeld in Berchtesgaden vroeg Hitler in 1928 zijn zes jaar oudere halfzus Angela Hammitzsch. Toen Hitler regelmatig in Berchtesgaden verbleef had hij een verhouding met de 21 jaar jongere, 16-jarige Maria Reiter of ''Mimi'' voor intimi. Hitler noemde haar niet alleen ''Mimi'' maar verzon een hele reeks koosnaampjes zoals ''Mimilein'', ''Mizzi'' en ''Mizzerl'' voor zijn vriendin. Nadat Hitler zijn luxe-appartementencomplex in München had betrokken nam hij in 1931 zijn negentien jaar jongere halfnicht Geli Raubal, de dochter van zijn halfzus Angela, als huishoudster in dienst. Na verloop van tijd circuleerden er geruchten dat Hitler een heimelijke verhouding met zijn 23-jarige halfnicht had. Zij zou een vriendin verteld hebben dat haar ''onkel Alf'' "een monster" was en dat niemand zich kon voorstellen "wat hij van mij eist". Volgens anderen zou Geli een verhouding met een andere man in Linz hebben en was ze van plan om naar Wenen te verhuizen. Op 19 september 1931 wordt Geli Raubal dood in Hitlers appartement aangetroffen. Of zij werd vermoord of zelfmoord gepleegd heeft is nooit duidelijk geworden. Hitler raakt door alle commotie in een crisis en dreigt "zijn strijd" op te geven door zelfmoord te plegen.
  +
  +
Omdat de NSDAP in 1931 flink in de lift zat was de partijleiding er alles aan gelegen om Hitler door deze crisis heen te slepen. Kort na deze affaire maakte Hitler kennis met Eva Braun, een secretaresse van Hitlers fotograaf Heinrich Hoffmann, die op Geli Raubal leek en tot 29 april 1945 zijn maîtresse zou blijven. Hitler hield meer van trouwe, gehoorzame viervoeters dan van zelfstandige vrouwen of baldadige kinderen. Hij heeft altijd verkondigd dat hij "een vrijgezel" was gebleven omdat hij "met Duitsland getrouwd" was.
  +
  +
==== Verkiezingen ====
  +
Na zijn vrijlating was voor Hitler, als leider van de Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de weg vrij voor deelname aan de verkiezingsstrijd. Aanvankelijk ging dit niet van een leien dakje. De partij wist bij de eerste landelijke verkiezingen waar ze aan mee deed weliswaar rond de dertig zetels in de Rijksdag te bemachtigen, maar dit werden er bij elke volgende verkiezing minder. Ook bleef de groei van het ledental beneden verwachting. Dit was te wijten aan het Amerikaanse geld dat, dankzij het Dawesplan, Duitsland weer binnenstroomde en de economische hoogconjunctuur van de ''roaring twenties''. De Fransen vertrokken uit het Ruhrgebied, de nieuwe Rentenmark bleek waardevast en de Duitse economie groeide weer. Berlijn werd een internationaal centrum van cultuur met talrijke kunstenaars, artiesten, filmmakers en modekoningen en een bruisend uitgaanscentrum. Langzaam sijpelde wat welvaart door naar de middenklasse, men keerde zich af van extremistische partijen zoals de NSDAP en stemde weer op de traditionele partijen zoals de SPD, DVP en Zentrum. In 1928 kwam de partij met 12 zetels in het parlement: een dieptepunt. In 1929 kreeg Hitler weer kansen voor zijn partij.
  +
  +
Op 25 februari 1932 werd Hitler door een aanstelling als Regierungsrat in de Vrijstaat Brunswijk genaturaliseerd tot Duitser, juist op tijd om zich kandidaat te kunnen stellen voor de presidentsverkiezingen van 13 maart. Hij werd pas lid van de Rijksdag in 1933, toen hij al rijkskanselier was.
  +
{| class="wikitable"
  +
!Partij
  +
!Datum verkiezingen
  +
!% van de stemmen
  +
!Zetels
  +
!Opmerking
  +
|-
  +
| rowspan="2" |Nationaal-Socialistische Vrijheidspartij
  +
|4 mei 1924
  +
|6,6
  +
|32 (+32)
  +
|-
  +
|7 december 1924
  +
|3
  +
|14 (−18)
  +
|-
  +
| rowspan="5" |Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij
  +
|20 mei 1928
  +
|2,6%
  +
|12 (−2)
  +
|-
  +
|14 september 1930
  +
|18,25
  +
|107 (+95)
  +
|-
  +
|31 juli 1932
  +
|37,27
  +
|230 (+123)
  +
|-
  +
|6 november 1932
  +
|33,09
  +
|196 (−34)
  +
|-
  +
|5 maart 1933
  +
|43,91
  +
|288 (+92)
  +
|Beïnvloed door intimidatie en repressie van de nazi's
  +
|}

Maatregelparameters

VariabeleWaarde
Aantal bewerkingen gebruiker (user_editcount)
10
Gebruikersaccountnaam (user_name)
'Subwoolferfan'
Groepen (inclusief impliciete) waar gebruiker lid van is (user_groups)
[ 0 => '*', 1 => 'user' ]
Rechten die een gebruiker heeft (user_rights)
[ 0 => 'createaccount', 1 => 'read', 2 => 'writeapi', 3 => 'viewmywatchlist', 4 => 'editmywatchlist', 5 => 'viewmyprivateinfo', 6 => 'editmyprivateinfo', 7 => 'editmyoptions', 8 => 'abusefilter-log-detail', 9 => 'abusefilter-view', 10 => 'abusefilter-log', 11 => 'move-rootuserpages', 12 => 'edit', 13 => 'createpage', 14 => 'createtalk', 15 => 'upload', 16 => 'reupload', 17 => 'reupload-shared', 18 => 'minoredit', 19 => 'editmyusercss', 20 => 'editmyuserjson', 21 => 'editmyuserjs', 22 => 'editmyuserjsredirect', 23 => 'purge', 24 => 'sendemail', 25 => 'applychangetags', 26 => 'changetags', 27 => 'editcontentmodel', 28 => 'skipcaptcha', 29 => 'spamblacklistlog' ]
Pagina-ID (page_id)
0
Paginanaamruimte (page_namespace)
0
Paginanaam (zonder naamruimte) (page_title)
'Aldof hitler'
Volledige paginanaam (page_prefixedtitle)
'Aldof hitler'
Handeling (action)
'edit'
Bewerkingssamenvatting (summary)
''
Oude inhoudsmodel (old_content_model)
''
Nieuw inhoudsmodel (new_content_model)
'wikitext'
Wikitekst van de oude pagina vóór de bewerking (old_wikitext)
''
Wikitekst van de nieuwe pagina ná de bewerking (new_wikitext)
' '''Adolf Hitler''' (Braunau am Inn, 20 april 1889 – Berlijn (Führerbunker), 30 april 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Op 30 januari 1933 kwam hij aan de macht als rijkskanselier van Duitsland en na 2 augustus 1934 als staatshoofd (Führer en rijkskanselier). Hij was aan de macht tot aan zijn dood in 1945. Hitler is het meest bekend om zijn centrale leidende rol in de opkomst van de Duitse variant van het, oorspronkelijk Italiaanse, fascisme in Duitsland (het nationaalsocialisme), de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie, de Weimarrepubliek, in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator, die elke tegenstand tegen zijn regime op meedogenloze wijze de kop indrukte. Tegenstanders werden opgesloten in concentratiekampen of, zoals Ernst Röhm, vermoord. Vanaf het begin was Hitlers politiek gebaseerd op gebruik van geweld en terreur door middel van de Sturmabteilung (SA) en later de Schutzstaffel (SS). Hitlers streven om de vernederingen van de Vrede van Versailles (1919) voor Duitsland ongedaan te maken en zijn expansiepolitiek om ''Lebensraum'' voor Duitsland te creëren, leidden tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. Een ander kenmerk van Hitlers politiek was zijn extreem-racistische nazi-ideologie waarbij een ras van als Arisch beschouwde übermenschen moest worden gecreëerd. Dat leidde tot de systematische uitroeiing van miljoenen die als untermenschen gezien werden, zoals Joden, maar ook Slavische volkeren, Roma, gehandicapten en andere niet-Joodse slachtoffers van het naziregime, in de Holocaust. Toen duidelijk was dat Duitsland de oorlog verloor gaf Hitler de opdracht dat het Duitse volk tot het bittere einde moest vechten en dat de nazi's de Duitse industriële complexen moesten vernietigen. Zelf pleegde hij in zijn ondergrondse bunker in Berlijn zelfmoord. Aan het einde van zijn regering lagen Duitsland en een groot deel van Europa in puin en waren er tientallen miljoenen doden te betreuren. Hitler in 1935 Hitler was een gedecoreerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd hij lid van de voorloper van de nazipartij (DAP) en in 1921 werd hij de leider van de NSDAP. In 1923 pleegde hij een poging tot staatsgreep, bekend als de Bierkellerputsch bij de Bürgerbräukellerbierhal in München. De mislukte staatsgreep leidde tot de opsluiting van Hitler, een periode waarin hij zijn memoires, ''Mein Kampf'', schreef. Na zijn vrijlating in 1924 kreeg hij steeds meer steun onder de Duitse kiezers. Hitler promootte pangermanisme, antisemitisme en anticommunisme met charismatische redevoeringen en propaganda. Hij werd in 1933 tot rijkskanselier benoemd en transformeerde de Weimarrepubliek in het Derde Rijk, een eenpartijdictatuur gebaseerd op de totalitaire en autocratische ideologie van het nationaalsocialisme. Het was duidelijk de bedoeling van Hitler om in Europa een Nieuwe Orde van absolute nazi-Duitse hegemonie te vestigen. Zijn buitenlandse en binnenlandse politiek had tot doel Lebensraum te scheppen voor wat hij zag als het "Arische ras". Dit vereiste de herbewapening van Duitsland, wat leidde tot de bezetting van het Tsjechische deel van Tsjecho-Slowakije en de invasie van Polen door de Wehrmacht in 1939. Zo begon de Tweede Wereldoorlog in Europa. Onder leiding van Hitler bezetten Duitse troepen en hun Europese bondgenoten tussen 1940 en 1943 het grootste deel van Europa en Noord-Afrika. Vanaf 1943 drongen de geallieerde legers de Duitsers weer terug en versloegen en bezetten ten slotte Duitsland in 1945. Hitlers bewind leidde tot tientallen miljoenen doden, waaronder de systematische moord op miljoenen burgers, waaronder ongeveer zes miljoen Joden en tussen de 500.000 en 1.500.000 Roma. == Inhoud == * 1Kort levensoverzicht * 2Levensloop ** 2.1Familieachtergrond ** 2.2Jeugd en karaktervorming *** 2.2.1Lagere school en kerkkoor *** 2.2.2Zonder diploma van de middelbare school *** 2.2.3Hitlers kijk op vrouwen ** 2.3In Wenen *** 2.3.1Kunstenaar in de marginaliteit *** 2.3.2Hitlers politieke en artistieke voorkeur *** 2.3.3Jodenhaat en nationalisme **** 2.3.3.1Karl Lueger, racisme en antisemitisme **** 2.3.3.2De swastika en het Arische ras ** 2.4In München *** 2.4.1Beieren en de Groot-Duitse gedachte *** 2.4.2Hitlers realisme en moderne kunst ** 2.5Tijdens de Eerste Wereldoorlog *** 2.5.1Vuurproef en oorlogshandelingen *** 2.5.2Militaire onderscheidingen ** 2.6Van 1918 tot 1924 *** 2.6.1Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei *** 2.6.2Fondsenwerver en organisator *** 2.6.3Begaafd redenaar *** 2.6.4Activist en agitator *** 2.6.5Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch ** 2.7Na de Bierkellerputsch *** 2.7.1''Mein Kampf'' **** 2.7.1.1Bestseller en inkomstenbron *** 2.7.2Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun *** 2.7.3Verkiezingen *** 2.7.4Economische crisis en polarisatie *** 2.7.5Bank van Thyssen en Bush *** 2.7.6Bestuurlijke crisis ** 2.8Aan de macht *** 2.8.1Nacht van de Lange Messen *** 2.8.2Hitlers dubbelspel en de Gleichschaltung *** 2.8.3Groeiende welvaart en stijgende populariteit *** 2.8.4Weg naar de Holocaust ** 2.9Voorbereidingen tot de oorlog *** 2.9.1Anschluss *** 2.9.2Bombardement op Guernica *** 2.9.3Molotov-Ribbentroppact *** 2.9.4Hitlers geopolitieke ambities ** 2.10Tweede Wereldoorlog *** 2.10.1Inval in Polen **** 2.10.1.1Jongeren verleiden en tegenstanders misleiden **** 2.10.1.2Hitlers tactiek en Stalins machtsstrijd **** 2.10.1.3De Elser-aanslag en het Duitse verzet *** 2.10.2Slag om Frankrijk **** 2.10.2.1Operatie Weserübung **** 2.10.2.2Fall Gelb **** 2.10.2.3Fall Rot **** 2.10.2.4Overwinning op Frankrijk **** 2.10.2.5Vichy-Frankrijk en Franse collaboratie **** 2.10.2.6Verdeeld Frans verzet *** 2.10.3Hitlers overwinningsroes *** 2.10.4Slag om Engeland *** 2.10.5Balkanveldtocht en Noord-Afrikaanse Veldtocht *** 2.10.6Twee tegenslagen *** 2.10.7Operatie Barbarossa *** 2.10.8Hitlers opmars wordt vertraagd ** 2.11Het keerpunt *** 2.11.1Vernietigingskampen en de aanslag op Heydrich *** 2.11.2De val van Mussolini *** 2.11.3Aanslag in de Wolfsschanze en invasie van Normandië ** 2.12Het einde * 3Nasleep * 4Schuldvraag omtrent de Holocaust * 5Verklaringen voor het politieke succes van Hitler * 6Literatuur ** 6.1Publicaties ** 6.2Belangrijkste biografieën ** 6.3Nationaalsocialistische lectuur voor kinderen ** 6.4Audio * 7Hitler in fictie ** 7.1Film ** 7.2Roman * 8Zie ook * 9Externe link * 10Voetnoten met bronvermeldingen * 11Voetnoten met aanvullende opmerkingen * 12Bronnen == Kort levensoverzicht == Hitler vertrok vanwege zijn Groot-Duitse sentimenten in 1913 naar de Duitse stad München in Beieren. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak meldde hij zich direct als oorlogsvrijwilliger. Hij diende vier jaar lang als ordonnans in de rang van ''Gefreiter'', bij het Duitse 16e Beierse reserve-infanterieregiment en vocht onder meer bij de Eerste Slag om Ieper. Hitler raakte meermalen gewond. Bij Mesen schampte een kogel zijn voorhoofd en hij zou het latere litteken met een haarlok verbergen. Hij kreeg beide versies van het IJzeren Kruis maar weigerde volgens collega's promotie omdat hij zijn regiment niet wilde verlaten. Na zijn demobilisatie en terugkeer in München besloot hij in november 1918 de politiek in te gaan. In 1919 sloot hij zich aan bij een van de talloze kleine politieke groeperingen die in Beieren welig tierden: de DAP, die later de NSDAP werd. Hitler kwam aan de macht in een tijd waarin het Duitse volk leed onder werkloosheid, armoede en vernedering van de Eerste Wereldoorlog. Het Verdrag van Versailles dwong Duitsland tot zware herstelbetalingen voor de oorlogsschade. Deze verplichting drukte zwaar op het land. De Duitse economie kon niet heropgebouwd worden. Eind oktober 1929, net toen Duitsland wat begon op te krabbelen, deed de ''beurscrash van New York'' de Duitse economie instorten. Via propagandamachine wist Hitler zichzelf en zijn partij populair te maken en won hij steeds meer zetels in het parlement. Op 30 januari 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier. Hij stond aan het hoofd van een kabinet samengesteld uit ministers van de NSDAP, de Duitse Nationale Volkspartij en enkele partijlozen uit het voorgaande kabinet-Schleicher. Een maand later ging het Rijksdaggebouw in Berlijn in vlammen op, mogelijk op Hitlers bevel aangestoken. Mogelijk werd zijn bevel uitgevoerd door Hermann Göring en Bruno Loerzer. Hitler gebruikte deze mogelijk zelf aangestoken brand om zijn greep op Duitsland te versterken. Hij haalde president Paul von Hindenburg over om de politie meer bevoegdheden te geven met een noodverordening en de politie pakte communisten en andere vijanden of vermeende vijanden van de nazi's op. In diezelfde periode voerden de nazi's een propagandacampagne voor de Rijksdagverkiezingen van maart 1933. Ondanks alle propaganda en de uitschakeling van politieke vijanden haalde de NSDAP geen absolute meerderheid, de partij kreeg 43,9 procent van de stemmen. Om toch alle macht in handen te krijgen voerde Hitler op 23 maart 1933 een grondwetswijziging door, dit lukte Hitler met de steun van de katholieke Zentrumpartei en de conservatieve DNVP. Zo kreeg Hitler de bevoegdheid om vier jaar lang buiten de Rijksdag (het parlement) om te regeren en wetten uit te vaardigen. Dit was het begin van het Derde Rijk. Naar deze machtsovername door Hitler wordt verwezen met de term Machtergreifung. Hitler begon onmiddellijk zijn lang gekoesterde plannen uit te voeren zoals het naar zich toe trekken van alle macht in Duitsland, het weren van Joden uit het openbare leven en de voorbereiding van Duitsland op een veroveringsoorlog. In 1938 annexeerde het Duitse Rijk Oostenrijk (Anschluss) dat sindsdien bekendstond als ''Ostmark''. Op 28 september 1938 wilde het Duitse Rijk Tsjecho-Slowakije aanvallen om Sudetenland te heroveren. Op initiatief van Mussolini werd inderhaast op 30 september het verdrag van München gesloten tussen Hitler, Daladier en Chamberlain, als een stap in de Britse appeasementpolitiek om te proberen de dreigende oorlog af te wenden. Op grond van dat verdrag stond men toe dat Hitler Sudetenland innam, maar hierna moest de Duitse expansie worden stopgezet. In maart 1939 annexeerde Hitler echter alsnog de rest van Tsjecho-Slowakije. In augustus 1939 werd een niet-aanvalsverdag getekend tussen Stalin en Hitler, het Molotov-Ribbentroppact, ook wel het Duivelspact genoemd vanwege de onnatuurlijke aard ervan. Hiermee had Hitler de handen vrij aan het oostfront en kreeg Stalin de gelegenheid tot diverse gebiedsuitbreidingen. Kort daarop, op 1 september 1939, gaf Hitler het bevel Polen binnen te vallen, waarop het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk twee dagen later Duitsland de oorlog verklaarden. Stalin viel na een week Polen aan vanuit het oosten, tot de demarcatielijn zoals overeengekomen in het Hitler-Stalin-pact. Dit luidde het begin van de Tweede Wereldoorlog in. Aanvankelijk wist Hitler het grootste gedeelte van Europa te bezetten, maar bij de aanval op de Sovjet-Unie in 1941 – die meteen een einde maakte aan het pact met Stalin– slaagden de Duitsers er niet in Moskou te veroveren. In 1942 hielden de Duitsers nog stand, maar vanaf 1942-1943 keerden de kansen definitief en werd het Derde Rijk in de tang genomen. In de winter van 1944-1945 stonden de geallieerden aan de grenzen van Duitsland en zij trokken vervolgens op naar Berlijn. Nadat duidelijk werd dat hij de oorlog verloren had, pleegde Hitler op 30 april 1945 in de namiddag, samen met zijn vrouw Eva Braun, zelfmoord in zijn bunker te Berlijn. Ze waren een dag eerder in deze bunker getrouwd. Braun nam vergif in, terwijl Hitler zich door het hoofd schoot. Iets later werden hun lijken naar boven gebracht, in een kuil gelegd, overgoten met bijna 200 liter benzine en verbrand. Mogelijk hebben de Russen later Hitlers schedel en de resten van hun lichamen weer opgegraven en naar Moskou gebracht voor nader onderzoek. == Levensloop == ==== Familieachtergrond ==== {| class="wikitable" | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Maria Anna Schicklgruber | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Johann Georg Hiedler | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Eva Maria Decker |- | | | | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Johanna Hüttler | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Johann Baptist Pölzl |- | | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Anna Glassl | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Franziska Matzelsberger | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Klara Pölzl |- | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | |- | colspan="6" rowspan="2" |Bridget Dowling | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Hedwig Heidemann | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Leo Raubal | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Angela Hitler | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Martin Hammitzsch | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Gustav | colspan="6" rowspan="2" |Ida | colspan="6" rowspan="2" |Otto | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Edmund | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | | | | | | colspan="2" | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | |- | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | | | colspan="2" | | colspan="2" | | colspan="2" | | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |William Patrick Hitler | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Heinz Hitler | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Leo Rudolf Raubal | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Geli Raubal | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Elfriede Raubal | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Eva Braun | colspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |'''Adolf Hitler''' | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |Paula Hitler | colspan="2" rowspan="2" | |- | colspan="2" | |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | rowspan="2" | | rowspan="2" | |- |- | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |4 zonen | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |zoon | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="2" rowspan="2" | | colspan="6" rowspan="2" |zoon |- |} Klara Pölzl (1860-1907) rond 1875 Adolf Hitler als peuter De vader van Hitler, Alois Hitler sr., werd in 1837 geboren als de onwettige zoon van Maria Anna Schicklgruber en kreeg daarom de naam van zijn moeder. Vijf jaar later huwde Maria Anna met de molenaarsknecht Johann Georg Hiedler die waarschijnlijk ook de biologische vader van Alois was. De achternaam van Alois Schicklgruber zou op 23 november 1876 door de dorpspastoor van Döllersheim worden gewijzigd in ''Hitler'', zoals Alois Hitler dat eerder op diezelfde dag had laten vastleggen door notaris Penkner in Weitra. De familienaam Hitler was dus geen spelfout maar gewoon een zeldzame schrijfwijze van de familienaam die dan eens als Hütler, Hüttler, Hüetler, Hüettler, Hiedler, Hietler of Hitler werd gespeld. Later zou zijn zoon Adolf in het boek ''Mein Kampf'' (Mijn strijd) vermelden dat de naamswijziging het enige was waar hij zijn vader dankbaar voor was. ''Heil Hitler'' klonk immers veel beter dan ''Heil Schicklgruber''. De moeder van Hitler, Klara Pölzl, geboren in 1860, was drieëntwintig jaar jonger dan haar echtgenoot. Zowel van vaders- als moederskant was de familie van Adolf Hitler afkomstig uit het Oostenrijkse Waldviertel, een streek tussen de Donau en het huidige Tsjechië. Uit genetisch onderzoek dat de journalist Jean-Paul Mulders onder verwanten van Adolf Hitler liet uitvoeren zou zijn gebleken dat Hitler behoorde tot de haplogroep E1b1b, die weinig voorkomt in Duitsland en West-Europa, maar bij 50 à 80 procent van de Noord-Afrikanen voorkomt, met name bij Berbers, Somaliërs en Asjkenazische Joden. De naam Hitler was waarschijnlijk afgeleid van Hüttler, wat letterlijk "keuterboer" of "schaapherder" betekent, hij die in een hut (Hütte) woont. Mogelijk was Johann Georg Hiedler die in het Derde Rijk officieel voor de grootvader van de Führer doorging niet de biologische vader. Als mogelijke vader van Alois Hitler komt ook de broer van Johann Georg in aanmerking, namelijk Johann Nepomuk Hüttler die in Spital Nr. 36 woonde en waar Alois Hitler werd grootgebracht. In dit laatste geval zou Alois Hitler wel een echte Hitler zijn geweest, en geen buitenechtelijke zoon van een Jood. Uit analyse van het Y-chromosoom van de achterkleinkinderen van Alois Hitler bleek dat dit identiek was aan dat van mannelijke familieleden uit Neder-Oostenrijk. Daarmee zou bewezen zijn dat Alois Hitler dezelfde mannelijke gemeenschappelijke voorvader heeft als de nu nog levende verwanten Hüttler in het Waldviertel. Volgens deze theorie was Alois Hitler derhalve een lid van de Hitlerfamilie, al was hij wel een buitenechtelijke zoon. Hitler had drie broers, een halfbroer, twee zusters en een halfzuster, allen kinderen van Alois Hitler. De drie broers en een van de zussen overleden op jonge leeftijd: * Alois Hitler jr. (halfbroer), 13 januari 1882 – 20 mei 1956 * Angela Hitler (halfzuster), 28 juli 1883 – 30 oktober 1949 * Gustav Hitler (broer), 10 mei 1885 – 8 december 1887 * Ida Hitler (zuster), 23 september 1886 – 2 januari 1888 * Otto Hitler (broer), 1887 – 1887 * Edmund Hitler (broer), 24 maart 1894 – 28 februari 1900 * Paula Hitler (zuster), 21 januari 1896 – 1 juni 1960 Hitlers zuster Paula leidde een teruggetrokken bestaan en overleed in Berchtesgaden. Hitlers halfzuster Angela was gehuwd met Leo Raubal en had voor zover bekend een zoon en twee dochters. Hitlers halfbroer, Alois Hitler jr., werd caféhouder in Berlijn. Adolf en Aloïs Hitler hebben onderling nooit een sterke band gehad. Hitler had officieel zelf geen kinderen. De Fransman Jean-Marie Loret (1918-1985) beweerde desondanks een zoon van hem te zijn. Hitler zou Lorets destijds 16-jarige moeder midden 1917 bezwangerd hebben, toen hij als soldaat in Noord-Frankrijk gelegerd was. DNA-tests spraken dit echter tegen. Alois Hitler Sr. (1837-1903) Het huis in Leonding in Opper-Oostenrijk waar Hitler vanaf 1900 woonde ==== Jeugd en karaktervorming ==== Hitler had een innige band met zijn moeder, maar met zijn autoritaire vader lag hij voortdurend in conflict. Alois Hitler had niet meer opleiding genoten dan de lagere school, maar wist toch bij de douane carrière te maken. Op het moment dat hij overleed verdiende hij een salaris dat ongeveer overeenkwam met dat van een directeur van een lagere school. Hitlers vader was een humeurige man, die als grote passie de bijenteelt had en wiens grote wens het was om een eigen huis met een lapje grond te bezitten. Na zijn werk liep hij eerst altijd naar zijn bijenkorven om vervolgens via het café naar huis te gaan. Het gezinsleven lag hem niet; hij was een humeurige en ongeduldige echtgenoot wat nog verergerde na zijn bezoek aan de kroeg. Met name Klara Pölzl moest het ontgelden; ze werd afgesnauwd en ook geslagen. Zeer waarschijnlijk reageerde hij zijn frustraties ook af op zijn oudere kinderen, onder wie Adolf. Klara was geen partij voor haar dominante echtgenoot en kon zowel zichzelf als haar kinderen niet beschermen. Alois Hitler verlangde dat de jonge Adolf in zijn voetsporen zou treden, maar deze had daar absoluut geen zin in. Zodoende was Adolf dikwijls het slachtoffer als zijn opvliegende vader weer eens in woede uitbarstte. Ook zijn moeder en zuster Paula kregen klappen als ze Adolf tevergeefs probeerden te beschermen. Het is mogelijk dat ook hiermee de politieke voorkeur van de jonge Adolf beïnvloed werd: hij had een hekel aan zijn vader die hem een loopbaan wilde opdringen die hem afkeer inboezemde; het is goed mogelijk dat hij hierdoor ook een afkeer ontwikkelde voor de staat waaraan Alois Hitler zijn leven had gewijd en wat hij ook van Adolf verwachtte. Dit bracht hem automatisch in het kielzog van politieke tegenstanders van de Habsburgse Dubbelmonarchie: de Duits-nationalisten die een Anschluss tussen Oostenrijk en Duitsland voorstonden, en tegen emancipatie van andere volkeren was. Het is denkbaar dat de jonge Adolf zijn vader hiermee opzettelijk dwars zat. Deze gewelddadige jeugd heeft hoogstwaarschijnlijk een negatieve uitwerking op Hitlers karaktervorming gehad. Toen hij ouder werd kreeg Adolf ook last van woede-uitbarstingen waarvan soms ook Paula het slachtoffer werd. Bij zijn latere carrière als dictator zijn velen getuige geweest van Hitlers beruchte woede-uitbarstingen waarbij hij dikwijls helemaal door het lint ging. ===== Lagere school en kerkkoor ===== Adolf Hitler (in het midden) op de lagere school De hele klas van de lagere school in Leonding uit 1899/1900 met Adolf Hitler in het midden van de bovenste rij Tijdens zijn tienerjaren overleed zijn autoritaire vader, maar Hitler ervoer dit eerder als een opluchting dan als een gemis.<sup>[bron?]</sup> Met zijn moeder had hij wel een sterke band. Het gezin verhuisde regelmatig omdat Alois vanwege zijn werk regelmatig overgeplaatst werd. In 1892 verhuisde het gezin van Braunau naar Passau, in 1895 naar Hafeld bij Fischlham, en in 1897 naar Lambach. In november 1898 verhuisde het gezin voor de laatste keer, naar Leonding niet ver van Linz. In zijn kinderjaren was Adolf Hitler, vooral door toedoen van zijn strenggelovige moeder, koorknaap en misdienaar in de lokale katholieke parochiekerk. Ze had hem daarvoor op achtjarige leeftijd bij de plaatselijke parochie aangemeld. Op de lagere school deed Hitler het goed. Op de lagere school was hij vaak haantje de voorste. Hij was meestal de "aanvoerder" tijdens het "oorlogje spelen", waarbij hij met de kinderen uit het dorp veldslagen uit de Frans-Pruisische Oorlog en de Tweede Boerenoorlog naspeelde. Als koorknaapje in de kloosterkerk keek Hitler enorm op tegen de abt, een positie die hij later ook wilde bekleden. Hitler was onder de indruk van de pracht en praal van de kerkinterieurs, de rituelen en de koorzang tijdens de Heilige Mis en de discipline van de kloosterlingen, die zich alle aardse geneugten ontzegden en zich opofferden voor het Zieleheil van de parochianen. Hij was een levendige en intelligente schooljongen maar hij was lui, iets wat hem zijn verdere leven parten zou blijven spelen. Dit maakte aanvankelijk voor de intelligente jongen weinig uit, maar zou hem tijdens de middelbare school opbreken. De jonge Hitler was een vrij teruggetrokken persoon en wekte zelfs een verlegen indruk. Dit in schril contrast met zijn latere discussiebereidheid, waarin hij steevast trachtte zijn gelijk te behalen. Dagdromen was een van zijn favoriete bezigheden. Dit was een van de redenen waarom Hitler stelselmatige arbeid verafschuwde; het hield hem af van het dagdromen en hij voelde zich er bovendien te goed voor, hij was volgens hemzelf "bestemd voor belangrijkere dingen". Zelfkritiek was hem vreemd; anderen waren zijn hele leven altijd volgens hem de oorzaak van zijn falen. Perioden van koortsachtige activiteit wisselden zich af met lange perioden van besluiteloosheid en inactiviteit waarbij er niets concreets uit zijn handen kwam. Besluiten en decreten las hij vluchtig of niet alvorens te tekenen. Slechts in het voorbereiden van zijn speeches stak hij veel tijd en energie. Hitler placht 's nachts zeer laat naar bed te gaan, soms rond 3 uur 's nachts. Hitlers latere dagritme zou dit reflecteren; hij placht, ook toen hij al aan de macht was, laat in de ochtend op te staan. Op twaalfjarige leeftijd verzette Hitler zich tegen het ontvangen van het vormsel, ondanks de wens van zijn vrome moeder. Hij werd gedwongen het sacrament toch te ontvangen.<sup>[bron?]</sup> In 1907 bezocht Hitler als achttienjarige voor het laatst een katholieke kerkdienst waarbij hij ook ter communie ging. Daarna zou hij grote afstand tot de Kerk bewaren, en zelfs zeer vijandig zeggen dat hij de "katholieke kerk vertrappen" wilde "zoals men een lelijke pad vertrapt". Hij liet een priester, die hij voorheen in vertrouwen genomen had, zelfs in de Nacht van de Lange Messen in 1934 vermoorden in een bos bij München. Zijn verdere leven zou Hitler een sterke afkeer van religie in het algemeen en het christendom in het bijzonder houden. ===== Zonder diploma van de middelbare school ===== Adolf Hitlers jeugdvriend August Kubizek, 1907 Hoewel Hitler enkele jeugdvrienden had, voelde hij zich bij veel mensen nauwelijks of niet op zijn gemak. Overal waar hij kwam toen hij aan de macht was, zou hij volgens ingewijden een "stijve ongemakkelijke atmosfeer" om zich heen verspreiden. Generaals, ministers en partijbonzen die met hem in aanraking kwamen probeerden zich ervoor te hoeden een van Hitlers favoriete onderwerpen aan te snijden. Als dat gebeurde hield Hitler een monoloog die soms wel urenlang kon doorgaan, terwijl zijn gedwongen publiek slechts verveeld kon luisteren. Mussolini – zelf gewend het hoogste woord te voeren – werd hierdoor de mond gesnoerd en ergerde zich hieraan. Op tekenen na kon Hitler op de ''Realschule'' (te vergelijken met de Nederlandse havo en het tso in Vlaanderen) van Linz, niet goed meekomen. Hij had vanwege zijn afstandelijke gedrag en zijn verlegenheid (in het bijzonder tegenover vrouwen) weinig of geen vrienden. Mogelijk droeg de afstand van een uur lopen tussen zijn woonplaats Leonding en de middelbare school in Linz, eraan bij dat Hitler in een sociaal isolement terecht kwam. Bovendien kelderden zijn prestaties doordat hij lui was. Hij had zeker genoeg intelligentie om de Realschule succesvol te kunnen doorlopen maar Hitlers karakterfout was dat hij bij vakken die hem niet interesseerden, hoegenaamd geen enkele inspanning wilde leveren. Zijn lage cijfers schreef hij echter toe aan zijn leraren, die hij als "erudiete apen" omschreef. Slechts de door hem aanbeden geschiedenisleraar Leopold Poetsch bleef verschoond van zijn kritiek (de liefde werd echter niet met goede cijfers beantwoord; "matig" tot "ruim voldoende" was het hoogste dat hij behaalde). Tijdens zijn puberteit werd de jonge Hitler ook voor het eerst en voor het laatst in zijn leven dronken. Een melkmeisje vond hem 's ochtends stomdronken en bracht hem naar huis. Toen hij was bijgekomen zwoer hij nooit meer te drinken. Daar hield hij zich aan, op een enkel glas wijn na. Ook minderde hij zijn vleesconsumptie. Sommige biografen beweren dat hij zelfs geheel vegetariër werd. De meeste bronnen stellen echter dat hij in die periode af en toe toch vlees at in de vorm van ''Leberknödel'', een soort ballen van aardappelen en varkenslever. Dat hij sympathie voor dieren had, bleek uit het feit dat zijn regime als een van de eersten in de wereld wreedheid tegen dieren strafbaar stelde. In tegenstelling tot voor dieren had Hitler geen enkel medegevoel of empathie voor zijn medemensen en was zelfs volstrekt meedogenloos en wraakzuchtig wat zijn tegenstanders betreft. Mensen waren voor hem hoofdzakelijk middelen die hij al of niet kon gebruiken om zijn gestelde doelen te bereiken. Het is niet duidelijk of de jonge Hitler in zijn jeugd al dit gebrek aan consideratie of zelfs algehele gewetenloosheid vertoonde. In het verlengde van Hitlers gebrek aan inlevingsvermogen ontbrak het Hitler aan relativeringsvermogen en gevoel voor humor. Hitler doorliep de onderbouw van de middelbare school met de grootste moeite en bleef één keer zitten. Nadat zijn vader was overleden, wist hij zijn moeder in 1905 eindelijk te overreden hem van school te halen. Op zijn 16e verliet hij de school zonder diploma. Twee jaar lang zou hij zijn dagen in ledigheid doorbrengen, terwijl zijn moeder en zus voor hem zorgden. ===== Hitlers kijk op vrouwen ===== De jonge Hitler ontwikkelde een opmerkelijk beeld van vrouwen en seksualiteit. Zijn ideale vrouw was een mooi en lief meisje, dat hem niet tegensprak en hem in de watten zou leggen. Bovendien moest het een degelijk Duits meisje zijn: eens zou hij woedend zijn uitgevallen tegen zijn kameraden in het leger toen die suggereerden een 'mademoiselle' te 'nemen'.<sup>[bron?]</sup> Hiermee in verband stond zijn afkeer van openlijke seksualiteit. Hij leidde zijn vriend August Kubizek eens door de Weense rosse buurt om te laten zien hoe 'walgelijk' het er daar aan toeging. Prostituees bezocht hij derhalve niet, bovendien was hij bang voor (geslachts)ziektes. Homoseksualiteit vond hij 'afstotelijk'. Dit zou later doorwerken in de extreme seksuele preutsheid die het Derde Rijk later doorvoerde, de sluiting van alle bordelen en de vervolging van homoseksuelen. In 1907 gebeurde er iets wat waarschijnlijk een grote invloed op een deel van Hitlers leven had; bij Klara Pölzl, Hitlers moeder, werd borstkanker geconstateerd. Ze overleed op 21 december hetzelfde jaar. Hitler had van zijn moeder gehouden en vond het vreselijk te zien hoe zij zo'n pijn leed en overleed. Hij zou altijd angst voor ziekten houden. === In Wenen === Weense Staatsopera, in 1912 door Adolf Hitler geschilderd Olieverfschilderij van Maria met het kindje Jezus, in 1913 door Adolf Hitler geschilderd Kantoor van de burgerlijke stand en het gemeentehuis in München, geschilderd door Adolf Hitler Ansichtkaart van het gemeentehuis in München uit 1900 Blauwe vaas met bloemen door Adolf Hitler De directeur van het postkantoor had Adolf Hitler gevraagd wat hij wilde worden en of hij niet bij hem op het postkantoor wilde werken. Volgens een buurvrouw van de familie Hitler in Urfahr had Adolf Hitler de directeur van het postkantoor geantwoord dat hij een beroemd kunstschilder wilde worden. ==== Kunstenaar in de marginaliteit ==== Omdat het Hitlers ambitie was om een beroemd kunstschilder te worden vertrok hij in september 1907 naar Wenen om zich te laten inschrijven bij de kunstacademie. De kunstacademie waarbij hij zich aanmeldde wees hem echter af; hij slaagde wel voor de eerste maar niet voor de tweede ronde van het toelatingsexamen. De rector wees hem erop dat hij een tekentalent had maar dat zijn ongeschiktheid voor de afdeling schilderkunst buiten twijfel stond. De rector zei tegen Hitler dat zijn talent eerder lag op het gebied van de architectuur dan op het gebied van de beeldende kunst. Naar eigen zeggen kwam Hitler na enkele dagen tot de conclusie dat hij op een dag architect zou moeten worden. Dit betekende niet dat hij pogingen ondernam om de lacunes in zijn opleiding – een groot struikelblok voor de toelating tot een studie in de architectuur – weg te werken. In werkelijkheid deed Hitler zelfs geen poging zich te richten op een architectuurstudie, aangezien hij het jaar erna wederom probeerde om toegelaten te worden tot de afdeling schilderkunst van dezelfde kunstacademie in Wenen. Deze keer kwam hij echter zelfs de eerste ronde niet door. Hij leefde als een student op kamers. Hitler ergerde zich aan de populariteit van de art nouveau en hij zag met lede ogen aan hoe het expressionisme in de schilderkunst opkwam. Het werk van moderne Weense kunstschilders als Gustav Klimt en Egon Schiele kon Hitler niet bekoren. Niet van zins zich echt in te zetten en verder te bekwamen, leefde Hitler een jaar van zijn moeders erfenis. Toen het geld op was, vertrok hij in de herfst van 1909 zonder de huur te betalen. Hij sliep een tijdje op straat tot hij opvang bekwam in een daklozenasiel. De volgende jaren bleef hij rondzwerven door Wenen en overnachten in verschillende liefdadige pensions. In de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog verdiende hij naast zijn wezenuitkering de (karige) kost met allerlei kleine baantjes en werkte hij als ongediplomeerd kunstschilder. Zo schilderde hij op zijn kamer in het pension waar hij verbleef vaak ansichtkaarten met landschapjes, stadsgezichten en toeristische trekpleisters na, die hij als aquarel verkocht. De afbeeldingen van een ansichtkaart van het gemeentehuis van München en het schilderij van Hitler doen vermoeden dat dit schilderij door Hitler gemaakt is aan de hand van een ansichtkaart. Het feit dat hij als kunstschilder mislukt was schreef hij toe aan de kunstacademie die zijn talent miskende en de leraren die het onderwijs hadden verpest. Dat zijn eigen luiheid en gebrek aan artistiek talent misschien debet aan het mislukken van zijn kunstenaarscarrière was, heeft hij nimmer erkend.<sup>[bron?]</sup> ==== Hitlers politieke en artistieke voorkeur ==== Overdag bracht hij veel tijd door in bibliotheken en leeszalen waar hij vooral kranten en boeken uit populaire reeksen las, zoals boeken van Karl May. In de avonden bezocht hij regelmatig concerten. Daarbij ging zijn voorkeur uit naar uitvoeringen van opera's, operettes en grote werken van componisten uit de romantiek. Onder anderen Johann Strauss, Mozart, Beethoven en Italiaanse meesters behoorden tot zijn favoriete componisten. Het Wenen van rond 1900 was een van de belangrijkste cultuurcentra binnen Europa waar per jaar ruim 450 maal werken van Wagner uitgevoerd werden. Richard Wagner was een van de idolen van de Weense jeugd in de periode waarin Hitler in Wenen verbleef. ''Lohengrin'' en ''Rienzi'' waren Hitlers favoriete Wagneropera's. Van ''Lohengrin'' heeft hij in Wenen tien uitvoeringen bijgewoond. Hitlers voorkeur voor neoclassicistische architectuur en het werk van een stedenbouwkundige als Georges-Eugène Haussmann sloot goed aan bij Hitlers artistieke voorkeur. Hitler bezocht verschillende keren het Weense parlement, waar hij een grote verachting kreeg voor de democratie. De parlementsleden uit Hongaarse en Slavische bevolkingsgroepen spraken in het Weense parlement meestal hun eigen moedertaal. In het Weense parlement werd naast Duits het vaakst Tsjechisch gesproken, een taal die Hitler niet verstond. In deze periode vormde hij (mede door allerlei contacten) zijn ideologische basis, bestaande uit occultisme, antisemitisme, antiparlementarisme en Groot-Duits nationalisme; ook keek hij veelal neer op de Slavische volkeren. Het versterkte zijn weerzin tegen de democratie en tegen Joden die volgens Hitler via de politiek de grootste invloed hadden op de ontwikkelingen binnen de Oostenrijkse samenleving. Hitler was in Wenen een romanticus geworden die hield van heroïek en drama en hunkerde naar roem, een gefrustreerde, werkloze jongeman die aan de rand van de samenleving beland was. In het decennium voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog liepen in Wenen en andere grote Europese steden waarschijnlijk duizenden werklozen als Hitler rond. ==== Jodenhaat en nationalisme ==== De Britse historicus Ian Kershaw geeft in zijn uitgebreide Hitlerbiografie aan dat het niet duidelijk is waardoor de Jodenhaat van Hitler nu eigenlijk ontstaan is. Hij had aanvankelijk Joden in zijn kennissen- en huisgenotenkring en zelfs een Joodse huisarts uit Linz, die Hitlers moeder in haar laatste dagen heeft verzorgd. Hitler heeft zich ten aanzien van deze arts zeer erkentelijk getoond. Later geïnterviewde kennissen van Hitler uit diens Weense tijd verklaarden nooit ook maar een enkel negatief woord ten aanzien van Joden uit Hitlers mond gehoord te hebben. Vaak sprak hij zelfs lovend over zijn vele Joodse kennissen. Maar in korte tijd werd hij toch een fanatiek antisemiet. Kershaw zelf heeft gesuggereerd dat Hitler op dat moment zijn Joodse kennissen simpelweg ''nodig'' had (onder andere voor het verkopen van zijn schilderijen en prenten) en dat hij daarom zijn ware gevoelens voorlopig voor zich hield. ===== Karl Lueger, racisme en antisemitisme ===== Anti-Slavische en antisemitische stromingen waren in Wenen, evenals in Sudetenland en Silezië, in opkomst, als reactie op het toenemende Slavische separatisme. De Joden werd het kwalijk genomen dat zij als fabrieksbazen Slavische arbeiders in dienst namen, die hiertoe naar steden als Praag, Posen, Pressburg en Wenen trokken en het Duitse karakter van deze steden zouden ondermijnen. De jonge Hitler was al in Wenen onder de indruk gekomen van het antisemitisme waarmee de toenmalige burgemeester, Karl Lueger, aan de macht was gekomen. Ook de antisemitische beweging van Georg von Schönerer heeft invloed gehad op de jonge Hitler. Tijdens zijn jaren in Wenen en later in München, waar hij volgens eigen zeggen graag mensen en hun gedrag observeerde, nam zijn overtuiging de vorm aan die hij later in al haar extremiteit zou etaleren. In discussies met andere bewoners van het Weense "mannenhuis", waar hij af en toe woonde, bracht hij zijn standpunten compromisloos naar buiten. Hij praatte om anderen te overtuigen van de juistheid van zijn visie, was altijd bereid tot discussiëren en hij bleek radicaal en zwart-wit in zijn denken. Opvallend was toen al dat Hitler niet tegen inhoudelijke kritiek op zijn denkbeelden kon en begon te schreeuwen als hij dreigde een discussie te verliezen. Ook ontwikkelde hij in Wenen een sterk Duits nationalistisch gevoel, zoals veel Duitsers in Oostenrijk dat kenden. In zijn denken zou een aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland een zegen voor dat land zijn. Hij zag in het heersende huis Habsburg een teveel aan schadelijke Slavische, dus on-Duitse, invloeden. Ook in het bolsjewisme, marxisme en communisme zag hij een groot kwaad dat bestreden moest worden. Waarschijnlijk vormde zich in Wenen reeds de kern van Hitlers grote ideaal; het idee van "één leider (Adolf Hitler), één wil (die van hemzelf), één volk (het Duitse)". Al vroeg in zijn politieke carrière, vanaf 1925 ongeveer, liet hij zich ''der Führer'' (de leider) noemen. Hij droomde van een toekomstig Derde Duitse Rijk (het ''Dritte Reich'') als opvolger van het eerdere Heilige Roomse Rijk ('eerste rijk') en Duitse Keizerrijk ('tweede rijk'), waarin geen plaats zou zijn voor Joden en andere door hem verderfelijk geachte groepen in de samenleving (onder anderen homoseksuelen), maar waar Duitsers in harmonie en verenigd onder één leider (hijzelf) zouden bouwen aan hun toekomst. Later werd duidelijk dat hij in feite absolute wereldheerschappij verlangde, waarin de Duitsers het machtigste volk zouden zijn. De omvang van deze grootheidswaan groeide met zijn succes. ===== De swastika en het Arische ras ===== In zijn rassentheorie verheerlijkte Hitler het vermeende ''Arische ras'', waarvoor hij ''Lebensraum'' (leefruimte) wilde creëren; daarvoor had hij vooral het grote Rusland in gedachten. Hij verheerlijkte het idee van de 'edelgermaan'. Hitler geloofde sterk in de maakbaarheid van de mens, getuige ook zijn goedkeuren van de experimenten van Josef Mengele en het aan het werk zetten van Baldur von Schirach aan het hoofd van de Hitlerjugend. Wat Joden betreft stond hij erop hen een 'ras' te noemen; dit paste bij zijn zuiver/onzuiver-bloedtheorie. Hij beschouwde Joods bloed als het "gif van de samenleving", dat daaruit geëlimineerd zou moeten worden. Sommige Hitlerverklaarders noemen dit zijn mystiek. Anderen benadrukken prozaïscher verklaringen zoals zijn uitgesproken afkeer van het "Joodse kapitalisme", zonder dat hij daar specifiek namen bij noemde. Hij creëerde in elk geval een zeer haatdragende en schampere karikatuur van "de Jood" en vuurde die af op zijn publiek. Hitler is in zijn rassentheorie zeker beïnvloed geweest door het 19e-eeuwse oriëntalisme in Europa en ''De Geheime Leer'' van de theosofische occultiste Helena Blavatsky die het vermeende ''Arische ras'' als "vijfde kosmische gangmaker" een belangrijke rol toebedeelde en die schreef over de "(voorbijgaande) inferioriteit van de Semitische volkeren". Toen de nazi-interpretatie van Blavatsky's theosofische rassentheorie duidelijk werd, maakten de Theosofische Vereniging en andere theosofische bewegingen aan hun leden duidelijk dat in de theosofie het begrip ras niet etnisch mocht worden geïnterpreteerd. Deze uitleg is gebaseerd op "De geheime leer" van Blavatsky deel 2, na pagina 251, waar ze zich afzet tegen het Darwinisme en spreekt over een theosofische "evolutie" in "rassen" van de gehele mensheid die perioden beslaan van miljoenen jaren. Die evolutieleer gaat over het ontstaan van denkvermogen en astrale en stoffelijke menswording in mythische bewoordingen. De Oostenrijkse, cisterciënzer monnik en racistisch mysticus Jörg Lanz von Liebenfels noemde zijn eclectische, racistische leer ariosofie, naar analogie van de theosofie en de antroposofie. Of de leer van Lanz von Liebenfels invloed gehad heeft op het racisme van Hitler wordt betwijfeld. Het antisemitisme is niet door Hitler uitgevonden. Door de eeuwen heen is het in Europa, variërend naar tijd en plaats, aanwezig geweest. Hitler heeft daar onder andere met de hierboven genoemde karikaturen van Joden en door zijn grote redenaarstalent handig op in weten te spelen en het antisemitisme tot ongekende hoogten weten op te zwepen. === In München === Aquarel van de brouwerij en biertuin het Hofbräuhaus in München, overwegend in bruintinten geschilderd door architectuurschilder Adolf Hitler In de lente van 1913 emigreerde Hitler uit onvrede naar het Duitse Keizerrijk. Hij verhuisde naar München in het Zuid-Duitse koninkrijk Beieren. Hij ontsnapte daarmee aan de militaire dienst in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Lafheid was dat waarschijnlijk niet, want toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, nam Hitler onmiddellijk enthousiast dienst in het Keizerlijke Duitse leger. ==== Beieren en de Groot-Duitse gedachte ==== Een waarschijnlijker reden voor Hitlers overstap van Wenen naar de Beierse hoofdstad, was dat hij voor Oostenrijk geen zelfstandige rol meer zag weggelegd; toen al was in zijn denken aansluiting bij Duitsland een onontkoombaar feit. Wel bracht deze stap de jonge Hitler in de problemen toen hij enkele maanden later bezoek kreeg van de politie. De Oostenrijkse politie had hem weten te lokaliseren en verzocht Beieren nu om uitlevering van Hitler. In Oostenrijk wachtte hem mogelijkerwijs een gevangenisstraf wegens ontduiking van de dienstplicht. Hierop volgde een geschrokken en geagiteerde brief van Hitler die ertoe leidde dat de autoriteiten enig begrip voor Hitlers situatie toonden. Als hij zich in Salzburg zou laten keuren zou hij niet strafrechtelijk vervolgd worden. Hitler reisde naar Salzburg en werd daar uiteindelijk afgekeurd voor militaire dienst.<sup>[bron?]</sup> Hitler begreep de inwoners van München niet. De meerderheid van de Beierse bevolking wilde zich het liefst bij de Habsburgers van Frans Jozef I van Oostenrijk aansluiten, terwijl Hitler de Oostenrijkse hoofdstad Wenen net was ontvlucht. De Beierse boeren moesten tot Hitlers misnoegen niets hebben van de Groot-Duitse richting. Ze gruwden van het idee van een Groot-Duits rijk onder keizer Wilhelm II van Duitsland van het Pruisische Huis Hohenzollern, uit het kille, noordelijke en overwegend protestantse Berlijn. ==== Hitlers realisme en moderne kunst ==== Hitler had gehoopt in München een beter kunstklimaat aan te treffen waarin hij zich als kunstschilder meer thuis zou voelen. Maar het kunstklimaat in München verschilde tot Hitlers teleurstelling weinig van dat in Wenen. In München werkte de kunstschilder Paul Klee, die contacten onderhield met kubisten en kunstenaarskring Der Blaue Reiter. Der Blaue Reiter was in 1911 in München opgericht door de invloedrijke Russische kunstschilder Wassily Kandinsky, samen met onder anderen Franz Marc, die onder meer blauwe paarden schilderde. Het kleurgebruik in Hitlers schilderijen zou in enkele gevallen impressionistisch genoemd kunnen worden, maar zeker niet expressionistisch. Hitler was een realistisch schilder die niet met de moderne kunstschilders en abstracte kunstenaars in München, en andere grote steden in Europa, geassocieerd wilde worden. Omdat hij bij voorkeur gebouwen schilderde en zich verwant voelde aan de 19e-eeuwse, Oostenrijkse kunstschilder Rudolf von Alt, die hij als zijn belangrijkste "leermeester" beschouwde, noemde Hitler zich voortaan liever een architectuurschilder dan een kunstschilder. In de schilderijen van Hitler zou een paard of een koe nooit een vierkante kop hebben of blauw kunnen zijn. In Hitlers schilderijen kunnen koeien alleen bruin, wit, grijs, zwart of gevlekt zijn en kunnen de luchten nooit groen of geel, maar alleen blauw of grijs zijn. === Tijdens de Eerste Wereldoorlog === ''Zie ook Eerste Wereldoorlog'' Hitler als soldaat in de Eerste Wereldoorlog De ruïne van het aan puin geschoten klooster in Mesen. In december 1914 geschilderd door de architectuurschilder Adolf Hitler in een palet van realistische kleuren. Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd in Duitsland in het algemeen en ook door Hitler met enthousiasme begroet, hij meldde zich in Beieren vrijwillig voor het leger aan. Hitler had het liefst aan het oostelijk front tegen de Russen gevochten, maar hij werd bij een legeronderdeel ingedeeld dat naar Vlaanderen gestuurd werd om tegen de Fransen te vechten. ==== Vuurproef en oorlogshandelingen ==== In het List-regiment nam Hitler deel aan de Eerste Slag om Ieper, ter hoogte van Kruiseke-Wervik. Op 29 oktober 1914 kreeg het List-regiment zijn eerste vuurdoop. Na de vier dagen van zware gevechten die volgden, zouden van de 3600 man van het List-regiment nog maar 611 man over zijn, zo schreef Hitler aan zijn kennissen Joseph Popp en Ernst Hepp. Tijdens de eerste acties kwam volgens andere bronnen naar schatting 70% van de soldaten uit het List Regiment om het leven, voor het grootste deel door vriendschappelijk vuur. In december 1914 ontving Hitler daarom het IJzeren Kruis 2e klasse. Daarna werd hij ordonnans tussen het hoofdkwartier van het regiment en de bataljonshoofdkwartieren, dichter bij de loopgraven. In mei 1918 kreeg hij een Regimentsdiploma wegens dapperheid tegenover de vijand en in december 1918 werd hem het, aan manschappen zelden verleende, IJzeren Kruis 1e klasse verleend. In oktober 1916 werd Hitler aan zijn linkerdij geraakt door een granaatscherf. Voor behandeling van zijn verwondingen verbleef hij van 9 oktober tot 1 december 1916 in het Rode-Kruisziekenhuis in Beelitz bij Berlijn. Na zijn verblijf in het ziekenhuis in Beelitz kreeg Hitler verlof om aan te sterken. Hij was twee jaar niet in Duitsland geweest. Op doorreis naar München kwam hij voor de eerste keer van zijn leven in Berlijn. Hij was erg onder de indruk van de grote gebouwen en pleinen en de brede boulevards in de stad. Hitler "ontdekte" tijdens dit eerste verlof dat overal in Berlijn en München joden als "klerk" werkten: "Vrijwel iedere klerk was een jood en vrijwel iedere jood was een klerk". In het ziekenhuis lagen gewonde soldaten waarvan sommigen blij waren dat ze vanwege invaliditeit niet meer naar de loopgraven terug konden. Eind september 1917 nam Hitler acht dagen verlof op om Berlijn te verkennen. Hij ergerde zich aan de mentaliteit van de Duitse burgers die alleen maar zaten te zeuren over het gebrek aan levensmiddelen, de lage lonen en de verplichting om in de munitie- en wapenfabrieken van schatrijke industriëlen te werken. Veel Duitsers klaagden over keizer Wilhelm II die ze verantwoordelijk hielden voor de economische malaise. Op 14 oktober 1918 raakte hij als ''Gefreiter'' gewond bij een gasaanval bij Wervik. Hij bleef hierna drie maanden blind als gevolg van de blootstelling aan mosterdgas. Hij werd verpleegd in een militair ziekenhuis in het Duitse Pasewalk. Ook raakte hij bij Mesen gewond aan het voorhoofd door een kogelschampschot. Om het litteken te verbergen droeg Hitler voortaan zijn haar met een schuine lok over zijn voorhoofd. De ineenstorting van het westelijk front, onder andere als gevolg van de Amerikaanse interventie en door de uitputting van de laatste Duitse reserves, heeft Hitler, die sinds oktober 1918 in Pasewalk werd verpleegd, niet bewust meegemaakt; hij ging er daardoor van uit dat het front steeds stand had gehouden. Zo geloofde Hitler heilig in de dolkstootlegende waarbij de nederlaag van het Keizerlijk leger werd toegeschreven aan het 'verraad van de socialisten, Joden, communisten en republikeinen' (de zogenaamde ''Novemberverbrecher''). Tijdens Hitlers herstel in het ziekenhuis werd de oorlog beëindigd, en tevens het Duitse keizerrijk, en werd Duitsland een republiek. Hitler keerde gedesillusioneerd terug naar München waar, evenals in de rest van Duitsland, chaos heerste door de novemberrevolutie en de nasleep daarvan. ==== Militaire onderscheidingen ==== Hitler (geheel rechts) als soldaat in 1915 Ondanks zijn staat van dienst is ''Gefreiter'' Hitler nooit bevorderd, omdat zijn superieuren vonden dat hij geen leidinggevende capaciteiten had.<sup>[bron?]</sup> De loopgraafmilitairen hebben hem echter altijd beschouwd als een "Etappenschwein" (achterhoedevarken), omdat hij het minder zwaar had gehad dan zij. Tussendoor had Hitler tijd om te schilderen en te lezen, zoals te zien aan het schilderij van de ruïne in Messines uit 1914. Hij las onder andere een boek van de gemakkelijk leesbare filosoof Schopenhauer. Later, tijdens een reünie in 1922, negeerden zij hem daarom. Lange tijd hebben onderzoekers gemeend dat Hitler een heldenrol tijdens deze oorlog vervuld had. Door archiefonderzoek van het List-regiment door Thomas Weber is in 2010 echter aangetoond dat dit stoelde op Hitlers eigen aannames en nazipropaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog. Omdat Hitler als ordonnans een IJzeren Kruis Eerste Klasse ontving is er onder historici veel gediscussieerd over Hitlers moed als soldaat. In de Eerste Wereldoorlog is slechts 218.000 keer een IJzeren Kruis Eerste Klasse uitgereikt en 5.196.000 keer een IJzeren Kruis Tweede Klasse, een verhouding van 1 op 24. Bovendien wilde Hitler, nadat hij in 1916 door een granaatscherf aan zijn linkerdij geraakt was, na de behandeling van zijn verwondingen, terugkeren in het List-regiment. Hij wilde beslist niet naar een andere eenheid of naar huis gestuurd worden. In het List-regiment had Hitler een hogere rang dan de soldaten in zijn eenheid. Hij opereerde achter de vuurlinie zodat hij niet vaak in de voorste loopgraven onder vuur kwam te liggen. Hij hoefde niet voor zijn eigen inkomen te zorgen door in losse baantjes te werken of zijn schilderijen te verkopen, zoals hij voor de oorlog in Wenen en München had gedaan. Als hij zijn functie als ordonnans kwijt zou raken dan werd hij waarschijnlijk gedwongen om in een munitie- of wapenfabriek te werken. Hitler had zijn voordracht voor een IJzeren Kruis Eerste Klasse misschien ten onrechte van de joodse luitenant Hugo Gutmann gekregen. Gutmann had een voordracht voor deze onderscheiding voor ''buitengewoon grote moed'' aan een groep koeriers beloofd als ze na het uitvallen van een aantal belangrijke telefoonverbindingen, als gevolg van zware artilleriebeschietingen door de geallieerden, een bericht naar de voorste linies zouden overbrengen. Van ''buitengewoon grote moed'' zou tijdens het optreden van de koeriers geen sprake zijn geweest.<sup>[bron?]</sup> === Van 1918 tot 1924 === ''Zie ook Weimarrepubliek en Duitsland tijdens het Interbellum'' Hitlers lidmaatschapskaart van de DAP die later de NSDAP werd. Op deze geretoucheerde foto heeft Hitler lidmaatschapsnummer 7, in werkelijkheid was dit 555. Tijdens de Sovjetopstand in München en de vestiging van de zogenaamde Beierse Radenrepubliek in 1919 heeft Hitler mogelijk deelgenomen aan het oproer. Een document met de naam ''Hittler'' (met twee t's) doet dit vermoeden, al is er nog veel discussie tussen academici omtrent dit omstreden onderwerp. Hoe dan ook, het Freikorps kwam München ontzetten en de communistische opstand werd in de kiem gesmoord. Opeens dook Hitler op als infiltrant van het leger. Het was in die hoedanigheid dat hij vanaf dat ogenblik bijeenkomsten van kleine politieke groepjes bijwoonde, die als paddenstoelen uit de grond schoten na de val van het Duitse Keizerrijk. ==== Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei ==== In 1919 kreeg Hitler als infiltrant de opdracht een vergadering van zo'n kleine, mogelijk linkse partij, bij te wonen. Dit was de DAP, de Deutsche Arbeiterpartei, waarvan het woord "Arbeiter" al voldoende was hen in de ogen van het leger verdacht te maken. De toen nog piepkleine partij was opgericht door de spoorwegbeambte Anton Drexler en Karl Harrer. Zij vergaderden in een bedompt café, waar slechts circa honderd belangstellenden aanwezig waren. Tot Hitlers verrassing<sup>[bron?]</sup> bleek de partij nationalistisch, maar verder was het een armzalig zooitje. Het aantal leden bedroeg nog geen vijfhonderd, van wie misschien vijftig actief waren, en het batig kassaldo bedroeg ongeveer vijftig Papiermark. Net toen Hitler aanstalten maakte om weg te gaan, maakte een "professor" opmerkingen die Hitler razend maakten.<sup>[bron?]</sup> Hij nam het woord en sprak de vergadering heftig toe, tot de professor vertrok. Hierop liep Hitler tevreden weg. Anton Drexler rende achter hem aan en gaf hem wat pamfletten, met het verzoek (bestuurs)lid te worden. Na een nacht nadenken stemde Hitler toe en sloot zich bij de partij aan. ==== Fondsenwerver en organisator ==== Bijeenkomst van de SA met onder andere Heinrich Himmler, Ernst Röhm en Hermann Göring Hitler beweerde zelf altijd dat zijn lidmaatschapsnummer van de DAP ''7'' was. Dit zou bijdragen tot zijn mythevorming over "een armzalig groepje van zeven dat onder Hitlers hoede zou uitgroeien tot een machtige partij". Hij was echter niet het zevende lid, maar het zevende lid van het dagelijks bestuur. Zijn werkelijke lidmaatschapsnummer was 555. Op de afbeelding van Hitlers ledenkaart staat echter wel het lidmaatschapsnummer 7. Dit is echter het gevolg van het feit dat de partij pas in 1920 een fatsoenlijke administratie kreeg en de inmiddels binnen de partij machtige Hitler zichzelf een kaart met nummer 7 kon toebedelen. Hitler had nummer 555 maar was als 55e toegetreden. De administratie begon echter met nummer 501 om zo de partij groter te laten lijken.<sup>[bron?]</sup> Binnen de DAP maakte Hitler zich in eerste instantie sterk voor de propaganda en fondsenwerving. Bij Hitlers aanmelding als partijlid had de DAP slechts 7,5 Mk in kas. Een van Hitlers maatregelen, in februari 1920, was de verandering van de partijnaam in NSDAP. Toen de NSDAP in december 1920 de ''Völkischer Beobachter'' kocht kon de partij al 120.000 Mk voor het extreem-rechtse weekblad op tafel leggen. In 1918 had het Thule-Gesellschaft van Rudolf von Sebottendorf, als vrijmetselaar ingewijd in de Oude en Primitieve Ritus Memphis-Misraïm, de krant ''Münchner Beobachter'' gekocht. In 1919 werd de naam van de krant veranderd. Het Thule Gesellschaft was de nieuwe naam voor de loge in München van de ''Germanenorden'' ''Walvater van de Heilige Graal'', opgericht door Hermann Pohl. De antisemitische hiëronymieten priester en journalist Bernhard Stempfle schreef voor de Münchner Beobachter in 1919, werd later lid van Hitlers ''inner circle'' en hielp hem bij het schrijven van ''Mein Kampf''. Waarschijnlijk waren de meeste donaties in de eerste jaren na de oprichting van de partij afkomstig van het Thule-Gesellschaft, leden van Vrijkorpsen in de Weimarrepubliek en uit fondsen van verenigingen binnen de Reichswehr. In juni 1921 had Hitler zijn positie binnen de partij zo versterkt dat hij de macht van Anton Drexler kon overnemen. Samen met Ernst Röhm richtte Hitler de SA op, de knokploeg/ordedienst van de NSDAP. ==== Begaafd redenaar ==== Rudolf Hess, Hitlers secretaris en plaatsvervanger De partij groeide pijlsnel door Hitlers organisatorische, retorische en hypnotiserende gaven. Hitler liet propagandamateriaal drukken dat hij desnoods zelf verspreidde en binnen de kortste keren waren de zalen gevuld met meer dan 2000 man. Het succes zal Hitlers eigendunk ongetwijfeld hebben vergroot, maar stond in schril contrast met zijn onbeholpenheid in kleine kring. In 1921 werd hij partijleider. Een bewaard gebleven brief van hem uit 1919 getuigt ervan dat toen al iets van een "verlosser"-idee in hem aanwezig was; hij beschouwde zichzelf als de enige die Duitsland naar een "wedergeboorte" kon leiden. In het openbaar profileerde hij zich aanvankelijk nog als "trommelaar" die de massa's bijeen zou roepen. Ook later zei hij meermalen dat hij geloofde "door het lot" te zijn voorbestemd voor zijn rol in de geschiedenis. In zijn laatste jaren versterkte die overtuiging zich alleen maar; het was Hitler of de chaos; hij vereenzelvigde Duitsland met zijn eigen levenslot. Hitler verklaarde vanaf 1919/1920 regelmatig dat genieën zoals hij hooguit eens per duizend of tweeduizend jaar geboren werden. Rudolf Hess, bewonderaar van Hitler van het eerste uur, leek de toespraken van Hitler als een soort religieuze openbaringen te beleven. Hij zweepte aan het begin van een partijmanifestatie de NSDAP-leden in de zaal bijvoorbeeld op met de kreten: ::: ''De partij is Hitler. Hitler is Duitsland, zoals Duitsland Hitler is. Hitler: SIEG HEIL!'' Als reactie op deze aankondiging van Rudolf Hess barstte in de zaal een compleet pandemonium los. ==== Activist en agitator ==== Voorbeeld van een serie foto's die Hitler door Heinrich Hoffmann had laten maken. Hitler besteedde veel aandacht aan de indruk die hij tijdens toespraken op zijn toehoorders maakte. Misschien wel de belangrijkste reden die Hitler aangaf voor zijn beslissing politiek actief te worden, was de linkse Novemberrevolutie van 1918, waarmee de adellijke regenten, inclusief de Duitse keizer Wilhelm II, van hun macht werden ontdaan. Voor veel Duitsers was de vernedering van de zogenaamde dolkstootlegende moeilijk te verteren en de democratische Weimarrepubliek van 1919 ondervond dan ook veel tegenstand. Bovendien had naar Hitlers overtuiging deze revolutie Duitsland definitief de nederlaag bezorgd. Hij zag het als zijn missie dat weer recht te zetten. De oorlog die hij in 1939 begon was voor hem een voortzetting van de Eerste Wereldoorlog, om Duitsland alsnog de overwinning te bezorgen op het bolsjewisme en het "internationale Jodendom". In het Sudetische Trautenau bestond sinds 1904 al een nationaalsocialistische partij, die eerst evenals Hitlers partij de Deutsche Arbeiterpartei heette en na de Eerste Wereldoorlog haar naam veranderde in de Duitse Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de DNSAP. Ook de partij van Hitler veranderde van naam en werd in 1920 de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Contacten tussen de twee partijen mondden uit in een samengaan begin jaren twintig. Maar de NSDAP bleek in 1923 superieur en in 1926 werden ze samengevoegd tot één partij: de NSDAP, met een Oostenrijkse en een Duitse tak. Hitler werd de enige leider van beide afdelingen. Ondanks de vele strubbelingen binnen de partij lukte het Hitler de macht te behouden. Door onder meer agressieve publiciteit en Hitlers sprekerstalent, groeide het aantal toehoorders spoedig tot enkele duizenden per avond. In plaats van cafés werden nu grote bierhallen afgehuurd voor de samenkomsten en spreekbeurten. Tijdens of na de bijeenkomsten braken regelmatig vechtpartijen uit tussen NSDAP-leden en de SA aan de ene kant en tegenstanders van de NSDAP aan de andere kant. Hitler heeft voor de mishandeling van een tegenstander van de NSDAP tijdens zulke ongeregeldheden in de zomer van 1922 een maand vastgezeten. Hierbij moet vermeld worden dat de NSDAP in 1923 nog niet in het parlement was vertegenwoordigd. De NSDAP verwierf voor het eerst zetels in het parlement na de Duitse Rijksdagverkiezingen van mei 1924; samen met de Nationaal-Socialistische Vrijheidsbeweging, waarmee de NSDAP één partij vormde, werd 6,6% van de zetels behaald. ==== Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch ==== Bankbiljet van 5000 miljard Mark uitgegeven op 1 november 1923 Hitler, generaal Erich Ludendorff, SA-leider Ernst Röhm en anderen München, 1924, na het proces voor de Bierkellerputsch Door de hoge herstelbetalingen die Duitsland volgens het Verdrag van Versailles vanaf 1919 aan de geallieerden moest doen, raakte de Duitse economie steeds verder in het slop. Omdat de Duitse overheid steeds meer geld moest bijdrukken om zijn ambtenaren te kunnen betalen liep de inflatie steeds sneller op tot de hyperinflatie in 1922 en 1923. Frankrijk liet in 1923 beslag leggen op de kolenproductie van de mijnen in het Ruhrgebied omdat Duitsland niet langer aan zijn financiële verplichtingen kon voldoen. Op 11 januari 1923 trokken Franse en Belgische troepen het Ruhrgebied binnen om beslag te leggen op de Duitse kolenvoorraden. De Duitse mijnwerkers gingen in staking maar de Franse militairen braken de staking en traden hard tegen de protesten en het verzet van Duitse burgers op. De Duitsers moesten meer geld bijdrukken, onder andere om de stakende mijnwerkers te kunnen betalen, waardoor de inflatie in 1923 nog sterker steeg. Tot 1922 leed de Duitse bevolking vooral onder de armoede maar door het gebrek aan steenkool dreigde in de herfst van 1923 de winterse kou waardoor de spanningen verder opliepen. Bovendien was Duitsland na de Eerste Wereldoorlog overspoeld door een vluchtelingenstroom die na de Russische Revolutie en de Russische Burgeroorlog vanuit Oost-Europa op gang gekomen was. Onder de bevolkingsgroepen die voor de pogroms en de Rode Terreur van Lenin uit Rusland waren gevlucht bevonden zich veel chassidische joden die in het straatbeeld van de Duitse steden erg opvielen. De partijaanhang groeide door de crisis en daarmee de hoop op verandering. Op 9 november 1923 werd op aandringen van Hitler een poging gedaan de macht in Beieren te grijpen en daarna de Weimarrepubliek omver te werpen. Deze ''Bierkellerputsch'', zoals hij genoemd wordt, begon in de Bürgerbräukeller, een bierhal in München. Daar stelde Hitler, zwaaiend met een pistool, de "nieuwe regering" aan de enthousiaste toehoorders voor, terwijl gewapende groepen mannen strategische gebouwen en instellingen in de stad trachtten te veroveren. Ook Ernst Röhm nam deel aan deze ''putsch'', die mislukte en waarbij veertien coupplegers en vier politiemensen omkwamen. === Na de Bierkellerputsch === Hitler probeerde vlak voordat hij werd gearresteerd zelfmoord te plegen, maar dit werd verhinderd door de vrouw van Ernst Hanfstaengl, bij wie hij onderdak had gekregen. Ondanks de slachtoffers die door Hitlers mislukte 'putsch' gevallen waren, werd hij coulant behandeld door de rechtbank. De conservatieve rechters, en in het bijzonder voorzitter Georg Neithardt, sympathiseerden met zijn denkbeelden en gaven hem een geweldig platform. Dat er vraagtekens bij de neutraliteit van de toenmalige Beierse rechtbank gezet kunnen worden blijkt uit de bestraffing van linkse verdachten: communistische relschoppers werden meestal veel zwaarder gestraft. Hitler werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenschap. Van de vijf jaar zat hij slechts 264 dagen uit in de gevangenis van Landsberg, onder tamelijk comfortabele omstandigheden. Op 20 december 1924, ruim een halve week voor kerst, werd hij alweer vrijgelaten. ==== ''Mein Kampf'' ==== Eerste uitgave van ''Mein Kampf'' Hitler en zijn medegevangenen konden in de gevangenis in Landsberg vrijwel onbeperkt bezoek ontvangen. Hitler en Rudolf Hess kregen regelmatig bezoek van vrienden en bekenden, onder andere van dr. Karl Haushofer en Winifred Wagner, de schoondochter van Richard Wagner. Zijn gevangenschap benutte Hitler voor het schrijven van ''Mein Kampf'' (Mijn strijd). In dit autobiografische boek beschreef hij zijn afkomst en jeugd, zijn tijd in Linz, Wenen en München, de vorming van zijn denken, zijn ideeën en zijn toekomstplannen. Hitler verheerlijkt in het boek het Duitse volk almede diens 'bloed' en 'bodem', waarbij hij historische gebeurtenissen, zoals het verlies van de Centrale mogendheden in de Eerste Wereldoorlog, in dienst stelt van een op zijn antisemitisme gebaseerde ideologie. De gedeelten in ''Mein Kampf'' over ''Lebensraum'' en geopolitiek zijn door Rudolf Hess geschreven die Hitlers secretaris en een van zijn medegevangenen was. De gevangenen in Landsberg konden boeken uit de bibliotheek laten bezorgen en kranten en tijdschriften lezen. Hitler las in plaats van kranten en boeken uit populaire reeksen, zoals hij tijdens zijn verblijf in Wenen las, vooral boeken over krijgswetenschap en filosofie. Hitlers belangstelling ging vooral uit naar teksten en passages die hij aan Hess kon dicteren om in ''Mein Kampf'' opgenomen te worden. Hij zocht vooral naar racistische en antisemitische teksten en naar theorieën over de superioriteit van het "Germaanse ras". Al enkele maanden na zijn vrijlating eind december 1924 werd Hitlers spreekverbod en het verbod op de partij in München opgeheven. Waar het verbod op de partij nog wel bestond, en dat gold in het begin voor vrijwel heel Duitsland, werd door middel van gewelddadige provocaties geprobeerd "het nieuws te halen". Dat lukte vaak. Desondanks werd het verbod in de ene na de andere deelstaat opgeheven. In de media werd steeds meer macht veroverd. ===== Bestseller en inkomstenbron ===== Het luxeappartementencomplex op Prinzregentenplatz 16 in München waar Hitler vanaf 1929 woonde Het eerste deel van ''Mein Kampf'' werd in 1925 uitgegeven. De verkoop hiervan liep zo goed dat in 1926 de uitgave van een tweede deel volgde. Dankzij de verkoop van ''Mein Kampf'' kon Hitler kort na zijn vrijlating van een goed inkomen genieten. In de periode 1925-1933 heeft de verkoop van het boek Hitler ongeveer 1,2 miljoen RM opgeleverd, dat is omgerekend naar de maatstaf van 2015, ongeveer € 1,4 miljoen of een inkomen van rond de € 200 000,- per jaar. Het verkoopsucces van de eerste uitgave van ''Mein Kampf'' was vooral te danken aan Hitlers veroordeling voor de deelname aan de ''Bierkellerputsch'', waardoor hij in extreemrechtse kringen als een martelaar gezien werd. Na zijn vrijlating kon hij dankzij de inkomsten uit de verkoop van ''Mein Kampf'' een rustiger leven leiden en in bredere kring aanhang verwerven. Door aanhangers van het nationaalsocialisme in heel Duitsland werd ''Mein Kampf'' steeds meer gezien als "het evangelie" en Hitler zelf werd na zijn vrijlating uit de gevangenis door zijn bewonderaars gezien als "de verlosser" die Duitsland van de dreigende ondergang zou redden. Een van Hitlers bewonderaars was Martin Bormann, die begin 1927 lid van de NSDAP werd en door Hitler in 1928 als fondsenwerver voor de NSDAP werd aangesteld. Bormann was een handige en loyale ambtenaar die zorgde dat alle belangrijke financiële, juridische en administratieve zaken voor Hitler en de NSDAP werden geregeld. Hitler woonde vanaf 1920, na zijn ontslag uit militaire dienst, op een kleine kamer in de Thierschstrasse 41 in München. Na zijn vrijlating uit de gevangenis in Landsberg huurde hij een tweede kamer die hij als kantoor gebruikte. In 1929 verhuisde hij naar een luxueus 9-kamerappartement aan de Prinzregentenplatz 16 in München. Naast zijn luxeappartement in München huurde Hitler in 1928 het chalet Haus Wachenfeld, het vakantiehuis van NSDAP-lid de weduwe Wachenfeld, op de nabijgelegen Obersalzberg, voor een vriendenprijsje van 100 RM per maand. Na een paar maanden kocht hij het chalet als tweede huis. ==== Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun ==== Hitler met zijn Duitse herder Blondi naast Eva Braun met Negus of Stasi, een van haar twee Schotse terriërs, op het terras van de Berghof Voor de huishouding in Haus Wachenfeld in Berchtesgaden vroeg Hitler in 1928 zijn zes jaar oudere halfzus Angela Hammitzsch. Toen Hitler regelmatig in Berchtesgaden verbleef had hij een verhouding met de 21 jaar jongere, 16-jarige Maria Reiter of ''Mimi'' voor intimi. Hitler noemde haar niet alleen ''Mimi'' maar verzon een hele reeks koosnaampjes zoals ''Mimilein'', ''Mizzi'' en ''Mizzerl'' voor zijn vriendin. Nadat Hitler zijn luxe-appartementencomplex in München had betrokken nam hij in 1931 zijn negentien jaar jongere halfnicht Geli Raubal, de dochter van zijn halfzus Angela, als huishoudster in dienst. Na verloop van tijd circuleerden er geruchten dat Hitler een heimelijke verhouding met zijn 23-jarige halfnicht had. Zij zou een vriendin verteld hebben dat haar ''onkel Alf'' "een monster" was en dat niemand zich kon voorstellen "wat hij van mij eist". Volgens anderen zou Geli een verhouding met een andere man in Linz hebben en was ze van plan om naar Wenen te verhuizen. Op 19 september 1931 wordt Geli Raubal dood in Hitlers appartement aangetroffen. Of zij werd vermoord of zelfmoord gepleegd heeft is nooit duidelijk geworden. Hitler raakt door alle commotie in een crisis en dreigt "zijn strijd" op te geven door zelfmoord te plegen. Omdat de NSDAP in 1931 flink in de lift zat was de partijleiding er alles aan gelegen om Hitler door deze crisis heen te slepen. Kort na deze affaire maakte Hitler kennis met Eva Braun, een secretaresse van Hitlers fotograaf Heinrich Hoffmann, die op Geli Raubal leek en tot 29 april 1945 zijn maîtresse zou blijven. Hitler hield meer van trouwe, gehoorzame viervoeters dan van zelfstandige vrouwen of baldadige kinderen. Hij heeft altijd verkondigd dat hij "een vrijgezel" was gebleven omdat hij "met Duitsland getrouwd" was. ==== Verkiezingen ==== Na zijn vrijlating was voor Hitler, als leider van de Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de weg vrij voor deelname aan de verkiezingsstrijd. Aanvankelijk ging dit niet van een leien dakje. De partij wist bij de eerste landelijke verkiezingen waar ze aan mee deed weliswaar rond de dertig zetels in de Rijksdag te bemachtigen, maar dit werden er bij elke volgende verkiezing minder. Ook bleef de groei van het ledental beneden verwachting. Dit was te wijten aan het Amerikaanse geld dat, dankzij het Dawesplan, Duitsland weer binnenstroomde en de economische hoogconjunctuur van de ''roaring twenties''. De Fransen vertrokken uit het Ruhrgebied, de nieuwe Rentenmark bleek waardevast en de Duitse economie groeide weer. Berlijn werd een internationaal centrum van cultuur met talrijke kunstenaars, artiesten, filmmakers en modekoningen en een bruisend uitgaanscentrum. Langzaam sijpelde wat welvaart door naar de middenklasse, men keerde zich af van extremistische partijen zoals de NSDAP en stemde weer op de traditionele partijen zoals de SPD, DVP en Zentrum. In 1928 kwam de partij met 12 zetels in het parlement: een dieptepunt. In 1929 kreeg Hitler weer kansen voor zijn partij. Op 25 februari 1932 werd Hitler door een aanstelling als Regierungsrat in de Vrijstaat Brunswijk genaturaliseerd tot Duitser, juist op tijd om zich kandidaat te kunnen stellen voor de presidentsverkiezingen van 13 maart. Hij werd pas lid van de Rijksdag in 1933, toen hij al rijkskanselier was. {| class="wikitable" !Partij !Datum verkiezingen !% van de stemmen !Zetels !Opmerking |- | rowspan="2" |Nationaal-Socialistische Vrijheidspartij |4 mei 1924 |6,6 |32 (+32) |- |7 december 1924 |3 |14 (−18) |- | rowspan="5" |Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij |20 mei 1928 |2,6% |12 (−2) |- |14 september 1930 |18,25 |107 (+95) |- |31 juli 1932 |37,27 |230 (+123) |- |6 november 1932 |33,09 |196 (−34) |- |5 maart 1933 |43,91 |288 (+92) |Beïnvloed door intimidatie en repressie van de nazi's |}'
Unified diff van wijzigingen in bewerking (edit_diff)
'@@ -1,0 +1,754 @@ + +'''Adolf Hitler''' (Braunau am Inn, 20 april 1889 – Berlijn (Führerbunker), 30 april 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Op 30 januari 1933 kwam hij aan de macht als rijkskanselier van Duitsland en na 2 augustus 1934 als staatshoofd (Führer en rijkskanselier). Hij was aan de macht tot aan zijn dood in 1945. Hitler is het meest bekend om zijn centrale leidende rol in de opkomst van de Duitse variant van het, oorspronkelijk Italiaanse, fascisme in Duitsland (het nationaalsocialisme), de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie, de Weimarrepubliek, in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator, die elke tegenstand tegen zijn regime op meedogenloze wijze de kop indrukte. Tegenstanders werden opgesloten in concentratiekampen of, zoals Ernst Röhm, vermoord. Vanaf het begin was Hitlers politiek gebaseerd op gebruik van geweld en terreur door middel van de Sturmabteilung (SA) en later de Schutzstaffel (SS). Hitlers streven om de vernederingen van de Vrede van Versailles (1919) voor Duitsland ongedaan te maken en zijn expansiepolitiek om ''Lebensraum'' voor Duitsland te creëren, leidden tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. Een ander kenmerk van Hitlers politiek was zijn extreem-racistische nazi-ideologie waarbij een ras van als Arisch beschouwde übermenschen moest worden gecreëerd. Dat leidde tot de systematische uitroeiing van miljoenen die als untermenschen gezien werden, zoals Joden, maar ook Slavische volkeren, Roma, gehandicapten en andere niet-Joodse slachtoffers van het naziregime, in de Holocaust. Toen duidelijk was dat Duitsland de oorlog verloor gaf Hitler de opdracht dat het Duitse volk tot het bittere einde moest vechten en dat de nazi's de Duitse industriële complexen moesten vernietigen. Zelf pleegde hij in zijn ondergrondse bunker in Berlijn zelfmoord. Aan het einde van zijn regering lagen Duitsland en een groot deel van Europa in puin en waren er tientallen miljoenen doden te betreuren. + +Hitler in 1935 + +Hitler was een gedecoreerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd hij lid van de voorloper van de nazipartij (DAP) en in 1921 werd hij de leider van de NSDAP. In 1923 pleegde hij een poging tot staatsgreep, bekend als de Bierkellerputsch bij de Bürgerbräukellerbierhal in München. De mislukte staatsgreep leidde tot de opsluiting van Hitler, een periode waarin hij zijn memoires, ''Mein Kampf'', schreef. Na zijn vrijlating in 1924 kreeg hij steeds meer steun onder de Duitse kiezers. Hitler promootte pangermanisme, antisemitisme en anticommunisme met charismatische redevoeringen en propaganda. Hij werd in 1933 tot rijkskanselier benoemd en transformeerde de Weimarrepubliek in het Derde Rijk, een eenpartijdictatuur gebaseerd op de totalitaire en autocratische ideologie van het nationaalsocialisme. + +Het was duidelijk de bedoeling van Hitler om in Europa een Nieuwe Orde van absolute nazi-Duitse hegemonie te vestigen. Zijn buitenlandse en binnenlandse politiek had tot doel Lebensraum te scheppen voor wat hij zag als het "Arische ras". Dit vereiste de herbewapening van Duitsland, wat leidde tot de bezetting van het Tsjechische deel van Tsjecho-Slowakije en de invasie van Polen door de Wehrmacht in 1939. Zo begon de Tweede Wereldoorlog in Europa. + +Onder leiding van Hitler bezetten Duitse troepen en hun Europese bondgenoten tussen 1940 en 1943 het grootste deel van Europa en Noord-Afrika. Vanaf 1943 drongen de geallieerde legers de Duitsers weer terug en versloegen en bezetten ten slotte Duitsland in 1945. Hitlers bewind leidde tot tientallen miljoenen doden, waaronder de systematische moord op miljoenen burgers, waaronder ongeveer zes miljoen Joden en tussen de 500.000 en 1.500.000 Roma. + +== Inhoud == +* 1Kort levensoverzicht +* 2Levensloop +** 2.1Familieachtergrond +** 2.2Jeugd en karaktervorming +*** 2.2.1Lagere school en kerkkoor +*** 2.2.2Zonder diploma van de middelbare school +*** 2.2.3Hitlers kijk op vrouwen +** 2.3In Wenen +*** 2.3.1Kunstenaar in de marginaliteit +*** 2.3.2Hitlers politieke en artistieke voorkeur +*** 2.3.3Jodenhaat en nationalisme +**** 2.3.3.1Karl Lueger, racisme en antisemitisme +**** 2.3.3.2De swastika en het Arische ras +** 2.4In München +*** 2.4.1Beieren en de Groot-Duitse gedachte +*** 2.4.2Hitlers realisme en moderne kunst +** 2.5Tijdens de Eerste Wereldoorlog +*** 2.5.1Vuurproef en oorlogshandelingen +*** 2.5.2Militaire onderscheidingen +** 2.6Van 1918 tot 1924 +*** 2.6.1Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei +*** 2.6.2Fondsenwerver en organisator +*** 2.6.3Begaafd redenaar +*** 2.6.4Activist en agitator +*** 2.6.5Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch +** 2.7Na de Bierkellerputsch +*** 2.7.1''Mein Kampf'' +**** 2.7.1.1Bestseller en inkomstenbron +*** 2.7.2Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun +*** 2.7.3Verkiezingen +*** 2.7.4Economische crisis en polarisatie +*** 2.7.5Bank van Thyssen en Bush +*** 2.7.6Bestuurlijke crisis +** 2.8Aan de macht +*** 2.8.1Nacht van de Lange Messen +*** 2.8.2Hitlers dubbelspel en de Gleichschaltung +*** 2.8.3Groeiende welvaart en stijgende populariteit +*** 2.8.4Weg naar de Holocaust +** 2.9Voorbereidingen tot de oorlog +*** 2.9.1Anschluss +*** 2.9.2Bombardement op Guernica +*** 2.9.3Molotov-Ribbentroppact +*** 2.9.4Hitlers geopolitieke ambities +** 2.10Tweede Wereldoorlog +*** 2.10.1Inval in Polen +**** 2.10.1.1Jongeren verleiden en tegenstanders misleiden +**** 2.10.1.2Hitlers tactiek en Stalins machtsstrijd +**** 2.10.1.3De Elser-aanslag en het Duitse verzet +*** 2.10.2Slag om Frankrijk +**** 2.10.2.1Operatie Weserübung +**** 2.10.2.2Fall Gelb +**** 2.10.2.3Fall Rot +**** 2.10.2.4Overwinning op Frankrijk +**** 2.10.2.5Vichy-Frankrijk en Franse collaboratie +**** 2.10.2.6Verdeeld Frans verzet +*** 2.10.3Hitlers overwinningsroes +*** 2.10.4Slag om Engeland +*** 2.10.5Balkanveldtocht en Noord-Afrikaanse Veldtocht +*** 2.10.6Twee tegenslagen +*** 2.10.7Operatie Barbarossa +*** 2.10.8Hitlers opmars wordt vertraagd +** 2.11Het keerpunt +*** 2.11.1Vernietigingskampen en de aanslag op Heydrich +*** 2.11.2De val van Mussolini +*** 2.11.3Aanslag in de Wolfsschanze en invasie van Normandië +** 2.12Het einde +* 3Nasleep +* 4Schuldvraag omtrent de Holocaust +* 5Verklaringen voor het politieke succes van Hitler +* 6Literatuur +** 6.1Publicaties +** 6.2Belangrijkste biografieën +** 6.3Nationaalsocialistische lectuur voor kinderen +** 6.4Audio +* 7Hitler in fictie +** 7.1Film +** 7.2Roman +* 8Zie ook +* 9Externe link +* 10Voetnoten met bronvermeldingen +* 11Voetnoten met aanvullende opmerkingen +* 12Bronnen + +== Kort levensoverzicht == +Hitler vertrok vanwege zijn Groot-Duitse sentimenten in 1913 naar de Duitse stad München in Beieren. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak meldde hij zich direct als oorlogsvrijwilliger. Hij diende vier jaar lang als ordonnans in de rang van ''Gefreiter'', bij het Duitse 16e Beierse reserve-infanterieregiment en vocht onder meer bij de Eerste Slag om Ieper. Hitler raakte meermalen gewond. Bij Mesen schampte een kogel zijn voorhoofd en hij zou het latere litteken met een haarlok verbergen. Hij kreeg beide versies van het IJzeren Kruis maar weigerde volgens collega's promotie omdat hij zijn regiment niet wilde verlaten. Na zijn demobilisatie en terugkeer in München besloot hij in november 1918 de politiek in te gaan. In 1919 sloot hij zich aan bij een van de talloze kleine politieke groeperingen die in Beieren welig tierden: de DAP, die later de NSDAP werd. + +Hitler kwam aan de macht in een tijd waarin het Duitse volk leed onder werkloosheid, armoede en vernedering van de Eerste Wereldoorlog. Het Verdrag van Versailles dwong Duitsland tot zware herstelbetalingen voor de oorlogsschade. Deze verplichting drukte zwaar op het land. De Duitse economie kon niet heropgebouwd worden. Eind oktober 1929, net toen Duitsland wat begon op te krabbelen, deed de ''beurscrash van New York'' de Duitse economie instorten. Via propagandamachine wist Hitler zichzelf en zijn partij populair te maken en won hij steeds meer zetels in het parlement. + +Op 30 januari 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier. Hij stond aan het hoofd van een kabinet samengesteld uit ministers van de NSDAP, de Duitse Nationale Volkspartij en enkele partijlozen uit het voorgaande kabinet-Schleicher. Een maand later ging het Rijksdaggebouw in Berlijn in vlammen op, mogelijk op Hitlers bevel aangestoken. Mogelijk werd zijn bevel uitgevoerd door Hermann Göring en Bruno Loerzer. Hitler gebruikte deze mogelijk zelf aangestoken brand om zijn greep op Duitsland te versterken. Hij haalde president Paul von Hindenburg over om de politie meer bevoegdheden te geven met een noodverordening en de politie pakte communisten en andere vijanden of vermeende vijanden van de nazi's op. In diezelfde periode voerden de nazi's een propagandacampagne voor de Rijksdagverkiezingen van maart 1933. + +Ondanks alle propaganda en de uitschakeling van politieke vijanden haalde de NSDAP geen absolute meerderheid, de partij kreeg 43,9 procent van de stemmen. Om toch alle macht in handen te krijgen voerde Hitler op 23 maart 1933 een grondwetswijziging door, dit lukte Hitler met de steun van de katholieke Zentrumpartei en de conservatieve DNVP. Zo kreeg Hitler de bevoegdheid om vier jaar lang buiten de Rijksdag (het parlement) om te regeren en wetten uit te vaardigen. Dit was het begin van het Derde Rijk. Naar deze machtsovername door Hitler wordt verwezen met de term Machtergreifung. Hitler begon onmiddellijk zijn lang gekoesterde plannen uit te voeren zoals het naar zich toe trekken van alle macht in Duitsland, het weren van Joden uit het openbare leven en de voorbereiding van Duitsland op een veroveringsoorlog. In 1938 annexeerde het Duitse Rijk Oostenrijk (Anschluss) dat sindsdien bekendstond als ''Ostmark''. Op 28 september 1938 wilde het Duitse Rijk Tsjecho-Slowakije aanvallen om Sudetenland te heroveren. Op initiatief van Mussolini werd inderhaast op 30 september het verdrag van München gesloten tussen Hitler, Daladier en Chamberlain, als een stap in de Britse appeasementpolitiek om te proberen de dreigende oorlog af te wenden. Op grond van dat verdrag stond men toe dat Hitler Sudetenland innam, maar hierna moest de Duitse expansie worden stopgezet. In maart 1939 annexeerde Hitler echter alsnog de rest van Tsjecho-Slowakije. + +In augustus 1939 werd een niet-aanvalsverdag getekend tussen Stalin en Hitler, het Molotov-Ribbentroppact, ook wel het Duivelspact genoemd vanwege de onnatuurlijke aard ervan. Hiermee had Hitler de handen vrij aan het oostfront en kreeg Stalin de gelegenheid tot diverse gebiedsuitbreidingen. Kort daarop, op 1 september 1939, gaf Hitler het bevel Polen binnen te vallen, waarop het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk twee dagen later Duitsland de oorlog verklaarden. Stalin viel na een week Polen aan vanuit het oosten, tot de demarcatielijn zoals overeengekomen in het Hitler-Stalin-pact. Dit luidde het begin van de Tweede Wereldoorlog in. Aanvankelijk wist Hitler het grootste gedeelte van Europa te bezetten, maar bij de aanval op de Sovjet-Unie in 1941 – die meteen een einde maakte aan het pact met Stalin– slaagden de Duitsers er niet in Moskou te veroveren. In 1942 hielden de Duitsers nog stand, maar vanaf 1942-1943 keerden de kansen definitief en werd het Derde Rijk in de tang genomen. In de winter van 1944-1945 stonden de geallieerden aan de grenzen van Duitsland en zij trokken vervolgens op naar Berlijn. + +Nadat duidelijk werd dat hij de oorlog verloren had, pleegde Hitler op 30 april 1945 in de namiddag, samen met zijn vrouw Eva Braun, zelfmoord in zijn bunker te Berlijn. Ze waren een dag eerder in deze bunker getrouwd. Braun nam vergif in, terwijl Hitler zich door het hoofd schoot. Iets later werden hun lijken naar boven gebracht, in een kuil gelegd, overgoten met bijna 200 liter benzine en verbrand. Mogelijk hebben de Russen later Hitlers schedel en de resten van hun lichamen weer opgegraven en naar Moskou gebracht voor nader onderzoek. + +== Levensloop == + +==== Familieachtergrond ==== +{| class="wikitable" +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Maria Anna Schicklgruber +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Johann Georg Hiedler +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Eva Maria Decker +|- +| +| +| +| +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +|- +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Johanna Hüttler +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Johann Baptist Pölzl +|- +| +| +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +|- +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Anna Glassl +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Franziska Matzelsberger +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Klara Pölzl +|- +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +|- +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| +|- +| colspan="6" rowspan="2" |Bridget Dowling +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Hedwig Heidemann +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Leo Raubal +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Angela Hitler +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Martin Hammitzsch +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Gustav +| colspan="6" rowspan="2" |Ida +| colspan="6" rowspan="2" |Otto +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Edmund +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +|- +| +| +| +| +| +| +| colspan="2" | +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +|- +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +| +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| colspan="2" | +| +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |William Patrick Hitler +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Heinz Hitler +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Leo Rudolf Raubal +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Geli Raubal +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Elfriede Raubal +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Eva Braun +| colspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |'''Adolf Hitler''' +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |Paula Hitler +| colspan="2" rowspan="2" | +|- +| colspan="2" | +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| rowspan="2" | +| rowspan="2" | +|- +|- +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |4 zonen +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |zoon +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="2" rowspan="2" | +| colspan="6" rowspan="2" |zoon +|- +|} +Klara Pölzl (1860-1907) rond 1875 +Adolf Hitler als peuter + +De vader van Hitler, Alois Hitler sr., werd in 1837 geboren als de onwettige zoon van Maria Anna Schicklgruber en kreeg daarom de naam van zijn moeder. Vijf jaar later huwde Maria Anna met de molenaarsknecht Johann Georg Hiedler die waarschijnlijk ook de biologische vader van Alois was. De achternaam van Alois Schicklgruber zou op 23 november 1876 door de dorpspastoor van Döllersheim worden gewijzigd in ''Hitler'', zoals Alois Hitler dat eerder op diezelfde dag had laten vastleggen door notaris Penkner in Weitra. De familienaam Hitler was dus geen spelfout maar gewoon een zeldzame schrijfwijze van de familienaam die dan eens als Hütler, Hüttler, Hüetler, Hüettler, Hiedler, Hietler of Hitler werd gespeld. Later zou zijn zoon Adolf in het boek ''Mein Kampf'' (Mijn strijd) vermelden dat de naamswijziging het enige was waar hij zijn vader dankbaar voor was. ''Heil Hitler'' klonk immers veel beter dan ''Heil Schicklgruber''. De moeder van Hitler, Klara Pölzl, geboren in 1860, was drieëntwintig jaar jonger dan haar echtgenoot. + +Zowel van vaders- als moederskant was de familie van Adolf Hitler afkomstig uit het Oostenrijkse Waldviertel, een streek tussen de Donau en het huidige Tsjechië. Uit genetisch onderzoek dat de journalist Jean-Paul Mulders onder verwanten van Adolf Hitler liet uitvoeren zou zijn gebleken dat Hitler behoorde tot de haplogroep E1b1b, die weinig voorkomt in Duitsland en West-Europa, maar bij 50 à 80 procent van de Noord-Afrikanen voorkomt, met name bij Berbers, Somaliërs en Asjkenazische Joden. De naam Hitler was waarschijnlijk afgeleid van Hüttler, wat letterlijk "keuterboer" of "schaapherder" betekent, hij die in een hut (Hütte) woont. Mogelijk was Johann Georg Hiedler die in het Derde Rijk officieel voor de grootvader van de Führer doorging niet de biologische vader. Als mogelijke vader van Alois Hitler komt ook de broer van Johann Georg in aanmerking, namelijk Johann Nepomuk Hüttler die in Spital Nr. 36 woonde en waar Alois Hitler werd grootgebracht. In dit laatste geval zou Alois Hitler wel een echte Hitler zijn geweest, en geen buitenechtelijke zoon van een Jood. Uit analyse van het Y-chromosoom van de achterkleinkinderen van Alois Hitler bleek dat dit identiek was aan dat van mannelijke familieleden uit Neder-Oostenrijk. Daarmee zou bewezen zijn dat Alois Hitler dezelfde mannelijke gemeenschappelijke voorvader heeft als de nu nog levende verwanten Hüttler in het Waldviertel. Volgens deze theorie was Alois Hitler derhalve een lid van de Hitlerfamilie, al was hij wel een buitenechtelijke zoon. + +Hitler had drie broers, een halfbroer, twee zusters en een halfzuster, allen kinderen van Alois Hitler. De drie broers en een van de zussen overleden op jonge leeftijd: +* Alois Hitler jr. (halfbroer), 13 januari 1882 – 20 mei 1956 +* Angela Hitler (halfzuster), 28 juli 1883 – 30 oktober 1949 +* Gustav Hitler (broer), 10 mei 1885 – 8 december 1887 +* Ida Hitler (zuster), 23 september 1886 – 2 januari 1888 +* Otto Hitler (broer), 1887 – 1887 +* Edmund Hitler (broer), 24 maart 1894 – 28 februari 1900 +* Paula Hitler (zuster), 21 januari 1896 – 1 juni 1960 +Hitlers zuster Paula leidde een teruggetrokken bestaan en overleed in Berchtesgaden. Hitlers halfzuster Angela was gehuwd met Leo Raubal en had voor zover bekend een zoon en twee dochters. Hitlers halfbroer, Alois Hitler jr., werd caféhouder in Berlijn. Adolf en Aloïs Hitler hebben onderling nooit een sterke band gehad. + +Hitler had officieel zelf geen kinderen. De Fransman Jean-Marie Loret (1918-1985) beweerde desondanks een zoon van hem te zijn. Hitler zou Lorets destijds 16-jarige moeder midden 1917 bezwangerd hebben, toen hij als soldaat in Noord-Frankrijk gelegerd was. DNA-tests spraken dit echter tegen. +Alois Hitler Sr. (1837-1903) +Het huis in Leonding in Opper-Oostenrijk waar Hitler vanaf 1900 woonde + +==== Jeugd en karaktervorming ==== +Hitler had een innige band met zijn moeder, maar met zijn autoritaire vader lag hij voortdurend in conflict. Alois Hitler had niet meer opleiding genoten dan de lagere school, maar wist toch bij de douane carrière te maken. Op het moment dat hij overleed verdiende hij een salaris dat ongeveer overeenkwam met dat van een directeur van een lagere school. Hitlers vader was een humeurige man, die als grote passie de bijenteelt had en wiens grote wens het was om een eigen huis met een lapje grond te bezitten. Na zijn werk liep hij eerst altijd naar zijn bijenkorven om vervolgens via het café naar huis te gaan. Het gezinsleven lag hem niet; hij was een humeurige en ongeduldige echtgenoot wat nog verergerde na zijn bezoek aan de kroeg. Met name Klara Pölzl moest het ontgelden; ze werd afgesnauwd en ook geslagen. Zeer waarschijnlijk reageerde hij zijn frustraties ook af op zijn oudere kinderen, onder wie Adolf. Klara was geen partij voor haar dominante echtgenoot en kon zowel zichzelf als haar kinderen niet beschermen. + +Alois Hitler verlangde dat de jonge Adolf in zijn voetsporen zou treden, maar deze had daar absoluut geen zin in. Zodoende was Adolf dikwijls het slachtoffer als zijn opvliegende vader weer eens in woede uitbarstte. Ook zijn moeder en zuster Paula kregen klappen als ze Adolf tevergeefs probeerden te beschermen. Het is mogelijk dat ook hiermee de politieke voorkeur van de jonge Adolf beïnvloed werd: hij had een hekel aan zijn vader die hem een loopbaan wilde opdringen die hem afkeer inboezemde; het is goed mogelijk dat hij hierdoor ook een afkeer ontwikkelde voor de staat waaraan Alois Hitler zijn leven had gewijd en wat hij ook van Adolf verwachtte. Dit bracht hem automatisch in het kielzog van politieke tegenstanders van de Habsburgse Dubbelmonarchie: de Duits-nationalisten die een Anschluss tussen Oostenrijk en Duitsland voorstonden, en tegen emancipatie van andere volkeren was. Het is denkbaar dat de jonge Adolf zijn vader hiermee opzettelijk dwars zat. + +Deze gewelddadige jeugd heeft hoogstwaarschijnlijk een negatieve uitwerking op Hitlers karaktervorming gehad. Toen hij ouder werd kreeg Adolf ook last van woede-uitbarstingen waarvan soms ook Paula het slachtoffer werd. Bij zijn latere carrière als dictator zijn velen getuige geweest van Hitlers beruchte woede-uitbarstingen waarbij hij dikwijls helemaal door het lint ging. + +===== Lagere school en kerkkoor ===== +Adolf Hitler (in het midden) op de lagere school +De hele klas van de lagere school in Leonding uit 1899/1900 met Adolf Hitler in het midden van de bovenste rij + +Tijdens zijn tienerjaren overleed zijn autoritaire vader, maar Hitler ervoer dit eerder als een opluchting dan als een gemis.<sup>[bron?]</sup> Met zijn moeder had hij wel een sterke band. Het gezin verhuisde regelmatig omdat Alois vanwege zijn werk regelmatig overgeplaatst werd. In 1892 verhuisde het gezin van Braunau naar Passau, in 1895 naar Hafeld bij Fischlham, en in 1897 naar Lambach. In november 1898 verhuisde het gezin voor de laatste keer, naar Leonding niet ver van Linz. + +In zijn kinderjaren was Adolf Hitler, vooral door toedoen van zijn strenggelovige moeder, koorknaap en misdienaar in de lokale katholieke parochiekerk. Ze had hem daarvoor op achtjarige leeftijd bij de plaatselijke parochie aangemeld. Op de lagere school deed Hitler het goed. Op de lagere school was hij vaak haantje de voorste. Hij was meestal de "aanvoerder" tijdens het "oorlogje spelen", waarbij hij met de kinderen uit het dorp veldslagen uit de Frans-Pruisische Oorlog en de Tweede Boerenoorlog naspeelde. Als koorknaapje in de kloosterkerk keek Hitler enorm op tegen de abt, een positie die hij later ook wilde bekleden. Hitler was onder de indruk van de pracht en praal van de kerkinterieurs, de rituelen en de koorzang tijdens de Heilige Mis en de discipline van de kloosterlingen, die zich alle aardse geneugten ontzegden en zich opofferden voor het Zieleheil van de parochianen. Hij was een levendige en intelligente schooljongen maar hij was lui, iets wat hem zijn verdere leven parten zou blijven spelen. Dit maakte aanvankelijk voor de intelligente jongen weinig uit, maar zou hem tijdens de middelbare school opbreken. + +De jonge Hitler was een vrij teruggetrokken persoon en wekte zelfs een verlegen indruk. Dit in schril contrast met zijn latere discussiebereidheid, waarin hij steevast trachtte zijn gelijk te behalen. Dagdromen was een van zijn favoriete bezigheden. Dit was een van de redenen waarom Hitler stelselmatige arbeid verafschuwde; het hield hem af van het dagdromen en hij voelde zich er bovendien te goed voor, hij was volgens hemzelf "bestemd voor belangrijkere dingen". Zelfkritiek was hem vreemd; anderen waren zijn hele leven altijd volgens hem de oorzaak van zijn falen. Perioden van koortsachtige activiteit wisselden zich af met lange perioden van besluiteloosheid en inactiviteit waarbij er niets concreets uit zijn handen kwam. Besluiten en decreten las hij vluchtig of niet alvorens te tekenen. Slechts in het voorbereiden van zijn speeches stak hij veel tijd en energie. Hitler placht 's nachts zeer laat naar bed te gaan, soms rond 3 uur 's nachts. Hitlers latere dagritme zou dit reflecteren; hij placht, ook toen hij al aan de macht was, laat in de ochtend op te staan. + +Op twaalfjarige leeftijd verzette Hitler zich tegen het ontvangen van het vormsel, ondanks de wens van zijn vrome moeder. Hij werd gedwongen het sacrament toch te ontvangen.<sup>[bron?]</sup> In 1907 bezocht Hitler als achttienjarige voor het laatst een katholieke kerkdienst waarbij hij ook ter communie ging. Daarna zou hij grote afstand tot de Kerk bewaren, en zelfs zeer vijandig zeggen dat hij de "katholieke kerk vertrappen" wilde "zoals men een lelijke pad vertrapt". Hij liet een priester, die hij voorheen in vertrouwen genomen had, zelfs in de Nacht van de Lange Messen in 1934 vermoorden in een bos bij München. Zijn verdere leven zou Hitler een sterke afkeer van religie in het algemeen en het christendom in het bijzonder houden. + +===== Zonder diploma van de middelbare school ===== +Adolf Hitlers jeugdvriend August Kubizek, 1907 +Hoewel Hitler enkele jeugdvrienden had, voelde hij zich bij veel mensen nauwelijks of niet op zijn gemak. Overal waar hij kwam toen hij aan de macht was, zou hij volgens ingewijden een "stijve ongemakkelijke atmosfeer" om zich heen verspreiden. Generaals, ministers en partijbonzen die met hem in aanraking kwamen probeerden zich ervoor te hoeden een van Hitlers favoriete onderwerpen aan te snijden. Als dat gebeurde hield Hitler een monoloog die soms wel urenlang kon doorgaan, terwijl zijn gedwongen publiek slechts verveeld kon luisteren. Mussolini – zelf gewend het hoogste woord te voeren – werd hierdoor de mond gesnoerd en ergerde zich hieraan. + +Op tekenen na kon Hitler op de ''Realschule'' (te vergelijken met de Nederlandse havo en het tso in Vlaanderen) van Linz, niet goed meekomen. Hij had vanwege zijn afstandelijke gedrag en zijn verlegenheid (in het bijzonder tegenover vrouwen) weinig of geen vrienden. Mogelijk droeg de afstand van een uur lopen tussen zijn woonplaats Leonding en de middelbare school in Linz, eraan bij dat Hitler in een sociaal isolement terecht kwam. Bovendien kelderden zijn prestaties doordat hij lui was. Hij had zeker genoeg intelligentie om de Realschule succesvol te kunnen doorlopen maar Hitlers karakterfout was dat hij bij vakken die hem niet interesseerden, hoegenaamd geen enkele inspanning wilde leveren. Zijn lage cijfers schreef hij echter toe aan zijn leraren, die hij als "erudiete apen" omschreef. Slechts de door hem aanbeden geschiedenisleraar Leopold Poetsch bleef verschoond van zijn kritiek (de liefde werd echter niet met goede cijfers beantwoord; "matig" tot "ruim voldoende" was het hoogste dat hij behaalde). Tijdens zijn puberteit werd de jonge Hitler ook voor het eerst en voor het laatst in zijn leven dronken. Een melkmeisje vond hem 's ochtends stomdronken en bracht hem naar huis. Toen hij was bijgekomen zwoer hij nooit meer te drinken. Daar hield hij zich aan, op een enkel glas wijn na. Ook minderde hij zijn vleesconsumptie. Sommige biografen beweren dat hij zelfs geheel vegetariër werd. De meeste bronnen stellen echter dat hij in die periode af en toe toch vlees at in de vorm van ''Leberknödel'', een soort ballen van aardappelen en varkenslever. Dat hij sympathie voor dieren had, bleek uit het feit dat zijn regime als een van de eersten in de wereld wreedheid tegen dieren strafbaar stelde. + +In tegenstelling tot voor dieren had Hitler geen enkel medegevoel of empathie voor zijn medemensen en was zelfs volstrekt meedogenloos en wraakzuchtig wat zijn tegenstanders betreft. Mensen waren voor hem hoofdzakelijk middelen die hij al of niet kon gebruiken om zijn gestelde doelen te bereiken. Het is niet duidelijk of de jonge Hitler in zijn jeugd al dit gebrek aan consideratie of zelfs algehele gewetenloosheid vertoonde. In het verlengde van Hitlers gebrek aan inlevingsvermogen ontbrak het Hitler aan relativeringsvermogen en gevoel voor humor. + +Hitler doorliep de onderbouw van de middelbare school met de grootste moeite en bleef één keer zitten. Nadat zijn vader was overleden, wist hij zijn moeder in 1905 eindelijk te overreden hem van school te halen. Op zijn 16e verliet hij de school zonder diploma. Twee jaar lang zou hij zijn dagen in ledigheid doorbrengen, terwijl zijn moeder en zus voor hem zorgden. + +===== Hitlers kijk op vrouwen ===== +De jonge Hitler ontwikkelde een opmerkelijk beeld van vrouwen en seksualiteit. Zijn ideale vrouw was een mooi en lief meisje, dat hem niet tegensprak en hem in de watten zou leggen. Bovendien moest het een degelijk Duits meisje zijn: eens zou hij woedend zijn uitgevallen tegen zijn kameraden in het leger toen die suggereerden een 'mademoiselle' te 'nemen'.<sup>[bron?]</sup> Hiermee in verband stond zijn afkeer van openlijke seksualiteit. Hij leidde zijn vriend August Kubizek eens door de Weense rosse buurt om te laten zien hoe 'walgelijk' het er daar aan toeging. Prostituees bezocht hij derhalve niet, bovendien was hij bang voor (geslachts)ziektes. Homoseksualiteit vond hij 'afstotelijk'. Dit zou later doorwerken in de extreme seksuele preutsheid die het Derde Rijk later doorvoerde, de sluiting van alle bordelen en de vervolging van homoseksuelen. + +In 1907 gebeurde er iets wat waarschijnlijk een grote invloed op een deel van Hitlers leven had; bij Klara Pölzl, Hitlers moeder, werd borstkanker geconstateerd. Ze overleed op 21 december hetzelfde jaar. Hitler had van zijn moeder gehouden en vond het vreselijk te zien hoe zij zo'n pijn leed en overleed. Hij zou altijd angst voor ziekten houden. + +=== In Wenen === +Weense Staatsopera, in 1912 door Adolf Hitler geschilderd +Olieverfschilderij van Maria met het kindje Jezus, in 1913 door Adolf Hitler geschilderd +Kantoor van de burgerlijke stand en het gemeentehuis in München, geschilderd door Adolf Hitler +Ansichtkaart van het gemeentehuis in München uit 1900 +Blauwe vaas met bloemen door Adolf Hitler +De directeur van het postkantoor had Adolf Hitler gevraagd wat hij wilde worden en of hij niet bij hem op het postkantoor wilde werken. Volgens een buurvrouw van de familie Hitler in Urfahr had Adolf Hitler de directeur van het postkantoor geantwoord dat hij een beroemd kunstschilder wilde worden. + +==== Kunstenaar in de marginaliteit ==== +Omdat het Hitlers ambitie was om een beroemd kunstschilder te worden vertrok hij in september 1907 naar Wenen om zich te laten inschrijven bij de kunstacademie. De kunstacademie waarbij hij zich aanmeldde wees hem echter af; hij slaagde wel voor de eerste maar niet voor de tweede ronde van het toelatingsexamen. De rector wees hem erop dat hij een tekentalent had maar dat zijn ongeschiktheid voor de afdeling schilderkunst buiten twijfel stond. De rector zei tegen Hitler dat zijn talent eerder lag op het gebied van de architectuur dan op het gebied van de beeldende kunst. Naar eigen zeggen kwam Hitler na enkele dagen tot de conclusie dat hij op een dag architect zou moeten worden. Dit betekende niet dat hij pogingen ondernam om de lacunes in zijn opleiding – een groot struikelblok voor de toelating tot een studie in de architectuur – weg te werken. + +In werkelijkheid deed Hitler zelfs geen poging zich te richten op een architectuurstudie, aangezien hij het jaar erna wederom probeerde om toegelaten te worden tot de afdeling schilderkunst van dezelfde kunstacademie in Wenen. Deze keer kwam hij echter zelfs de eerste ronde niet door. Hij leefde als een student op kamers. Hitler ergerde zich aan de populariteit van de art nouveau en hij zag met lede ogen aan hoe het expressionisme in de schilderkunst opkwam. Het werk van moderne Weense kunstschilders als Gustav Klimt en Egon Schiele kon Hitler niet bekoren. + +Niet van zins zich echt in te zetten en verder te bekwamen, leefde Hitler een jaar van zijn moeders erfenis. Toen het geld op was, vertrok hij in de herfst van 1909 zonder de huur te betalen. Hij sliep een tijdje op straat tot hij opvang bekwam in een daklozenasiel. De volgende jaren bleef hij rondzwerven door Wenen en overnachten in verschillende liefdadige pensions. In de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog verdiende hij naast zijn wezenuitkering de (karige) kost met allerlei kleine baantjes en werkte hij als ongediplomeerd kunstschilder. Zo schilderde hij op zijn kamer in het pension waar hij verbleef vaak ansichtkaarten met landschapjes, stadsgezichten en toeristische trekpleisters na, die hij als aquarel verkocht. De afbeeldingen van een ansichtkaart van het gemeentehuis van München en het schilderij van Hitler doen vermoeden dat dit schilderij door Hitler gemaakt is aan de hand van een ansichtkaart. + +Het feit dat hij als kunstschilder mislukt was schreef hij toe aan de kunstacademie die zijn talent miskende en de leraren die het onderwijs hadden verpest. Dat zijn eigen luiheid en gebrek aan artistiek talent misschien debet aan het mislukken van zijn kunstenaarscarrière was, heeft hij nimmer erkend.<sup>[bron?]</sup> + +==== Hitlers politieke en artistieke voorkeur ==== +Overdag bracht hij veel tijd door in bibliotheken en leeszalen waar hij vooral kranten en boeken uit populaire reeksen las, zoals boeken van Karl May. In de avonden bezocht hij regelmatig concerten. Daarbij ging zijn voorkeur uit naar uitvoeringen van opera's, operettes en grote werken van componisten uit de romantiek. Onder anderen Johann Strauss, Mozart, Beethoven en Italiaanse meesters behoorden tot zijn favoriete componisten. Het Wenen van rond 1900 was een van de belangrijkste cultuurcentra binnen Europa waar per jaar ruim 450 maal werken van Wagner uitgevoerd werden. Richard Wagner was een van de idolen van de Weense jeugd in de periode waarin Hitler in Wenen verbleef. ''Lohengrin'' en ''Rienzi'' waren Hitlers favoriete Wagneropera's. Van ''Lohengrin'' heeft hij in Wenen tien uitvoeringen bijgewoond. Hitlers voorkeur voor neoclassicistische architectuur en het werk van een stedenbouwkundige als Georges-Eugène Haussmann sloot goed aan bij Hitlers artistieke voorkeur. + +Hitler bezocht verschillende keren het Weense parlement, waar hij een grote verachting kreeg voor de democratie. De parlementsleden uit Hongaarse en Slavische bevolkingsgroepen spraken in het Weense parlement meestal hun eigen moedertaal. In het Weense parlement werd naast Duits het vaakst Tsjechisch gesproken, een taal die Hitler niet verstond. In deze periode vormde hij (mede door allerlei contacten) zijn ideologische basis, bestaande uit occultisme, antisemitisme, antiparlementarisme en Groot-Duits nationalisme; ook keek hij veelal neer op de Slavische volkeren. Het versterkte zijn weerzin tegen de democratie en tegen Joden die volgens Hitler via de politiek de grootste invloed hadden op de ontwikkelingen binnen de Oostenrijkse samenleving. + +Hitler was in Wenen een romanticus geworden die hield van heroïek en drama en hunkerde naar roem, een gefrustreerde, werkloze jongeman die aan de rand van de samenleving beland was. In het decennium voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog liepen in Wenen en andere grote Europese steden waarschijnlijk duizenden werklozen als Hitler rond. + +==== Jodenhaat en nationalisme ==== +De Britse historicus Ian Kershaw geeft in zijn uitgebreide Hitlerbiografie aan dat het niet duidelijk is waardoor de Jodenhaat van Hitler nu eigenlijk ontstaan is. Hij had aanvankelijk Joden in zijn kennissen- en huisgenotenkring en zelfs een Joodse huisarts uit Linz, die Hitlers moeder in haar laatste dagen heeft verzorgd. Hitler heeft zich ten aanzien van deze arts zeer erkentelijk getoond. Later geïnterviewde kennissen van Hitler uit diens Weense tijd verklaarden nooit ook maar een enkel negatief woord ten aanzien van Joden uit Hitlers mond gehoord te hebben. Vaak sprak hij zelfs lovend over zijn vele Joodse kennissen. Maar in korte tijd werd hij toch een fanatiek antisemiet. Kershaw zelf heeft gesuggereerd dat Hitler op dat moment zijn Joodse kennissen simpelweg ''nodig'' had (onder andere voor het verkopen van zijn schilderijen en prenten) en dat hij daarom zijn ware gevoelens voorlopig voor zich hield. + +===== Karl Lueger, racisme en antisemitisme ===== +Anti-Slavische en antisemitische stromingen waren in Wenen, evenals in Sudetenland en Silezië, in opkomst, als reactie op het toenemende Slavische separatisme. De Joden werd het kwalijk genomen dat zij als fabrieksbazen Slavische arbeiders in dienst namen, die hiertoe naar steden als Praag, Posen, Pressburg en Wenen trokken en het Duitse karakter van deze steden zouden ondermijnen. De jonge Hitler was al in Wenen onder de indruk gekomen van het antisemitisme waarmee de toenmalige burgemeester, Karl Lueger, aan de macht was gekomen. Ook de antisemitische beweging van Georg von Schönerer heeft invloed gehad op de jonge Hitler. Tijdens zijn jaren in Wenen en later in München, waar hij volgens eigen zeggen graag mensen en hun gedrag observeerde, nam zijn overtuiging de vorm aan die hij later in al haar extremiteit zou etaleren. + +In discussies met andere bewoners van het Weense "mannenhuis", waar hij af en toe woonde, bracht hij zijn standpunten compromisloos naar buiten. Hij praatte om anderen te overtuigen van de juistheid van zijn visie, was altijd bereid tot discussiëren en hij bleek radicaal en zwart-wit in zijn denken. Opvallend was toen al dat Hitler niet tegen inhoudelijke kritiek op zijn denkbeelden kon en begon te schreeuwen als hij dreigde een discussie te verliezen. + +Ook ontwikkelde hij in Wenen een sterk Duits nationalistisch gevoel, zoals veel Duitsers in Oostenrijk dat kenden. In zijn denken zou een aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland een zegen voor dat land zijn. Hij zag in het heersende huis Habsburg een teveel aan schadelijke Slavische, dus on-Duitse, invloeden. Ook in het bolsjewisme, marxisme en communisme zag hij een groot kwaad dat bestreden moest worden. + +Waarschijnlijk vormde zich in Wenen reeds de kern van Hitlers grote ideaal; het idee van "één leider (Adolf Hitler), één wil (die van hemzelf), één volk (het Duitse)". Al vroeg in zijn politieke carrière, vanaf 1925 ongeveer, liet hij zich ''der Führer'' (de leider) noemen. Hij droomde van een toekomstig Derde Duitse Rijk (het ''Dritte Reich'') als opvolger van het eerdere Heilige Roomse Rijk ('eerste rijk') en Duitse Keizerrijk ('tweede rijk'), waarin geen plaats zou zijn voor Joden en andere door hem verderfelijk geachte groepen in de samenleving (onder anderen homoseksuelen), maar waar Duitsers in harmonie en verenigd onder één leider (hijzelf) zouden bouwen aan hun toekomst. Later werd duidelijk dat hij in feite absolute wereldheerschappij verlangde, waarin de Duitsers het machtigste volk zouden zijn. De omvang van deze grootheidswaan groeide met zijn succes. + +===== De swastika en het Arische ras ===== +In zijn rassentheorie verheerlijkte Hitler het vermeende ''Arische ras'', waarvoor hij ''Lebensraum'' (leefruimte) wilde creëren; daarvoor had hij vooral het grote Rusland in gedachten. Hij verheerlijkte het idee van de 'edelgermaan'. Hitler geloofde sterk in de maakbaarheid van de mens, getuige ook zijn goedkeuren van de experimenten van Josef Mengele en het aan het werk zetten van Baldur von Schirach aan het hoofd van de Hitlerjugend. Wat Joden betreft stond hij erop hen een 'ras' te noemen; dit paste bij zijn zuiver/onzuiver-bloedtheorie. Hij beschouwde Joods bloed als het "gif van de samenleving", dat daaruit geëlimineerd zou moeten worden. Sommige Hitlerverklaarders noemen dit zijn mystiek. Anderen benadrukken prozaïscher verklaringen zoals zijn uitgesproken afkeer van het "Joodse kapitalisme", zonder dat hij daar specifiek namen bij noemde. Hij creëerde in elk geval een zeer haatdragende en schampere karikatuur van "de Jood" en vuurde die af op zijn publiek. Hitler is in zijn rassentheorie zeker beïnvloed geweest door het 19e-eeuwse oriëntalisme in Europa en ''De Geheime Leer'' van de theosofische occultiste Helena Blavatsky die het vermeende ''Arische ras'' als "vijfde kosmische gangmaker" een belangrijke rol toebedeelde en die schreef over de "(voorbijgaande) inferioriteit van de Semitische volkeren". Toen de nazi-interpretatie van Blavatsky's theosofische rassentheorie duidelijk werd, maakten de Theosofische Vereniging en andere theosofische bewegingen aan hun leden duidelijk dat in de theosofie het begrip ras niet etnisch mocht worden geïnterpreteerd. Deze uitleg is gebaseerd op "De geheime leer" van Blavatsky deel 2, na pagina 251, waar ze zich afzet tegen het Darwinisme en spreekt over een theosofische "evolutie" in "rassen" van de gehele mensheid die perioden beslaan van miljoenen jaren. Die evolutieleer gaat over het ontstaan van denkvermogen en astrale en stoffelijke menswording in mythische bewoordingen. + +De Oostenrijkse, cisterciënzer monnik en racistisch mysticus Jörg Lanz von Liebenfels noemde zijn eclectische, racistische leer ariosofie, naar analogie van de theosofie en de antroposofie. Of de leer van Lanz von Liebenfels invloed gehad heeft op het racisme van Hitler wordt betwijfeld. + +Het antisemitisme is niet door Hitler uitgevonden. Door de eeuwen heen is het in Europa, variërend naar tijd en plaats, aanwezig geweest. Hitler heeft daar onder andere met de hierboven genoemde karikaturen van Joden en door zijn grote redenaarstalent handig op in weten te spelen en het antisemitisme tot ongekende hoogten weten op te zwepen. + +=== In München === +Aquarel van de brouwerij en biertuin het Hofbräuhaus in München, overwegend in bruintinten geschilderd door architectuurschilder Adolf Hitler +In de lente van 1913 emigreerde Hitler uit onvrede naar het Duitse Keizerrijk. Hij verhuisde naar München in het Zuid-Duitse koninkrijk Beieren. Hij ontsnapte daarmee aan de militaire dienst in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Lafheid was dat waarschijnlijk niet, want toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, nam Hitler onmiddellijk enthousiast dienst in het Keizerlijke Duitse leger. + +==== Beieren en de Groot-Duitse gedachte ==== +Een waarschijnlijker reden voor Hitlers overstap van Wenen naar de Beierse hoofdstad, was dat hij voor Oostenrijk geen zelfstandige rol meer zag weggelegd; toen al was in zijn denken aansluiting bij Duitsland een onontkoombaar feit. + +Wel bracht deze stap de jonge Hitler in de problemen toen hij enkele maanden later bezoek kreeg van de politie. De Oostenrijkse politie had hem weten te lokaliseren en verzocht Beieren nu om uitlevering van Hitler. In Oostenrijk wachtte hem mogelijkerwijs een gevangenisstraf wegens ontduiking van de dienstplicht. Hierop volgde een geschrokken en geagiteerde brief van Hitler die ertoe leidde dat de autoriteiten enig begrip voor Hitlers situatie toonden. Als hij zich in Salzburg zou laten keuren zou hij niet strafrechtelijk vervolgd worden. Hitler reisde naar Salzburg en werd daar uiteindelijk afgekeurd voor militaire dienst.<sup>[bron?]</sup> + +Hitler begreep de inwoners van München niet. De meerderheid van de Beierse bevolking wilde zich het liefst bij de Habsburgers van Frans Jozef I van Oostenrijk aansluiten, terwijl Hitler de Oostenrijkse hoofdstad Wenen net was ontvlucht. De Beierse boeren moesten tot Hitlers misnoegen niets hebben van de Groot-Duitse richting. Ze gruwden van het idee van een Groot-Duits rijk onder keizer Wilhelm II van Duitsland van het Pruisische Huis Hohenzollern, uit het kille, noordelijke en overwegend protestantse Berlijn. + +==== Hitlers realisme en moderne kunst ==== +Hitler had gehoopt in München een beter kunstklimaat aan te treffen waarin hij zich als kunstschilder meer thuis zou voelen. Maar het kunstklimaat in München verschilde tot Hitlers teleurstelling weinig van dat in Wenen. In München werkte de kunstschilder Paul Klee, die contacten onderhield met kubisten en kunstenaarskring Der Blaue Reiter. Der Blaue Reiter was in 1911 in München opgericht door de invloedrijke Russische kunstschilder Wassily Kandinsky, samen met onder anderen Franz Marc, die onder meer blauwe paarden schilderde. Het kleurgebruik in Hitlers schilderijen zou in enkele gevallen impressionistisch genoemd kunnen worden, maar zeker niet expressionistisch. + +Hitler was een realistisch schilder die niet met de moderne kunstschilders en abstracte kunstenaars in München, en andere grote steden in Europa, geassocieerd wilde worden. Omdat hij bij voorkeur gebouwen schilderde en zich verwant voelde aan de 19e-eeuwse, Oostenrijkse kunstschilder Rudolf von Alt, die hij als zijn belangrijkste "leermeester" beschouwde, noemde Hitler zich voortaan liever een architectuurschilder dan een kunstschilder. In de schilderijen van Hitler zou een paard of een koe nooit een vierkante kop hebben of blauw kunnen zijn. In Hitlers schilderijen kunnen koeien alleen bruin, wit, grijs, zwart of gevlekt zijn en kunnen de luchten nooit groen of geel, maar alleen blauw of grijs zijn. + +=== Tijdens de Eerste Wereldoorlog === +''Zie ook Eerste Wereldoorlog'' +Hitler als soldaat in de Eerste Wereldoorlog +De ruïne van het aan puin geschoten klooster in Mesen. In december 1914 geschilderd door de architectuurschilder Adolf Hitler in een palet van realistische kleuren. + +Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd in Duitsland in het algemeen en ook door Hitler met enthousiasme begroet, hij meldde zich in Beieren vrijwillig voor het leger aan. Hitler had het liefst aan het oostelijk front tegen de Russen gevochten, maar hij werd bij een legeronderdeel ingedeeld dat naar Vlaanderen gestuurd werd om tegen de Fransen te vechten. + +==== Vuurproef en oorlogshandelingen ==== +In het List-regiment nam Hitler deel aan de Eerste Slag om Ieper, ter hoogte van Kruiseke-Wervik. Op 29 oktober 1914 kreeg het List-regiment zijn eerste vuurdoop. Na de vier dagen van zware gevechten die volgden, zouden van de 3600 man van het List-regiment nog maar 611 man over zijn, zo schreef Hitler aan zijn kennissen Joseph Popp en Ernst Hepp. Tijdens de eerste acties kwam volgens andere bronnen naar schatting 70% van de soldaten uit het List Regiment om het leven, voor het grootste deel door vriendschappelijk vuur. In december 1914 ontving Hitler daarom het IJzeren Kruis 2e klasse. + +Daarna werd hij ordonnans tussen het hoofdkwartier van het regiment en de bataljonshoofdkwartieren, dichter bij de loopgraven. In mei 1918 kreeg hij een Regimentsdiploma wegens dapperheid tegenover de vijand en in december 1918 werd hem het, aan manschappen zelden verleende, IJzeren Kruis 1e klasse verleend. + +In oktober 1916 werd Hitler aan zijn linkerdij geraakt door een granaatscherf. Voor behandeling van zijn verwondingen verbleef hij van 9 oktober tot 1 december 1916 in het Rode-Kruisziekenhuis in Beelitz bij Berlijn. Na zijn verblijf in het ziekenhuis in Beelitz kreeg Hitler verlof om aan te sterken. Hij was twee jaar niet in Duitsland geweest. Op doorreis naar München kwam hij voor de eerste keer van zijn leven in Berlijn. Hij was erg onder de indruk van de grote gebouwen en pleinen en de brede boulevards in de stad. + +Hitler "ontdekte" tijdens dit eerste verlof dat overal in Berlijn en München joden als "klerk" werkten: "Vrijwel iedere klerk was een jood en vrijwel iedere jood was een klerk". In het ziekenhuis lagen gewonde soldaten waarvan sommigen blij waren dat ze vanwege invaliditeit niet meer naar de loopgraven terug konden. + +Eind september 1917 nam Hitler acht dagen verlof op om Berlijn te verkennen. Hij ergerde zich aan de mentaliteit van de Duitse burgers die alleen maar zaten te zeuren over het gebrek aan levensmiddelen, de lage lonen en de verplichting om in de munitie- en wapenfabrieken van schatrijke industriëlen te werken. Veel Duitsers klaagden over keizer Wilhelm II die ze verantwoordelijk hielden voor de economische malaise. + +Op 14 oktober 1918 raakte hij als ''Gefreiter'' gewond bij een gasaanval bij Wervik. Hij bleef hierna drie maanden blind als gevolg van de blootstelling aan mosterdgas. Hij werd verpleegd in een militair ziekenhuis in het Duitse Pasewalk. Ook raakte hij bij Mesen gewond aan het voorhoofd door een kogelschampschot. Om het litteken te verbergen droeg Hitler voortaan zijn haar met een schuine lok over zijn voorhoofd. + +De ineenstorting van het westelijk front, onder andere als gevolg van de Amerikaanse interventie en door de uitputting van de laatste Duitse reserves, heeft Hitler, die sinds oktober 1918 in Pasewalk werd verpleegd, niet bewust meegemaakt; hij ging er daardoor van uit dat het front steeds stand had gehouden. Zo geloofde Hitler heilig in de dolkstootlegende waarbij de nederlaag van het Keizerlijk leger werd toegeschreven aan het 'verraad van de socialisten, Joden, communisten en republikeinen' (de zogenaamde ''Novemberverbrecher''). Tijdens Hitlers herstel in het ziekenhuis werd de oorlog beëindigd, en tevens het Duitse keizerrijk, en werd Duitsland een republiek. Hitler keerde gedesillusioneerd terug naar München waar, evenals in de rest van Duitsland, chaos heerste door de novemberrevolutie en de nasleep daarvan. + +==== Militaire onderscheidingen ==== +Hitler (geheel rechts) als soldaat in 1915 +Ondanks zijn staat van dienst is ''Gefreiter'' Hitler nooit bevorderd, omdat zijn superieuren vonden dat hij geen leidinggevende capaciteiten had.<sup>[bron?]</sup> De loopgraafmilitairen hebben hem echter altijd beschouwd als een "Etappenschwein" (achterhoedevarken), omdat hij het minder zwaar had gehad dan zij. Tussendoor had Hitler tijd om te schilderen en te lezen, zoals te zien aan het schilderij van de ruïne in Messines uit 1914. Hij las onder andere een boek van de gemakkelijk leesbare filosoof Schopenhauer. Later, tijdens een reünie in 1922, negeerden zij hem daarom. Lange tijd hebben onderzoekers gemeend dat Hitler een heldenrol tijdens deze oorlog vervuld had. Door archiefonderzoek van het List-regiment door Thomas Weber is in 2010 echter aangetoond dat dit stoelde op Hitlers eigen aannames en nazipropaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog. + +Omdat Hitler als ordonnans een IJzeren Kruis Eerste Klasse ontving is er onder historici veel gediscussieerd over Hitlers moed als soldaat. In de Eerste Wereldoorlog is slechts 218.000 keer een IJzeren Kruis Eerste Klasse uitgereikt en 5.196.000 keer een IJzeren Kruis Tweede Klasse, een verhouding van 1 op 24. Bovendien wilde Hitler, nadat hij in 1916 door een granaatscherf aan zijn linkerdij geraakt was, na de behandeling van zijn verwondingen, terugkeren in het List-regiment. Hij wilde beslist niet naar een andere eenheid of naar huis gestuurd worden. + +In het List-regiment had Hitler een hogere rang dan de soldaten in zijn eenheid. Hij opereerde achter de vuurlinie zodat hij niet vaak in de voorste loopgraven onder vuur kwam te liggen. Hij hoefde niet voor zijn eigen inkomen te zorgen door in losse baantjes te werken of zijn schilderijen te verkopen, zoals hij voor de oorlog in Wenen en München had gedaan. Als hij zijn functie als ordonnans kwijt zou raken dan werd hij waarschijnlijk gedwongen om in een munitie- of wapenfabriek te werken. + +Hitler had zijn voordracht voor een IJzeren Kruis Eerste Klasse misschien ten onrechte van de joodse luitenant Hugo Gutmann gekregen. Gutmann had een voordracht voor deze onderscheiding voor ''buitengewoon grote moed'' aan een groep koeriers beloofd als ze na het uitvallen van een aantal belangrijke telefoonverbindingen, als gevolg van zware artilleriebeschietingen door de geallieerden, een bericht naar de voorste linies zouden overbrengen. Van ''buitengewoon grote moed'' zou tijdens het optreden van de koeriers geen sprake zijn geweest.<sup>[bron?]</sup> + +=== Van 1918 tot 1924 === +''Zie ook Weimarrepubliek en Duitsland tijdens het Interbellum'' +Hitlers lidmaatschapskaart van de DAP die later de NSDAP werd. Op deze geretoucheerde foto heeft Hitler lidmaatschapsnummer 7, in werkelijkheid was dit 555. +Tijdens de Sovjetopstand in München en de vestiging van de zogenaamde Beierse Radenrepubliek in 1919 heeft Hitler mogelijk deelgenomen aan het oproer. Een document met de naam ''Hittler'' (met twee t's) doet dit vermoeden, al is er nog veel discussie tussen academici omtrent dit omstreden onderwerp. Hoe dan ook, het Freikorps kwam München ontzetten en de communistische opstand werd in de kiem gesmoord. Opeens dook Hitler op als infiltrant van het leger. Het was in die hoedanigheid dat hij vanaf dat ogenblik bijeenkomsten van kleine politieke groepjes bijwoonde, die als paddenstoelen uit de grond schoten na de val van het Duitse Keizerrijk. + +==== Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei ==== +In 1919 kreeg Hitler als infiltrant de opdracht een vergadering van zo'n kleine, mogelijk linkse partij, bij te wonen. Dit was de DAP, de Deutsche Arbeiterpartei, waarvan het woord "Arbeiter" al voldoende was hen in de ogen van het leger verdacht te maken. De toen nog piepkleine partij was opgericht door de spoorwegbeambte Anton Drexler en Karl Harrer. Zij vergaderden in een bedompt café, waar slechts circa honderd belangstellenden aanwezig waren. Tot Hitlers verrassing<sup>[bron?]</sup> bleek de partij nationalistisch, maar verder was het een armzalig zooitje. Het aantal leden bedroeg nog geen vijfhonderd, van wie misschien vijftig actief waren, en het batig kassaldo bedroeg ongeveer vijftig Papiermark. Net toen Hitler aanstalten maakte om weg te gaan, maakte een "professor" opmerkingen die Hitler razend maakten.<sup>[bron?]</sup> Hij nam het woord en sprak de vergadering heftig toe, tot de professor vertrok. Hierop liep Hitler tevreden weg. Anton Drexler rende achter hem aan en gaf hem wat pamfletten, met het verzoek (bestuurs)lid te worden. Na een nacht nadenken stemde Hitler toe en sloot zich bij de partij aan. + +==== Fondsenwerver en organisator ==== +Bijeenkomst van de SA met onder andere Heinrich Himmler, Ernst Röhm en Hermann Göring +Hitler beweerde zelf altijd dat zijn lidmaatschapsnummer van de DAP ''7'' was. Dit zou bijdragen tot zijn mythevorming over "een armzalig groepje van zeven dat onder Hitlers hoede zou uitgroeien tot een machtige partij". Hij was echter niet het zevende lid, maar het zevende lid van het dagelijks bestuur. Zijn werkelijke lidmaatschapsnummer was 555. Op de afbeelding van Hitlers ledenkaart staat echter wel het lidmaatschapsnummer 7. Dit is echter het gevolg van het feit dat de partij pas in 1920 een fatsoenlijke administratie kreeg en de inmiddels binnen de partij machtige Hitler zichzelf een kaart met nummer 7 kon toebedelen. Hitler had nummer 555 maar was als 55e toegetreden. De administratie begon echter met nummer 501 om zo de partij groter te laten lijken.<sup>[bron?]</sup> + +Binnen de DAP maakte Hitler zich in eerste instantie sterk voor de propaganda en fondsenwerving. Bij Hitlers aanmelding als partijlid had de DAP slechts 7,5 Mk in kas. Een van Hitlers maatregelen, in februari 1920, was de verandering van de partijnaam in NSDAP. Toen de NSDAP in december 1920 de ''Völkischer Beobachter'' kocht kon de partij al 120.000 Mk voor het extreem-rechtse weekblad op tafel leggen. In 1918 had het Thule-Gesellschaft van Rudolf von Sebottendorf, als vrijmetselaar ingewijd in de Oude en Primitieve Ritus Memphis-Misraïm, de krant ''Münchner Beobachter'' gekocht. In 1919 werd de naam van de krant veranderd. Het Thule Gesellschaft was de nieuwe naam voor de loge in München van de ''Germanenorden'' ''Walvater van de Heilige Graal'', opgericht door Hermann Pohl. De antisemitische hiëronymieten priester en journalist Bernhard Stempfle schreef voor de Münchner Beobachter in 1919, werd later lid van Hitlers ''inner circle'' en hielp hem bij het schrijven van ''Mein Kampf''. + +Waarschijnlijk waren de meeste donaties in de eerste jaren na de oprichting van de partij afkomstig van het Thule-Gesellschaft, leden van Vrijkorpsen in de Weimarrepubliek en uit fondsen van verenigingen binnen de Reichswehr. In juni 1921 had Hitler zijn positie binnen de partij zo versterkt dat hij de macht van Anton Drexler kon overnemen. Samen met Ernst Röhm richtte Hitler de SA op, de knokploeg/ordedienst van de NSDAP. + +==== Begaafd redenaar ==== +Rudolf Hess, Hitlers secretaris en plaatsvervanger +De partij groeide pijlsnel door Hitlers organisatorische, retorische en hypnotiserende gaven. Hitler liet propagandamateriaal drukken dat hij desnoods zelf verspreidde en binnen de kortste keren waren de zalen gevuld met meer dan 2000 man. Het succes zal Hitlers eigendunk ongetwijfeld hebben vergroot, maar stond in schril contrast met zijn onbeholpenheid in kleine kring. In 1921 werd hij partijleider. + +Een bewaard gebleven brief van hem uit 1919 getuigt ervan dat toen al iets van een "verlosser"-idee in hem aanwezig was; hij beschouwde zichzelf als de enige die Duitsland naar een "wedergeboorte" kon leiden. In het openbaar profileerde hij zich aanvankelijk nog als "trommelaar" die de massa's bijeen zou roepen. Ook later zei hij meermalen dat hij geloofde "door het lot" te zijn voorbestemd voor zijn rol in de geschiedenis. In zijn laatste jaren versterkte die overtuiging zich alleen maar; het was Hitler of de chaos; hij vereenzelvigde Duitsland met zijn eigen levenslot. Hitler verklaarde vanaf 1919/1920 regelmatig dat genieën zoals hij hooguit eens per duizend of tweeduizend jaar geboren werden. + +Rudolf Hess, bewonderaar van Hitler van het eerste uur, leek de toespraken van Hitler als een soort religieuze openbaringen te beleven. Hij zweepte aan het begin van een partijmanifestatie de NSDAP-leden in de zaal bijvoorbeeld op met de kreten: +::: ''De partij is Hitler. Hitler is Duitsland, zoals Duitsland Hitler is. Hitler: SIEG HEIL!'' +Als reactie op deze aankondiging van Rudolf Hess barstte in de zaal een compleet pandemonium los. + +==== Activist en agitator ==== +Voorbeeld van een serie foto's die Hitler door Heinrich Hoffmann had laten maken. Hitler besteedde veel aandacht aan de indruk die hij tijdens toespraken op zijn toehoorders maakte. +Misschien wel de belangrijkste reden die Hitler aangaf voor zijn beslissing politiek actief te worden, was de linkse Novemberrevolutie van 1918, waarmee de adellijke regenten, inclusief de Duitse keizer Wilhelm II, van hun macht werden ontdaan. Voor veel Duitsers was de vernedering van de zogenaamde dolkstootlegende moeilijk te verteren en de democratische Weimarrepubliek van 1919 ondervond dan ook veel tegenstand. Bovendien had naar Hitlers overtuiging deze revolutie Duitsland definitief de nederlaag bezorgd. Hij zag het als zijn missie dat weer recht te zetten. De oorlog die hij in 1939 begon was voor hem een voortzetting van de Eerste Wereldoorlog, om Duitsland alsnog de overwinning te bezorgen op het bolsjewisme en het "internationale Jodendom". + +In het Sudetische Trautenau bestond sinds 1904 al een nationaalsocialistische partij, die eerst evenals Hitlers partij de Deutsche Arbeiterpartei heette en na de Eerste Wereldoorlog haar naam veranderde in de Duitse Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de DNSAP. Ook de partij van Hitler veranderde van naam en werd in 1920 de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Contacten tussen de twee partijen mondden uit in een samengaan begin jaren twintig. Maar de NSDAP bleek in 1923 superieur en in 1926 werden ze samengevoegd tot één partij: de NSDAP, met een Oostenrijkse en een Duitse tak. Hitler werd de enige leider van beide afdelingen. + +Ondanks de vele strubbelingen binnen de partij lukte het Hitler de macht te behouden. Door onder meer agressieve publiciteit en Hitlers sprekerstalent, groeide het aantal toehoorders spoedig tot enkele duizenden per avond. In plaats van cafés werden nu grote bierhallen afgehuurd voor de samenkomsten en spreekbeurten. Tijdens of na de bijeenkomsten braken regelmatig vechtpartijen uit tussen NSDAP-leden en de SA aan de ene kant en tegenstanders van de NSDAP aan de andere kant. Hitler heeft voor de mishandeling van een tegenstander van de NSDAP tijdens zulke ongeregeldheden in de zomer van 1922 een maand vastgezeten. Hierbij moet vermeld worden dat de NSDAP in 1923 nog niet in het parlement was vertegenwoordigd. De NSDAP verwierf voor het eerst zetels in het parlement na de Duitse Rijksdagverkiezingen van mei 1924; samen met de Nationaal-Socialistische Vrijheidsbeweging, waarmee de NSDAP één partij vormde, werd 6,6% van de zetels behaald. + +==== Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch ==== +Bankbiljet van 5000 miljard Mark uitgegeven op 1 november 1923 +Hitler, generaal Erich Ludendorff, SA-leider Ernst Röhm en anderen München, 1924, na het proces voor de Bierkellerputsch + +Door de hoge herstelbetalingen die Duitsland volgens het Verdrag van Versailles vanaf 1919 aan de geallieerden moest doen, raakte de Duitse economie steeds verder in het slop. Omdat de Duitse overheid steeds meer geld moest bijdrukken om zijn ambtenaren te kunnen betalen liep de inflatie steeds sneller op tot de hyperinflatie in 1922 en 1923. Frankrijk liet in 1923 beslag leggen op de kolenproductie van de mijnen in het Ruhrgebied omdat Duitsland niet langer aan zijn financiële verplichtingen kon voldoen. Op 11 januari 1923 trokken Franse en Belgische troepen het Ruhrgebied binnen om beslag te leggen op de Duitse kolenvoorraden. De Duitse mijnwerkers gingen in staking maar de Franse militairen braken de staking en traden hard tegen de protesten en het verzet van Duitse burgers op. + +De Duitsers moesten meer geld bijdrukken, onder andere om de stakende mijnwerkers te kunnen betalen, waardoor de inflatie in 1923 nog sterker steeg. Tot 1922 leed de Duitse bevolking vooral onder de armoede maar door het gebrek aan steenkool dreigde in de herfst van 1923 de winterse kou waardoor de spanningen verder opliepen. Bovendien was Duitsland na de Eerste Wereldoorlog overspoeld door een vluchtelingenstroom die na de Russische Revolutie en de Russische Burgeroorlog vanuit Oost-Europa op gang gekomen was. Onder de bevolkingsgroepen die voor de pogroms en de Rode Terreur van Lenin uit Rusland waren gevlucht bevonden zich veel chassidische joden die in het straatbeeld van de Duitse steden erg opvielen. + +De partijaanhang groeide door de crisis en daarmee de hoop op verandering. Op 9 november 1923 werd op aandringen van Hitler een poging gedaan de macht in Beieren te grijpen en daarna de Weimarrepubliek omver te werpen. Deze ''Bierkellerputsch'', zoals hij genoemd wordt, begon in de Bürgerbräukeller, een bierhal in München. Daar stelde Hitler, zwaaiend met een pistool, de "nieuwe regering" aan de enthousiaste toehoorders voor, terwijl gewapende groepen mannen strategische gebouwen en instellingen in de stad trachtten te veroveren. Ook Ernst Röhm nam deel aan deze ''putsch'', die mislukte en waarbij veertien coupplegers en vier politiemensen omkwamen. + +=== Na de Bierkellerputsch === +Hitler probeerde vlak voordat hij werd gearresteerd zelfmoord te plegen, maar dit werd verhinderd door de vrouw van Ernst Hanfstaengl, bij wie hij onderdak had gekregen. Ondanks de slachtoffers die door Hitlers mislukte 'putsch' gevallen waren, werd hij coulant behandeld door de rechtbank. De conservatieve rechters, en in het bijzonder voorzitter Georg Neithardt, sympathiseerden met zijn denkbeelden en gaven hem een geweldig platform. Dat er vraagtekens bij de neutraliteit van de toenmalige Beierse rechtbank gezet kunnen worden blijkt uit de bestraffing van linkse verdachten: communistische relschoppers werden meestal veel zwaarder gestraft. Hitler werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenschap. Van de vijf jaar zat hij slechts 264 dagen uit in de gevangenis van Landsberg, onder tamelijk comfortabele omstandigheden. Op 20 december 1924, ruim een halve week voor kerst, werd hij alweer vrijgelaten. + +==== ''Mein Kampf'' ==== +Eerste uitgave van ''Mein Kampf'' +Hitler en zijn medegevangenen konden in de gevangenis in Landsberg vrijwel onbeperkt bezoek ontvangen. Hitler en Rudolf Hess kregen regelmatig bezoek van vrienden en bekenden, onder andere van dr. Karl Haushofer en Winifred Wagner, de schoondochter van Richard Wagner. Zijn gevangenschap benutte Hitler voor het schrijven van ''Mein Kampf'' (Mijn strijd). In dit autobiografische boek beschreef hij zijn afkomst en jeugd, zijn tijd in Linz, Wenen en München, de vorming van zijn denken, zijn ideeën en zijn toekomstplannen. Hitler verheerlijkt in het boek het Duitse volk almede diens 'bloed' en 'bodem', waarbij hij historische gebeurtenissen, zoals het verlies van de Centrale mogendheden in de Eerste Wereldoorlog, in dienst stelt van een op zijn antisemitisme gebaseerde ideologie. De gedeelten in ''Mein Kampf'' over ''Lebensraum'' en geopolitiek zijn door Rudolf Hess geschreven die Hitlers secretaris en een van zijn medegevangenen was. + +De gevangenen in Landsberg konden boeken uit de bibliotheek laten bezorgen en kranten en tijdschriften lezen. Hitler las in plaats van kranten en boeken uit populaire reeksen, zoals hij tijdens zijn verblijf in Wenen las, vooral boeken over krijgswetenschap en filosofie. Hitlers belangstelling ging vooral uit naar teksten en passages die hij aan Hess kon dicteren om in ''Mein Kampf'' opgenomen te worden. Hij zocht vooral naar racistische en antisemitische teksten en naar theorieën over de superioriteit van het "Germaanse ras". + +Al enkele maanden na zijn vrijlating eind december 1924 werd Hitlers spreekverbod en het verbod op de partij in München opgeheven. Waar het verbod op de partij nog wel bestond, en dat gold in het begin voor vrijwel heel Duitsland, werd door middel van gewelddadige provocaties geprobeerd "het nieuws te halen". Dat lukte vaak. Desondanks werd het verbod in de ene na de andere deelstaat opgeheven. In de media werd steeds meer macht veroverd. + +===== Bestseller en inkomstenbron ===== +Het luxeappartementencomplex op Prinzregentenplatz 16 in München waar Hitler vanaf 1929 woonde +Het eerste deel van ''Mein Kampf'' werd in 1925 uitgegeven. De verkoop hiervan liep zo goed dat in 1926 de uitgave van een tweede deel volgde. Dankzij de verkoop van ''Mein Kampf'' kon Hitler kort na zijn vrijlating van een goed inkomen genieten. In de periode 1925-1933 heeft de verkoop van het boek Hitler ongeveer 1,2 miljoen RM opgeleverd, dat is omgerekend naar de maatstaf van 2015, ongeveer € 1,4 miljoen of een inkomen van rond de € 200 000,- per jaar. + +Het verkoopsucces van de eerste uitgave van ''Mein Kampf'' was vooral te danken aan Hitlers veroordeling voor de deelname aan de ''Bierkellerputsch'', waardoor hij in extreemrechtse kringen als een martelaar gezien werd. Na zijn vrijlating kon hij dankzij de inkomsten uit de verkoop van ''Mein Kampf'' een rustiger leven leiden en in bredere kring aanhang verwerven. Door aanhangers van het nationaalsocialisme in heel Duitsland werd ''Mein Kampf'' steeds meer gezien als "het evangelie" en Hitler zelf werd na zijn vrijlating uit de gevangenis door zijn bewonderaars gezien als "de verlosser" die Duitsland van de dreigende ondergang zou redden. Een van Hitlers bewonderaars was Martin Bormann, die begin 1927 lid van de NSDAP werd en door Hitler in 1928 als fondsenwerver voor de NSDAP werd aangesteld. Bormann was een handige en loyale ambtenaar die zorgde dat alle belangrijke financiële, juridische en administratieve zaken voor Hitler en de NSDAP werden geregeld. + +Hitler woonde vanaf 1920, na zijn ontslag uit militaire dienst, op een kleine kamer in de Thierschstrasse 41 in München. Na zijn vrijlating uit de gevangenis in Landsberg huurde hij een tweede kamer die hij als kantoor gebruikte. In 1929 verhuisde hij naar een luxueus 9-kamerappartement aan de Prinzregentenplatz 16 in München. Naast zijn luxeappartement in München huurde Hitler in 1928 het chalet Haus Wachenfeld, het vakantiehuis van NSDAP-lid de weduwe Wachenfeld, op de nabijgelegen Obersalzberg, voor een vriendenprijsje van 100 RM per maand. Na een paar maanden kocht hij het chalet als tweede huis. + +==== Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun ==== +Hitler met zijn Duitse herder Blondi naast Eva Braun met Negus of Stasi, een van haar twee Schotse terriërs, op het terras van de Berghof +Voor de huishouding in Haus Wachenfeld in Berchtesgaden vroeg Hitler in 1928 zijn zes jaar oudere halfzus Angela Hammitzsch. Toen Hitler regelmatig in Berchtesgaden verbleef had hij een verhouding met de 21 jaar jongere, 16-jarige Maria Reiter of ''Mimi'' voor intimi. Hitler noemde haar niet alleen ''Mimi'' maar verzon een hele reeks koosnaampjes zoals ''Mimilein'', ''Mizzi'' en ''Mizzerl'' voor zijn vriendin. Nadat Hitler zijn luxe-appartementencomplex in München had betrokken nam hij in 1931 zijn negentien jaar jongere halfnicht Geli Raubal, de dochter van zijn halfzus Angela, als huishoudster in dienst. Na verloop van tijd circuleerden er geruchten dat Hitler een heimelijke verhouding met zijn 23-jarige halfnicht had. Zij zou een vriendin verteld hebben dat haar ''onkel Alf'' "een monster" was en dat niemand zich kon voorstellen "wat hij van mij eist". Volgens anderen zou Geli een verhouding met een andere man in Linz hebben en was ze van plan om naar Wenen te verhuizen. Op 19 september 1931 wordt Geli Raubal dood in Hitlers appartement aangetroffen. Of zij werd vermoord of zelfmoord gepleegd heeft is nooit duidelijk geworden. Hitler raakt door alle commotie in een crisis en dreigt "zijn strijd" op te geven door zelfmoord te plegen. + +Omdat de NSDAP in 1931 flink in de lift zat was de partijleiding er alles aan gelegen om Hitler door deze crisis heen te slepen. Kort na deze affaire maakte Hitler kennis met Eva Braun, een secretaresse van Hitlers fotograaf Heinrich Hoffmann, die op Geli Raubal leek en tot 29 april 1945 zijn maîtresse zou blijven. Hitler hield meer van trouwe, gehoorzame viervoeters dan van zelfstandige vrouwen of baldadige kinderen. Hij heeft altijd verkondigd dat hij "een vrijgezel" was gebleven omdat hij "met Duitsland getrouwd" was. + +==== Verkiezingen ==== +Na zijn vrijlating was voor Hitler, als leider van de Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de weg vrij voor deelname aan de verkiezingsstrijd. Aanvankelijk ging dit niet van een leien dakje. De partij wist bij de eerste landelijke verkiezingen waar ze aan mee deed weliswaar rond de dertig zetels in de Rijksdag te bemachtigen, maar dit werden er bij elke volgende verkiezing minder. Ook bleef de groei van het ledental beneden verwachting. Dit was te wijten aan het Amerikaanse geld dat, dankzij het Dawesplan, Duitsland weer binnenstroomde en de economische hoogconjunctuur van de ''roaring twenties''. De Fransen vertrokken uit het Ruhrgebied, de nieuwe Rentenmark bleek waardevast en de Duitse economie groeide weer. Berlijn werd een internationaal centrum van cultuur met talrijke kunstenaars, artiesten, filmmakers en modekoningen en een bruisend uitgaanscentrum. Langzaam sijpelde wat welvaart door naar de middenklasse, men keerde zich af van extremistische partijen zoals de NSDAP en stemde weer op de traditionele partijen zoals de SPD, DVP en Zentrum. In 1928 kwam de partij met 12 zetels in het parlement: een dieptepunt. In 1929 kreeg Hitler weer kansen voor zijn partij. + +Op 25 februari 1932 werd Hitler door een aanstelling als Regierungsrat in de Vrijstaat Brunswijk genaturaliseerd tot Duitser, juist op tijd om zich kandidaat te kunnen stellen voor de presidentsverkiezingen van 13 maart. Hij werd pas lid van de Rijksdag in 1933, toen hij al rijkskanselier was. +{| class="wikitable" +!Partij +!Datum verkiezingen +!% van de stemmen +!Zetels +!Opmerking +|- +| rowspan="2" |Nationaal-Socialistische Vrijheidspartij +|4 mei 1924 +|6,6 +|32 (+32) +|- +|7 december 1924 +|3 +|14 (−18) +|- +| rowspan="5" |Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij +|20 mei 1928 +|2,6% +|12 (−2) +|- +|14 september 1930 +|18,25 +|107 (+95) +|- +|31 juli 1932 +|37,27 +|230 (+123) +|- +|6 november 1932 +|33,09 +|196 (−34) +|- +|5 maart 1933 +|43,91 +|288 (+92) +|Beïnvloed door intimidatie en repressie van de nazi's +|} '
Nieuwe paginagrootte (new_size)
76847
Oude paginagrootte (old_size)
0
Groottewijziging (edit_delta)
76847
Regels toegevoegd in bewerking (added_lines)
[ 0 => '', 1 => ''''Adolf Hitler''' (Braunau am Inn, 20 april 1889 – Berlijn (Führerbunker), 30 april 1945) was een in Oostenrijk geboren Duits politicus en de leider van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Op 30 januari 1933 kwam hij aan de macht als rijkskanselier van Duitsland en na 2 augustus 1934 als staatshoofd (Führer en rijkskanselier). Hij was aan de macht tot aan zijn dood in 1945. Hitler is het meest bekend om zijn centrale leidende rol in de opkomst van de Duitse variant van het, oorspronkelijk Italiaanse, fascisme in Duitsland (het nationaalsocialisme), de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. Hitler veranderde Duitsland van een beginnende democratie, de Weimarrepubliek, in een totalitaire staat met hemzelf als de absolute dictator, die elke tegenstand tegen zijn regime op meedogenloze wijze de kop indrukte. Tegenstanders werden opgesloten in concentratiekampen of, zoals Ernst Röhm, vermoord. Vanaf het begin was Hitlers politiek gebaseerd op gebruik van geweld en terreur door middel van de Sturmabteilung (SA) en later de Schutzstaffel (SS). Hitlers streven om de vernederingen van de Vrede van Versailles (1919) voor Duitsland ongedaan te maken en zijn expansiepolitiek om ''Lebensraum'' voor Duitsland te creëren, leidden tot het begin van de Tweede Wereldoorlog. Een ander kenmerk van Hitlers politiek was zijn extreem-racistische nazi-ideologie waarbij een ras van als Arisch beschouwde übermenschen moest worden gecreëerd. Dat leidde tot de systematische uitroeiing van miljoenen die als untermenschen gezien werden, zoals Joden, maar ook Slavische volkeren, Roma, gehandicapten en andere niet-Joodse slachtoffers van het naziregime, in de Holocaust. Toen duidelijk was dat Duitsland de oorlog verloor gaf Hitler de opdracht dat het Duitse volk tot het bittere einde moest vechten en dat de nazi's de Duitse industriële complexen moesten vernietigen. Zelf pleegde hij in zijn ondergrondse bunker in Berlijn zelfmoord. Aan het einde van zijn regering lagen Duitsland en een groot deel van Europa in puin en waren er tientallen miljoenen doden te betreuren.', 2 => '', 3 => 'Hitler in 1935', 4 => '', 5 => 'Hitler was een gedecoreerde veteraan uit de Eerste Wereldoorlog. In 1919 werd hij lid van de voorloper van de nazipartij (DAP) en in 1921 werd hij de leider van de NSDAP. In 1923 pleegde hij een poging tot staatsgreep, bekend als de Bierkellerputsch bij de Bürgerbräukellerbierhal in München. De mislukte staatsgreep leidde tot de opsluiting van Hitler, een periode waarin hij zijn memoires, ''Mein Kampf'', schreef. Na zijn vrijlating in 1924 kreeg hij steeds meer steun onder de Duitse kiezers. Hitler promootte pangermanisme, antisemitisme en anticommunisme met charismatische redevoeringen en propaganda. Hij werd in 1933 tot rijkskanselier benoemd en transformeerde de Weimarrepubliek in het Derde Rijk, een eenpartijdictatuur gebaseerd op de totalitaire en autocratische ideologie van het nationaalsocialisme.', 6 => '', 7 => 'Het was duidelijk de bedoeling van Hitler om in Europa een Nieuwe Orde van absolute nazi-Duitse hegemonie te vestigen. Zijn buitenlandse en binnenlandse politiek had tot doel Lebensraum te scheppen voor wat hij zag als het "Arische ras". Dit vereiste de herbewapening van Duitsland, wat leidde tot de bezetting van het Tsjechische deel van Tsjecho-Slowakije en de invasie van Polen door de Wehrmacht in 1939. Zo begon de Tweede Wereldoorlog in Europa.', 8 => '', 9 => 'Onder leiding van Hitler bezetten Duitse troepen en hun Europese bondgenoten tussen 1940 en 1943 het grootste deel van Europa en Noord-Afrika. Vanaf 1943 drongen de geallieerde legers de Duitsers weer terug en versloegen en bezetten ten slotte Duitsland in 1945. Hitlers bewind leidde tot tientallen miljoenen doden, waaronder de systematische moord op miljoenen burgers, waaronder ongeveer zes miljoen Joden en tussen de 500.000 en 1.500.000 Roma.', 10 => '', 11 => '== Inhoud ==', 12 => '* 1Kort levensoverzicht', 13 => '* 2Levensloop', 14 => '** 2.1Familieachtergrond', 15 => '** 2.2Jeugd en karaktervorming', 16 => '*** 2.2.1Lagere school en kerkkoor', 17 => '*** 2.2.2Zonder diploma van de middelbare school', 18 => '*** 2.2.3Hitlers kijk op vrouwen', 19 => '** 2.3In Wenen', 20 => '*** 2.3.1Kunstenaar in de marginaliteit', 21 => '*** 2.3.2Hitlers politieke en artistieke voorkeur', 22 => '*** 2.3.3Jodenhaat en nationalisme', 23 => '**** 2.3.3.1Karl Lueger, racisme en antisemitisme', 24 => '**** 2.3.3.2De swastika en het Arische ras', 25 => '** 2.4In München', 26 => '*** 2.4.1Beieren en de Groot-Duitse gedachte', 27 => '*** 2.4.2Hitlers realisme en moderne kunst', 28 => '** 2.5Tijdens de Eerste Wereldoorlog', 29 => '*** 2.5.1Vuurproef en oorlogshandelingen', 30 => '*** 2.5.2Militaire onderscheidingen', 31 => '** 2.6Van 1918 tot 1924', 32 => '*** 2.6.1Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei', 33 => '*** 2.6.2Fondsenwerver en organisator', 34 => '*** 2.6.3Begaafd redenaar', 35 => '*** 2.6.4Activist en agitator', 36 => '*** 2.6.5Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch', 37 => '** 2.7Na de Bierkellerputsch', 38 => '*** 2.7.1''Mein Kampf''', 39 => '**** 2.7.1.1Bestseller en inkomstenbron', 40 => '*** 2.7.2Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun', 41 => '*** 2.7.3Verkiezingen', 42 => '*** 2.7.4Economische crisis en polarisatie', 43 => '*** 2.7.5Bank van Thyssen en Bush', 44 => '*** 2.7.6Bestuurlijke crisis', 45 => '** 2.8Aan de macht', 46 => '*** 2.8.1Nacht van de Lange Messen', 47 => '*** 2.8.2Hitlers dubbelspel en de Gleichschaltung', 48 => '*** 2.8.3Groeiende welvaart en stijgende populariteit', 49 => '*** 2.8.4Weg naar de Holocaust', 50 => '** 2.9Voorbereidingen tot de oorlog', 51 => '*** 2.9.1Anschluss', 52 => '*** 2.9.2Bombardement op Guernica', 53 => '*** 2.9.3Molotov-Ribbentroppact', 54 => '*** 2.9.4Hitlers geopolitieke ambities', 55 => '** 2.10Tweede Wereldoorlog', 56 => '*** 2.10.1Inval in Polen', 57 => '**** 2.10.1.1Jongeren verleiden en tegenstanders misleiden', 58 => '**** 2.10.1.2Hitlers tactiek en Stalins machtsstrijd', 59 => '**** 2.10.1.3De Elser-aanslag en het Duitse verzet', 60 => '*** 2.10.2Slag om Frankrijk', 61 => '**** 2.10.2.1Operatie Weserübung', 62 => '**** 2.10.2.2Fall Gelb', 63 => '**** 2.10.2.3Fall Rot', 64 => '**** 2.10.2.4Overwinning op Frankrijk', 65 => '**** 2.10.2.5Vichy-Frankrijk en Franse collaboratie', 66 => '**** 2.10.2.6Verdeeld Frans verzet', 67 => '*** 2.10.3Hitlers overwinningsroes', 68 => '*** 2.10.4Slag om Engeland', 69 => '*** 2.10.5Balkanveldtocht en Noord-Afrikaanse Veldtocht', 70 => '*** 2.10.6Twee tegenslagen', 71 => '*** 2.10.7Operatie Barbarossa', 72 => '*** 2.10.8Hitlers opmars wordt vertraagd', 73 => '** 2.11Het keerpunt', 74 => '*** 2.11.1Vernietigingskampen en de aanslag op Heydrich', 75 => '*** 2.11.2De val van Mussolini', 76 => '*** 2.11.3Aanslag in de Wolfsschanze en invasie van Normandië', 77 => '** 2.12Het einde', 78 => '* 3Nasleep', 79 => '* 4Schuldvraag omtrent de Holocaust', 80 => '* 5Verklaringen voor het politieke succes van Hitler', 81 => '* 6Literatuur', 82 => '** 6.1Publicaties', 83 => '** 6.2Belangrijkste biografieën', 84 => '** 6.3Nationaalsocialistische lectuur voor kinderen', 85 => '** 6.4Audio', 86 => '* 7Hitler in fictie', 87 => '** 7.1Film', 88 => '** 7.2Roman', 89 => '* 8Zie ook', 90 => '* 9Externe link', 91 => '* 10Voetnoten met bronvermeldingen', 92 => '* 11Voetnoten met aanvullende opmerkingen', 93 => '* 12Bronnen', 94 => '', 95 => '== Kort levensoverzicht ==', 96 => 'Hitler vertrok vanwege zijn Groot-Duitse sentimenten in 1913 naar de Duitse stad München in Beieren. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak meldde hij zich direct als oorlogsvrijwilliger. Hij diende vier jaar lang als ordonnans in de rang van ''Gefreiter'', bij het Duitse 16e Beierse reserve-infanterieregiment en vocht onder meer bij de Eerste Slag om Ieper. Hitler raakte meermalen gewond. Bij Mesen schampte een kogel zijn voorhoofd en hij zou het latere litteken met een haarlok verbergen. Hij kreeg beide versies van het IJzeren Kruis maar weigerde volgens collega's promotie omdat hij zijn regiment niet wilde verlaten. Na zijn demobilisatie en terugkeer in München besloot hij in november 1918 de politiek in te gaan. In 1919 sloot hij zich aan bij een van de talloze kleine politieke groeperingen die in Beieren welig tierden: de DAP, die later de NSDAP werd.', 97 => '', 98 => 'Hitler kwam aan de macht in een tijd waarin het Duitse volk leed onder werkloosheid, armoede en vernedering van de Eerste Wereldoorlog. Het Verdrag van Versailles dwong Duitsland tot zware herstelbetalingen voor de oorlogsschade. Deze verplichting drukte zwaar op het land. De Duitse economie kon niet heropgebouwd worden. Eind oktober 1929, net toen Duitsland wat begon op te krabbelen, deed de ''beurscrash van New York'' de Duitse economie instorten. Via propagandamachine wist Hitler zichzelf en zijn partij populair te maken en won hij steeds meer zetels in het parlement.', 99 => '', 100 => 'Op 30 januari 1933 werd Hitler benoemd tot rijkskanselier. Hij stond aan het hoofd van een kabinet samengesteld uit ministers van de NSDAP, de Duitse Nationale Volkspartij en enkele partijlozen uit het voorgaande kabinet-Schleicher. Een maand later ging het Rijksdaggebouw in Berlijn in vlammen op, mogelijk op Hitlers bevel aangestoken. Mogelijk werd zijn bevel uitgevoerd door Hermann Göring en Bruno Loerzer. Hitler gebruikte deze mogelijk zelf aangestoken brand om zijn greep op Duitsland te versterken. Hij haalde president Paul von Hindenburg over om de politie meer bevoegdheden te geven met een noodverordening en de politie pakte communisten en andere vijanden of vermeende vijanden van de nazi's op. In diezelfde periode voerden de nazi's een propagandacampagne voor de Rijksdagverkiezingen van maart 1933.', 101 => '', 102 => 'Ondanks alle propaganda en de uitschakeling van politieke vijanden haalde de NSDAP geen absolute meerderheid, de partij kreeg 43,9 procent van de stemmen. Om toch alle macht in handen te krijgen voerde Hitler op 23 maart 1933 een grondwetswijziging door, dit lukte Hitler met de steun van de katholieke Zentrumpartei en de conservatieve DNVP. Zo kreeg Hitler de bevoegdheid om vier jaar lang buiten de Rijksdag (het parlement) om te regeren en wetten uit te vaardigen. Dit was het begin van het Derde Rijk. Naar deze machtsovername door Hitler wordt verwezen met de term Machtergreifung. Hitler begon onmiddellijk zijn lang gekoesterde plannen uit te voeren zoals het naar zich toe trekken van alle macht in Duitsland, het weren van Joden uit het openbare leven en de voorbereiding van Duitsland op een veroveringsoorlog. In 1938 annexeerde het Duitse Rijk Oostenrijk (Anschluss) dat sindsdien bekendstond als ''Ostmark''. Op 28 september 1938 wilde het Duitse Rijk Tsjecho-Slowakije aanvallen om Sudetenland te heroveren. Op initiatief van Mussolini werd inderhaast op 30 september het verdrag van München gesloten tussen Hitler, Daladier en Chamberlain, als een stap in de Britse appeasementpolitiek om te proberen de dreigende oorlog af te wenden. Op grond van dat verdrag stond men toe dat Hitler Sudetenland innam, maar hierna moest de Duitse expansie worden stopgezet. In maart 1939 annexeerde Hitler echter alsnog de rest van Tsjecho-Slowakije.', 103 => '', 104 => 'In augustus 1939 werd een niet-aanvalsverdag getekend tussen Stalin en Hitler, het Molotov-Ribbentroppact, ook wel het Duivelspact genoemd vanwege de onnatuurlijke aard ervan. Hiermee had Hitler de handen vrij aan het oostfront en kreeg Stalin de gelegenheid tot diverse gebiedsuitbreidingen. Kort daarop, op 1 september 1939, gaf Hitler het bevel Polen binnen te vallen, waarop het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk twee dagen later Duitsland de oorlog verklaarden. Stalin viel na een week Polen aan vanuit het oosten, tot de demarcatielijn zoals overeengekomen in het Hitler-Stalin-pact. Dit luidde het begin van de Tweede Wereldoorlog in. Aanvankelijk wist Hitler het grootste gedeelte van Europa te bezetten, maar bij de aanval op de Sovjet-Unie in 1941 – die meteen een einde maakte aan het pact met Stalin– slaagden de Duitsers er niet in Moskou te veroveren. In 1942 hielden de Duitsers nog stand, maar vanaf 1942-1943 keerden de kansen definitief en werd het Derde Rijk in de tang genomen. In de winter van 1944-1945 stonden de geallieerden aan de grenzen van Duitsland en zij trokken vervolgens op naar Berlijn.', 105 => '', 106 => 'Nadat duidelijk werd dat hij de oorlog verloren had, pleegde Hitler op 30 april 1945 in de namiddag, samen met zijn vrouw Eva Braun, zelfmoord in zijn bunker te Berlijn. Ze waren een dag eerder in deze bunker getrouwd. Braun nam vergif in, terwijl Hitler zich door het hoofd schoot. Iets later werden hun lijken naar boven gebracht, in een kuil gelegd, overgoten met bijna 200 liter benzine en verbrand. Mogelijk hebben de Russen later Hitlers schedel en de resten van hun lichamen weer opgegraven en naar Moskou gebracht voor nader onderzoek.', 107 => '', 108 => '== Levensloop ==', 109 => '', 110 => '==== Familieachtergrond ====', 111 => '{| class="wikitable"', 112 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 113 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 114 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 115 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 116 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 117 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 118 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 119 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 120 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 121 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 122 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 123 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 124 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 125 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 126 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 127 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 128 => '| colspan="6" rowspan="2" |Maria Anna Schicklgruber', 129 => '| colspan="2" |', 130 => '| colspan="6" rowspan="2" |Johann Georg Hiedler', 131 => '| colspan="2" |', 132 => '| colspan="6" rowspan="2" |Eva Maria Decker', 133 => '|-', 134 => '|', 135 => '|', 136 => '|', 137 => '|', 138 => '|-', 139 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 140 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 141 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 142 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 143 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 144 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 145 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 146 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 147 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 148 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 149 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 150 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 151 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 152 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 153 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 154 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 155 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 156 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 157 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 158 => '| rowspan="2" |', 159 => '| rowspan="2" |', 160 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 161 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 162 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 163 => '| rowspan="2" |', 164 => '| rowspan="2" |', 165 => '|-', 166 => '|-', 167 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 168 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 169 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 170 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 171 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 172 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 173 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 174 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 175 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 176 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 177 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 178 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 179 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 180 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 181 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 182 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 183 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 184 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 185 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 186 => '| rowspan="2" |', 187 => '| rowspan="2" |', 188 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 189 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 190 => '| colspan="6" rowspan="2" |Johanna Hüttler', 191 => '| colspan="2" |', 192 => '| colspan="6" rowspan="2" |Johann Baptist Pölzl', 193 => '|-', 194 => '|', 195 => '|', 196 => '|-', 197 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 198 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 199 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 200 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 201 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 202 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 203 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 204 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 205 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 206 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 207 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 208 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 209 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 210 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 211 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 212 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 213 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 214 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 215 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 216 => '| rowspan="2" |', 217 => '| rowspan="2" |', 218 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 219 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 220 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 221 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 222 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 223 => '| rowspan="2" |', 224 => '| rowspan="2" |', 225 => '|-', 226 => '|-', 227 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 228 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 229 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 230 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 231 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 232 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 233 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 234 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 235 => '| colspan="6" rowspan="2" |Anna Glassl', 236 => '| colspan="2" |', 237 => '| colspan="6" rowspan="2" |Franziska Matzelsberger', 238 => '| colspan="2" |', 239 => '| colspan="2" |', 240 => '| colspan="2" |', 241 => '| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler', 242 => '| colspan="2" |', 243 => '| colspan="2" |', 244 => '| colspan="2" |', 245 => '| colspan="6" rowspan="2" |Klara Pölzl', 246 => '|-', 247 => '| colspan="2" |', 248 => '| colspan="2" |', 249 => '|', 250 => '|', 251 => '| colspan="2" |', 252 => '| colspan="2" |', 253 => '|', 254 => '|', 255 => '| colspan="2" |', 256 => '|-', 257 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 258 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 259 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 260 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 261 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 262 => '|', 263 => '|', 264 => '| colspan="2" |', 265 => '| colspan="2" |', 266 => '| colspan="2" |', 267 => '| colspan="2" |', 268 => '| colspan="2" |', 269 => '| colspan="2" |', 270 => '| colspan="2" |', 271 => '| colspan="2" |', 272 => '| colspan="2" |', 273 => '| colspan="2" |', 274 => '|', 275 => '|', 276 => '|', 277 => '| rowspan="2" |', 278 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 279 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 280 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 281 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 282 => '|', 283 => '|', 284 => '| colspan="2" |', 285 => '| colspan="2" |', 286 => '| colspan="2" |', 287 => '| colspan="2" |', 288 => '| colspan="2" |', 289 => '| colspan="2" |', 290 => '| colspan="2" |', 291 => '| colspan="2" |', 292 => '| colspan="2" |', 293 => '| colspan="2" |', 294 => '| colspan="2" |', 295 => '| colspan="2" |', 296 => '| colspan="2" |', 297 => '| colspan="2" |', 298 => '|', 299 => '| rowspan="2" |', 300 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 301 => '|-', 302 => '|', 303 => '|', 304 => '| colspan="2" |', 305 => '| colspan="2" |', 306 => '| colspan="2" |', 307 => '| colspan="2" |', 308 => '| colspan="2" |', 309 => '| colspan="2" |', 310 => '| colspan="2" |', 311 => '| colspan="2" |', 312 => '| colspan="2" |', 313 => '| colspan="2" |', 314 => '| colspan="2" |', 315 => '|', 316 => '| colspan="2" |', 317 => '| colspan="2" |', 318 => '| colspan="2" |', 319 => '|', 320 => '|', 321 => '| colspan="2" |', 322 => '| colspan="2" |', 323 => '|', 324 => '|', 325 => '| colspan="2" |', 326 => '| colspan="2" |', 327 => '|', 328 => '|', 329 => '| colspan="2" |', 330 => '|', 331 => '|', 332 => '| colspan="2" |', 333 => '|', 334 => '|', 335 => '| colspan="2" |', 336 => '|', 337 => '|-', 338 => '| colspan="6" rowspan="2" |Bridget Dowling', 339 => '| colspan="2" |', 340 => '| colspan="6" rowspan="2" |Alois Hitler', 341 => '| colspan="2" |', 342 => '| colspan="6" rowspan="2" |Hedwig Heidemann', 343 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 344 => '| colspan="6" rowspan="2" |Leo Raubal', 345 => '| colspan="2" |', 346 => '| colspan="6" rowspan="2" |Angela Hitler', 347 => '| colspan="2" |', 348 => '| colspan="6" rowspan="2" |Martin Hammitzsch', 349 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 350 => '| colspan="6" rowspan="2" |Gustav', 351 => '| colspan="6" rowspan="2" |Ida', 352 => '| colspan="6" rowspan="2" |Otto', 353 => '| rowspan="2" |', 354 => '| rowspan="2" |', 355 => '| colspan="6" rowspan="2" |Edmund', 356 => '| rowspan="2" |', 357 => '| rowspan="2" |', 358 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 359 => '|-', 360 => '|', 361 => '|', 362 => '|', 363 => '|', 364 => '|', 365 => '|', 366 => '| colspan="2" |', 367 => '|-', 368 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 369 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 370 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 371 => '| rowspan="2" |', 372 => '| rowspan="2" |', 373 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 374 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 375 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 376 => '| rowspan="2" |', 377 => '| rowspan="2" |', 378 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 379 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 380 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 381 => '|', 382 => '|', 383 => '| colspan="2" |', 384 => '| colspan="2" |', 385 => '| colspan="2" |', 386 => '|', 387 => '|', 388 => '| colspan="2" |', 389 => '| colspan="2" |', 390 => '| colspan="2" |', 391 => '|', 392 => '| rowspan="2" |', 393 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 394 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 395 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 396 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 397 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 398 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 399 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 400 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 401 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 402 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 403 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 404 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 405 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 406 => '| rowspan="2" |', 407 => '| rowspan="2" |', 408 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 409 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 410 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 411 => '| rowspan="2" |', 412 => '| rowspan="2" |', 413 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 414 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 415 => '|-', 416 => '|', 417 => '|', 418 => '| colspan="2" |', 419 => '| colspan="2" |', 420 => '| colspan="2" |', 421 => '|', 422 => '|', 423 => '| colspan="2" |', 424 => '| colspan="2" |', 425 => '| colspan="2" |', 426 => '|', 427 => '|-', 428 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 429 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 430 => '| colspan="6" rowspan="2" |William Patrick Hitler', 431 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 432 => '| colspan="6" rowspan="2" |Heinz Hitler', 433 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 434 => '| colspan="6" rowspan="2" |Leo Rudolf Raubal', 435 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 436 => '| colspan="6" rowspan="2" |Geli Raubal', 437 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 438 => '| colspan="6" rowspan="2" |Elfriede Raubal', 439 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 440 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 441 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 442 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 443 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 444 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 445 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 446 => '| colspan="6" rowspan="2" |Eva Braun', 447 => '| colspan="2" |', 448 => '| colspan="6" rowspan="2" |'''Adolf Hitler'''', 449 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 450 => '| colspan="6" rowspan="2" |Paula Hitler', 451 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 452 => '|-', 453 => '| colspan="2" |', 454 => '|-', 455 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 456 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 457 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 458 => '| rowspan="2" |', 459 => '| rowspan="2" |', 460 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 461 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 462 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 463 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 464 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 465 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 466 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 467 => '| rowspan="2" |', 468 => '| rowspan="2" |', 469 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 470 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 471 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 472 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 473 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 474 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 475 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 476 => '| rowspan="2" |', 477 => '| rowspan="2" |', 478 => '|-', 479 => '|-', 480 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 481 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 482 => '| colspan="6" rowspan="2" |4 zonen', 483 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 484 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 485 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 486 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 487 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 488 => '| colspan="6" rowspan="2" |zoon', 489 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 490 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 491 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 492 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 493 => '| colspan="2" rowspan="2" |', 494 => '| colspan="6" rowspan="2" |zoon', 495 => '|-', 496 => '|}', 497 => 'Klara Pölzl (1860-1907) rond 1875', 498 => 'Adolf Hitler als peuter', 499 => '', 500 => 'De vader van Hitler, Alois Hitler sr., werd in 1837 geboren als de onwettige zoon van Maria Anna Schicklgruber en kreeg daarom de naam van zijn moeder. Vijf jaar later huwde Maria Anna met de molenaarsknecht Johann Georg Hiedler die waarschijnlijk ook de biologische vader van Alois was. De achternaam van Alois Schicklgruber zou op 23 november 1876 door de dorpspastoor van Döllersheim worden gewijzigd in ''Hitler'', zoals Alois Hitler dat eerder op diezelfde dag had laten vastleggen door notaris Penkner in Weitra. De familienaam Hitler was dus geen spelfout maar gewoon een zeldzame schrijfwijze van de familienaam die dan eens als Hütler, Hüttler, Hüetler, Hüettler, Hiedler, Hietler of Hitler werd gespeld. Later zou zijn zoon Adolf in het boek ''Mein Kampf'' (Mijn strijd) vermelden dat de naamswijziging het enige was waar hij zijn vader dankbaar voor was. ''Heil Hitler'' klonk immers veel beter dan ''Heil Schicklgruber''. De moeder van Hitler, Klara Pölzl, geboren in 1860, was drieëntwintig jaar jonger dan haar echtgenoot.', 501 => '', 502 => 'Zowel van vaders- als moederskant was de familie van Adolf Hitler afkomstig uit het Oostenrijkse Waldviertel, een streek tussen de Donau en het huidige Tsjechië. Uit genetisch onderzoek dat de journalist Jean-Paul Mulders onder verwanten van Adolf Hitler liet uitvoeren zou zijn gebleken dat Hitler behoorde tot de haplogroep E1b1b, die weinig voorkomt in Duitsland en West-Europa, maar bij 50 à 80 procent van de Noord-Afrikanen voorkomt, met name bij Berbers, Somaliërs en Asjkenazische Joden. De naam Hitler was waarschijnlijk afgeleid van Hüttler, wat letterlijk "keuterboer" of "schaapherder" betekent, hij die in een hut (Hütte) woont. Mogelijk was Johann Georg Hiedler die in het Derde Rijk officieel voor de grootvader van de Führer doorging niet de biologische vader. Als mogelijke vader van Alois Hitler komt ook de broer van Johann Georg in aanmerking, namelijk Johann Nepomuk Hüttler die in Spital Nr. 36 woonde en waar Alois Hitler werd grootgebracht. In dit laatste geval zou Alois Hitler wel een echte Hitler zijn geweest, en geen buitenechtelijke zoon van een Jood. Uit analyse van het Y-chromosoom van de achterkleinkinderen van Alois Hitler bleek dat dit identiek was aan dat van mannelijke familieleden uit Neder-Oostenrijk. Daarmee zou bewezen zijn dat Alois Hitler dezelfde mannelijke gemeenschappelijke voorvader heeft als de nu nog levende verwanten Hüttler in het Waldviertel. Volgens deze theorie was Alois Hitler derhalve een lid van de Hitlerfamilie, al was hij wel een buitenechtelijke zoon.', 503 => '', 504 => 'Hitler had drie broers, een halfbroer, twee zusters en een halfzuster, allen kinderen van Alois Hitler. De drie broers en een van de zussen overleden op jonge leeftijd:', 505 => '* Alois Hitler jr. (halfbroer), 13 januari 1882 – 20 mei 1956', 506 => '* Angela Hitler (halfzuster), 28 juli 1883 – 30 oktober 1949', 507 => '* Gustav Hitler (broer), 10 mei 1885 – 8 december 1887', 508 => '* Ida Hitler (zuster), 23 september 1886 – 2 januari 1888', 509 => '* Otto Hitler (broer), 1887 – 1887', 510 => '* Edmund Hitler (broer), 24 maart 1894 – 28 februari 1900', 511 => '* Paula Hitler (zuster), 21 januari 1896 – 1 juni 1960', 512 => 'Hitlers zuster Paula leidde een teruggetrokken bestaan en overleed in Berchtesgaden. Hitlers halfzuster Angela was gehuwd met Leo Raubal en had voor zover bekend een zoon en twee dochters. Hitlers halfbroer, Alois Hitler jr., werd caféhouder in Berlijn. Adolf en Aloïs Hitler hebben onderling nooit een sterke band gehad.', 513 => '', 514 => 'Hitler had officieel zelf geen kinderen. De Fransman Jean-Marie Loret (1918-1985) beweerde desondanks een zoon van hem te zijn. Hitler zou Lorets destijds 16-jarige moeder midden 1917 bezwangerd hebben, toen hij als soldaat in Noord-Frankrijk gelegerd was. DNA-tests spraken dit echter tegen.', 515 => 'Alois Hitler Sr. (1837-1903)', 516 => 'Het huis in Leonding in Opper-Oostenrijk waar Hitler vanaf 1900 woonde', 517 => '', 518 => '==== Jeugd en karaktervorming ====', 519 => 'Hitler had een innige band met zijn moeder, maar met zijn autoritaire vader lag hij voortdurend in conflict. Alois Hitler had niet meer opleiding genoten dan de lagere school, maar wist toch bij de douane carrière te maken. Op het moment dat hij overleed verdiende hij een salaris dat ongeveer overeenkwam met dat van een directeur van een lagere school. Hitlers vader was een humeurige man, die als grote passie de bijenteelt had en wiens grote wens het was om een eigen huis met een lapje grond te bezitten. Na zijn werk liep hij eerst altijd naar zijn bijenkorven om vervolgens via het café naar huis te gaan. Het gezinsleven lag hem niet; hij was een humeurige en ongeduldige echtgenoot wat nog verergerde na zijn bezoek aan de kroeg. Met name Klara Pölzl moest het ontgelden; ze werd afgesnauwd en ook geslagen. Zeer waarschijnlijk reageerde hij zijn frustraties ook af op zijn oudere kinderen, onder wie Adolf. Klara was geen partij voor haar dominante echtgenoot en kon zowel zichzelf als haar kinderen niet beschermen.', 520 => '', 521 => 'Alois Hitler verlangde dat de jonge Adolf in zijn voetsporen zou treden, maar deze had daar absoluut geen zin in. Zodoende was Adolf dikwijls het slachtoffer als zijn opvliegende vader weer eens in woede uitbarstte. Ook zijn moeder en zuster Paula kregen klappen als ze Adolf tevergeefs probeerden te beschermen. Het is mogelijk dat ook hiermee de politieke voorkeur van de jonge Adolf beïnvloed werd: hij had een hekel aan zijn vader die hem een loopbaan wilde opdringen die hem afkeer inboezemde; het is goed mogelijk dat hij hierdoor ook een afkeer ontwikkelde voor de staat waaraan Alois Hitler zijn leven had gewijd en wat hij ook van Adolf verwachtte. Dit bracht hem automatisch in het kielzog van politieke tegenstanders van de Habsburgse Dubbelmonarchie: de Duits-nationalisten die een Anschluss tussen Oostenrijk en Duitsland voorstonden, en tegen emancipatie van andere volkeren was. Het is denkbaar dat de jonge Adolf zijn vader hiermee opzettelijk dwars zat.', 522 => '', 523 => 'Deze gewelddadige jeugd heeft hoogstwaarschijnlijk een negatieve uitwerking op Hitlers karaktervorming gehad. Toen hij ouder werd kreeg Adolf ook last van woede-uitbarstingen waarvan soms ook Paula het slachtoffer werd. Bij zijn latere carrière als dictator zijn velen getuige geweest van Hitlers beruchte woede-uitbarstingen waarbij hij dikwijls helemaal door het lint ging.', 524 => '', 525 => '===== Lagere school en kerkkoor =====', 526 => 'Adolf Hitler (in het midden) op de lagere school', 527 => 'De hele klas van de lagere school in Leonding uit 1899/1900 met Adolf Hitler in het midden van de bovenste rij', 528 => '', 529 => 'Tijdens zijn tienerjaren overleed zijn autoritaire vader, maar Hitler ervoer dit eerder als een opluchting dan als een gemis.<sup>[bron?]</sup> Met zijn moeder had hij wel een sterke band. Het gezin verhuisde regelmatig omdat Alois vanwege zijn werk regelmatig overgeplaatst werd. In 1892 verhuisde het gezin van Braunau naar Passau, in 1895 naar Hafeld bij Fischlham, en in 1897 naar Lambach. In november 1898 verhuisde het gezin voor de laatste keer, naar Leonding niet ver van Linz.', 530 => '', 531 => 'In zijn kinderjaren was Adolf Hitler, vooral door toedoen van zijn strenggelovige moeder, koorknaap en misdienaar in de lokale katholieke parochiekerk. Ze had hem daarvoor op achtjarige leeftijd bij de plaatselijke parochie aangemeld. Op de lagere school deed Hitler het goed. Op de lagere school was hij vaak haantje de voorste. Hij was meestal de "aanvoerder" tijdens het "oorlogje spelen", waarbij hij met de kinderen uit het dorp veldslagen uit de Frans-Pruisische Oorlog en de Tweede Boerenoorlog naspeelde. Als koorknaapje in de kloosterkerk keek Hitler enorm op tegen de abt, een positie die hij later ook wilde bekleden. Hitler was onder de indruk van de pracht en praal van de kerkinterieurs, de rituelen en de koorzang tijdens de Heilige Mis en de discipline van de kloosterlingen, die zich alle aardse geneugten ontzegden en zich opofferden voor het Zieleheil van de parochianen. Hij was een levendige en intelligente schooljongen maar hij was lui, iets wat hem zijn verdere leven parten zou blijven spelen. Dit maakte aanvankelijk voor de intelligente jongen weinig uit, maar zou hem tijdens de middelbare school opbreken.', 532 => '', 533 => 'De jonge Hitler was een vrij teruggetrokken persoon en wekte zelfs een verlegen indruk. Dit in schril contrast met zijn latere discussiebereidheid, waarin hij steevast trachtte zijn gelijk te behalen. Dagdromen was een van zijn favoriete bezigheden. Dit was een van de redenen waarom Hitler stelselmatige arbeid verafschuwde; het hield hem af van het dagdromen en hij voelde zich er bovendien te goed voor, hij was volgens hemzelf "bestemd voor belangrijkere dingen". Zelfkritiek was hem vreemd; anderen waren zijn hele leven altijd volgens hem de oorzaak van zijn falen. Perioden van koortsachtige activiteit wisselden zich af met lange perioden van besluiteloosheid en inactiviteit waarbij er niets concreets uit zijn handen kwam. Besluiten en decreten las hij vluchtig of niet alvorens te tekenen. Slechts in het voorbereiden van zijn speeches stak hij veel tijd en energie. Hitler placht 's nachts zeer laat naar bed te gaan, soms rond 3 uur 's nachts. Hitlers latere dagritme zou dit reflecteren; hij placht, ook toen hij al aan de macht was, laat in de ochtend op te staan.', 534 => '', 535 => 'Op twaalfjarige leeftijd verzette Hitler zich tegen het ontvangen van het vormsel, ondanks de wens van zijn vrome moeder. Hij werd gedwongen het sacrament toch te ontvangen.<sup>[bron?]</sup> In 1907 bezocht Hitler als achttienjarige voor het laatst een katholieke kerkdienst waarbij hij ook ter communie ging. Daarna zou hij grote afstand tot de Kerk bewaren, en zelfs zeer vijandig zeggen dat hij de "katholieke kerk vertrappen" wilde "zoals men een lelijke pad vertrapt". Hij liet een priester, die hij voorheen in vertrouwen genomen had, zelfs in de Nacht van de Lange Messen in 1934 vermoorden in een bos bij München. Zijn verdere leven zou Hitler een sterke afkeer van religie in het algemeen en het christendom in het bijzonder houden.', 536 => '', 537 => '===== Zonder diploma van de middelbare school =====', 538 => 'Adolf Hitlers jeugdvriend August Kubizek, 1907', 539 => 'Hoewel Hitler enkele jeugdvrienden had, voelde hij zich bij veel mensen nauwelijks of niet op zijn gemak. Overal waar hij kwam toen hij aan de macht was, zou hij volgens ingewijden een "stijve ongemakkelijke atmosfeer" om zich heen verspreiden. Generaals, ministers en partijbonzen die met hem in aanraking kwamen probeerden zich ervoor te hoeden een van Hitlers favoriete onderwerpen aan te snijden. Als dat gebeurde hield Hitler een monoloog die soms wel urenlang kon doorgaan, terwijl zijn gedwongen publiek slechts verveeld kon luisteren. Mussolini – zelf gewend het hoogste woord te voeren – werd hierdoor de mond gesnoerd en ergerde zich hieraan.', 540 => '', 541 => 'Op tekenen na kon Hitler op de ''Realschule'' (te vergelijken met de Nederlandse havo en het tso in Vlaanderen) van Linz, niet goed meekomen. Hij had vanwege zijn afstandelijke gedrag en zijn verlegenheid (in het bijzonder tegenover vrouwen) weinig of geen vrienden. Mogelijk droeg de afstand van een uur lopen tussen zijn woonplaats Leonding en de middelbare school in Linz, eraan bij dat Hitler in een sociaal isolement terecht kwam. Bovendien kelderden zijn prestaties doordat hij lui was. Hij had zeker genoeg intelligentie om de Realschule succesvol te kunnen doorlopen maar Hitlers karakterfout was dat hij bij vakken die hem niet interesseerden, hoegenaamd geen enkele inspanning wilde leveren. Zijn lage cijfers schreef hij echter toe aan zijn leraren, die hij als "erudiete apen" omschreef. Slechts de door hem aanbeden geschiedenisleraar Leopold Poetsch bleef verschoond van zijn kritiek (de liefde werd echter niet met goede cijfers beantwoord; "matig" tot "ruim voldoende" was het hoogste dat hij behaalde). Tijdens zijn puberteit werd de jonge Hitler ook voor het eerst en voor het laatst in zijn leven dronken. Een melkmeisje vond hem 's ochtends stomdronken en bracht hem naar huis. Toen hij was bijgekomen zwoer hij nooit meer te drinken. Daar hield hij zich aan, op een enkel glas wijn na. Ook minderde hij zijn vleesconsumptie. Sommige biografen beweren dat hij zelfs geheel vegetariër werd. De meeste bronnen stellen echter dat hij in die periode af en toe toch vlees at in de vorm van ''Leberknödel'', een soort ballen van aardappelen en varkenslever. Dat hij sympathie voor dieren had, bleek uit het feit dat zijn regime als een van de eersten in de wereld wreedheid tegen dieren strafbaar stelde.', 542 => '', 543 => 'In tegenstelling tot voor dieren had Hitler geen enkel medegevoel of empathie voor zijn medemensen en was zelfs volstrekt meedogenloos en wraakzuchtig wat zijn tegenstanders betreft. Mensen waren voor hem hoofdzakelijk middelen die hij al of niet kon gebruiken om zijn gestelde doelen te bereiken. Het is niet duidelijk of de jonge Hitler in zijn jeugd al dit gebrek aan consideratie of zelfs algehele gewetenloosheid vertoonde. In het verlengde van Hitlers gebrek aan inlevingsvermogen ontbrak het Hitler aan relativeringsvermogen en gevoel voor humor.', 544 => '', 545 => 'Hitler doorliep de onderbouw van de middelbare school met de grootste moeite en bleef één keer zitten. Nadat zijn vader was overleden, wist hij zijn moeder in 1905 eindelijk te overreden hem van school te halen. Op zijn 16e verliet hij de school zonder diploma. Twee jaar lang zou hij zijn dagen in ledigheid doorbrengen, terwijl zijn moeder en zus voor hem zorgden.', 546 => '', 547 => '===== Hitlers kijk op vrouwen =====', 548 => 'De jonge Hitler ontwikkelde een opmerkelijk beeld van vrouwen en seksualiteit. Zijn ideale vrouw was een mooi en lief meisje, dat hem niet tegensprak en hem in de watten zou leggen. Bovendien moest het een degelijk Duits meisje zijn: eens zou hij woedend zijn uitgevallen tegen zijn kameraden in het leger toen die suggereerden een 'mademoiselle' te 'nemen'.<sup>[bron?]</sup> Hiermee in verband stond zijn afkeer van openlijke seksualiteit. Hij leidde zijn vriend August Kubizek eens door de Weense rosse buurt om te laten zien hoe 'walgelijk' het er daar aan toeging. Prostituees bezocht hij derhalve niet, bovendien was hij bang voor (geslachts)ziektes. Homoseksualiteit vond hij 'afstotelijk'. Dit zou later doorwerken in de extreme seksuele preutsheid die het Derde Rijk later doorvoerde, de sluiting van alle bordelen en de vervolging van homoseksuelen.', 549 => '', 550 => 'In 1907 gebeurde er iets wat waarschijnlijk een grote invloed op een deel van Hitlers leven had; bij Klara Pölzl, Hitlers moeder, werd borstkanker geconstateerd. Ze overleed op 21 december hetzelfde jaar. Hitler had van zijn moeder gehouden en vond het vreselijk te zien hoe zij zo'n pijn leed en overleed. Hij zou altijd angst voor ziekten houden.', 551 => '', 552 => '=== In Wenen ===', 553 => 'Weense Staatsopera, in 1912 door Adolf Hitler geschilderd', 554 => 'Olieverfschilderij van Maria met het kindje Jezus, in 1913 door Adolf Hitler geschilderd', 555 => 'Kantoor van de burgerlijke stand en het gemeentehuis in München, geschilderd door Adolf Hitler', 556 => 'Ansichtkaart van het gemeentehuis in München uit 1900', 557 => 'Blauwe vaas met bloemen door Adolf Hitler', 558 => 'De directeur van het postkantoor had Adolf Hitler gevraagd wat hij wilde worden en of hij niet bij hem op het postkantoor wilde werken. Volgens een buurvrouw van de familie Hitler in Urfahr had Adolf Hitler de directeur van het postkantoor geantwoord dat hij een beroemd kunstschilder wilde worden.', 559 => '', 560 => '==== Kunstenaar in de marginaliteit ====', 561 => 'Omdat het Hitlers ambitie was om een beroemd kunstschilder te worden vertrok hij in september 1907 naar Wenen om zich te laten inschrijven bij de kunstacademie. De kunstacademie waarbij hij zich aanmeldde wees hem echter af; hij slaagde wel voor de eerste maar niet voor de tweede ronde van het toelatingsexamen. De rector wees hem erop dat hij een tekentalent had maar dat zijn ongeschiktheid voor de afdeling schilderkunst buiten twijfel stond. De rector zei tegen Hitler dat zijn talent eerder lag op het gebied van de architectuur dan op het gebied van de beeldende kunst. Naar eigen zeggen kwam Hitler na enkele dagen tot de conclusie dat hij op een dag architect zou moeten worden. Dit betekende niet dat hij pogingen ondernam om de lacunes in zijn opleiding – een groot struikelblok voor de toelating tot een studie in de architectuur – weg te werken.', 562 => '', 563 => 'In werkelijkheid deed Hitler zelfs geen poging zich te richten op een architectuurstudie, aangezien hij het jaar erna wederom probeerde om toegelaten te worden tot de afdeling schilderkunst van dezelfde kunstacademie in Wenen. Deze keer kwam hij echter zelfs de eerste ronde niet door. Hij leefde als een student op kamers. Hitler ergerde zich aan de populariteit van de art nouveau en hij zag met lede ogen aan hoe het expressionisme in de schilderkunst opkwam. Het werk van moderne Weense kunstschilders als Gustav Klimt en Egon Schiele kon Hitler niet bekoren.', 564 => '', 565 => 'Niet van zins zich echt in te zetten en verder te bekwamen, leefde Hitler een jaar van zijn moeders erfenis. Toen het geld op was, vertrok hij in de herfst van 1909 zonder de huur te betalen. Hij sliep een tijdje op straat tot hij opvang bekwam in een daklozenasiel. De volgende jaren bleef hij rondzwerven door Wenen en overnachten in verschillende liefdadige pensions. In de jaren vóór de Eerste Wereldoorlog verdiende hij naast zijn wezenuitkering de (karige) kost met allerlei kleine baantjes en werkte hij als ongediplomeerd kunstschilder. Zo schilderde hij op zijn kamer in het pension waar hij verbleef vaak ansichtkaarten met landschapjes, stadsgezichten en toeristische trekpleisters na, die hij als aquarel verkocht. De afbeeldingen van een ansichtkaart van het gemeentehuis van München en het schilderij van Hitler doen vermoeden dat dit schilderij door Hitler gemaakt is aan de hand van een ansichtkaart.', 566 => '', 567 => 'Het feit dat hij als kunstschilder mislukt was schreef hij toe aan de kunstacademie die zijn talent miskende en de leraren die het onderwijs hadden verpest. Dat zijn eigen luiheid en gebrek aan artistiek talent misschien debet aan het mislukken van zijn kunstenaarscarrière was, heeft hij nimmer erkend.<sup>[bron?]</sup>', 568 => '', 569 => '==== Hitlers politieke en artistieke voorkeur ====', 570 => 'Overdag bracht hij veel tijd door in bibliotheken en leeszalen waar hij vooral kranten en boeken uit populaire reeksen las, zoals boeken van Karl May. In de avonden bezocht hij regelmatig concerten. Daarbij ging zijn voorkeur uit naar uitvoeringen van opera's, operettes en grote werken van componisten uit de romantiek. Onder anderen Johann Strauss, Mozart, Beethoven en Italiaanse meesters behoorden tot zijn favoriete componisten. Het Wenen van rond 1900 was een van de belangrijkste cultuurcentra binnen Europa waar per jaar ruim 450 maal werken van Wagner uitgevoerd werden. Richard Wagner was een van de idolen van de Weense jeugd in de periode waarin Hitler in Wenen verbleef. ''Lohengrin'' en ''Rienzi'' waren Hitlers favoriete Wagneropera's. Van ''Lohengrin'' heeft hij in Wenen tien uitvoeringen bijgewoond. Hitlers voorkeur voor neoclassicistische architectuur en het werk van een stedenbouwkundige als Georges-Eugène Haussmann sloot goed aan bij Hitlers artistieke voorkeur.', 571 => '', 572 => 'Hitler bezocht verschillende keren het Weense parlement, waar hij een grote verachting kreeg voor de democratie. De parlementsleden uit Hongaarse en Slavische bevolkingsgroepen spraken in het Weense parlement meestal hun eigen moedertaal. In het Weense parlement werd naast Duits het vaakst Tsjechisch gesproken, een taal die Hitler niet verstond. In deze periode vormde hij (mede door allerlei contacten) zijn ideologische basis, bestaande uit occultisme, antisemitisme, antiparlementarisme en Groot-Duits nationalisme; ook keek hij veelal neer op de Slavische volkeren. Het versterkte zijn weerzin tegen de democratie en tegen Joden die volgens Hitler via de politiek de grootste invloed hadden op de ontwikkelingen binnen de Oostenrijkse samenleving.', 573 => '', 574 => 'Hitler was in Wenen een romanticus geworden die hield van heroïek en drama en hunkerde naar roem, een gefrustreerde, werkloze jongeman die aan de rand van de samenleving beland was. In het decennium voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog liepen in Wenen en andere grote Europese steden waarschijnlijk duizenden werklozen als Hitler rond.', 575 => '', 576 => '==== Jodenhaat en nationalisme ====', 577 => 'De Britse historicus Ian Kershaw geeft in zijn uitgebreide Hitlerbiografie aan dat het niet duidelijk is waardoor de Jodenhaat van Hitler nu eigenlijk ontstaan is. Hij had aanvankelijk Joden in zijn kennissen- en huisgenotenkring en zelfs een Joodse huisarts uit Linz, die Hitlers moeder in haar laatste dagen heeft verzorgd. Hitler heeft zich ten aanzien van deze arts zeer erkentelijk getoond. Later geïnterviewde kennissen van Hitler uit diens Weense tijd verklaarden nooit ook maar een enkel negatief woord ten aanzien van Joden uit Hitlers mond gehoord te hebben. Vaak sprak hij zelfs lovend over zijn vele Joodse kennissen. Maar in korte tijd werd hij toch een fanatiek antisemiet. Kershaw zelf heeft gesuggereerd dat Hitler op dat moment zijn Joodse kennissen simpelweg ''nodig'' had (onder andere voor het verkopen van zijn schilderijen en prenten) en dat hij daarom zijn ware gevoelens voorlopig voor zich hield.', 578 => '', 579 => '===== Karl Lueger, racisme en antisemitisme =====', 580 => 'Anti-Slavische en antisemitische stromingen waren in Wenen, evenals in Sudetenland en Silezië, in opkomst, als reactie op het toenemende Slavische separatisme. De Joden werd het kwalijk genomen dat zij als fabrieksbazen Slavische arbeiders in dienst namen, die hiertoe naar steden als Praag, Posen, Pressburg en Wenen trokken en het Duitse karakter van deze steden zouden ondermijnen. De jonge Hitler was al in Wenen onder de indruk gekomen van het antisemitisme waarmee de toenmalige burgemeester, Karl Lueger, aan de macht was gekomen. Ook de antisemitische beweging van Georg von Schönerer heeft invloed gehad op de jonge Hitler. Tijdens zijn jaren in Wenen en later in München, waar hij volgens eigen zeggen graag mensen en hun gedrag observeerde, nam zijn overtuiging de vorm aan die hij later in al haar extremiteit zou etaleren.', 581 => '', 582 => 'In discussies met andere bewoners van het Weense "mannenhuis", waar hij af en toe woonde, bracht hij zijn standpunten compromisloos naar buiten. Hij praatte om anderen te overtuigen van de juistheid van zijn visie, was altijd bereid tot discussiëren en hij bleek radicaal en zwart-wit in zijn denken. Opvallend was toen al dat Hitler niet tegen inhoudelijke kritiek op zijn denkbeelden kon en begon te schreeuwen als hij dreigde een discussie te verliezen.', 583 => '', 584 => 'Ook ontwikkelde hij in Wenen een sterk Duits nationalistisch gevoel, zoals veel Duitsers in Oostenrijk dat kenden. In zijn denken zou een aansluiting van Oostenrijk bij Duitsland een zegen voor dat land zijn. Hij zag in het heersende huis Habsburg een teveel aan schadelijke Slavische, dus on-Duitse, invloeden. Ook in het bolsjewisme, marxisme en communisme zag hij een groot kwaad dat bestreden moest worden.', 585 => '', 586 => 'Waarschijnlijk vormde zich in Wenen reeds de kern van Hitlers grote ideaal; het idee van "één leider (Adolf Hitler), één wil (die van hemzelf), één volk (het Duitse)". Al vroeg in zijn politieke carrière, vanaf 1925 ongeveer, liet hij zich ''der Führer'' (de leider) noemen. Hij droomde van een toekomstig Derde Duitse Rijk (het ''Dritte Reich'') als opvolger van het eerdere Heilige Roomse Rijk ('eerste rijk') en Duitse Keizerrijk ('tweede rijk'), waarin geen plaats zou zijn voor Joden en andere door hem verderfelijk geachte groepen in de samenleving (onder anderen homoseksuelen), maar waar Duitsers in harmonie en verenigd onder één leider (hijzelf) zouden bouwen aan hun toekomst. Later werd duidelijk dat hij in feite absolute wereldheerschappij verlangde, waarin de Duitsers het machtigste volk zouden zijn. De omvang van deze grootheidswaan groeide met zijn succes.', 587 => '', 588 => '===== De swastika en het Arische ras =====', 589 => 'In zijn rassentheorie verheerlijkte Hitler het vermeende ''Arische ras'', waarvoor hij ''Lebensraum'' (leefruimte) wilde creëren; daarvoor had hij vooral het grote Rusland in gedachten. Hij verheerlijkte het idee van de 'edelgermaan'. Hitler geloofde sterk in de maakbaarheid van de mens, getuige ook zijn goedkeuren van de experimenten van Josef Mengele en het aan het werk zetten van Baldur von Schirach aan het hoofd van de Hitlerjugend. Wat Joden betreft stond hij erop hen een 'ras' te noemen; dit paste bij zijn zuiver/onzuiver-bloedtheorie. Hij beschouwde Joods bloed als het "gif van de samenleving", dat daaruit geëlimineerd zou moeten worden. Sommige Hitlerverklaarders noemen dit zijn mystiek. Anderen benadrukken prozaïscher verklaringen zoals zijn uitgesproken afkeer van het "Joodse kapitalisme", zonder dat hij daar specifiek namen bij noemde. Hij creëerde in elk geval een zeer haatdragende en schampere karikatuur van "de Jood" en vuurde die af op zijn publiek. Hitler is in zijn rassentheorie zeker beïnvloed geweest door het 19e-eeuwse oriëntalisme in Europa en ''De Geheime Leer'' van de theosofische occultiste Helena Blavatsky die het vermeende ''Arische ras'' als "vijfde kosmische gangmaker" een belangrijke rol toebedeelde en die schreef over de "(voorbijgaande) inferioriteit van de Semitische volkeren". Toen de nazi-interpretatie van Blavatsky's theosofische rassentheorie duidelijk werd, maakten de Theosofische Vereniging en andere theosofische bewegingen aan hun leden duidelijk dat in de theosofie het begrip ras niet etnisch mocht worden geïnterpreteerd. Deze uitleg is gebaseerd op "De geheime leer" van Blavatsky deel 2, na pagina 251, waar ze zich afzet tegen het Darwinisme en spreekt over een theosofische "evolutie" in "rassen" van de gehele mensheid die perioden beslaan van miljoenen jaren. Die evolutieleer gaat over het ontstaan van denkvermogen en astrale en stoffelijke menswording in mythische bewoordingen.', 590 => '', 591 => 'De Oostenrijkse, cisterciënzer monnik en racistisch mysticus Jörg Lanz von Liebenfels noemde zijn eclectische, racistische leer ariosofie, naar analogie van de theosofie en de antroposofie. Of de leer van Lanz von Liebenfels invloed gehad heeft op het racisme van Hitler wordt betwijfeld.', 592 => '', 593 => 'Het antisemitisme is niet door Hitler uitgevonden. Door de eeuwen heen is het in Europa, variërend naar tijd en plaats, aanwezig geweest. Hitler heeft daar onder andere met de hierboven genoemde karikaturen van Joden en door zijn grote redenaarstalent handig op in weten te spelen en het antisemitisme tot ongekende hoogten weten op te zwepen.', 594 => '', 595 => '=== In München ===', 596 => 'Aquarel van de brouwerij en biertuin het Hofbräuhaus in München, overwegend in bruintinten geschilderd door architectuurschilder Adolf Hitler', 597 => 'In de lente van 1913 emigreerde Hitler uit onvrede naar het Duitse Keizerrijk. Hij verhuisde naar München in het Zuid-Duitse koninkrijk Beieren. Hij ontsnapte daarmee aan de militaire dienst in het Oostenrijks-Hongaarse leger. Lafheid was dat waarschijnlijk niet, want toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, nam Hitler onmiddellijk enthousiast dienst in het Keizerlijke Duitse leger.', 598 => '', 599 => '==== Beieren en de Groot-Duitse gedachte ====', 600 => 'Een waarschijnlijker reden voor Hitlers overstap van Wenen naar de Beierse hoofdstad, was dat hij voor Oostenrijk geen zelfstandige rol meer zag weggelegd; toen al was in zijn denken aansluiting bij Duitsland een onontkoombaar feit.', 601 => '', 602 => 'Wel bracht deze stap de jonge Hitler in de problemen toen hij enkele maanden later bezoek kreeg van de politie. De Oostenrijkse politie had hem weten te lokaliseren en verzocht Beieren nu om uitlevering van Hitler. In Oostenrijk wachtte hem mogelijkerwijs een gevangenisstraf wegens ontduiking van de dienstplicht. Hierop volgde een geschrokken en geagiteerde brief van Hitler die ertoe leidde dat de autoriteiten enig begrip voor Hitlers situatie toonden. Als hij zich in Salzburg zou laten keuren zou hij niet strafrechtelijk vervolgd worden. Hitler reisde naar Salzburg en werd daar uiteindelijk afgekeurd voor militaire dienst.<sup>[bron?]</sup>', 603 => '', 604 => 'Hitler begreep de inwoners van München niet. De meerderheid van de Beierse bevolking wilde zich het liefst bij de Habsburgers van Frans Jozef I van Oostenrijk aansluiten, terwijl Hitler de Oostenrijkse hoofdstad Wenen net was ontvlucht. De Beierse boeren moesten tot Hitlers misnoegen niets hebben van de Groot-Duitse richting. Ze gruwden van het idee van een Groot-Duits rijk onder keizer Wilhelm II van Duitsland van het Pruisische Huis Hohenzollern, uit het kille, noordelijke en overwegend protestantse Berlijn.', 605 => '', 606 => '==== Hitlers realisme en moderne kunst ====', 607 => 'Hitler had gehoopt in München een beter kunstklimaat aan te treffen waarin hij zich als kunstschilder meer thuis zou voelen. Maar het kunstklimaat in München verschilde tot Hitlers teleurstelling weinig van dat in Wenen. In München werkte de kunstschilder Paul Klee, die contacten onderhield met kubisten en kunstenaarskring Der Blaue Reiter. Der Blaue Reiter was in 1911 in München opgericht door de invloedrijke Russische kunstschilder Wassily Kandinsky, samen met onder anderen Franz Marc, die onder meer blauwe paarden schilderde. Het kleurgebruik in Hitlers schilderijen zou in enkele gevallen impressionistisch genoemd kunnen worden, maar zeker niet expressionistisch.', 608 => '', 609 => 'Hitler was een realistisch schilder die niet met de moderne kunstschilders en abstracte kunstenaars in München, en andere grote steden in Europa, geassocieerd wilde worden. Omdat hij bij voorkeur gebouwen schilderde en zich verwant voelde aan de 19e-eeuwse, Oostenrijkse kunstschilder Rudolf von Alt, die hij als zijn belangrijkste "leermeester" beschouwde, noemde Hitler zich voortaan liever een architectuurschilder dan een kunstschilder. In de schilderijen van Hitler zou een paard of een koe nooit een vierkante kop hebben of blauw kunnen zijn. In Hitlers schilderijen kunnen koeien alleen bruin, wit, grijs, zwart of gevlekt zijn en kunnen de luchten nooit groen of geel, maar alleen blauw of grijs zijn.', 610 => '', 611 => '=== Tijdens de Eerste Wereldoorlog ===', 612 => '''Zie ook Eerste Wereldoorlog''', 613 => 'Hitler als soldaat in de Eerste Wereldoorlog', 614 => 'De ruïne van het aan puin geschoten klooster in Mesen. In december 1914 geschilderd door de architectuurschilder Adolf Hitler in een palet van realistische kleuren.', 615 => '', 616 => 'Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werd in Duitsland in het algemeen en ook door Hitler met enthousiasme begroet, hij meldde zich in Beieren vrijwillig voor het leger aan. Hitler had het liefst aan het oostelijk front tegen de Russen gevochten, maar hij werd bij een legeronderdeel ingedeeld dat naar Vlaanderen gestuurd werd om tegen de Fransen te vechten.', 617 => '', 618 => '==== Vuurproef en oorlogshandelingen ====', 619 => 'In het List-regiment nam Hitler deel aan de Eerste Slag om Ieper, ter hoogte van Kruiseke-Wervik. Op 29 oktober 1914 kreeg het List-regiment zijn eerste vuurdoop. Na de vier dagen van zware gevechten die volgden, zouden van de 3600 man van het List-regiment nog maar 611 man over zijn, zo schreef Hitler aan zijn kennissen Joseph Popp en Ernst Hepp. Tijdens de eerste acties kwam volgens andere bronnen naar schatting 70% van de soldaten uit het List Regiment om het leven, voor het grootste deel door vriendschappelijk vuur. In december 1914 ontving Hitler daarom het IJzeren Kruis 2e klasse.', 620 => '', 621 => 'Daarna werd hij ordonnans tussen het hoofdkwartier van het regiment en de bataljonshoofdkwartieren, dichter bij de loopgraven. In mei 1918 kreeg hij een Regimentsdiploma wegens dapperheid tegenover de vijand en in december 1918 werd hem het, aan manschappen zelden verleende, IJzeren Kruis 1e klasse verleend.', 622 => '', 623 => 'In oktober 1916 werd Hitler aan zijn linkerdij geraakt door een granaatscherf. Voor behandeling van zijn verwondingen verbleef hij van 9 oktober tot 1 december 1916 in het Rode-Kruisziekenhuis in Beelitz bij Berlijn. Na zijn verblijf in het ziekenhuis in Beelitz kreeg Hitler verlof om aan te sterken. Hij was twee jaar niet in Duitsland geweest. Op doorreis naar München kwam hij voor de eerste keer van zijn leven in Berlijn. Hij was erg onder de indruk van de grote gebouwen en pleinen en de brede boulevards in de stad.', 624 => '', 625 => 'Hitler "ontdekte" tijdens dit eerste verlof dat overal in Berlijn en München joden als "klerk" werkten: "Vrijwel iedere klerk was een jood en vrijwel iedere jood was een klerk". In het ziekenhuis lagen gewonde soldaten waarvan sommigen blij waren dat ze vanwege invaliditeit niet meer naar de loopgraven terug konden.', 626 => '', 627 => 'Eind september 1917 nam Hitler acht dagen verlof op om Berlijn te verkennen. Hij ergerde zich aan de mentaliteit van de Duitse burgers die alleen maar zaten te zeuren over het gebrek aan levensmiddelen, de lage lonen en de verplichting om in de munitie- en wapenfabrieken van schatrijke industriëlen te werken. Veel Duitsers klaagden over keizer Wilhelm II die ze verantwoordelijk hielden voor de economische malaise.', 628 => '', 629 => 'Op 14 oktober 1918 raakte hij als ''Gefreiter'' gewond bij een gasaanval bij Wervik. Hij bleef hierna drie maanden blind als gevolg van de blootstelling aan mosterdgas. Hij werd verpleegd in een militair ziekenhuis in het Duitse Pasewalk. Ook raakte hij bij Mesen gewond aan het voorhoofd door een kogelschampschot. Om het litteken te verbergen droeg Hitler voortaan zijn haar met een schuine lok over zijn voorhoofd.', 630 => '', 631 => 'De ineenstorting van het westelijk front, onder andere als gevolg van de Amerikaanse interventie en door de uitputting van de laatste Duitse reserves, heeft Hitler, die sinds oktober 1918 in Pasewalk werd verpleegd, niet bewust meegemaakt; hij ging er daardoor van uit dat het front steeds stand had gehouden. Zo geloofde Hitler heilig in de dolkstootlegende waarbij de nederlaag van het Keizerlijk leger werd toegeschreven aan het 'verraad van de socialisten, Joden, communisten en republikeinen' (de zogenaamde ''Novemberverbrecher''). Tijdens Hitlers herstel in het ziekenhuis werd de oorlog beëindigd, en tevens het Duitse keizerrijk, en werd Duitsland een republiek. Hitler keerde gedesillusioneerd terug naar München waar, evenals in de rest van Duitsland, chaos heerste door de novemberrevolutie en de nasleep daarvan.', 632 => '', 633 => '==== Militaire onderscheidingen ====', 634 => 'Hitler (geheel rechts) als soldaat in 1915', 635 => 'Ondanks zijn staat van dienst is ''Gefreiter'' Hitler nooit bevorderd, omdat zijn superieuren vonden dat hij geen leidinggevende capaciteiten had.<sup>[bron?]</sup> De loopgraafmilitairen hebben hem echter altijd beschouwd als een "Etappenschwein" (achterhoedevarken), omdat hij het minder zwaar had gehad dan zij. Tussendoor had Hitler tijd om te schilderen en te lezen, zoals te zien aan het schilderij van de ruïne in Messines uit 1914. Hij las onder andere een boek van de gemakkelijk leesbare filosoof Schopenhauer. Later, tijdens een reünie in 1922, negeerden zij hem daarom. Lange tijd hebben onderzoekers gemeend dat Hitler een heldenrol tijdens deze oorlog vervuld had. Door archiefonderzoek van het List-regiment door Thomas Weber is in 2010 echter aangetoond dat dit stoelde op Hitlers eigen aannames en nazipropaganda tijdens de Tweede Wereldoorlog.', 636 => '', 637 => 'Omdat Hitler als ordonnans een IJzeren Kruis Eerste Klasse ontving is er onder historici veel gediscussieerd over Hitlers moed als soldaat. In de Eerste Wereldoorlog is slechts 218.000 keer een IJzeren Kruis Eerste Klasse uitgereikt en 5.196.000 keer een IJzeren Kruis Tweede Klasse, een verhouding van 1 op 24. Bovendien wilde Hitler, nadat hij in 1916 door een granaatscherf aan zijn linkerdij geraakt was, na de behandeling van zijn verwondingen, terugkeren in het List-regiment. Hij wilde beslist niet naar een andere eenheid of naar huis gestuurd worden.', 638 => '', 639 => 'In het List-regiment had Hitler een hogere rang dan de soldaten in zijn eenheid. Hij opereerde achter de vuurlinie zodat hij niet vaak in de voorste loopgraven onder vuur kwam te liggen. Hij hoefde niet voor zijn eigen inkomen te zorgen door in losse baantjes te werken of zijn schilderijen te verkopen, zoals hij voor de oorlog in Wenen en München had gedaan. Als hij zijn functie als ordonnans kwijt zou raken dan werd hij waarschijnlijk gedwongen om in een munitie- of wapenfabriek te werken.', 640 => '', 641 => 'Hitler had zijn voordracht voor een IJzeren Kruis Eerste Klasse misschien ten onrechte van de joodse luitenant Hugo Gutmann gekregen. Gutmann had een voordracht voor deze onderscheiding voor ''buitengewoon grote moed'' aan een groep koeriers beloofd als ze na het uitvallen van een aantal belangrijke telefoonverbindingen, als gevolg van zware artilleriebeschietingen door de geallieerden, een bericht naar de voorste linies zouden overbrengen. Van ''buitengewoon grote moed'' zou tijdens het optreden van de koeriers geen sprake zijn geweest.<sup>[bron?]</sup>', 642 => '', 643 => '=== Van 1918 tot 1924 ===', 644 => '''Zie ook Weimarrepubliek en Duitsland tijdens het Interbellum''', 645 => 'Hitlers lidmaatschapskaart van de DAP die later de NSDAP werd. Op deze geretoucheerde foto heeft Hitler lidmaatschapsnummer 7, in werkelijkheid was dit 555.', 646 => 'Tijdens de Sovjetopstand in München en de vestiging van de zogenaamde Beierse Radenrepubliek in 1919 heeft Hitler mogelijk deelgenomen aan het oproer. Een document met de naam ''Hittler'' (met twee t's) doet dit vermoeden, al is er nog veel discussie tussen academici omtrent dit omstreden onderwerp. Hoe dan ook, het Freikorps kwam München ontzetten en de communistische opstand werd in de kiem gesmoord. Opeens dook Hitler op als infiltrant van het leger. Het was in die hoedanigheid dat hij vanaf dat ogenblik bijeenkomsten van kleine politieke groepjes bijwoonde, die als paddenstoelen uit de grond schoten na de val van het Duitse Keizerrijk.', 647 => '', 648 => '==== Anton Drexler en de Deutsche Arbeiterpartei ====', 649 => 'In 1919 kreeg Hitler als infiltrant de opdracht een vergadering van zo'n kleine, mogelijk linkse partij, bij te wonen. Dit was de DAP, de Deutsche Arbeiterpartei, waarvan het woord "Arbeiter" al voldoende was hen in de ogen van het leger verdacht te maken. De toen nog piepkleine partij was opgericht door de spoorwegbeambte Anton Drexler en Karl Harrer. Zij vergaderden in een bedompt café, waar slechts circa honderd belangstellenden aanwezig waren. Tot Hitlers verrassing<sup>[bron?]</sup> bleek de partij nationalistisch, maar verder was het een armzalig zooitje. Het aantal leden bedroeg nog geen vijfhonderd, van wie misschien vijftig actief waren, en het batig kassaldo bedroeg ongeveer vijftig Papiermark. Net toen Hitler aanstalten maakte om weg te gaan, maakte een "professor" opmerkingen die Hitler razend maakten.<sup>[bron?]</sup> Hij nam het woord en sprak de vergadering heftig toe, tot de professor vertrok. Hierop liep Hitler tevreden weg. Anton Drexler rende achter hem aan en gaf hem wat pamfletten, met het verzoek (bestuurs)lid te worden. Na een nacht nadenken stemde Hitler toe en sloot zich bij de partij aan.', 650 => '', 651 => '==== Fondsenwerver en organisator ====', 652 => 'Bijeenkomst van de SA met onder andere Heinrich Himmler, Ernst Röhm en Hermann Göring', 653 => 'Hitler beweerde zelf altijd dat zijn lidmaatschapsnummer van de DAP ''7'' was. Dit zou bijdragen tot zijn mythevorming over "een armzalig groepje van zeven dat onder Hitlers hoede zou uitgroeien tot een machtige partij". Hij was echter niet het zevende lid, maar het zevende lid van het dagelijks bestuur. Zijn werkelijke lidmaatschapsnummer was 555. Op de afbeelding van Hitlers ledenkaart staat echter wel het lidmaatschapsnummer 7. Dit is echter het gevolg van het feit dat de partij pas in 1920 een fatsoenlijke administratie kreeg en de inmiddels binnen de partij machtige Hitler zichzelf een kaart met nummer 7 kon toebedelen. Hitler had nummer 555 maar was als 55e toegetreden. De administratie begon echter met nummer 501 om zo de partij groter te laten lijken.<sup>[bron?]</sup>', 654 => '', 655 => 'Binnen de DAP maakte Hitler zich in eerste instantie sterk voor de propaganda en fondsenwerving. Bij Hitlers aanmelding als partijlid had de DAP slechts 7,5 Mk in kas. Een van Hitlers maatregelen, in februari 1920, was de verandering van de partijnaam in NSDAP. Toen de NSDAP in december 1920 de ''Völkischer Beobachter'' kocht kon de partij al 120.000 Mk voor het extreem-rechtse weekblad op tafel leggen. In 1918 had het Thule-Gesellschaft van Rudolf von Sebottendorf, als vrijmetselaar ingewijd in de Oude en Primitieve Ritus Memphis-Misraïm, de krant ''Münchner Beobachter'' gekocht. In 1919 werd de naam van de krant veranderd. Het Thule Gesellschaft was de nieuwe naam voor de loge in München van de ''Germanenorden'' ''Walvater van de Heilige Graal'', opgericht door Hermann Pohl. De antisemitische hiëronymieten priester en journalist Bernhard Stempfle schreef voor de Münchner Beobachter in 1919, werd later lid van Hitlers ''inner circle'' en hielp hem bij het schrijven van ''Mein Kampf''.', 656 => '', 657 => 'Waarschijnlijk waren de meeste donaties in de eerste jaren na de oprichting van de partij afkomstig van het Thule-Gesellschaft, leden van Vrijkorpsen in de Weimarrepubliek en uit fondsen van verenigingen binnen de Reichswehr. In juni 1921 had Hitler zijn positie binnen de partij zo versterkt dat hij de macht van Anton Drexler kon overnemen. Samen met Ernst Röhm richtte Hitler de SA op, de knokploeg/ordedienst van de NSDAP.', 658 => '', 659 => '==== Begaafd redenaar ====', 660 => 'Rudolf Hess, Hitlers secretaris en plaatsvervanger', 661 => 'De partij groeide pijlsnel door Hitlers organisatorische, retorische en hypnotiserende gaven. Hitler liet propagandamateriaal drukken dat hij desnoods zelf verspreidde en binnen de kortste keren waren de zalen gevuld met meer dan 2000 man. Het succes zal Hitlers eigendunk ongetwijfeld hebben vergroot, maar stond in schril contrast met zijn onbeholpenheid in kleine kring. In 1921 werd hij partijleider.', 662 => '', 663 => 'Een bewaard gebleven brief van hem uit 1919 getuigt ervan dat toen al iets van een "verlosser"-idee in hem aanwezig was; hij beschouwde zichzelf als de enige die Duitsland naar een "wedergeboorte" kon leiden. In het openbaar profileerde hij zich aanvankelijk nog als "trommelaar" die de massa's bijeen zou roepen. Ook later zei hij meermalen dat hij geloofde "door het lot" te zijn voorbestemd voor zijn rol in de geschiedenis. In zijn laatste jaren versterkte die overtuiging zich alleen maar; het was Hitler of de chaos; hij vereenzelvigde Duitsland met zijn eigen levenslot. Hitler verklaarde vanaf 1919/1920 regelmatig dat genieën zoals hij hooguit eens per duizend of tweeduizend jaar geboren werden.', 664 => '', 665 => 'Rudolf Hess, bewonderaar van Hitler van het eerste uur, leek de toespraken van Hitler als een soort religieuze openbaringen te beleven. Hij zweepte aan het begin van een partijmanifestatie de NSDAP-leden in de zaal bijvoorbeeld op met de kreten:', 666 => '::: ''De partij is Hitler. Hitler is Duitsland, zoals Duitsland Hitler is. Hitler: SIEG HEIL!''', 667 => 'Als reactie op deze aankondiging van Rudolf Hess barstte in de zaal een compleet pandemonium los.', 668 => '', 669 => '==== Activist en agitator ====', 670 => 'Voorbeeld van een serie foto's die Hitler door Heinrich Hoffmann had laten maken. Hitler besteedde veel aandacht aan de indruk die hij tijdens toespraken op zijn toehoorders maakte.', 671 => 'Misschien wel de belangrijkste reden die Hitler aangaf voor zijn beslissing politiek actief te worden, was de linkse Novemberrevolutie van 1918, waarmee de adellijke regenten, inclusief de Duitse keizer Wilhelm II, van hun macht werden ontdaan. Voor veel Duitsers was de vernedering van de zogenaamde dolkstootlegende moeilijk te verteren en de democratische Weimarrepubliek van 1919 ondervond dan ook veel tegenstand. Bovendien had naar Hitlers overtuiging deze revolutie Duitsland definitief de nederlaag bezorgd. Hij zag het als zijn missie dat weer recht te zetten. De oorlog die hij in 1939 begon was voor hem een voortzetting van de Eerste Wereldoorlog, om Duitsland alsnog de overwinning te bezorgen op het bolsjewisme en het "internationale Jodendom".', 672 => '', 673 => 'In het Sudetische Trautenau bestond sinds 1904 al een nationaalsocialistische partij, die eerst evenals Hitlers partij de Deutsche Arbeiterpartei heette en na de Eerste Wereldoorlog haar naam veranderde in de Duitse Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de DNSAP. Ook de partij van Hitler veranderde van naam en werd in 1920 de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). Contacten tussen de twee partijen mondden uit in een samengaan begin jaren twintig. Maar de NSDAP bleek in 1923 superieur en in 1926 werden ze samengevoegd tot één partij: de NSDAP, met een Oostenrijkse en een Duitse tak. Hitler werd de enige leider van beide afdelingen.', 674 => '', 675 => 'Ondanks de vele strubbelingen binnen de partij lukte het Hitler de macht te behouden. Door onder meer agressieve publiciteit en Hitlers sprekerstalent, groeide het aantal toehoorders spoedig tot enkele duizenden per avond. In plaats van cafés werden nu grote bierhallen afgehuurd voor de samenkomsten en spreekbeurten. Tijdens of na de bijeenkomsten braken regelmatig vechtpartijen uit tussen NSDAP-leden en de SA aan de ene kant en tegenstanders van de NSDAP aan de andere kant. Hitler heeft voor de mishandeling van een tegenstander van de NSDAP tijdens zulke ongeregeldheden in de zomer van 1922 een maand vastgezeten. Hierbij moet vermeld worden dat de NSDAP in 1923 nog niet in het parlement was vertegenwoordigd. De NSDAP verwierf voor het eerst zetels in het parlement na de Duitse Rijksdagverkiezingen van mei 1924; samen met de Nationaal-Socialistische Vrijheidsbeweging, waarmee de NSDAP één partij vormde, werd 6,6% van de zetels behaald.', 676 => '', 677 => '==== Crisis, hyperinflatie en de Bierkellerputsch ====', 678 => 'Bankbiljet van 5000 miljard Mark uitgegeven op 1 november 1923', 679 => 'Hitler, generaal Erich Ludendorff, SA-leider Ernst Röhm en anderen München, 1924, na het proces voor de Bierkellerputsch', 680 => '', 681 => 'Door de hoge herstelbetalingen die Duitsland volgens het Verdrag van Versailles vanaf 1919 aan de geallieerden moest doen, raakte de Duitse economie steeds verder in het slop. Omdat de Duitse overheid steeds meer geld moest bijdrukken om zijn ambtenaren te kunnen betalen liep de inflatie steeds sneller op tot de hyperinflatie in 1922 en 1923. Frankrijk liet in 1923 beslag leggen op de kolenproductie van de mijnen in het Ruhrgebied omdat Duitsland niet langer aan zijn financiële verplichtingen kon voldoen. Op 11 januari 1923 trokken Franse en Belgische troepen het Ruhrgebied binnen om beslag te leggen op de Duitse kolenvoorraden. De Duitse mijnwerkers gingen in staking maar de Franse militairen braken de staking en traden hard tegen de protesten en het verzet van Duitse burgers op.', 682 => '', 683 => 'De Duitsers moesten meer geld bijdrukken, onder andere om de stakende mijnwerkers te kunnen betalen, waardoor de inflatie in 1923 nog sterker steeg. Tot 1922 leed de Duitse bevolking vooral onder de armoede maar door het gebrek aan steenkool dreigde in de herfst van 1923 de winterse kou waardoor de spanningen verder opliepen. Bovendien was Duitsland na de Eerste Wereldoorlog overspoeld door een vluchtelingenstroom die na de Russische Revolutie en de Russische Burgeroorlog vanuit Oost-Europa op gang gekomen was. Onder de bevolkingsgroepen die voor de pogroms en de Rode Terreur van Lenin uit Rusland waren gevlucht bevonden zich veel chassidische joden die in het straatbeeld van de Duitse steden erg opvielen.', 684 => '', 685 => 'De partijaanhang groeide door de crisis en daarmee de hoop op verandering. Op 9 november 1923 werd op aandringen van Hitler een poging gedaan de macht in Beieren te grijpen en daarna de Weimarrepubliek omver te werpen. Deze ''Bierkellerputsch'', zoals hij genoemd wordt, begon in de Bürgerbräukeller, een bierhal in München. Daar stelde Hitler, zwaaiend met een pistool, de "nieuwe regering" aan de enthousiaste toehoorders voor, terwijl gewapende groepen mannen strategische gebouwen en instellingen in de stad trachtten te veroveren. Ook Ernst Röhm nam deel aan deze ''putsch'', die mislukte en waarbij veertien coupplegers en vier politiemensen omkwamen.', 686 => '', 687 => '=== Na de Bierkellerputsch ===', 688 => 'Hitler probeerde vlak voordat hij werd gearresteerd zelfmoord te plegen, maar dit werd verhinderd door de vrouw van Ernst Hanfstaengl, bij wie hij onderdak had gekregen. Ondanks de slachtoffers die door Hitlers mislukte 'putsch' gevallen waren, werd hij coulant behandeld door de rechtbank. De conservatieve rechters, en in het bijzonder voorzitter Georg Neithardt, sympathiseerden met zijn denkbeelden en gaven hem een geweldig platform. Dat er vraagtekens bij de neutraliteit van de toenmalige Beierse rechtbank gezet kunnen worden blijkt uit de bestraffing van linkse verdachten: communistische relschoppers werden meestal veel zwaarder gestraft. Hitler werd veroordeeld tot vijf jaar gevangenschap. Van de vijf jaar zat hij slechts 264 dagen uit in de gevangenis van Landsberg, onder tamelijk comfortabele omstandigheden. Op 20 december 1924, ruim een halve week voor kerst, werd hij alweer vrijgelaten.', 689 => '', 690 => '==== ''Mein Kampf'' ====', 691 => 'Eerste uitgave van ''Mein Kampf''', 692 => 'Hitler en zijn medegevangenen konden in de gevangenis in Landsberg vrijwel onbeperkt bezoek ontvangen. Hitler en Rudolf Hess kregen regelmatig bezoek van vrienden en bekenden, onder andere van dr. Karl Haushofer en Winifred Wagner, de schoondochter van Richard Wagner. Zijn gevangenschap benutte Hitler voor het schrijven van ''Mein Kampf'' (Mijn strijd). In dit autobiografische boek beschreef hij zijn afkomst en jeugd, zijn tijd in Linz, Wenen en München, de vorming van zijn denken, zijn ideeën en zijn toekomstplannen. Hitler verheerlijkt in het boek het Duitse volk almede diens 'bloed' en 'bodem', waarbij hij historische gebeurtenissen, zoals het verlies van de Centrale mogendheden in de Eerste Wereldoorlog, in dienst stelt van een op zijn antisemitisme gebaseerde ideologie. De gedeelten in ''Mein Kampf'' over ''Lebensraum'' en geopolitiek zijn door Rudolf Hess geschreven die Hitlers secretaris en een van zijn medegevangenen was.', 693 => '', 694 => 'De gevangenen in Landsberg konden boeken uit de bibliotheek laten bezorgen en kranten en tijdschriften lezen. Hitler las in plaats van kranten en boeken uit populaire reeksen, zoals hij tijdens zijn verblijf in Wenen las, vooral boeken over krijgswetenschap en filosofie. Hitlers belangstelling ging vooral uit naar teksten en passages die hij aan Hess kon dicteren om in ''Mein Kampf'' opgenomen te worden. Hij zocht vooral naar racistische en antisemitische teksten en naar theorieën over de superioriteit van het "Germaanse ras".', 695 => '', 696 => 'Al enkele maanden na zijn vrijlating eind december 1924 werd Hitlers spreekverbod en het verbod op de partij in München opgeheven. Waar het verbod op de partij nog wel bestond, en dat gold in het begin voor vrijwel heel Duitsland, werd door middel van gewelddadige provocaties geprobeerd "het nieuws te halen". Dat lukte vaak. Desondanks werd het verbod in de ene na de andere deelstaat opgeheven. In de media werd steeds meer macht veroverd.', 697 => '', 698 => '===== Bestseller en inkomstenbron =====', 699 => 'Het luxeappartementencomplex op Prinzregentenplatz 16 in München waar Hitler vanaf 1929 woonde', 700 => 'Het eerste deel van ''Mein Kampf'' werd in 1925 uitgegeven. De verkoop hiervan liep zo goed dat in 1926 de uitgave van een tweede deel volgde. Dankzij de verkoop van ''Mein Kampf'' kon Hitler kort na zijn vrijlating van een goed inkomen genieten. In de periode 1925-1933 heeft de verkoop van het boek Hitler ongeveer 1,2 miljoen RM opgeleverd, dat is omgerekend naar de maatstaf van 2015, ongeveer € 1,4 miljoen of een inkomen van rond de € 200 000,- per jaar.', 701 => '', 702 => 'Het verkoopsucces van de eerste uitgave van ''Mein Kampf'' was vooral te danken aan Hitlers veroordeling voor de deelname aan de ''Bierkellerputsch'', waardoor hij in extreemrechtse kringen als een martelaar gezien werd. Na zijn vrijlating kon hij dankzij de inkomsten uit de verkoop van ''Mein Kampf'' een rustiger leven leiden en in bredere kring aanhang verwerven. Door aanhangers van het nationaalsocialisme in heel Duitsland werd ''Mein Kampf'' steeds meer gezien als "het evangelie" en Hitler zelf werd na zijn vrijlating uit de gevangenis door zijn bewonderaars gezien als "de verlosser" die Duitsland van de dreigende ondergang zou redden. Een van Hitlers bewonderaars was Martin Bormann, die begin 1927 lid van de NSDAP werd en door Hitler in 1928 als fondsenwerver voor de NSDAP werd aangesteld. Bormann was een handige en loyale ambtenaar die zorgde dat alle belangrijke financiële, juridische en administratieve zaken voor Hitler en de NSDAP werden geregeld.', 703 => '', 704 => 'Hitler woonde vanaf 1920, na zijn ontslag uit militaire dienst, op een kleine kamer in de Thierschstrasse 41 in München. Na zijn vrijlating uit de gevangenis in Landsberg huurde hij een tweede kamer die hij als kantoor gebruikte. In 1929 verhuisde hij naar een luxueus 9-kamerappartement aan de Prinzregentenplatz 16 in München. Naast zijn luxeappartement in München huurde Hitler in 1928 het chalet Haus Wachenfeld, het vakantiehuis van NSDAP-lid de weduwe Wachenfeld, op de nabijgelegen Obersalzberg, voor een vriendenprijsje van 100 RM per maand. Na een paar maanden kocht hij het chalet als tweede huis.', 705 => '', 706 => '==== Maria Reiter, Geli Raubal en Eva Braun ====', 707 => 'Hitler met zijn Duitse herder Blondi naast Eva Braun met Negus of Stasi, een van haar twee Schotse terriërs, op het terras van de Berghof', 708 => 'Voor de huishouding in Haus Wachenfeld in Berchtesgaden vroeg Hitler in 1928 zijn zes jaar oudere halfzus Angela Hammitzsch. Toen Hitler regelmatig in Berchtesgaden verbleef had hij een verhouding met de 21 jaar jongere, 16-jarige Maria Reiter of ''Mimi'' voor intimi. Hitler noemde haar niet alleen ''Mimi'' maar verzon een hele reeks koosnaampjes zoals ''Mimilein'', ''Mizzi'' en ''Mizzerl'' voor zijn vriendin. Nadat Hitler zijn luxe-appartementencomplex in München had betrokken nam hij in 1931 zijn negentien jaar jongere halfnicht Geli Raubal, de dochter van zijn halfzus Angela, als huishoudster in dienst. Na verloop van tijd circuleerden er geruchten dat Hitler een heimelijke verhouding met zijn 23-jarige halfnicht had. Zij zou een vriendin verteld hebben dat haar ''onkel Alf'' "een monster" was en dat niemand zich kon voorstellen "wat hij van mij eist". Volgens anderen zou Geli een verhouding met een andere man in Linz hebben en was ze van plan om naar Wenen te verhuizen. Op 19 september 1931 wordt Geli Raubal dood in Hitlers appartement aangetroffen. Of zij werd vermoord of zelfmoord gepleegd heeft is nooit duidelijk geworden. Hitler raakt door alle commotie in een crisis en dreigt "zijn strijd" op te geven door zelfmoord te plegen.', 709 => '', 710 => 'Omdat de NSDAP in 1931 flink in de lift zat was de partijleiding er alles aan gelegen om Hitler door deze crisis heen te slepen. Kort na deze affaire maakte Hitler kennis met Eva Braun, een secretaresse van Hitlers fotograaf Heinrich Hoffmann, die op Geli Raubal leek en tot 29 april 1945 zijn maîtresse zou blijven. Hitler hield meer van trouwe, gehoorzame viervoeters dan van zelfstandige vrouwen of baldadige kinderen. Hij heeft altijd verkondigd dat hij "een vrijgezel" was gebleven omdat hij "met Duitsland getrouwd" was.', 711 => '', 712 => '==== Verkiezingen ====', 713 => 'Na zijn vrijlating was voor Hitler, als leider van de Nationaalsocialistische Arbeiderspartij, de weg vrij voor deelname aan de verkiezingsstrijd. Aanvankelijk ging dit niet van een leien dakje. De partij wist bij de eerste landelijke verkiezingen waar ze aan mee deed weliswaar rond de dertig zetels in de Rijksdag te bemachtigen, maar dit werden er bij elke volgende verkiezing minder. Ook bleef de groei van het ledental beneden verwachting. Dit was te wijten aan het Amerikaanse geld dat, dankzij het Dawesplan, Duitsland weer binnenstroomde en de economische hoogconjunctuur van de ''roaring twenties''. De Fransen vertrokken uit het Ruhrgebied, de nieuwe Rentenmark bleek waardevast en de Duitse economie groeide weer. Berlijn werd een internationaal centrum van cultuur met talrijke kunstenaars, artiesten, filmmakers en modekoningen en een bruisend uitgaanscentrum. Langzaam sijpelde wat welvaart door naar de middenklasse, men keerde zich af van extremistische partijen zoals de NSDAP en stemde weer op de traditionele partijen zoals de SPD, DVP en Zentrum. In 1928 kwam de partij met 12 zetels in het parlement: een dieptepunt. In 1929 kreeg Hitler weer kansen voor zijn partij.', 714 => '', 715 => 'Op 25 februari 1932 werd Hitler door een aanstelling als Regierungsrat in de Vrijstaat Brunswijk genaturaliseerd tot Duitser, juist op tijd om zich kandidaat te kunnen stellen voor de presidentsverkiezingen van 13 maart. Hij werd pas lid van de Rijksdag in 1933, toen hij al rijkskanselier was.', 716 => '{| class="wikitable"', 717 => '!Partij', 718 => '!Datum verkiezingen', 719 => '!% van de stemmen', 720 => '!Zetels', 721 => '!Opmerking', 722 => '|-', 723 => '| rowspan="2" |Nationaal-Socialistische Vrijheidspartij', 724 => '|4 mei 1924', 725 => '|6,6', 726 => '|32 (+32)', 727 => '|-', 728 => '|7 december 1924', 729 => '|3', 730 => '|14 (−18)', 731 => '|-', 732 => '| rowspan="5" |Nationaal-Socialistische Duitse Arbeiderspartij', 733 => '|20 mei 1928', 734 => '|2,6%', 735 => '|12 (−2)', 736 => '|-', 737 => '|14 september 1930', 738 => '|18,25', 739 => '|107 (+95)', 740 => '|-', 741 => '|31 juli 1932', 742 => '|37,27', 743 => '|230 (+123)', 744 => '|-', 745 => '|6 november 1932', 746 => '|33,09', 747 => '|196 (−34)', 748 => '|-', 749 => '|5 maart 1933', 750 => '|43,91', 751 => '|288 (+92)', 752 => '|Beïnvloed door intimidatie en repressie van de nazi's', 753 => '|}' ]
Regels verwijderd in bijdrage (removed_lines)
[]
Of de wijziging wel of niet is gemaakt via een Tor-exitnode (tor_exit_node)
false
UNIX-tijdstempel van wijziging (timestamp)
1676551586
Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/Speciaal:Filterlogboek/77753"