Hawaï: verschil tussen versies
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
k (fix) |
(Tekst vervangen door '==IT'S MY BIRTHDAY!==') |
||
Regel 1: | Regel 1: | ||
+ | ==IT'S MY BIRTHDAY!== |
||
− | {{zie artikel|Dit artikel gaat over de [[staat]]/eilandengroep Hawaï. Wil je informatie vinden over het eiland dat Hawaï heet? Klik dan [[Hawaii Island|hier]]!}} |
||
− | [[Bestand:Map of Hawaii NA.png|400px|right|thumb|De [[kaart]] van Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:Flag of Hawaii.svg|400px|right|thumb|De [[vlag]] van Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:SunsetHawaii.jpg|400px|right|thumb|[[Zonsondergang]] in Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:Maui coast.jpg|400px|right|thumb|De [[kust]] van het Hawaïaanse [[eiland]] [[Maui]]]] |
||
− | [[Bestand:PalmbomenHawaï.jpg|400px|right|thumb|[[Palmboom|Palmbomen]] in Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:Hula.jpg|400px|right|thumb|[[Hula]]-danseressen in Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:Taro burger.jpg|400px|right|thumb|Een [[hawaïburger]]]] |
||
− | [[Bestand:Honolulu01.JPG|400px|right|thumb|De [[skyline]] van [[Honolulu]], de grootste stad en hoofdstad van Hawaï]] |
||
− | [[Bestand:Royal Hawaiian.jpg|400px|right|thumb|Een hotel in [[Honolulu]], Hawaï]] |
||
− | |||
− | '''Hawaï''' is de 50e staat van de [[Verenigde Staten van Amerika]] en bestaat ook als enigste uit alleen maar eilanden. |
||
− | De eilanden zijn gelegen in het midden van de [[Grote Oceaan]] en de hoofdstad is [[Honolulu]]. |
||
− | In totaal had Hawaï 1.288.200 inwoners in het jaar [[2009]]. |
||
− | Geografisch ligt Hawaï ten zuidwesten van de VS, ten zuidoosten van [[Japan]] en ten noordoosten van [[Australië (land)|Australië]]. |
||
− | |||
− | Hawaï behoort tot één van de kleinste staten van heel de VS. |
||
− | De grootste stad hier is ook Honolulu dat gelegen is op het eiland [[Oahu]]. |
||
− | Oorspronkelijk waren hier vroeger erg veel vulkanen. |
||
− | Daarom is een groot deel van de eilanden ook vruchtbaar. |
||
− | Hawaï is bekend als een populaire vakantiebestemming met prachtige stranden en dure hotels. |
||
− | |||
− | Het militaire leger van de VS heeft hier een grote vestiging. |
||
− | De officiële talen hier zijn [[Engels]] (van heel de VS) en [[Hawaïaans]] (de lokale taal van Hawaï). |
||
− | Een leuke feit van Hawaï is dat de huidige Amerikaanse president [[Barack Obama]] hier een groot deel van zijn leven doorbracht. |
||
− | Hij was hier namelijk geboren, maar etnisch is hij niet echt Hawaïaans. |
||
− | |||
− | == Symbolen == |
||
− | De symbolen van Hawaï zijn: |
||
− | |||
− | * Voedsel: [[Kokosnoot]]-[[muffin]]s, [[hawaïburger|hawaïburgers]] |
||
− | * Vis: [[Rif-trekkervis]] |
||
− | * Bloem: [[Hawaïaanse hibiscus]] |
||
− | * Zoogdier: [[Bultrug]] |
||
− | * Reptiel: [[Gouden dag-gekko]] |
||
− | * Boom: [[Kaarsen-notenboom]] |
||
− | * Steen: [[Zwart koraal]] |
||
− | * Slogan: ''De eilanden van Aloha'' |
||
− | * Bodem: [[Hilo-bodem]] |
||
− | * Lied: [[Hawaiʻi Ponoʻi]] |
||
− | * Sport: [[Surfen]], [[outrigger kanoën]] |
||
− | * Tartan: [[Hawaïaanse tartan]] |
||
− | * Kleding: [[Hula-rokje]], [[hawaïhemd]] |
||
− | * Dans: [[Hula]] |
||
− | |||
− | == Geografie & Klimaat == |
||
− | Heel Hawaï bestaat uit 137 verschillende eilanden. |
||
− | Allemaal bij elkaar noem je ze een archipel. |
||
− | De Hawaïaanse archipel van 137 eilanden heeft slechts 8 belangrijke eilanden. |
||
− | Dat zijn: [[Hawaii Island]], [[Maui]], [[Kahoolawe]], [[Lanai]], [[Molokai]], [[Oahu]], [[Kauai]] en [[Niihau]]. |
||
− | Hawaï Island is het grootste eiland, maar het meest dichtbevolkte eiland is Oahu. |
||
− | |||
− | Oahu is het meest dichtbevolkt, omdat daar de hoofdstad/grootste stad van Hawaï (Honolulu) ligt. |
||
− | [[Alaska]] en Hawaï zijn de westelijkste staten van de VS. |
||
− | Het hoogste punt oftewel de hoogste berg van Hawaï is de [[Mauna Kea]] met 4205 meter. |
||
− | Eigenlijk is deze berg hoger dan de [[Mount Everest]], maar een groot deel van de Mauna Kea ligt onder de zeespiegel. |
||
− | |||
− | Er komen vaak natuurrampen voor in Hawaï. |
||
− | Voorbeelden zijn uitbarstingen van vulkanen, orkanen of tsunami's. |
||
− | Omdat Hawaï heel ver is gelegen van de rest van de wereld, zijn er verschillende soorten dieren die nergens voorkomen. |
||
− | Vissen, zoogdieren en vogels vormen de belangrijkste soorten dieren rond en op de eilanden. |
||
− | |||
− | Sommige dieren zijn zelfs bedreigde diersoorten. |
||
− | Het klimaat is hier lekker warm en tropisch. |
||
− | Daarom komen hier ook veel palmbomen voor en schijnt de zon volop. |
||
− | Er zijn hier heel veel stranden en vaak liggen die vol met toeristen die aan het zonnen zijn. |
||
− | Hoewel Hawaï niet zo groot is, heeft het wel twee nationale parken. |
||
− | |||
− | Die heten [[Haleakala National Park]] (gelegen op het eiland Maui) en [[Hawaii Volcanoes National Park]] (gelegen op Hawaii Island). |
||
− | Continentaal is Hawaï gelegen in [[Oceanië]] net zoals de landen Australië, [[Nieuw-Zeeland]] en [[Fiji]]. |
||
− | Zonsondergang in Hawaï is heel erg mooi, daarom maken toeristen er heel erg graag foto's van. |
||
− | Vooral op Hawaï Island is de zonsondergang extra mooi. |
||
− | De gemiddelde temperatuur van Hawaï is ongeveer 24 graden. |
||
− | |||
− | == Geschiedenis == |
||
− | === Begin-geschiedenis === |
||
− | De geschiedenis van Hawaï begint met de ontdekking door de [[Polynesië|Polynesiërs]]. |
||
− | Zij kwamen oorspronkelijk uit de [[Salomonseilanden]], [[Nauru]], [[Tonga]] enzovoort. |
||
− | Het was een volk dat ervaren over zee voer. |
||
− | De Polynesiërs kenden vele andere volken en handelden ook veel. |
||
− | Op een dag kwamen ze aan op de Hawaïaanse eilanden. |
||
− | |||
− | Het land was hier vruchtbaar en er was genoeg eten te vinden. |
||
− | Daarom gingen ze hier zich vestigen. |
||
− | Deze Polynesiërs verlieten hun eigen land en vergaten het trouwens ook nog. |
||
− | Vanaf toen ontwikkelde hier zich een nieuw volk, namelijk de Hawaïanen. |
||
− | Hun cultuur werd ook prachtig. |
||
− | |||
− | Elk eiland van Hawaï (behalve Kahoolawe) werd bestuurd door een bepaald stamhoofd. |
||
− | Die werd beschouwd als een echte koning en iedereen moest naar hem luisteren. |
||
− | Hij droeg ook de mooiste kleren op het eiland waar hij het stamhoofd van was. |
||
− | In het jaar [[1778]] kreeg Hawaï voor het allereerst contact met Europeanen. |
||
− | Namelijk door de wereldberoemde Britse/Engelse ontdekkingsreiziger [[James Cook]]. |
||
− | |||
− | Toen hij de eilanden voor het eerst zag, noemde hij ze de "Sandwich Eilanden". |
||
− | Hawaï had zich toen al flink ontwikkeld. |
||
− | De stamhoofden bestonden niet meer en nu waren er echte koningen. |
||
− | Elk eiland was nu een constitutionele monarchie. |
||
− | Er zijn vele verschillende boeken geschreven over de prachtige en verbazingwekkende reis van James Cook naar Hawaï. |
||
− | |||
− | Daarom interesseerde dit zich voor vele andere mensen. |
||
− | Er kwamen enorm veel Europeanen naar het eiland toe om te handelen, te vissen of te ontdekken. |
||
− | Omdat er zoveel nieuwe mensen hier waren, werd er ook een nieuwe onbekende ziekte naar de eilanden gebracht. |
||
− | Namelijk pokken en dat zorgde voor veel wanhoop. |
||
− | De Hawaïanen wilden de Europeanen wegjagen, maar daar waren ze niet sterk genoeg voor. |
||
− | |||
− | === Late geschiedenis === |
||
− | Pokken zorgde dat wel één vijfde van de inheemse Hawaïaanse bevolking stierf. |
||
− | Veel Europeanen hier waren Britten en die creëerden dan ook de Hawaïaanse vlag. |
||
− | Op die vlag staat onder andere de vlag van het [[Verenigd Koninkrijk]]. |
||
− | Hawaï werd half geregeerd door de inheemse koningen en half door de Britten. |
||
− | Laat in de 18e eeuw heerste enkel één koning over alle Hawaïaanse eilanden. |
||
− | |||
− | Dat was namelijk de wereldberoemde koning [[Kamemahema de Grote]] (ook wel Kamemahema I). |
||
− | Hij stichtte een heel erg belangrijke dynastie. |
||
− | Zijn zoon was [[Kamemahema II]] die het koninkrijk van hem erfde. |
||
− | Zo bestond deze dynastie voor lange tijd en regeerde ook voor lange tijd. |
||
− | De populairste koning die ooit over Hawaï regeerde was [[Lunalilo]] (hij kwam ook uit deze dynastie). |
||
− | |||
− | Dat was zo, omdat hij heel liberaal was. |
||
− | Hij regeerde echter wel het aller-kortst van alle Hawaïaanse koningen, want hij ging heel erg vroeg dood. |
||
− | In het jaar [[1874]] heerste er een nieuwe dynastie voor korte tijd over Hawaï. |
||
− | Dat was namelijk de [[Kalakaua]]-dynastie. |
||
− | De eerste koning was [[David Kalakaua]]. |
||
− | Toen hij dood was, nam zijn zus het van hem over. |
||
− | |||
− | Zijn zus was de allerlaatste koninklijke iemand dat over Hawaï regeerde en heette [[Liliuokalani]]. |
||
− | De Amerikanen wilden Hawaï inlijven in de tijd dat Liliuokalani nog over Hawaï heerste. |
||
− | Ze arresteerden haar en Hawaï werd dus ingelijfd tot de Verenigde Staten. |
||
− | Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd Hawaï aangevallen door de nazi-Japanners. |
||
− | Die vielen toen Honolulu en de rest van het eiland Oahu aan. |
||
− | Tot het jaar [[1959]] bleef Hawaï nog steeds een territorium/niet-onafhankelijk gebied van de VS, maar daarna werd het omgedoopt tot de 50e staat van de VS. |
||
− | |||
− | == Bevolking == |
||
− | Hawaï had 1.288.200 inwoners in het jaar [[2009]]. |
||
− | Het inwoneraantal van Hawaï groeit heel erg snel. |
||
− | Over een paar jaar zal het de 1,3 miljoen bereiken. |
||
− | Oahu, Maui en Hawaii Island zijn de meest dichtbevolkte eilanden in Hawaï. |
||
− | De gemiddelde verwachte levensduur hier is 80 jaar. |
||
− | Veel mensen hebben hier een gezond leven. |
||
− | |||
− | Op dit moment wonen er eigenlijk meer dan 1,3 miljoen mensen in Hawaï, maar dat zijn vooral toeristen of mensen uit het militaire leger van de VS. |
||
− | De grootste stad van heel Hawaï is Honolulu dat tevens de hoofdstad is met 377.357 inwoners in het jaar [[2006]]. |
||
− | |||
− | [[Hilo]] staat als tweede op de lijst met enkel alleen 40.760 inwoners in het jaar [[2001]]. |
||
− | In Hawaï leven vele verschillende diverse etnische groepen. |
||
− | Blanke Amerikanen, inheemse Hawaïanen en Aziaten (Chinezen, Japanners, Filippines...) zijn de belangrijkste etnische groepen die hier leven. |
||
− | |||
− | Hawaïaans en Engels zijn de belangrijkste talen hier. |
||
− | Een groot deel van de bevolking van Hawaï gelooft in het christendom of het boeddhisme. |
||
− | Ook zijn er veel mensen die geen godsdienst hebben. |
||
− | Jodendom komt hier weinig voor, slechts 10.000 mensen geloven hierin. |
||
− | |||
− | == Cultuur == |
||
− | === Algemeen === |
||
− | Hawaï heeft een fascinerende cultuur. |
||
− | Er zijn vele wereldberoemde tradities, waaronder surfen en hula-dansen. |
||
− | Die is afgeleid van andere Polynesische culturen, zoals die van [[Micronesia]]. |
||
− | Traditionele kunst is hier heel erg mooi. |
||
− | De lokale bevolking bouwde lang geleden prachtige totempalen op de eilanden. |
||
− | Dekmantels van koningen waren prachtig versierd met chique pluimen. |
||
− | Die zijn vaak geel of rood. |
||
− | |||
− | Houtsnijwerk, naaiwerk en rotsschilderingen zijn de belangrijkste vormen van kunst in Hawaï. |
||
− | Men maakte al heel lang geleden tatoeages. |
||
− | Die waren heel erg populair en op de dag van vandaag zijn traditionele Hawaïaanse tatoeages nog steeds populair. |
||
− | Ambachten in Hawaï maken graag mooie beeldjes. |
||
− | De meesten zijn van hout, maar soms zijn ze ook uit steen gehouwen. |
||
− | |||
− | Hawaï heeft een speciale traditionele religie/geloof/godsdienst. |
||
− | Ho'oponopono (spreek uit Hoo-Oo-Poono-Poono) heet dat. |
||
− | Bij deze godsdienst maakt men vaak gebeden en dansen. |
||
− | Er worden hierbij slechts 5 goden vereerd. |
||
− | Dat zijn: [[Lono]] (god van de landbouw en voorzienigheid), [[Kū]] (god van de oorlog en symbool van de Kamehameha-dynastie), [[Kāne]] (god van de voorplanting en de zee), [[Kanaloa]] (god van de onderwereld en magie) en [[Aumakua]] (god van de totempalen en familie). |
||
− | |||
− | === De Hawaïaanse keuken === |
||
− | De keuken van Hawaï is heel erg lekker. |
||
− | Die is samengesteld uit vele verschillende keukens, zoals die van Engeland, Japan en Polynesië. |
||
− | Men eet zowel graag landbouwproducten en vee als zeedieren en pasta. |
||
− | Vee lokale restaurants serveren deze dingen. |
||
− | Rijst en bami zijn behoorlijk populaire gerechten hier. |
||
− | Dat is zo, omdat er zoveel Aziaten wonen. |
||
− | Blanke Amerikanen eten vaak Hawaïburgers. |
||
− | Hawaïburgers zijn heerlijke hamburgers met jus en allerlei Hawaïaanse kruiden/groenten of zeedieren. |
||
− | |||
− | Chinezen vaak [[babi pangang]] op deze hamburgers. |
||
− | Babi pangang is heerlijk barbecuevlees dat gearomatiseerd is. |
||
− | Vaak is het gemaakt van kippenvlees of varkensvlees. |
||
− | In het Chinees noem je dit niet babi pangang, maar char siu. |
||
− | Babi pangang is echter de Indonesische naam voor dit gerecht. |
||
− | Belangrijke en bekende Hawaïaanse snacks zijn kaarsen-noten en kokosnoot-muffins. |
||
− | Ook kokos-ijs, ananas-ijs en taro-ijs zijn belangrijke lekkernijen. |
||
− | |||
− | De meeste Chinese gerechten hier zijn afgeleid van de Chinees-Kantonese keuken. |
||
− | [[Kanton]] is een grote miljoenenstad in het zuiden van China, niet ver van [[Hongkong]]. |
||
− | Men eet heel graag roerbakgroenten met tofu en een sausje (voorbeelden van Chinese sauzen: sojasaus, chilisaus, ketjap enzovoort). |
||
− | Je hebt er ook dim sum. |
||
− | Hier wonen veel Japanners en daarom is sushi ook in trek. |
||
− | Hawaï heeft zijn eigen speciale soorten sushi. |
||
− | |||
− | Als voorgerecht eet men graag soepen. |
||
− | Spaanse dikke soepen of soepen met noedels zijn het aller-populairst. |
||
− | Stoofschotels worden vaak als hoofdgerecht gegeten. |
||
− | Hawaï is wereldberoemd geworden door haar speciale pizza met ananas en ham. |
||
− | Die heet namelijk de [[Pizza Hawaï]]. |
||
− | Aan het einde van de 20e eeuw immigreerden zich vele Thailanders en Vietnamezen naar Hawaï. |
||
− | Daarom zijn citroengras, vissaus en gember nu belangrijke ingrediënten bij traditionele Hawaïaanse gerechten. |
||
− | |||
− | De Vietnamezen die hier leven zijn bekend om hun loempia's en Thailanders door hun kerrie. |
||
− | Omdat de Hawaïaanse keuken heel lekker is, leven er ook veel bekende chef-koks. |
||
− | Zoete aardappelen, brood-vruchten, kaarsen-noten en taro zijn de belangrijkste ingrediënten bij een Hawaïaans toetje. |
||
− | Tonijn, marlijn, zwaardvis en makreel zijn de meest aantrekkelijke vissen van Hawaï. |
||
− | Veel mensen eten die graag. |
||
− | |||
− | Naast traditioneel eten heeft Hawaï natuurlijk ook traditionele drankjes. |
||
− | Er zijn allerlei soorten ervan, waaronder alcohol en limonade. |
||
− | Die zijn wel bereid op de Hawaïaanse wijze. |
||
− | Hieronder staan de bekendste en achter staat wat voor drankje het is: |
||
− | * [[Kokosmelk]] - [[Melk]] van een kokosnoot |
||
− | * [[Blue Hawaii]] - [[Cocktail]] van [[rum]] met ananas |
||
− | * [[Mai Tai]] - Cocktail van rum met ananas en [[limoen]] |
||
− | * [[Kavadrank]] - [[Kruidendrank]] gemaakt van [[kava]] |
||
− | * [[Hawaïaanse wijn]] - Tropisch [[Fruit|fruitige]] witte [[wijn]] |
||
− | |||
− | == Economie == |
||
− | === Algemeen === |
||
− | De economie van Hawaï gaat heel goed. |
||
− | Die is vooral gecentreerd in de hoofdstad Honolulu. |
||
− | Honolulu heeft een heel erg grote en belangrijke haven. |
||
− | Er zijn veel dokken en containers daar te vinden. |
||
− | Toerisme, industrie en financiële diensten zijn de belangrijkste onderdelen van de economie van Hawaï. |
||
− | |||
− | Omdat het land hier heel vruchtbaar is, wordt er veel verbouwd. |
||
− | Er zijn kolossale suiker-plantages en koffie-plantages. |
||
− | Macadamia-nootjes en ananassen worden hier ook veel verbouwd. |
||
− | Een groot aantal landen op de wereld kan deze gewassen niet verbouwen en moet het daarom kopen van Hawaï. |
||
− | |||
− | Vanuit de haven van Honolulu wordt alles geëxporteerd. |
||
− | Sommige mensen in Hawaï houden ook vee. |
||
− | Koeien, varkens en kippen zijn de belangrijkste vee-dieren. |
||
− | De koeien kunnen voor vlees en zuivelproducten zorgen, varkens voor vlees en kippen voor eieren en vlees. |
||
− | |||
− | Er zijn heel veel miljonairs in Hawaï. |
||
− | Dingen in een winkel in Hawaï zijn vaak heel erg duur. |
||
− | Werkloosheid is hier heel erg weinig. |
||
− | In Honolulu zijn veel wolkenkrabbers, omdat er veel banken en bedrijven zijn gevestigd. |
||
− | Die zijn prachtig om te zien en een symbool van rijkdom. |
||
− | Het BNP (Bruto Nationaal Product) per huishouden of persoon is hier heel hoog. |
||
− | |||
− | === Toerisme === |
||
− | Toerisme is zoals je wel weet een belangrijk onderdeel van de Hawaïaanse economie. |
||
− | Hiermee verdient de overheid jaarlijks miljarden dollars mee. |
||
− | In de jaren 2006 en 2007 had Hawaï in totaal 7,6 miljoen toeristen. |
||
− | Dat was een heel hoog record. |
||
− | Men gaat graag op vakantie naar Hawaï, omdat het zo'n prachtige stranden heeft. |
||
− | Het weer is er lekker warm en tropisch en je kunt er heerlijk zonnen. |
||
− | |||
− | Lekker eten is er volop en de Hawaïaanse cultuur is indrukwekkend. |
||
− | Daarom is er geen reden om te zeggen dat Hawaï geen leuke vakantiebestemming is. |
||
− | Voor die jaarlijkse miljoenen toeristen moeten heel erg veel hotels worden gebouwd. |
||
− | Vrijwel alle bewoonde eilanden van Hawaï hebben hotels. |
||
− | De meesten zijn gevestigd op Oahu, Maui of Hawaii Island. |
||
− | Hotels in Hawaï hebben vaak prachtige zwembaden. |
||
− | |||
− | Hieronder staan de belangrijkste vakantiebestemmingen in Hawaï: |
||
− | * Honolulu op Oahu |
||
− | * [[Haleiwa]] op Oahu |
||
− | * Hilo op Hawaï Island |
||
− | * [[Kona]] op Hawaï Island |
||
− | * [[Lihue]] op Kauai |
||
− | * [[Kaunakakai]] op Molokai |
||
− | * [[Kahului]] op Maui |
||
− | |||
− | == Weetjes == |
||
− | Hawaï heeft vele rare geografische, natuurlijke en overige feiten. |
||
− | De belangrijkste feiten zijn: |
||
− | * Hawaï is niet geografisch gelegen in [[Noord-Amerika]], terwijl alle andere Amerikaanse staten daar wel liggen. |
||
− | * Hawaï is de enige staat van de VS waar [[koffie]] kan groeien. |
||
− | * Hawaï is helemaal omringd door [[water]], in plaats van water en [[land]] of alleen land. |
||
− | * Hawaï is een volledige [[archipel]]. |
||
− | * Hawaï heeft een [[koning|koninklijk]] [[paleis]] en had dus ooit een koning. |
||
− | * Hawaï heeft geen [[grens]] of grenzen met zowel een ander land als de andere Amerikaanse staten. |
||
− | * Hawaï heeft in totaal wel 137 eilanden, waarvan 7 bewoond. |
||
− | * De huidige Amerikaanse president [[Barack Obama]] is hier geboren. |
||
− | * Het [[eiland]] Kahoolawe is onbewoond, hoewel het één van de grootste eilanden is. |
||
− | * ''Aloha'' betekent in het Hawaïaans ''hallo''. |
||
− | * ''Mahalo'' betekent in het Hawaïaans ''dank u/je''. |
||
− | * Vanaf 4 uur 's morgens zijn er al mensen in Hawaï die aan het [[zwemmen]] zijn! |
||
− | [[Bestand:Real Kaui Panorama1.jpg|800px|center|thumb|Een panorama van Hawaï]] |
||
− | {{VS staten}} |
||
− | {{Navigatie Landen Oceanië}} |
||
− | [[Categorie:Hawaï]] |