|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| − | {{Graafschap Vlaanderen}} | + | {{weg}} |
| − | Het '''graafschap Vlaanderen''' was een [[graafschap]] in het huidige [[België]].
| |
| − | | |
| − | == Etymologie ==
| |
| − | De naam Vlaanderen komt van het Germaanse ''Flauma'', wat ''overstroomd land'' betekent. Het kustgebied overstroomde dan ook vaak.
| |
| − | | |
| − | == Ligging ==
| |
| − | [[Bestand:Locator County of Flanders (1350).svg|miniatuur|192x192px|Het graafschap rond 1350]]
| |
| − | [[Bestand:County of Flanders (topogaphy).png|links|miniatuur|Gedetailleerde kaart van het graafschap eind 14e eeuw (1300-1400)|alt=|177x177px]]
| |
| − | Het graafschap lag niet helemaal op de plek van de regio [[Vlaanderen]] nu. Het lag namelijk over de gehele breedte van België nu. Ook bevond een deel ervan zich in het huidige [[Frankrijk]]. Vlaanderen liep toen ook nog niet ver naar het oosten, waardoor de meest oostelijke plaats het huidige [[Antwerpen (stad)|Antwerpen]] is.
| |
| − | | |
| − | == Belangrijke plaatsen ==
| |
| − | De belangrijke plaatsen in het graafschap zijn wat anders dan de belangrijkste Belgische steden nu. Ten eerste had Antwerpen in het begin nog niet zijn grootte bereikt van wat het nu is. In 1400 had de stad nog geen 10.000 inwoners. Ter vergelijking: de belangrijke steden [[Brugge]] en [[Gent (stad)|Gent]] hadden op volgorde 35.000 en 60.000 inwoners. Gent was de belangrijkste stad, want daar woonden de graven. Maar Brugge was heel belangrijk voor de handel, want de stad had een zeehaven.
| |
| − | | |
| − | == Geschiedenis ==
| |
| − | | |
| − | === Frankische rijk ===
| |
| − | [[Bestand:Francia occidentalis es.svg|miniatuur|Kaart van het uiteengevallen Frankische rijk. West-Francië staat aangegeven met ''Francia occidentalis'']]
| |
| − | Het graafschap Vlaanderen is gesticht in 862. Eerder die eeuw was het [[Frankische Rijk|Frankische rijk]] uiteengevallen in [[West-Francië]], [[Midden-Francië]] en [[Oost-Francië]]. Zoals je op de kaart hier links kan zien, behoorde het graafschap Vlaanderen tot [[West-Francië]]. De koning van West-Francië was [[Karel de Kale]]. Karel had een dochter, genaamd Judith.
| |
| − | | |
| − | === Judith van Francië ===
| |
| − | Judith van Francië was de dochter van Koning Karel. Ze woonde samen met haar vader in wat nu [[Parijs]] heet. Dat was de hoofdstad van het rijk. De stad was versterkt, en Karel had een speciaal gedeelte om zijn schatten te bewaren. Dat gedeelte was nog meer versterkt. En dat was ook de plek waar Judith woonde. Karel beschouwde zijn dochter als een schat, die van pas kon komen bij [[uithuwelijking]], wat toen heel normaal was. Judith was op haar zeventiende al twee keer uitgehuwelijkt geweest, beide keren met de koning van [[Wessex]], een machtig koninkrijk in het huidige [[Engeland]]. En nu werd ze verliefd op [[Boudewijn I van Vlaanderen|Boudewijn]], een lage edelman. En die liefde was wederzijds. Karel wilde echter niets weten van een huwelijk, en toen verzon Boudewijn een plan...
| |
| − | | |
| − | ==== Schaking van Judith ====
| |
| − | Boudewijn drong in het holst van de nacht het zwaarbewaakte Parijs binnen. Hij ontmoette Judith in haar slaapkamer, vroeg haar mannenkleren aan te trekken en hem te volgen. De twee slopen de stad uit. Later hoorde Karel hiervan. Hij was woedend, maar had ook wel respect voor zo'n moedig man. Daarom stond hij het huwelijk toe, en aan zijn schoonzoon Boudewijn gaf hij een drassig stuk land in een uithoek van het rijk. Niet het meest ideale cadeau voor je schoonzoon natuurlijk, maar de twee waren maar wat blij dat ze getrouwd zijn.
| |
| − | | |
| − | === Regeerperiode Boudewijn I ===
| |
| − | Boudewijn I kreeg het zwaar te verduren door invallen van de [[Vikingen]]. Vanuit het westen van het huidige Engeland teisterden ze Vlaanderen. Boudewijn was echter redelijk succesvol om ze tegen te houden, daarom kreeg hij ook een bijnaam: Boudewijn met de IJzeren Arm. In 879 stierf Boudewijn een natuurlijke dood, terwijl zijn land werd binnengevallen door Vikingen en abdijen werden geplunderd. Zijn 15-jarige zoon [[Boudewijn II]] moest dit maar op zien te lossen...
| |
| − | | |
| − | === Regeerperiode Boudewijn II ===
| |
| − | Boudewijn had nog maar net afscheid genomen van zijn vader, en hij moest al de enorme invasie van de Vikingen proberen te stoppen. Dit was de grootste beproeving tot nu toe voor het jonge graafschap, maar toen gebeurde er iets bijzonders. Alle bronnen stopten met schrijven over Vlaanderen. Er zijn dus helemaal geen bronnen over de eerste jaren van de regeerperiode van Boudewijn II. Maar een aantal jaar later dook Vlaanderen weer op. Het graafschap had zich ontpopt tot een steenrijk gebied, en de Vikingen waren verdwenen. De status van Boudewijn was opgeklommen tot net onder die van de koning, zo machtig was hij. Onderzoekers begrijpen nog steeds niet helemaal hoe hij dit voor elkaar heeft gekregen. Maar mogelijk heeft het iets te maken met zogenoemde [[Ringwalburcht|ringwalburchten]].
| |
| − | | |
| − | ==== Ringwalburchten ====
| |
| − | Ringwalburchten stammen al uit de prehistorie, maar versterkingen zijn er in de vroege middeleeuwen nauwelijks. Tot de periode van Boudewijn II dus. Hij bracht de burchten weer terug. Langs de gehele Vlaamse en Noord-Franse kust zijn ze te vinden. Binnen deze burchten vormden zich verschillende steden, waarvan Brugge de bekendste is. Door deze burchten konden de Vikingen niet meer plunderen, en werden ze verslagen.
| |
| − | | |
| − | == Machtig graafschap ==
| |
| − | In de loop der jaren werd Vlaanderen steeds machtiger en groter.
| |
| − | | |
| − | === 918 - 1254 ===
| |
| − | In 918 stierf Boudewijn II. Het graafschap werd verdeeld onder zijn zoons [[Adalolf I van Boulogne|Adalolf]] en [[Arnulf I van Vlaanderen|Arnulf]]. In 933 stierf Adalolf, waardoor Arnulf het volledige graafschap onder zijn bewind kreeg. Arnulf veroverde ook een paar [[Gouw|gouwen]] (provincies van West-Francië). De status van Vlaanderen stond inmiddels op vrijwel gelijke voet met die van West-Francië, en de twee hadden steeds vaker ruzie. In 962 overleed Arnulfs zoon [[Boudewijn III van Vlaanderen|Boudewijn]] zonder zelfstandig geregeerd te hebben. Dit veroorzaakte chaos, en de twee zonen van Adalolf kwamen in opstand. Arnulf werd vermoord. Na heel wat ingewikkeld politiek gedoe kwam de jonge [[Arnulf II]] aan de macht. Hij was toen vijf jaar oud, en zijn twee regenten, [[Boudewijn Baldzo]] en [[Dirk II van Holland]] pakten twee stukken grond af. Baldzo werd graaf van Kortrijk en Dirk werd graaf van Gent en Waas.
| |
| − | | |
| − | [[Boudewijn IV van Vlaanderen|Boudewijn IV]] kwam in 988 aan de macht, en hij heroverde Gent en Waas en Kortrijk. Hierna kwamen nog twee graven, [[Boudewijn V van Vlaanderen|Boudewijn V]] en [[Boudewijn VI van Vlaanderen|Boudewijn VI]]. Beide graven lagen overhoop met andere vorsten, en breidden het graafschap uit. Na de dood van Boudewijn VI in 1070 kwam [[Arnulf III van Vlaanderen|Arnulf III]], maar hij kreeg het aan de stok met zijn oom [[Robrecht I de Fries|Robrecht de Fries]]. Deze nam in 1071 zelf de macht over. Hoewel Robrecht zich hier niet van zijn beste kant liet zien, hielp hij zijn stiefzoon om weer graaf van Holland te worden. Hij ging op [[kruistocht]] en hervormde ook nog eens het bestuur, met minder macht voor de adel, en meer macht voor de steden. Brugge maakte in deze tijd echt een groei door. De stad werd het belangrijkste handelscentrum van Europa! Zijn opvolgers gingen hiermee door, en dit waren gouden dagen voor Vlaanderen.
| |
| − | | |
| − | Na de dood van [[Boudewijn VII van Vlaanderen|Boudewijn VII]] in 1119 kwam er onrust, maar de Franse koning hielp de door Boudewijn benoemde opvolger [[Karel de Goede]] in het zadel. Dit was de zoon van de Deense koning. Na de moord op Karel ontstond er verwarring, waarna de Franse koning [[Willem Clito]] benoemde tot graaf. Na zijn dood in 1128 kwam er een meer op het [[Heilig Roomse Rijk]] gerichte graaf, [[Diederik van de Elzas]].
| |
| − | | |
| − | === Politiek verval (1278-1384) ===
| |
| − | Hoewel er politiek verval was, was er zeker geen economisch verval. Er was namelijk een nieuwe groep mensen: de [[Lakenhandelaar|lakenhandelaren]]. Dit waren zogenoemde [[Patriciër|patriciërs]]: steenrijke mensen, die niet van [[adel]] waren. Meer over het laken staat [https://wikikids.nl/Graafschap_Vlaanderen#Laken hieronder].
| |
| − | | |
| − | De graaf van Vlaanderen, [[Gwijde van Dampierre]], had weinig macht in handen. De patriciërs waren de baas, en de gewone man werkte voor de patriciërs. Bovendien werkten de patriciërs samen met de koning van Frankrijk, [[Filips IV van Frankrijk|Filips de Schone]]. Dit leidde uiteindelijk tot de Guldensporenslag.
| |
| − | | |
| − | ==== De Guldensporenslag ====
| |
| − | {{zie hoofdartikel|Guldensporenslag}}
| |
| − | [[Bestand:GCF - Battle of the Golden Spurs.png|miniatuur|De Vlaamse ambachtslieden dringen de Franse ridders terug]]
| |
| − | | |
| − | ==== De Zwarte Dood ====
| |
| − | [[Bestand:Doctor Schnabel of Rome (Plague Doctor).png|miniatuur|Pestmeester]]
| |
| − | | |
| − | === Onder het Huis Valois (1384-1506) ===
| |
| − | [[Bestand:Brussel Church of Saint Jacques-sur-Coudenberg and Godefroid Van Bouillon - panoramio.jpg|miniatuur|Onder dit gebouw lag vroeger paleis Coudenberg, een van de grootste paleizen van Europa]]
| |
| − | | |
| − | === Naar de Habsburgers ===
| |
| − | | |
| − | == Verval ==
| |
| − | | |
| − | === Spanjaarden de baas ===
| |
| − | | |
| − | === Tachtigjarige Oorlog ===
| |
| − | | |
| − | === Oostenrijkers de baas ===
| |
| − | | |
| − | === Revolutie ===
| |
| − | | |
| − | === Einde graafschap ===
| |
| − | | |
| − | == Vervolg ==
| |
| − | | |
| − | === ''Verenigde Nederlandse Staten'' ===
| |
| − | [[Bestand:Congres van Wenen, 1815 Het Congres der Geallieerde Mogendhen te Weenen (titel op object), RP-P-1898-A-19819.jpg|miniatuur|Tijdens het [[Congres van Wenen]] werden er verschillende afspraken gemaakt, waaronder een grote machtige staat ten noorden van Frankrijk: de Verenigde Nederlandse Staten.]]
| |
| − | In 1790 werd er een eerste poging gedaan tot het vormen van een Belgische staat.
| |
| − | | |
| − | === Koninkrijk België ===
| |
| − | | |
| − | == Laken ==
| |
| − | [[Bestand:Belfry of Bruges (Belfort van Brugge) Bell tower of Bruges, Belgium (Ank Kumar, Infosys Limited) 01.jpg|miniatuur|Belfort en lakenhal van Brugge|alt=|links]]
| |
| − | Het [[Vlaams laken]] was wereldberoemd vanwege de hoge kwaliteit. Door de verkoop van het [[Laken (stof)|laken]] werd Vlaanderen steenrijk.
| |
| − | | |
| − | == Relatie tot andere landen ==
| |
| − | | |
| − | === Frankrijk ===
| |
| − | Het graafschap had een bijzondere relatie met Frankrijk. Bij het stichten ervan behoorde het toe aan de Franse kroon, en werd het "uitgeleend" aan de graven. De Franse koningen keken er echter nauwelijks naar om, vanwege de afgelegen ligging. Na de enorme ontwikkeling werd het wel belangrijk, maar toen wilden de Vlamingen zelfstandigheid, en geen vreemde mannen op de vloer.
| |
| − | | |
| − | === Engeland ===
| |
| − | Engeland was de belangrijkste handelspartner van het graafschap Vlaanderen. Dit land leverde de wol voor het beroemde [[Vlaams laken]]. Vanwege de gespannen verhouding tussen Frankrijk en Engeland koos Vlaanderen echter nooit helemaal voor Engeland.
| |
| − | | |
| − | === Henegouwen ===
| |
| − | | |
| − | === Heilig Roomse Rijk ===
| |
| − | Het Heilig Roomse Rijk was de derde grootmacht, maar eigenlijk veel minder belangrijk voor het graafschap.
| |
| − | | |
| − | === Bourgondië ===
| |
| − | | |
| − | == Lijst van graven van Vlaanderen ==
| |
| − | | |
| − | == Zie ook ==
| |
| − | * [[Karel de Grote]]
| |
| − | * [[Hertogdom Brabant]]
| |
| − | * [[Graafschap Henegouwen]]
| |
| − | * [[Geschiedenis van Vlaanderen]]
| |
| − | | |
| − | [[Categorie:Geschiedenis van Vlaanderen]]
| |
