Kleur

Kleur is iets wat we kunnen zien.

Dit artikel is (gedeeltelijk) geschreven door Pabo-studenten van de MarnixAcademie en blijft in ieder geval staan tot de beoordeling is gegeven.

Kleuren worden eigenlijk gemaakt door licht. De primaire kleuren zijn de kleuren die je met elkaar mengt om andere kleuren te maken. De primaire kleuren zijn: rood, geel, en blauw. Dit zijn de primaire kleuren van licht. Daarvan afgeleid zijn de secundaire kleuren: oranje, groen, paars, bruin. Deze heten zo omdat ze ontstaan als je de primaire kleuren mengt. De primaire kleuren van verf zijn geel, magenta en cyaan. Zonlicht is voor ons wit licht, maar eigenlijk bestaat het uit verschillende kleuren licht. Deze kleuren worden zichtbaar als het ‘witte’ zonlicht wordt gebroken door regendruppels. We zien dan een regenboog doordat de ene kleur sterker gebroken wordt dan de andere kleur. Rood wordt het minst sterk gebroken en violet het sterkst. De volgorde van de regenboog is altijd hetzelfde omdat de verschillende kleuren altijd op dezelfde manier gebroken worden. De kleuren van de regenboog zijn samen het kleurenspectrum. Dit kleurenspectrum heeft aan het uiteinde rood en aan het andere uiteinde violet. De infrarode en ultraviolette straling vallen net buiten ons zichtbare kleurenspectrum. Sommige insecten (zoals de honingbij) kunnen ultraviolet wel waarnemen. Er zijn ook dieren die weer goed infrarood kunnen waarnemen, zoals de ratelslang en de boomader. De slangen hebben dit nodig voor prooien die zich in het donker schuil houden. Zo worden ze toch opgemerkt door de slang door de infrarode lichaamswarmte.

De kleuren van de regenboog: rood, oranje, geel, groen, indigo en violet. Zwart en wit, met daartussenin grijs, zijn eigenlijk geen echte kleuren. Wit is in feite een combinatie van heel veel kleuren en zwart is het ontbreken van alle kleur. Ze worden ook wel "neutrale kleuren" genoemd.

Haarkleuren: blond, rood (rossig), zwart, bruin, wit.

Mengen

Er zijn twee soorten kleuren primaire en secundaire. De primaire kleuren zijn rood, geel en blauw. Met de primaire kleuren, kan je alle kleuren mengen. De gemengde kleuren worden ook wel de secundaire kleuren genoemd.

Oranje kan je maken door rood en geel te mengen.

Paars kan je maken door rood en blauw te mengen.

Groen kan je maken door geel en blauw te mengen.

Roze kan je maken door rood en wit te mengen.

Grijs kan je maken door grijs en wit te mengen.

Geschiedenis van kleuren

Thomas Young, arts en natuurkundige, heeft in 1805 het patroon van licht laten zien met behulp van zonlicht. Hij deed dit door eerst een enkele spleet (soort lens) te gebruiken zodat er een enkele lichtbron ontstond. Daarna plaatste hij daarvoor een dubbele spleet zodat er twee gelijke lichtbronnen ontstonden. Zo ontstond er een patroon. Hierdoor kwam hij erachter dat je alle kleuren kon maken met drie kleuren licht (rood, blauw en geel). Als die lichtbundels wit licht maken, hebben we de drie primaire kleuren: rood, blauw en groen. Je kan met het witte licht weer 6 verschillende kleuren maken door het witte licht op een bepaalde manier op het prisma te laten vallen. Een prisma is een soort bijzondere lens en door de driehoekige vorm van een prisma worden de lichtstralen zo sterk gebroken dat het witte licht uiteenvalt in verschillende kleuren. uit het prisma komen de kleuren van de regenboog: rood, oranje, geel, groen, indigo en violet.

Spreekwoorden met kleuren

• Een blauwe maandag : ooit eens een keer
• Zwart werken : werken zonder belastingen te betalen
• Hij liegt dat hij zwart ziet : een grote leugenaar zijn
• Iets zwart op wit willen zien : iets afspreken op papier om problemen te voorkomen
• De prins op het witte paard : de man van je dromen
• Een wit voetje halen : in de gunst proberen komen
• Groene vingers hebben : erg veel van tuinieren houden
• Iets bruin bakken : liegen
• Groen zien : Jaloers zijn
• Zeven kleuren stront schijten: doodsbang zijn

Videolink

• Klokhuisfilm over kleuren

Spelletje

• Spelletjes (in het Engels)

Bronnen

Bibliografie - Berger, U. (2004). Hoe werkt dat? - licht, spannende proefjes met licht en kleur. Averbode: Altiora. - Dijkstra, H. (2012). interferentie van licht. Opgehaald van natuurkunde: http://www.natuurkunde.nl/artikelen/565/interferentie-van-licht - Kersbergen, C. &. (2011). NatuurOnderwijs Inzichtelijk. Bussum: Coutinho. - Ouwerkerk, R. (2016). kleur-waarnemen. Opgehaald van natuurkunde: http://www.natuurkunde.nl/opdrachten/1771/kleur-waarnemen - proefjes.nl. (2004). proefje 047. Opgehaald van proefjes: http://www.proefjes.nl/proefje/047 - techna. (2016). licht en kleur. Opgehaald van techna: http://www.techna.nl/Licht/Kleur/kleur.htm - tule.slo. (2010). oriëntatie op jezelf en de wereld. Opgehaald van tule.slo: tule.slo.nl/oriëntatie-op-jezelf-en-de-wereld