Gezegde (zegswijze)
Een gezegde is net als een spreekwoord een vaste uitdrukking.
In tegenstelling tot een spreekwoord is een gezegde een deel van een zin, en wordt deze in een lopende en veranderbare zin verwerkt.
Er wordt nog een onderscheid gemaakt tussen:
- een gezegde of staande uitdrukking: een deel van een zin, dat niet op zichzelf kan bestaan.
met hart en ziel: Zij heeft met hart en ziel gewerkt aan haar recentste project.
- een zegswijze: deze kan als zin op zich bestaan.
zijn sporen verdienen: Klaas heeft zijn sporen wel verdiend. poolshoogte nemen: Ik moest daar maar eens even poolshoogte nemen.
Bekende gezegden
- Lachen als een broer die kiespijn: Gedwongen lachen
- Elkaar bij de neus nemen: Elkaar voor de gek houden
- Tussen hemel en aarde hangen: Zich in een lastige situatie bevinden
- Hij laat de wereld op zijn duim draaien: Mensen doen alles wat hij wil
- Hij speelt op die kaken: Hij stelt zich aan
- De omgekeerde wereld: Niets is zoals het moeten zijn
- Geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagt: Wees niet lichtgelovig, niet iedereen is het vertrouwen waard
- Op de wereld schijten: Overal maling aan hebben
- De teerling is genomen: De beslissing is genomen
- Als ik ze niet hoef te hoeden, laat ik de ganzen ganzen zijn.: Ik bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft"