Brontekst bekijken van Célestin Freinet

{{Sjabloon:Infobox wetenschapper
|afbeelding= Freinet-verdun.jpg
|ander formaat=
|onderschrift= Celestin Freinet
|volledige naam= Célestin Baptistin Freinet
|bijnaam=
|pseudoniem=
|geboren= 15 oktober 1896
|geboorteplaats= Gars
|land= {{FR}}
|overleden= 8 oktober 1966
|overleden te= Vence {{FR}}
|gehuwd= Elise Freinet - Lagier-Bruno
|vakgebied= Vakbondsman , verzetsstrijder , esperantist , pedagoog
|actief=
|bekend= Freinet scholen
|Portaal2=Onderwijs
}}
'''Célestin Baptistin Freinet''' is een Franse [[pedagoog]], geboren op 15 oktober 1896 in Gars in de Alpes-Maritimes (omgeving [[Nice]]) en stierf op 8 oktober 1966 in Vence in de Alpes-Maritimes, [[Frankrijk]].

Hij ontwikkelde met de hulp van zijn vrouw Élise Freinet in het plaatsje Bar-sur-Loup, daarna vooral in Vence, een hele reeks onderwijstechnieken. Dit deden ze samen met een netwerk van leerkrachten. Freinet ontwikkelt een pedagogie gebaseerd op de vrije meningsuiting van kinderen: vrije teksten schrijven, vrij tekenen, correspondentie (briefwisselingen) tussen de scholen, drukwerk en schoolkrant, enquêtes, samenwerkingsbijeenkomst, enz. Hierbij speelt de belevingswereld van het kind een belangrijke rol. Ook naar het idee van de Hamburgse leraar Heinrich Siemss laten ze de kinderen wandelingen in de omgeving van de school maken en daar verslagen van schrijven en drukken.

Als politiek activist en lid van vakbonden, vindt hij dat onderwijs een middel is om tot vooruitgang te komen en politieke en maatschappelijk bewust te worden.

Zijn naam is verbonden aan de Freinet-pedagogiek die vandaag nog steeds bestaat, met name via de moderne schoolbeweging. Sommige van zijn ideeën zie je in ander onderwijs ook nog terug. Overigens heeft Freinet niet alles zelf bedacht (hij was geen autodidact), maar paste ideeën van anderen als Barthélemy Profit (1867 - 1946) en de Amerikaanse pedagoog [[John Dewey]] (1859 - 1952) op een praktische manier toe. Freinet nam ook de groepspedagogiek van Roger Cousinet (1881 - 1973) over.

==Levensloop==
Freinet werd geboren in 1896 in het kleine dorpje Gars, in de Alpes-Maritimes. Hij is het voorlaatste kind van een gezin dat zes kinderen zal tellen. Alleen zijn oudere broer en zus zullen volwassen worden. Zijn vader Joseph, Delphin Freinet, is boer (overleden in 1939), zijn moeder Marie Victoire Torcat (overleden in 1929) zorgde voor de dorpskruidenierswinkel. Als kind zorgde hij soms voor de kuddes.

Na de lagere school (tegenwoordig basisonderwijs), werd hij in 1909 toegelaten tot de bovenbouw van de lagere school (in internaat) in Grasse. Hij behaalde zijn diploma en ging naar de school voor leraren in [[Nice]], waar hij van 1912 tot 1914 naar toe ging. Op 26 oktober 1914, krijgt hij een invalbaan als leraar in Saint-Cézaire ter vervanging van de leraar die is opgeroepen voor militaire dienst. <abbr>Op zijn beurt wordt hij opgeroepen, en komt in militaire dienst op 10 april 1915 en wordt op 1 januari</abbr> 1916 tot adelborst benoemd. Daarna werd hij naar de [[infanterie]] gestuurd. Hij nam deel aan het offensief van de Chemin des Dames (bij [[Reims]], noord-Frankrijk). Op 27 oktober 1917, raakt hij ernstig gewond door een kogel in de long (hij zal er zijn leven lang last van houden). Hij bracht zeven maanden door in het militair hospitaal in Soissons. Erkend als 70% oorlogsgehandicapt, werd hij onderscheiden met het Croix de Guerre en de Militaire Medaille. Hij vraagt zijn administratie om een opdracht die verenigbaar is met zijn gezondheidstoestand . In januari 1919 werd hij benoemd tot lid van La Croix Villard, waar hij het niet naar zijn zin had. Op 31 december 1919, ontving hij zijn aanstelling als leraar in Bar-sur-Loup. Hij raakte bevriend met de romanschrijver Henri Barbusse en met Henry Poulaille.

Hij slaagde voor het vergelijkend examen voor leraar hoger onderwijs in 1922. Hij weigerde een baan in Brignoles om de onderwijservaring voort te zetten die hij al was begonnen. In Bar-sur-Loup begon hij zijn werk als leraar: gehandicapt door de oorlog, paste hij zijn onderwijs aan zijn gezondheidstoestand aan. In mei 1920 publiceerde hij zijn eerste artikel in École émancipée, een vertaling van een artikel van de Duitse auteur Adolphe Röchl. Hij werd lid van de New Education -beweging. Bepaalde lezingen helpen hem bij het ontwerpen van een onderwijspraktijk die hij 'modern' zal noemen: hij laat zich met name inspireren door de Amerikaanse filosoof John Dewey. Verschillende reizen zullen hem in staat stellen methoden te ontdekken die toen nog onbekend waren in Frankrijk.

In de zomer van 1922 bracht zijn eerste buitenlandse reis hem naar Duitsland waar hij, op uitnodiging van Siems, de basisscholen van Hamburg bezocht, en in het bijzonder de libertaire (vrije) scholen van Hamburg. Hij deed verslag van deze reis in een artikel (in oktober en november 1922 over twee nummers, in ''L'École émancipée'' ). Hij vindt deze pedagogie niet overtuigend, omdat hij volgens hem te individualistisch en te weinig georganiseerd is. Maar Freinet keert terug uit Hamburg in de overtuiging dat er geschikt schoolmateriaal nodig is. Vandaar het belang van een specifieke locatie van de school (nabij de natuur, met moestuin, fruitboom, veehouderij) en een binnen-indeling (gemeenschappelijke ruimte voor collectief werk, gespecialiseerde werkplaatsen voor handwerk; timmerwerk, mechanisch spinnen, enz., gespecialiseerde workshops in documentatie, expressie, experimenteren).

In 1923 nam hij deel aan het congres van de International League for New Education in Territet-Montreux, waar hij Adolphe Ferrière ontmoette, met wie hij een trouwe vriendschap krijgt. Ook ontmoet hij Dr. Decroly (de werkplaatsschool), Roger Cousinet, de Geneefse professor Charles Baudouin, Émile Coué en ook professor Cizek, uit Wenen. Freinet kan Paul Geheeb daar horen.

Aan het begin van het schooljaar in oktober 1924, nadat hij een drukpers had aangeschaft, paste hij zijn pedagogie aan door het te concentreren op het schrijven en lezen van gedrukte teksten. Het was ook in 1924 dat hij de praktijk van correspondentie tussen de scholen invoerde.

In september 1925, bezocht hij de [[Sovjet-Unie]] met Maurice Wullens als lid van een vakbondsdelegatie (uitgenodigd door de All-Russian Trade Union of Education Workers) en maakte zo kennis met [[Vladimir Lenin|Lenins]] vrouw, Nadezhda Krupskaya, die toen een soort minister van Onderwijs was. Deze reis inspireerde hem tot het schrijven van 14 artikelen.

Hij trouwde in maart 1926 in Saint-Martin-de-Queyrières met Élise Lagier-Bruno, lerares en kunstenares (samen kregen ze een dochter, Madeleine Freinet, die met Jacques Bens trouwde). Ze ontmoette Célestin Freinet in 1925 en speelde een uiterst belangrijke rol. 

Naast de briefwisseling tussen de scholen wisselden ze filmpjes uit die zijn opgenomen in 9,5 <abbr>mm</abbr> Pathé-Baby. Deze ervaring, die in 1927-1928 in ''L'École émancipée'' werd gerapporteerd, zal andere leraren aanmoedigen om zich bij hen aan te sluiten en zo een netwerk van correspondenten in heel Frankrijk en zelfs in het buitenland vormen. Hij sloot zich rond 1925-1926 aan bij de Franse afdeling van de Communistische Internationale.

In augustus 1927 nam hij actief deel aan het internationale congres van de boekdrukkunst op school en nam hij deel aan de oprichting van de "Coöperatie voor wederzijdse hulp van de drukkerij tot de school". Ter gelegenheid van ditzelfde congres projecteerden Freinet en Rémy Boyau twee korte films opgenomen in Pathé-Baby: er werd besloten om een coöperatie (soort vereniging) op te richten om deze activiteit te ontwikkelen, wat op 27 oktober 1927 gebeurde. Deze organisatie moet zorgen voor uitleen en verkoop van films, projectoren, camera's en met de bedoeling om educatieve films te maken. Dankzij de bestaande banden met [[Charles Pathé]] (de filmmaker en bioscoophouder), ontstond zeg maar de voorloper van de schoolTV.

In 1928 werd Freinet benoemd tot lid van de lagere school van Saint-Paul-de-Vence. Deze school heeft de meeste van zijn methoden al in gebruik genomen: drukwerk, correspondentie tussen scholen, de scholencoöperatie, en het heeft op nationaal niveau de Coöperatie voor seculier onderwijs (CEL ) opgericht. Dankzij zijn deelname aan nationale en internationale congressen heeft hij al naam gemaakt in de onderwijswereld. In 1929 kwamen ze met Roger Lallemand op het idee van het coöperatieve (samenwerkende) schooldossier.

In augustus 1929 werd Madeleine, hun dochter en enig kind, geboren. In februari 1932 begon Freinet een onafhankelijke uitgeverij voor educatieve boeken in eigen beheer. In oktober 1932 verscheen het eerste nummer van ''L'Éducateur prolétarien'', de nieuwe naam die aan het tijdschrift ''L'impressionie à l'École'' werd gegeven.
[[Bestand:Imprimerie Freinet 4.jpg|miniatuur|Een leerling zet de drukletters in een eigen tekst]]
Hij wordt in 1935 tamelijk tegengewerkt door de overheid, die probeerde de opening van zijn nieuwe school tegen te werken. Onderwijs was toen vooral voor de gegoede burgers, terwijl Freinet vond dat ieder kind recht op onderwijs heeft. Hij verwelkomde ook Duits-joodse leerlingen, op de vlucht voor het [[Nazi|nazisme]]. In februari 1937 kwamen de eerste twee Spaanse kinderen op de school van Célestin en Élise Freinet. In mei van hetzelfde jaar werd een lerares Spaans verwelkomd om les te geven aan de kleine vluchtelingen, die voortaan in hun eigen taal schreven en drukten.

Vanwege zijn communistische sympathieën (ook al ontstond in 1943 er wrijving tussen Freinet en de Communistische Partij), kreeg Freinet in september 1939 verscherpt politietoezicht; hij werd op 29 oktober 1939 onder huisarrest geplaatst. Hij werd op 16 maart 1940 gevangen gezet in het bewaakte verblijfscentrum van Saint-Maximin la Sainte-Baume. Zijn school werd gesloten op bevel van de minister van Nationaal Onderwijs. Het geeft hem wel de gelegenheid zijn om zijn fundamentele pedagogische teksten te schrijven (''Advies aan ouders'', ''De moderne Franse school'', ''Arbeidsopvoeding'' en ''Essay over gevoelige psychologie''). Deze zullen niet worden gepubliceerd, behalve ''Advies aan ouders'', dat na de oorlog uitkomt. Hij wordt op vrijgelaten 29 oktober 1941. In 1945 heropende hij de school.

In 1946 breidde hij de coöperatie (CEL) uit in Cannes en werd er de directeur van. In 1957 ontstond de Internationale Federatie van Moderne Schoolbewegingen (FIMEM). In 1964 werd de École Freinet de Vence erkend als een experimentele school en werden de leraren ondersteund door het Ministerie van Nationaal Onderwijs. In 1965 nam Freinet contact op met banken met het oog op de oprichting van "L'Institut Freinet de Vence". Overleden in 1966 in Vence, hij wordt begraven in zijn geboortedorp Gars. 

== Na zijn dood ==
Na de dood van Célestin op 8 oktober 1966 werd zijn vrouw Élise directeur van het Cooperative Institute of the Modern School (ICEM) en directeur van de publicatie van het tweemaandelijkse educatieve tijdschrift van de International Federation of Modern School Movements (uitgegeven door de ICEM). Maar haar relatie met het ICEM verslechterde snel. Ze bestreed  praktijken van deze beweging, waaraan ze niettemin veel had gegeven. Het was hun dochter Madeleine Freinet die samen met haar man, de schrijver Jacques Bens, de École Freinet in Vence leidde.

De “Freinet-technieken” zijn geëvolueerd naar de “Freinet-pedagogiek”. Deze pedagogie wordt niet alleen in Frankrijk, maar over de hele wereld door leraren toegepast.

== Links ==
* [https://www.freinetvereniging.eu/nl/ Freinetvereniging]

[[Categorie:Frans pedagoog]]
[[Categorie:Pedagogen]]