Alaska: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
k
Regel 2: Regel 2:
 
[[image:Map Alaska.png|thumb|gebied van Alaska]]
  
[[image:Map Alaska.png|thumb|gebied van Alaska]]
 
''De grootste staat, de langste kustlijn, de hoogste berg, de meeste nationale parken'':
 
''De grootste staat, de langste kustlijn, de hoogste berg, de meeste nationale parken'':
−  
−
Alaska doet alles in de overtreffende trap. Al dat moois werd in 1867 voor 7,2 miljoen dollar gekocht van de [[Russen]]. Hoewel men er in eerste instantie niet enthousiast over was (een derde deel van de staat ligt boven de poolcirkel), is Alaska geleidelijk aan een smaakmakend deel van [[Amerika]] geworden.
  
   
 
==Geschiedenis==
  
==Geschiedenis==
  +
Het gebied dat nu de staat Alaska vormt werd zo'n 12.000 jaar geleden voor het eerst gekoloniseerd door Eskimovolkeren als de Yupik en Inuit en door diverse indianenstammen. Zij bereikten Alaska via de Beringlandbrug, de toen drooggevallen of dichtgevroren Beringstraat. De meesten trokken uiteindelijk verder Noord- en Zuid-Amerika in.
−
In 1896 werd goud ontdekt en begon de Klondike Goldrush (zie daarover onder meer de schrijver Jack London).
  
  +
−
De [[Tweede Wereldoorlog]] maakte Alaska's ligging strategisch belangrijk en vandaar ontwikkelde de staat zich verder. In 1959 werd Alaska samen met Hawaii toegelaten als 49ste staat van de VS. De ontdekking van grote olievelden, in 1968, bij Prudhoe Bay, bracht een [[revolutie]] te weeg in de staat: olie maakte iedereen rijk, inclusief gewone burgers die in plaats van belasting te betalen geld terugkregen van de overheid.
  
  +
De eerste Europeanen die het gebied verkenden kwamen uit Rusland. Op 20 augustus 1741 bereikte de Deens-Russische ontdekkingsreiziger Vitus Bering tijdens één van zijn expedities de Golf van Alaska en zag Mount Elias. Hij landde op Kayakeiland, een eilandje voor de kust, en voer langs het Kenaischiereiland en Kodiakeiland. Gedeeltelijk de Aleoeten volgend, voer het schip terug naar Kamtsjatkaschiereiland, in Rusland, en landde uiteindelijk op Beringeiland. Daar stierf Bering uiteindelijk, tijdens de overwintering, aan scheurbuik. De Russen noemden de zee tussen Rusland en het pas ontdekte Alaska naar hem, de Beringstraat.
  +
  +
  +
'''Aankoop door de VS'''
  +
  +
Russische America
  +
Ravage in Anchorage na de aardbeving van 1976
  +
Toendralandschap in Alaska
  +
Mount McKinley
  +
Skagway, Alaska
  +
De Alaska Pipeline 'Hoofdartikel: Aankoop van Alaska'
  +
  +
Op initiatief van Minister van Buitenlandse Zaken William Seward kochten de Verenigde Staten Alaska op 9 april 1867 van Rusland. De prijs die ze er voor betaalden, $7.200.000, was niet hoog, want Rusland dacht dat het land niets waard was. De formele soevereiniteitsoverdracht vond op 18 oktober plaats, een datum die sindsdien gevierd wordt als Alaska Day.
  +
  +
De aankoop van Alaska was niet erg populair in de VS en het werd wel Seward's Folly genoemd. Tot 1884 heette de toekomstige staat Department of Alaska en daarna, tot 1912 District of Alaska. In 1912 werd het formeel een territorium van de VS en 47 jaar nadien, op 3 januari 1959, werd het als 49e staat tot de Unie toegelaten.
  +
  +
In de tijd sinds de aankoop is gebleken hoe weinig er werkelijk voor het gebied is betaald. Goud, steenkool, olie en andere natuurlijke hulpbronnen die nu in Alaska worden ontgonnen hebben de staat welvarend gemaakt.
  +
  +
  +
'''WO-II tot heden'''
  +
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden enkele eilanden in de Aleoeten door Japanse troepen ingenomen als afleidingsmanoeuvre van de aanstaande Slag om Midway. Attu, Agattu en Kiska werden hiermee het enige deel van de huidige Verenigde Staten dat tijdens de oorlog door vijandige troepen werd bezet.
  +
  +
Op Goede Vrijdag in 1964 werd Alaska getroffen door één van de krachtigste aardbevingen die ooit zijn geregistreerd. De beving, die een kracht van 9,2 had op de Schaal van Richter, kostte 131 mensen hun leven, merendeels door vloedgolven die de beving had veroorzaakt.
  +
  +
Aan het begin van de 21e eeuw was Alaska nog één van de minst bevolkte staten van de VS met een bevolkingsdichtheid van slechts 0,42 per km²
  +
  +
  +
==Geografie==
  +
De staat Alaska beslaat 1.717.854 km², waarvan 1.481.347 km² land en 204.425 km² water. Het is daarmee verreweg de grootste van de vijftig staten. Het ligt voor het grootste deel in de Alaska-tijdzone terwijl een deel der Aleoeten in de Aleoeten-Hawaii tijdzone liggen. Het noorden van Alaska reikt tot boven de poolcirkel.
  +
  +
Alaska grenst alleen (aan het oosten) aan Canada en aan geen van de andere Amerikaanse staten. Het zuiden van de staat ligt aan de Stille Oceaan, het westen aan de Beringzee en het noorden aan de Noordelijke IJszee. Alaska telt ook veel eilanden, zoals de Aleoeten, Kodiak Island, Saint Lawrence Island en de eilanden van de Alexanderarchipel.
  +
  +
Alaska is tegelijkertijd de noordelijkste, de westelijkste, en de oostelijkste staat van de Verenigde Staten; enkele Aleoeten liggen (in tegenstelling tot de rest van de VS) op het oostelijk halfrond.
  +
  +
Een groot deel van de staat wordt gedomineerd door diverse gebergten. Mount McKinley is met 6194 m de hoogste berg in Noord-Amerika. De belangrijkste rivier is de Yukon, die van het gelijknamige Canadese territorium naar de Beringzee stroomt.
  +
  +
Alaska kent vele beschermde natuurgebieden zoals nationale parken en andere beschermde ecosystemen. Ruim 65% van Alaska is in handen van de Federale overheid, voor het merendeel als natuurgebied.
  +
  +
De hoofdstad, Juneau, is de enige staatshoofdstad van de VS die slechts per vliegtuig of schip is te bereiken. Er leiden geen wegen van Juneau naar de rest van de staat of naar Canada.
  +
  +
  +
==Demografie en economie==
  +
In 2000 telde Alaska 626.932 inwoners waarvan ongeveer 67% van de bevolking in stedelijke gebieden woont. Dit komt neer op 0.44 per km², waarmee het de dunstbevolkte staat van Amerika is. Bijna 16% van de bevolking is van Indiaanse of Eskimo afkomst, het hoogste percentage van alle staten.
  +
  +
De belangrijkste steden zijn Anchorage (260.283 inwoners), de hoofdstad Juneau (30.700 inwoners) en Fairbanks (30.224 inwoners).
  +
  +
  +
'''Economie'''
  +
De belangrijkste bronnen van inkomsten voor Alaska zijn de mijnbouw en oliewinning alsmede militaire bases en andere overheidsdiensten. Visserijproducten vormen de belangrijkste export van de staat. Het toerisme vertoont een sterke groei.
  +
  +
Het bruto product van de staat bedroeg in 2001 29 miljard dollar.
  +
  +
  +
==Infrastructuur==
  +
De infrastructuur van Alaska stelt niet veel voor. Hieronder staan de belangrijkste transportwijzen:
  +
  +
  +
  +
'''Wegennet'''
  +
Alaska heeft nauwelijks een wegennet. De voornaamste weg is de Alaska Highway, die Alaska verbindt met Canada. Verder zijn er nog enkele wegen tussen de grote steden en de Klondike Highway, die Skagway met Canada verbindt.
  +
  +
  +
'''Spoorwegnet'''
  +
Alaska heeft één spoorlijn, de Alaska Railroad. Deze loopt van Fairbanks tot aan de kust en vervoert vracht en toeristen. Ook loopt een deel van de White Pass & Yukon Route door Alaska.
  +
  +
  +
'''Waterwegen'''
  +
Alaska wordt aan bijna alle kanten omsloten door zee en een groot deel van het (vracht)transport van en naar Alaska gaat daarom over het water.
  +
  +
  +
'''De lucht'''
  +
Het grootste deel van het transport in Alaska gaat door de lucht vanwege de gebrekkige infrastructuur. Het belangrijkste vliegveld van Alaska is dat van Anchorage.
  +
   
  +
'''Pijpleiding'''
−
==Natuur==
  
  +
Omdat Alaska voor een deel afhankelijk is van de olie-export vormt de Alaska Pipeline een belangrijk deel van de infrastructuur.
−
Vooral de [[natuur]] maakt Alaska tot een unieke staat. Toch is die niet voor iedereen even gemakkelijk toegankelijk. Een aantal van de nationale parken is alleenmaar per [[vliegtuig]] te bereiken. De meeste bezoekers nemen de route noordwaarts van Anchorage in de richting van Fairbanks, langs Denali National Park. Daar valt ook Mt. McKinley te zien, de hoogste berg van de VS. Vanuit Fairbanks gaat het dan weer omlaag naar de zee.
  
−
De ontwikkeling van de olievelden bedreigde een aantal natuurgebieden maar in een van zijn meest verstrekkende wapenfeiten tekende Jimmy Carter in 1980 de wet die 159 miljoen acres als wilderness bestempelde en daarmee uit handen hield van de ontwikkelaars. De olieramp met de Exxon Valdez zorgde voor een nieuw bewustzijn onder de bewoners van de kwetsbaarheid van hun staat.
  
   
−
==Toeristen==
  
−
Veel inkomende bezoekers gebruiken de mogelijkheid om per cruise van Seattle of Vancouver naar Anchorage te varen. Die route, de Inland Passage, voert laverend door de eilanden voor de kust van [[Canada]], en langs Glacier Bay National Park. Wie serieus de wildernis in wil in Alaska dient goed te weten waar hij aan begint. Fouten kunnen hier kostbaar zijn, zeker als u naar parken gaat waar u met een vliegtuig in en uit gevlogen moet worden. Wie wel goed getraind en goed voorbereid is, heeft in Alaska de tijd van zijn leven.
  
   
  +
{{Wikipedia}}
−
==Weer==
  
−
Dat de winters in Alaska koud zijn, zal niemand verrassen. De zomers zijn ook niet geweldig warm, maar juli is de beste maand. Dan stikt het er wel van de muggen. [[Augustus]] is iets beter maar met meer kans op regen.
  
   
 
[[categorie:Verenigde Staten van Amerika]]
  
[[categorie:Verenigde Staten van Amerika]]

Versie van 14 aug 2007 15:06

Bestand:Alaska staatsvlag.png
vlag van Alaska
Bestand:Map Alaska.png
gebied van Alaska

De grootste staat, de langste kustlijn, de hoogste berg, de meeste nationale parken:

Geschiedenis

Het gebied dat nu de staat Alaska vormt werd zo'n 12.000 jaar geleden voor het eerst gekoloniseerd door Eskimovolkeren als de Yupik en Inuit en door diverse indianenstammen. Zij bereikten Alaska via de Beringlandbrug, de toen drooggevallen of dichtgevroren Beringstraat. De meesten trokken uiteindelijk verder Noord- en Zuid-Amerika in.

De eerste Europeanen die het gebied verkenden kwamen uit Rusland. Op 20 augustus 1741 bereikte de Deens-Russische ontdekkingsreiziger Vitus Bering tijdens één van zijn expedities de Golf van Alaska en zag Mount Elias. Hij landde op Kayakeiland, een eilandje voor de kust, en voer langs het Kenaischiereiland en Kodiakeiland. Gedeeltelijk de Aleoeten volgend, voer het schip terug naar Kamtsjatkaschiereiland, in Rusland, en landde uiteindelijk op Beringeiland. Daar stierf Bering uiteindelijk, tijdens de overwintering, aan scheurbuik. De Russen noemden de zee tussen Rusland en het pas ontdekte Alaska naar hem, de Beringstraat.


Aankoop door de VS

Russische America Ravage in Anchorage na de aardbeving van 1976 Toendralandschap in Alaska Mount McKinley Skagway, Alaska De Alaska Pipeline 'Hoofdartikel: Aankoop van Alaska'

Op initiatief van Minister van Buitenlandse Zaken William Seward kochten de Verenigde Staten Alaska op 9 april 1867 van Rusland. De prijs die ze er voor betaalden, $7.200.000, was niet hoog, want Rusland dacht dat het land niets waard was. De formele soevereiniteitsoverdracht vond op 18 oktober plaats, een datum die sindsdien gevierd wordt als Alaska Day.

De aankoop van Alaska was niet erg populair in de VS en het werd wel Seward's Folly genoemd. Tot 1884 heette de toekomstige staat Department of Alaska en daarna, tot 1912 District of Alaska. In 1912 werd het formeel een territorium van de VS en 47 jaar nadien, op 3 januari 1959, werd het als 49e staat tot de Unie toegelaten.

In de tijd sinds de aankoop is gebleken hoe weinig er werkelijk voor het gebied is betaald. Goud, steenkool, olie en andere natuurlijke hulpbronnen die nu in Alaska worden ontgonnen hebben de staat welvarend gemaakt.


WO-II tot heden Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden enkele eilanden in de Aleoeten door Japanse troepen ingenomen als afleidingsmanoeuvre van de aanstaande Slag om Midway. Attu, Agattu en Kiska werden hiermee het enige deel van de huidige Verenigde Staten dat tijdens de oorlog door vijandige troepen werd bezet.

Op Goede Vrijdag in 1964 werd Alaska getroffen door één van de krachtigste aardbevingen die ooit zijn geregistreerd. De beving, die een kracht van 9,2 had op de Schaal van Richter, kostte 131 mensen hun leven, merendeels door vloedgolven die de beving had veroorzaakt.

Aan het begin van de 21e eeuw was Alaska nog één van de minst bevolkte staten van de VS met een bevolkingsdichtheid van slechts 0,42 per km²


Geografie

De staat Alaska beslaat 1.717.854 km², waarvan 1.481.347 km² land en 204.425 km² water. Het is daarmee verreweg de grootste van de vijftig staten. Het ligt voor het grootste deel in de Alaska-tijdzone terwijl een deel der Aleoeten in de Aleoeten-Hawaii tijdzone liggen. Het noorden van Alaska reikt tot boven de poolcirkel.

Alaska grenst alleen (aan het oosten) aan Canada en aan geen van de andere Amerikaanse staten. Het zuiden van de staat ligt aan de Stille Oceaan, het westen aan de Beringzee en het noorden aan de Noordelijke IJszee. Alaska telt ook veel eilanden, zoals de Aleoeten, Kodiak Island, Saint Lawrence Island en de eilanden van de Alexanderarchipel.

Alaska is tegelijkertijd de noordelijkste, de westelijkste, en de oostelijkste staat van de Verenigde Staten; enkele Aleoeten liggen (in tegenstelling tot de rest van de VS) op het oostelijk halfrond.

Een groot deel van de staat wordt gedomineerd door diverse gebergten. Mount McKinley is met 6194 m de hoogste berg in Noord-Amerika. De belangrijkste rivier is de Yukon, die van het gelijknamige Canadese territorium naar de Beringzee stroomt.

Alaska kent vele beschermde natuurgebieden zoals nationale parken en andere beschermde ecosystemen. Ruim 65% van Alaska is in handen van de Federale overheid, voor het merendeel als natuurgebied.

De hoofdstad, Juneau, is de enige staatshoofdstad van de VS die slechts per vliegtuig of schip is te bereiken. Er leiden geen wegen van Juneau naar de rest van de staat of naar Canada.


Demografie en economie

In 2000 telde Alaska 626.932 inwoners waarvan ongeveer 67% van de bevolking in stedelijke gebieden woont. Dit komt neer op 0.44 per km², waarmee het de dunstbevolkte staat van Amerika is. Bijna 16% van de bevolking is van Indiaanse of Eskimo afkomst, het hoogste percentage van alle staten.

De belangrijkste steden zijn Anchorage (260.283 inwoners), de hoofdstad Juneau (30.700 inwoners) en Fairbanks (30.224 inwoners).


Economie De belangrijkste bronnen van inkomsten voor Alaska zijn de mijnbouw en oliewinning alsmede militaire bases en andere overheidsdiensten. Visserijproducten vormen de belangrijkste export van de staat. Het toerisme vertoont een sterke groei.

Het bruto product van de staat bedroeg in 2001 29 miljard dollar.


Infrastructuur

De infrastructuur van Alaska stelt niet veel voor. Hieronder staan de belangrijkste transportwijzen:


Wegennet Alaska heeft nauwelijks een wegennet. De voornaamste weg is de Alaska Highway, die Alaska verbindt met Canada. Verder zijn er nog enkele wegen tussen de grote steden en de Klondike Highway, die Skagway met Canada verbindt.


Spoorwegnet Alaska heeft één spoorlijn, de Alaska Railroad. Deze loopt van Fairbanks tot aan de kust en vervoert vracht en toeristen. Ook loopt een deel van de White Pass & Yukon Route door Alaska.


Waterwegen Alaska wordt aan bijna alle kanten omsloten door zee en een groot deel van het (vracht)transport van en naar Alaska gaat daarom over het water.


De lucht Het grootste deel van het transport in Alaska gaat door de lucht vanwege de gebrekkige infrastructuur. Het belangrijkste vliegveld van Alaska is dat van Anchorage.


Pijpleiding Omdat Alaska voor een deel afhankelijk is van de olie-export vormt de Alaska Pipeline een belangrijk deel van de infrastructuur.


De eerste versie van deze tekst (of een deel daarvan) is afkomstig van Wikipedia.

De tekst is vrijgegeven onder de CC BY-SA 3.0-licentie.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Alaska&oldid=41277"