|
|
| Regel 1: |
Regel 1: |
| − | [[image:Afbeelding_van_de_zon.jpg|thumb|right|200px|De zon is op de helft van haar leven. Ze schijnt al 5 miljard jaar en zal dat nog 5 miljard jaar blijven doen ]]
| + | {{weg}} |
| − | De '''zon''' is de [[ster (hemellichaam)|ster]] die zich het dichtst bij de [[aarde (planeet)|aarde]] bevindt en het helderste object aan de hemel.
| + | rotsite! WEG ERMEE! Kuttekoppen! |
| − | | |
| − | == Plaats van de zon in het [[universum]] ==
| |
| − | De zon bevindt zich op ongeveer 27.000 [[lichtjaar]] van het centrum van ons melkwegstelsel in de ongeveer 3.000 lichtjaar dikke galactische schijf en op 1 [[Astronomische eenheid|AE]] (ongeveer 150 miljoen kilometer) van de aarde. De zon beweegt zich met een snelheid van ongeveer 220 km/sec.
| |
| − | | |
| − | Binnen het [[melkweg (sterrenstelsel)|melkwegstelsel]] is het een onopvallende, min of meer gemiddelde ster. Ze is met een gemiddelde diameter van zo'n 1.392.000 [[kilometer]] het grootste object in ons zonnestelsel en bevat 99,8% van de massa van ons volledige zonnestelsel.
| |
| − | | |
| − | De zon bestaat voornamelijk uit [[waterstof]].
| |
| − | | |
| − | == De zon als energiebron ==
| |
| − | De zon geeft [[licht]] en [[warmte]] in het [[zonnestelsel]]; de [[temperatuur]] aan de [[oppervlakte]] bedraagt ongeveer 5800 [[Kelvin (eenheid)|Kelvin]]. De temperatuur in het centrum wordt berekend op 15,5 miljoen Kelvin.
| |
| − | | |
| − | === Ontstaan van de zon ===
| |
| − | De zon zou zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan zijn door het samentrekken van een uitgestrekte koude, gasvormige oernevel. Het hele proces van samentrekking zal ongeveer 35 miljoen jaar hebben geduurd. Uiteindelijk werd de temperatuur in het centrum van de gasbol zo hoog - miljoenen graden - dat daar kernreacties konden beginnen. De zon was geboren.
| |
| − | | |
| − | === De zon als Hoofdreeks-ster ===
| |
| − | Gedurende een periode van 12 miljard jaar krijgt de zon zijn energie uit kernfusie: waterstof wordt omgezet in helium (zogenoemde waterstof-'verbranding'). Dit is de zon zoals wij die nu kennen. De zon is in deze periode een stabiele [[hoofdreeks]]-ster. Ervan uitgaande dat onze zon inmiddels zo'n vijf miljard jaar oud is zal zij nog zeven miljard jaar te gaan hebben. Naarmate de zon ouder wordt zal zij feller gaan schijnen en daardoor uitzetten.
| |
| − | | |
| − | == Ons [[zonnestelsel]] ==
| |
| − | De [[aarde (planeet)|aarde]] en alle andere [[planeet|planeten]], waartoe zowel de [[aardse planeet|aardse planeten]] als ook de [[gasreus|gasreuzen]] behoren, draaien om de zon, in hun [[baan (hemellichaam)|baan]] gehouden door de [[zwaartekracht]]. Wat grootte en [[massa (natuurkunde)|massa]] betreft is de zon het dominerende lid; de massa is meer dan 330.000 aardmassa's, het [[Inhoud|volume]] meer dan 1 miljoen maal dat van de aarde. De hele baan van de maan om de aarde zou zich wat afmeting betreft in het zonnelichaam kunnen bevinden.
| |
| − | | |
| − | Andere [[hemellichaam|lichamen]] die om de zon draaien zijn onder andere [[planetoïde|planetoïden]], [[meteoroïde|meteoroïden]], [[komeet|kometen]] en [[stof (kleine deeltjes)|stof]].
| |
| − | | |
| − | == De zon bekijken ==
| |
| − | Indien je de zon wilt bekijken bij een [[zonsverduistering]] of in andere situaties mag je dat '''nooit''' met het blote oog doen. Na enkele seconden al zal beschadiging van je oog optreden die indien je pech hebt permanent zal zijn. Gebruik een [[lasbril]] of een speciaal daarvoor gemaakte bril, andere donkere materialen zoals zwarte dia of fotofilm kunnen nog steeds veel schadelijk [[infrarood]] en [[ultraviolet]] licht doorlaten.
| |
| − | | |
| − | Het spreekt voor zich dat je bij gebruik van een [[verrekijker]] of [[telescoop]] nog veel voorzichtiger moet zijn. Als een [[brandglas]] een stukje papier in een paar seconden kan laten verkolen, kan dat ook met je ogen gebeuren. De veiligste manier van waarnemen met een telescoop is het zonsbeeld op een stuk wit papier te projecteren, en op die manier indirect de zon te bekijken.
| |
| − | | |
| − | == Externe Links ==
| |
| − | *[http://www.artis.nl/main.php?pagina=paginas/t/planetarium Artis planetarium]
| |
| − | *[http://www.planetarium-friesland.nl/index.html Het oudste werkende planetarium ter wereld ]
| |
| − | | |
| − | ==Externe videolinks==
| |
| − | * [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20060411_zonnepaneel01_high.wmv Zonnepannelen]
| |
| − | * [http://cgi.omroep.nl/cgi-bin/streams?/teleacnot/beeldbank/20060208_zon01_high.wmv De zon geeft ons warmte]
| |
| − | * [http://player.omroep.nl/?aflID=4231102 Zon (klokhuis)]
| |
| − | {{Zonnestelsel}} | |
| − | [[Categorie:Ruimte en heelal]]
| |
