|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | [[Bestand:Struisvogelkop1.JPG|250px|right|thumb|Een struisvogel, de grootste nog levende vogelsoort.]] | | [[Bestand:Struisvogelkop1.JPG|250px|right|thumb|Een struisvogel, de grootste nog levende vogelsoort.]] |
| − | '''Vogels''' ([[Latijn]]: ''Aves'') zijn gewervelde dieren. Ze bestaan uit 10.474 levende soorten, die weer onderverdeeld zijn in 2197 geslachten, 228 families en 40 ordes. Vogels zijn anders dan andere dieren erg gemakkelijk te herkennen; ze hebben als enige [[veren]] en samen met de [[vleermuis|vleermuizen]] [[vleugel]]s. Vogel hebben zeer uiteenlopende gebieden waarin ze leven; ze leven in oceanen tot woestijnen en van tropische regenwouden tot het poolgebied. De vogels verschillen van vorm ook enorm; de [[struisvogel]] is erg groot en kan niet vliegen en de [[kolibrie]] is erg klein en kan supersnel vliegen. | + | '''Vogels''' |
| − | | |
| − | == Het ontstaan van de vogel ==
| |
| − | | |
| − | De voorloper van de vogel leefde al in het [[Jura]]-tijdperk; dit was de [[Archaeopteryx]]. Er is zelfs een fossiel die laat zien dat hij misschien in het [[Trias]] leefde, hoewel dit minder waarschijnlijk is. De meer moderne vogels splitsten zich in meerdere groepen. In het [[Krijt (periode)|Krijt]] leefden lange tijd de Enantiornithes, wat ''omgekeerde vogel'' betekent. Dit is omdat de botjes omgedraaid op hun poten staan. De vogels van nu, de Neornithes. Een kenmerk is hetzelfde bij al deze vogels: veren. Vondsten uit [[China]] wijzen erop dat er meerdere soorten veren waren vroeger. Er zijn 3 theorieën over het verwantschap tussen vogels en [[dinosauriërs]]:
| |
| − | # Vogels zijn dinosauriërs die zijn gaan vliegen nadat ze veren kregen.
| |
| − | # Dino's waren vogels die niet meer konden vliegen.
| |
| − | # Ze stammen af van een onbekende voorouder.
| |
| − | | |
| − | De meeste wetenschappers vinden de eerste de meest logische.
| |
| − | | |
| − | == Anatomie ==
| |
| − | Anders dan verschillende diergroepen zijn de vogels erg makkelijk te herkennen aan hun veren. Door speciale aanpassingen aan hun lichaam, bijvoorbeeld sterke vliegspieren, holle botten en een erg bijzonder ademhalingssysteem.
| |
| − | | |
| − | === Skelet & spieren ===
| |
| − | [[Bestand:Vogelskelet.jpg|left|300px|thumb|Het skelet van een vogel.]]
| |
| − | Alle vogels stammen af van dezelfde voorouders. Hierdoor hebben alle vogels dezelfde soort bouw. De skeletten bevatten minder booten dan die van een zoogdier. De vleugelbeenderen zijn hol en eindigen allemaal in een drievingerige hand. De poten van iedere vogels lijken op een ''z'' en hun enkelgewricht lijkt op een naar achter wijzende knie. Bij snelle vliegende vogels als [[duiven|duif]] zijn de spieren wel 40% van het lichaamsgewicht. Deze spieren zorgen voor veel warmte waardoor de lichaamstemeratuur meer is dan 40 °C.
| |
| − | | |
| − | === Zenuwstelsel ===
| |
| − | Voor het vliegen heeft de vogel snelle reacties nodig. Ook moet hij het vermogen hebben op snel informatie te kunnen verwerken (vooral via de ogen) als de vogel bijvoorbeeld achtervolgt wordt. De hersenen van de vogel zijn erg goed ontwikkeld en kunnen 2 keer zo groot zijn dan bij zoogdieren van dezelfde grootte. Naast vliegen kunnen vogels nog veel meer eigenaardige dingen; denk aan balts en langeafstandsnavigatie. Veel van dit gedrag staat vast in het zenuwstelsel maar andere dingen moeten geleerd worden, zoals het bouwen van een nest.
| |
| − | | |
| − | === Spijsvertering ===
| |
| − | Sommige vogels als kraaien en [[meeuw]]en eten alles wat ze kunnen eten, maar de meeste vogels hebben een speciaal dieet en [[spijsvertering]]sstelsel. Omdat vogels geen tanden hebben moeten ze het eten in zijn geheel doorslikken. Het voedsel wordt onderweg door het spijsverteringskanaal opgeslagen in de krop. Hierna gaat het door twee delen van de maag; de eerste is de kliermaag, de tweede is de spiermaag. Zaadetende vogels hebben een grote krop waardoor ze snel kunnen eten, net als zeevogels. Bij de hoatzin (''ook wel stinkvogel genoemd'') werkt de krop als een soort vernietiger waardoor alles helemaal wordt afgebroken.
| |
| − | | |
| − | === Voortplanting ===
| |
| − | | |
| − | Alle vogels planten zich voor via het leggen van eieren. Bij veel vogels is de voortplanting een jaarlijks verschijnsel, waarbij het voortplantingssysteem wordt aangezet aan het begin van het broedseizoen en uitgezet aan het eind van het broedseizoen. Eieren zijn bijzonder; ze bevatten genoeg voedingsstoffen die een embryo nodig heeft. De ontwikkeling van het kleine vogeltje start echter pas na de geboorte.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | [[Categorie:De 100 meter lange meidoornhaag rond het weiland op buitenplaats Spanderswoud in ere hersteld! Natuurmonumenten heeft de gaten in de haag opgevuld met nieuwe struiken. De haag diende als omheining voor de gnoes van voormalig bewoner Frans Blaauw. In de loop der tijd raakte het 'groene prikkeldraad' in verval
| |
| − | == Deelonderwerp ==
| |
| | | | |
| | [[Categorie:Vogels]] | | [[Categorie:Vogels]] |
