Alaska
De grootste staat, de langste kustlijn, de hoogste berg, de meeste nationale parken:
Geschiedenis
Het gebied dat nu de staat Alaska vormt werd zo'n 12.000 jaar geleden voor het eerst gekoloniseerd door Eskimovolkeren als de Yupik en Inuit en door diverse indianenstammen. Zij bereikten Alaska via de Beringlandbrug, de toen drooggevallen of dichtgevroren Beringstraat. De meesten trokken uiteindelijk verder Noord- en Zuid-Amerika in.
De eerste Europeanen die het gebied verkenden kwamen uit Rusland. Op 20 augustus 1741 bereikte de Deens-Russische ontdekkingsreiziger Vitus Bering tijdens één van zijn expedities de Golf van Alaska en zag Mount Elias. Hij landde op Kayakeiland, een eilandje voor de kust, en voer langs het Kenaischiereiland en Kodiakeiland. Gedeeltelijk de Aleoeten volgend, voer het schip terug naar Kamtsjatkaschiereiland, in Rusland, en landde uiteindelijk op Beringeiland. Daar stierf Bering uiteindelijk, tijdens de overwintering, aan scheurbuik. De Russen noemden de zee tussen Rusland en het pas ontdekte Alaska naar hem, de Beringstraat.
Aankoop door de VS
Russische America Ravage in Anchorage na de aardbeving van 1976 Toendralandschap in Alaska Mount McKinley Skagway, Alaska De Alaska Pipeline 'Hoofdartikel: Aankoop van Alaska'
Op initiatief van Minister van Buitenlandse Zaken William Seward kochten de Verenigde Staten Alaska op 9 april 1867 van Rusland. De prijs die ze er voor betaalden, $7.200.000, was niet hoog, want Rusland dacht dat het land niets waard was. De formele soevereiniteitsoverdracht vond op 18 oktober plaats, een datum die sindsdien gevierd wordt als Alaska Day.
De aankoop van Alaska was niet erg populair in de VS en het werd wel Seward's Folly genoemd. Tot 1884 heette de toekomstige staat Department of Alaska en daarna, tot 1912 District of Alaska. In 1912 werd het formeel een territorium van de VS en 47 jaar nadien, op 3 januari 1959, werd het als 49e staat tot de Unie toegelaten.
In de tijd sinds de aankoop is gebleken hoe weinig er werkelijk voor het gebied is betaald. Goud, steenkool, olie en andere natuurlijke hulpbronnen die nu in Alaska worden ontgonnen hebben de staat welvarend gemaakt.
WO-II tot heden
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden enkele eilanden in de Aleoeten door Japanse troepen ingenomen als afleidingsmanoeuvre van de aanstaande Slag om Midway. Attu, Agattu en Kiska werden hiermee het enige deel van de huidige Verenigde Staten dat tijdens de oorlog door vijandige troepen werd bezet.
Op Goede Vrijdag in 1964 werd Alaska getroffen door één van de krachtigste aardbevingen die ooit zijn geregistreerd. De beving, die een kracht van 9,2 had op de Schaal van Richter, kostte 131 mensen hun leven, merendeels door vloedgolven die de beving had veroorzaakt.
Aan het begin van de 21e eeuw was Alaska nog één van de minst bevolkte staten van de VS met een bevolkingsdichtheid van slechts 0,42 per km²
Geografie
De staat Alaska beslaat 1.717.854 km², waarvan 1.481.347 km² land en 204.425 km² water. Het is daarmee verreweg de grootste van de vijftig staten. Het ligt voor het grootste deel in de Alaska-tijdzone terwijl een deel der Aleoeten in de Aleoeten-Hawaii tijdzone liggen. Het noorden van Alaska reikt tot boven de poolcirkel.
Alaska grenst alleen (aan het oosten) aan Canada en aan geen van de andere Amerikaanse staten. Het zuiden van de staat ligt aan de Stille Oceaan, het westen aan de Beringzee en het noorden aan de Noordelijke IJszee. Alaska telt ook veel eilanden, zoals de Aleoeten, Kodiak Island, Saint Lawrence Island en de eilanden van de Alexanderarchipel.
Alaska is tegelijkertijd de noordelijkste, de westelijkste, en de oostelijkste staat van de Verenigde Staten; enkele Aleoeten liggen (in tegenstelling tot de rest van de VS) op het oostelijk halfrond.
Een groot deel van de staat wordt gedomineerd door diverse gebergten. Mount McKinley is met 6194 m de hoogste berg in Noord-Amerika. De belangrijkste rivier is de Yukon, die van het gelijknamige Canadese territorium naar de Beringzee stroomt.
Alaska kent vele beschermde natuurgebieden zoals nationale parken en andere beschermde ecosystemen. Ruim 65% van Alaska is in handen van de Federale overheid, voor het merendeel als natuurgebied.
De hoofdstad, Juneau, is de enige staatshoofdstad van de VS die slechts per vliegtuig of schip is te bereiken. Er leiden geen wegen van Juneau naar de rest van de staat of naar Canada.
Demografie en economie
In 2000 telde Alaska 626.932 inwoners waarvan ongeveer 67% van de bevolking in stedelijke gebieden woont. Dit komt neer op 0.44 per km², waarmee het de dunstbevolkte staat van Amerika is. Bijna 16% van de bevolking is van Indiaanse of Eskimo afkomst, het hoogste percentage van alle staten.
De belangrijkste steden zijn Anchorage (260.283 inwoners), de hoofdstad Juneau (30.700 inwoners) en Fairbanks (30.224 inwoners).
Economie
De belangrijkste bronnen van inkomsten voor Alaska zijn de mijnbouw en oliewinning alsmede militaire bases en andere overheidsdiensten. Visserijproducten vormen de belangrijkste export van de staat. Het toerisme vertoont een sterke groei.
Het bruto product van de staat bedroeg in 2001 29 miljard dollar.
Infrastructuur
De infrastructuur van Alaska stelt niet veel voor. Hieronder staan de belangrijkste transportwijzen:
Wegennet
Alaska heeft nauwelijks een wegennet. De voornaamste weg is de Alaska Highway, die Alaska verbindt met Canada. Verder zijn er nog enkele wegen tussen de grote steden en de Klondike Highway, die Skagway met Canada verbindt.
Spoorwegnet
Alaska heeft één spoorlijn, de Alaska Railroad. Deze loopt van Fairbanks tot aan de kust en vervoert vracht en toeristen. Ook loopt een deel van de White Pass & Yukon Route door Alaska.
Waterwegen
Alaska wordt aan bijna alle kanten omsloten door zee en een groot deel van het (vracht)transport van en naar Alaska gaat daarom over het water.
De lucht
Het grootste deel van het transport in Alaska gaat door de lucht vanwege de gebrekkige infrastructuur. Het belangrijkste vliegveld van Alaska is dat van Anchorage.
Pijpleiding
Omdat Alaska voor een deel afhankelijk is van de olie-export vormt de Alaska Pipeline een belangrijk deel van de infrastructuur.
| De eerste versie van deze tekst (of een deel daarvan) is afkomstig van Wikipedia.
De tekst is vrijgegeven onder de CC BY-SA 3.0-licentie. |