Individuele wijzigingen onderzoeken

'@@ -3,10 +3,13 @@ ==Geuren== -Geuren zijn superkleine deeltjes die met de lucht meezweven. Er zijn vele duizenden verschillende soorten geuren die mensen kunnen herkennen. Die geur brengt dan een bepaalde [[ervaring]] of [[gedachte]] teweeg. Zo wordt de geur van [[rozen]] of van [[zeep]] meestal als lekker ervaren, en een [[varkensstal]] of [[uitlaatgas]]sen meestal als vies. In de [[natuur]] wordt ook gebruik gemaakt van geuren, zoals ook sommige [[plant]]en doen om [[insect]]en te lokken, die bijvoorbeeld de [[bloem (plant)|bloemen]] [[bevruchting|bevruchten]] of bij vleesetende planten [[voedsel|opgegeten]] worden. Ongetwijfeld de bekendste bij de [[dier]]en is het [[stinkdier]], die zijn stank gebruikt om andere dieren af te schrikken of weg te jagen. Dieren gebruiken ook geuren als [[lokstof]]fen om dus andere soortgenoten (meestal een mannetje en een vrouwtje) te lokken. +Geuren zijn superkleine deeltjes die met de lucht meezweven. Er zijn vele duizenden verschillende soorten geuren die mensen kunnen herkennen. Die geur brengt dan een bepaalde [[ervaring]] of [[gedachte]] teweeg. Zo wordt de geur van [[rozen]] of van [[zeep]] meestal als lekker ervaren, en een [[varkensstal]] of [[uitlaatgas]]sen meestal als vies. In de [[natuur]] wordt ook gebruik gemaakt van geuren, zoals ook sommige [[plant]]en doen om [[insect]]en te lokken, die bijvoorbeeld de [[bloem (plant)|bloemen]] [[bevruchting|bevruchten]] of bij vleesetende planten [[voedsel|opgegeten]] worden. Ongetwijfeld de bekendste bij de [[dier]]en is het [[stinkdier]], die zijn stank gebruikt om andere dieren af te schrikken of weg te jagen. Dieren gebruiken ook geuren als [[lokstof]]fen om dus andere soortgenoten (meestal een mannetje en een vrouwtje) te lokken. Ook gebruiken veel dieren geuren om elkaar te herkennen en om te ruiken hoe het met de ander gaat. Dit is bijvoorbeeld waarom je honden altijd aan elkaars kont ziet ruiken. Hier is de geur van de ander namelijk heel duidelijk te ruiken (en het is ook interessant natuurlijk om te onderzoeken wat de andere hond allemaal eet). -Sommige geuren veroorzaken bij mensen een soort waarschuwingssysteem, zoals bepaalde (zure, rotte) geuren bij [[voedsel]] (eten), of bij geuren van [[brand]] of schroeien. De geur veroorzaakt een gedachte dat weer bepaald of iets wel of niet gedaan moet worden. Mensen herkennen wel heel veel verschillende geuren, maar het reukzin van de mensen is lang niet zo sterk (krachtig) als van menig dier, zoals ook die van de [[hond]]. Ook bijvoorbeeld een [[ijsbeer]] ruikt zijn prooi (ander dier) dwars door dikke lagen [[sneeuw]] heen. +Sommige geuren veroorzaken bij mensen een soort waarschuwingssysteem, zoals bepaalde (zure, rotte) geuren bij [[voedsel]] (eten), of bij geuren van [[brand]] of schroeien. De geur veroorzaakt een gedachte die weer bepaalt of iets wel of niet gedaan moet worden. Mensen herkennen wel heel veel verschillende geuren, maar het reukzin van de mensen is lang niet zo sterk (krachtig) als van menig dier, zoals ook die van de [[hond]]. Ook bijvoorbeeld een [[ijsbeer]] ruikt zijn prooi (ander dier) dwars door dikke lagen [[sneeuw]] heen. ==De neus== -De neus is een reukorgaan waarin een neusslijmvlies zit. Dit slijmvlies heeft allemaal [[zintuig|zintuigcellen]] waarmee geuren opgemerkt kunnen worden, wat direct een reactie veroorzaakt in de [[hersenen]]. Doordat mensen [[ademen]] door de neus, komt er telkens nieuwe lucht in de neus. +[[Bestand:Head olfactory nerve.jpg|miniatuur|228x228px|De gele zenuwen horen bij het reukorgaan. Je kunt zien dat als er lucht door de neusholte stroomt deze altijd langs het reukorgaan komt. Zo kunnen we ruiken.]] +Bovenin de neusholte zit ons reukorgaan, het neusslijmvlies. Dit slijmvlies heeft allemaal [[zintuig|zintuigcellen]] waarmee geuren opgemerkt kunnen worden, wat direct een reactie veroorzaakt in de [[hersenen]]. Doordat mensen [[ademen]] door de neus, komt er telkens nieuwe lucht in de neus. Voor de lucht met geuren via de neus richting de longen gaat komt het eerst langs het reukorgaan (zie het plaatje rechts). Zo merken we geuren snel op. +[[Bestand:Anatomy and physiology of animals Section through head of a dog.jpg|links|miniatuur|200x200px|Een doorsnede van de kop van een hond. Je kunt hier goed het bot (gestippeld in dit plaatje) zien waar de geurdeeltjes achter blijven zitten als een hond uitademt. ]] +Onze neusholte is een grote open holte, hierdoor kan de lucht goed doorstromen naar de longen en blijft er niks hangen in de neus. Dit zorgt er wel voor dat we in vergelijking met honden minder goed kunnen ruiken. Een van de redenen dat honden zo goed kunnen ruiken is namelijk dat hun neusholte anders gebouwd is dan die van ons (zie het plaatje links). Bij een hond zijn de botten zo gegroeid dat er elke keer als hij inademt via zijn neus een deel van de geurstoffen blijft hangen bij zijn reukorgaan. Als hij uitademt worden deze geurstoffen niet allemaal weer uitgeademd, omdat ze beschut zijn door het bot. Hierdoor kunnen honden wel 7 keer snuffelen en telkens meer geurstoffen in hun neus krijgen. Na deze 7 keer is de geur veel sterker geworden natuurlijk, honden kunnen dus veel minder sterke geuren dan mensen ruiken. == Geur en smaak == '