Individuele wijzigingen onderzoeken

'@@ -1,25 +1,4 @@ [[Bestand:Electron shell 010 Neon - no label.svg|miniatuur|Neon heeft, net als alle edelgassen, een volledige buitenschil. Edelgassen hebben acht [[elektronen]] in hun buitenste schil, behalve in het geval van [[helium]], dat er twee heeft.]] -De '''edelgassen''' (historisch ook de '''inerte gassen'''; soms '''aerogenen genoemd''') vormen een klasse van [[Chemisch element|chemische elementen]] in het [[Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]] met vergelijkbare eigenschappen; bij kamertemperatuur en standaarddruk zijn het allemaal geurloze, kleurloze, één- [[Atoom|atomige]] [[gas]]sen met een zeer lage chemische reactiviteit, dat wil zeggen dat ze niet makkelijk met andere elementen reageren. Dit heeft ook te maken met de elektronen-schil in de [[atomen]] van de gassen die geen "overvloedige" [[elektronen]] heeft. Alle edelgassen behalve helium hebben in de buitenste schil altijd acht elektronen, wat voor de stabiliteit zorgt. - -De zes natuurlijk voorkomende edelgassen zijn [[helium]] (He), [[neon]] (Ne), [[argon]] (Ar), [[Krypton (element)|krypton]] (Kr), [[xenon]] (Xe) en het radioactieve [[Radon (element)|radon]] (Rn). Hoewel [[Zuurstof (element)|zuurstof]] heel belangrijk is voor mens en dier, is het géén edelgas. - -[[Oganesson]] (Og) is een kunstmatig gemaakt zeer radioactief element, waarvan op verschillende manieren wordt voorspeld dat het mogelijk een edelgas is. In oktober 2006 creëerden wetenschappers van het ''Joint Institute for Nuclear Research'' en het ''Lawrence Livermore National Laboratory'' met succes ''synthetisch'' oganesson, het zevende element in groep 18, door [[californium]] te bombarderen met [[calcium]] in een cyclotron of deeltjesversneller. - -== Gebruik == -[[Bestand:Xenon short-arc bulb.jpg|miniatuur|Gasbooglamp]] -Edelgassen hebben verschillende belangrijke toepassingen in industrieën zoals verlichting, lassen en ruimteverkenning. Een [[helium]]-[[Zuurstof (element)|zuurstof]] ademgas wordt vaak gebruikt door diepzeeduikers op een diepte van zeewater van meer dan 55 m. - -Nadat de risico's van de brandbaarheid van [[Waterstof (element)|waterstof]] duidelijk werd bij de ramp Hindenburg, werd het vervangen door [[helium]] in [[zeppelin]]s en [[ballon]]nen. - -== Geschiedenis == -De term ''Edelgas'' komt uit het Duits, en is voor het eerst gebruikt in 1898 door [[Hugo Erdmann]] vanwege hun extreem lage niveau van reactiviteit. De naam is vergelijkbaar met de term "edelmetalen", die ook een lage reactiviteit hebben. - -[[Pierre Janssen]] en [[Joseph Norman Lockyer]] hadden op 18 augustus 1868 een nieuw element ontdekt terwijl ze naar de ''chromosfeer'' (zeg maar het oppervlak van de zon onder de stralenkrans) van de [[zon]] keken, en noemden het [[helium]] naar het Griekse woord voor de zon, ἥλιος (''hḗlios''). Chemisch onderzoek was destijds niet mogelijk, maar later bleek helium een ​​edelgas te zijn. Vóór hen, in 1784, had de Engelse scheikundige en natuurkundige [[Henry Cavendish]] ontdekt dat [[Lucht (zuurstof)|lucht]] een klein deel van een stof bevat die minder reactief is dan [[Stikstof (element)|stikstof]] (ook géén edelgas). Een eeuw later, in 1895, kwam [[Lord Rayleigh]] erachter dat monsters van stikstof uit de lucht een andere dichtheid hadden dan stikstof als gevolg van chemische reacties. Samen met de Schotse wetenschapper [[William Ramsay]] van ''University College'', [[Londen (Verenigd Koninkrijk)|Londen]] , bedacht Lord Rayleigh dat de stikstof die uit de lucht werd gehaald, werd gemengd met een ander gas, wat leidde tot een proef dat met succes een nieuw element, [[argon]], vrij maakte van het Griekse woord ἀργός (''argós'' , "inactief" of "lui").  Met deze ontdekking snapten ze dat er een hele klasse gassen ontbrak in het periodiek systeem. - -Ramsay zette zijn zoektocht naar deze gassen voort met behulp met de methode die gefractioneerde destillatie heet (na sterke afkoeling), waarbij het mogelijk werd om vloeibaar gemaakte lucht in verschillende elementen te scheiden. In 1898 ontdekte hij de elementen krypton, neon en xenon, en noemde ze respectievelijk naar de Griekse woorden κρυπτός ( ''kryptós'' , "verborgen"), νέος ( ''néos'' , "nieuw") en ξένος ( ''ksénos'' , "vreemdeling"). Radon werd het eerst ontdekt in 1898 door [[Friedrich Ernst Dorn]], en is genoemd ''radium uitstraling'', maar werd pas in 1904 als een edelgas gezien, toen bleek dat de kenmerken ervan vergelijkbaar waren met die van andere edelgassen. - -== Plaats in het periodiek systeem == -De edelgassen staan in de meest rechter kolom (donkergroen) {{Periodiek Systeem}} [[Categorie:Scheikunde]] [[Categorie:Gas]] '