Na dit, dus door dit
Na dit, dus door dit of hierna, dus hierdoor (Latijn: Post hoc ergo propter hoc) is een drogreden (een fout argument). Het argument gaat ervanuit dat iets het geval is, omdat het na een andere gebeurtenis gebeurde. Hoewel dat inderdaad het geval kan zijn, hoeft dat niet altijd zo te zijn. Je kunt namelijk ook te maken hebben met toeval en/of een derde variabele.
Een voorbeeld is "De zon komt altijd op nadat de haan gekraaid heeft. Het kraaien van de haan zorgt dus voor het opkomen van de zon." Je hebt twee gebeurtenissen: gebeurtenis A is het kraaien van de haan en gebeurtenis B is het opkomen van de zon. Gebeurtenis B komt na gebeurtenis A. Hierdoor wordt het logische verband gelegd dat gebeurtenis B door gebeurtenis A veroorzaakt wordt. Toch is dat niet het geval. Als de haan niet zou kraaien, zal de zon ook opkomen. Gebeurtenis A heeft dus geen invloed op gebeurtenis B.
Bij deze drogreden wordt uitgegaan van een oorzaak en een gevolg. In werkelijkheid is er niet zo'n relatie.
Andere voorbeelden
Hoewel de volgende zin juist kan zijn, is de argumentatie fout. De stelling is dus niet goed onderbouwd:
- De patiënt genas enkele dagen nadat hij het geneesmiddel kreeg. Hij is dus genezen door het geneesmiddel.
In deze zin kreeg de patiënt eerst het geneesmiddel en vervolgens werd hij beter. De genezing is dus het gevolg van het geneesmiddel. Hoewel dat logisch lijkt, onderbouwt het argument de stelling niet. Om daadwerkelijk aan te tonen dat het geneesmiddel de patiënt heeft genezen is meer bewijs nodig. Resultaten van testen vóór en na het toedienen van het geneesmiddel kunnen bijvoorbeeld laten zien dat de stelling klopt.
In de volgende zin wordt een onjuist verband getrokken tussen twee gebeurtenissen:
- Sinds dat zij hier woont, heeft het alleen maar geregend. De regen is dus haar schuld.
In deze zin is de verhuizing van de persoon de oorzaak van het regenen (het gevolg). Op het moment dat de persoon hierheen verhuisde, stopte het maar niet met regenen. De gevolgtrekking is onjuist. De verhuizing heeft immers geen invloed op het weer. Het draait hier dus om toeval. Er lijkt een verband te zijn, maar het verband bestaat niet.