Waal (rivier)

De Waal bij Nijmegen.

De Waal is een van de grootste en snelststromende rivieren van Nederland. Er varen heel veel schepen, omdat vanuit Rotterdam via de Waal de belangrijkste scheepsroute naar Duitsland ligt.

De Waal is de grootste arm van de Rijn in Nederland. De Rijn begint in Zwitserland. Dan gaat de Rijn naar Duitsland en een klein stukje door Frankrijk. Daarna is de rivier weer in Duitsland en gaat naar Nederland. Bij Pannerden splitst de Rijn in het Pannerdensch Kanaal naar rechts en gaat de Waal naar links. Het Pannerdens kanaal splitst zich weer bij Westervoort naar rechts af als de IJssel en naar links als de Nederrijn. De Nederrijn is belangrijk voor de waterafvoer. Er zijn daar stuwen aangelegd, zodat bij lage waterstanden het water via IJssel en Waal sneller kan worden afgevoerd. Door die stuwen stroomt het water in de Waal dan vaak ook veel sneller dan in de Nederrijn. Voorbij Wijk bij Duurstede heet deze rivier de Lek.

De Waal gaat vanaf Woudrichem over in de Merwede en stroomt dan via verschillende routes naar de Noordzee. Het meeste water stroomt via de Noord, de Nieuwe Maas en de Nieuwe Waterweg naar zee.

De Waal wordt met de Nederrijn verbonden door het Amsterdam-Rijnkanaal (bij Tiel). Via dit kanaal kun je doorvaren tot Amsterdam. De Waal is ook met de Maas verbonden door het Maas-Waalkanaal (bij Nijmegen) en het Kanaal van Sint Andries bij Heerewaarden. Op dat laatste punt stromen de Waal en de Maas zelfs op een afstand van 1,9 km langs elkaar heen.

Er zijn bij alle tussenverbindingen met de Waal sluizen voor de scheepvaart, omdat de waterhoogte behoorlijk kunnen verschillen.

Nijmegen is de grootste stad die aan de Waal ligt en zelfs aan allebei de oevers. Andere grotere plaatsen aan de Waal zijn Tiel en Zaltbommel. De polders en waarden langs de Waal zijn de Betuwe, het Rijk van Nijmegen, het Land van Maas en Waal en de Bommelerwaard.

Omdat de Waal breed is zijn er grote bruggen over de Waal aangelegd. Bij Nijmegen ligt de Waalbrug en ook een spoorbrug. De brug bij Ewijk heet ook de Waalbrug en hierover loopt de autoweg, de A50. Bij Beneden-Leeuwen ligt de Prins Willem-Alexanderbrug en bij Zaltbommel ligt de Martinus Nijhoffbrug, waarover ook de A2 gaat. Daarnaast ligt ook de spoorbrug voor het spoor Utrecht-Den Bosch.

Er zijn ook verbindingen tussen de oevers van de Waal door veerponten.