Kamp Amersfoort
Kamp Amersfoort werd in 1939 gebouwd, bedoeld voor de Nederlandse militairen.
Opzet
Omdat Nederland een neutraal land was tijdens de tweede wereldoorlog kwamen er steeds meer Joodse vluchtelingen uit Duitsland naar Nederland toe. Op 10 mei 1940 viel Duitsland Nederland aan, zij namen het kamp over voor hun eigen soldaten. Ze gingen het later ook gebruiken voor de Nederlandse gevangenen. Op 18 augustus 1941 kwamen de eerste gevangenen. Kamp Amersfoort ligt in het bos ten zuidwesten van Amersfoort, tussen de snelweg A28 en de Leusderheide. Kamp Amersfoort heette tijdens de tweede wereldoorlog officieel: Polizeliches Durchgangslager Amersfoort, afgekort PDA.
Het was/is een Duitse naam. Duchgangslager betekent doorgangskamp/strafkamp. Daar kwamen de gevangenen aan om later naar een ander kamp gebracht te worden. Ze gingen dan vaak naar kampen in Duitsland en Polen waar velen stierven van vermoeidheid of werden doodgeschoten. Er hebben ongeveer 40.000 mensen gevangen gezeten in kamp Amersfoort. Sommigen wisten toch te ontsnappen. Er zijn ongeveer 900 mensen overleden in kamp Amersfoort. De meeste gevangenen waren mannen. Een paar honderd vrouwen en ongeveer 200 kinderen zaten vast in kamp Amersfoort. Een groot deel van het kamp is na de oorlog gesloopt, want de mensen wilden zich zo weinig mogelijk herinneren van de nare gebeurtenissen in de oorlog.
Later was er meer aandacht voor en werd het stuk dat overgebleven was opengesteld voor publiek, zodat iedereen kan leren dat er nooit meer zou iets ergs mag gebeuren. Nationaal Monument kamp Amersfoort is bijna de hele week open voor bezoekers. De entree is gratis.
Het leven in het kamp
Het leven daar was erg zwaar, want om half zeven 's ochtends luidde de appèlklok. Dan moesten de gevangenen op appèl staan. Dat betekent zo stil en snel mogelijk in een nette rij staan. Daar moesten ze luisteren naar de opdrachten van de bewakers. Wanneer ze deze opdrachten niet goed uitvoerden, dan werden ze geslagen. Voordat ze een nette rij gingen maken moesten de gevangenen snel opstaan, hun bed netjes maken en daarna moesten zich snel wassen en aankleden. Als het er was had je erg vieze, waterige koffie. En als je geluk had kreeg je nog wat oud brood van de vorige dag.
Iets voor acht uur ging de tweede bel van het appèl en daarna moesten ze weer aan het werk. Twee aan twee liepen ze naar hun werkplek. Om twaalf uur was er even pauze, dan kregen ze wat te eten. Na het eten was er weer een appèl en daarna moesten ze weer aan het werk. Om zes uur 's avonds was er weer een appèl dat vaak werd verandert in een strafappèl. Bij dat appèl werden alle gevangenen geteld om te kijken of er niemand ontsnapt was. Dat duurde erg lang. Soms stonden ze er om acht uur nog. Vaak moesten er gevangenen voor urenlang straf in de 'rozentuin staan'. Dit was een smalle strook grond met een hek van prikkeldraad eromheen waar ze alleen maar mochten staan.
Helden en helpers
Op 19 april 1945 droegen de bewakers officieel het kamp over aan het Rode Kruis. De bewakers deden dat, omdat Duitsland de oorlog aan het verliezen was en de bevrijders eraan kwamen. De volgende dag gingen de bewakers weg. De gevangen waren toen wel vrij, maar ze mochten het kamp nog niet verlaten want buiten was er nog veel oorlog. Pas op 7 mei toen de Canadese soldaten het kamp binnen reden waren ze echt vrij.
Loes van Overeem werkte bij het Rode Kruis en zij vond het heel erg wat de gevangenen allemaal meemaakten. Ze ging naar de commandant en vertelde dat het Rode Kruis de gevangenen wilde helpen in het kamp. De commandant lachte en zei: ‘Dan moet u hier maar komen wonen.’ En dat deed ze. Ze zocht een plekje tussen de gevangenen en hield alles streng in de gaten. Ze bleef tot het kamp bevrijd werd. Omdat zij in het kamp woonde en alles goed in de gaten hield, werd het leven voor de gevangenen een stuk beter. De gevangenen kregen elke week een voedselpakket en zieken konden voortaan naar een dokter. De mensen waren daarom zo blij met haar, dat de straat waaraan het kamp lag na de oorlog naar haar vernoemd werd.