Brontekst bekijken van Washington D.C.

{{Washington D.C.}}
[[Bestand:Washington,_D.C._locator_map.svg|right|300px|thumb|Een ingezoomde kaart van de ligging van Washington D.C.]]
'''Washington D.C.''' is de [[hoofdstad]] van de [[Verenigde Staten]]. De toevoeging '''D.C.''' betekent: '''District of Columbia'''. Om ervoor te zorgen dat de hoofdstad helemaal onafhankelijk zou zijn van de Amerikaanse staten, is het grondgebied buiten het grondgebied van de staten gehouden. Washington D.C. is daarom geen staat, maar een federaal district. De naam van dit district verwijst ook naar [[Columbus]].

De stad ligt aan de rivier de [[Potomac]], en is vernoemd naar de eerste president van de Verenigde Staten, [[George Washington]]. De stad is speciaal als hoofdstad gebouwd na de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]]. Hiervoor moesten de buurstaten [[Maryland]] en [[Virginia]] beide grond afstaan, al nam Virginia zijn deel tijdens de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] terug. Tijdens de bouw lag de stad in het centrum van de Verenigde Staten. Sindsdien hebben de staten zich naar het westen uitgebreid, waardoor de stad erg oostelijk ligt. Tussen 1800 en 1801 werd de nieuwe hoofdstad in gebruik genomen. 

In Washington D.C. zijn onder meer het [[Witte Huis]], de woning van de Amerikaanse president, en het [[Capitool]], het parlementsgebouw van de Verenigde Staten, te vinden. Daarnaast bevinden zich nog vele andere overheidsdiensten, monumenten, archieven en musea in de stad. Doordat het gebied een federaal district is, bepaald de Amerikaanse federale overheid wat er in de stad gebeurd. Inmiddels heeft de stad wel een eigen bestuur gekregen en mag meer dingen zelf bepalen, zoals onderwijs en huisvesting. Dit is echter nog steeds minder dan andere Amerikaanse staten. De inwoners van Washington D.C. mogen stemmen in de presidentsverkiezingen, maar niet in het Amerikaans Congres. Al sinds de jaren 80 gaan er stemmen op om Washington D.C. een echte staat te maken. 


==Geschiedenis==
[[Bestand:L'Enfant_plan.jpg|left|300px|thumb|Het ontwerp van L'Enfant voor de stad.]]
===Voorgeschiedenis===
Archeologisch onderzoek wijst uit dat er al meer dan 4000 jaar geleden indianen leefden op de oevers van de Anacostia. Vanaf het begin 17de eeuw streken langzaam maar zeker de eerste Europese kolonisten neer in het gebied.

===Ontstaan en ontwerp===
Na de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]] werden de Verenigde Staten onafhankelijk. De hoofdstad werd eerst gevestigd in [[New York City]] en vervolgens in [[Philadelphia]]. Dit waren echter tijdelijke hoofdsteden. Volgens de Amerikaanse grondwet moest de hoofdstad op neutraal grondgebied gebouwd worden. Dit betekende op grondgebied dat tot geen van de staten behoorde. Anders was men bang dat één staat meer invloed kreeg dan de andere staat. Minister van Financiën, [[Alexander Hamilton]], en minister van Buitenlandse Zaken, [[Thomas Jefferson]], waren het niet eens waar de hoofdstad moest komen. Hamilton kwam uit het noorden en Jefferson uit het zuiden. Daarom werd voor een middenweg gekozen langs de rivier de [[Potomac]].

[[Bestand:Plan_of_the_city_of_Washington_in_the_territory_of_Columbia,_ceded_by_the_states_of_Virginia_and_Maryland_to_the_United_States_of_America_..._(8249620373).jpg|right|300px|thumb|Het ontwerp van Ellicott]]
In 1790 werd deze wet aangenomen en stonden Maryland en Virginia grondgebied af. Dit was een in de vorm van een vierkant van 10 bij 10 [[mijl]]. Maryland stond het grootste gedeelte af. Dit is het gedeelte dat tegenwoordig D.C. is. Het zuidelijke deel, dat door Virginia geleverd werd, nam de staat in 1847 terug. De nieuwe hoofdstad werd naar de eerste Amerikaanse president [[George Washington]] genoemd. De stad was echter pas af toen hij al afgetreden was, waardoor hij ook de enige president is geweest die nooit in het Witte Huis heeft gewoond. De stad is ontworpen door [[Pierre Charles L’Enfant]], die van Franse afkomst was. In het ontwerp kun je brede [[boulevard]]s en grote pleinen zien, dat doet denken aan Franse steden. De meeste gebouwen werden in het [[classicisme]] gebouwd, een bouwstijl die toen erg populair was. In 1792 werd begonnen met de bouw. 

L'Enfant werd na verschillende conflicten vervangen door [[Andrew Ellicott]]. Hij maakte enige wijzigingen in het ontwerp, waaronder de straatnamen. In 1800 verhuisde de federale overheid naar de stad. Op 27 februari 1791 werd het gebied officieel een federaal district, waardoor het Amerikaans Congres rechtstreeks het gebied bestuurde. Oorspronkelijk bestond het District of Columbia uit vier delen: Alexandria County, Georgetown en de County of Washingon, naast de City of Washington. 

===Tot en met de Burgeroorlog===
[[Bestand:US_Capitol_1814c.jpg|left|300px|thumb|De resten van het Capitool na de [[verbranding van Washington]]]]
Washington D.C. bleef de eerste tientallen jaren een kleine stad. Delen van het district waren nog steeds moerasachtig. De federale overheid was toentertijd verantwoordelijk voor het district. Zij hadden moeite om het district te ontwikkelen op het vlak van economie en bevolking. De stad was overigens nog altijd in aanbouw. Zo was het middelste deel van het Capitool nog niet gebouwd. Tijdens de [[Oorlog van 1812]] vielen de Britten de stad aan. Dit leidde tot de [[verbranding van Washington]] in 1814, waarbij toenmalig president [[James Madison]] de stad ontvluchtte. De Britse strijdkrachten namen wraak voor het platbranden van York, het huidige [[Toronto]], waardoor veel Canadezen midden in de winter dakloos geworden waren. De Britten verbrandden verschillende openbare gebouwen, waaronder het [[Witte Huis]], het Capitool en het Ministerie van Financiën. Na de verbranding moesten verschillende gebouwen herbouwd of gerestaureerd worden.  

Rond 1830 was het district een groot slavenhandelcentrum. In 1850 werd de [[slavenhandel]] er afgeschaft, waarna Alexandria County zich terug bij de staat Virginia voegde. Washington bleef een kleine stad -in 1860 waren er pas 75.000 inwoners- totdat in 1861 de [[Amerikaanse Burgeroorlog]] uitbrak. In 1870 had de stad al 132.000 inwoners. De [[Geconfedereerde Staten van Amerika|Zuidelijke Staten]] hadden verschillende keren het plan om Washington D.C. aan te vallen, maar dit is nooit gebeurd. In deze periode zijn veel verdedigingswerken rond de stad gebouwd, waarvan de restanten nog altijd te zien zijn. In 1862 werd de [[slavernij]] in de VS volledig afgeschaft. President [[Abraham Lincoln]] werd in het [[Ford's Theatre]] in de stad door [[John Wilkes Booth]] vermoord. 
[[Bestand:Lincoln_Memorial_Statue.jpg|right|300px|thumb|De [[Lincoln Memorial]] was onderdeel van de stadsverfraaiing en werd in 1922 geopend.]]
===Stadsverfraaiing en zelfbestuur===
In 1871 kreeg de stad een eigen regering. Zeven jaar later, in 1878, werden de grenzen van het District of Columbia gelijkgesteld aan die van Washington, waardoor ook Georgetown en de County of Washington opgenomen werden in de stad. Het zelfbestuur was van korte duur. Al vrij snel brak een financiële crisis uit, waarbij het congres weer de touwtjes in handen kreeg. 

Het congres begon met een periode van stadsverfraaiing. Veel van de monumenten komen uit de late 19e eeuw en vroege 20e eeuw. Voorbeelden zijn de [[National Mall]], het [[Washington Monument]] en de [[Lincoln Memorial]]. Ook vele museums aan de National Mall zijn in deze periode opgericht en het Witte Huis en het Capitool werden uitgebreid. Rond 1880 begon men met het graven van het Washington Canal, een kanaal tussen het Capitool en de Potomac.

===Het moderne Washington D.C.===
[[Bestand:IhaveadreamMarines.jpg|left|300px|thumb|De [[mars naar Washington]]]]
In 1950 werd een recordaantal inwoners geteld: meer dan 802.000. De jaren erna liep dat aantal weer terug, door de stadsimmigratie naar de buitenwijken. De stad was op dat moment de negende grootste van de VS. Washington D.C. was de plaats waar veel belangrijke momenten in de Amerikaanse geschiedenis gebeurd waren. In de jaren 60 waren er verschillende burgerrechtenbewegingen in de stad actief, die vochten voor gelijke rechten voor Latino's en Afro-Amerikanen. Het bekendste protest is de [[Mars naar Washington]], waarbij de [[Martin Luther King]] de woorden ''I Have a Dream'' uitsprak. Na de moord op Martin Luther King in 1968 braken er hevige rellen los, die dagenlang aanhielden. President [[Lyndon B. Johnson]] moest uiteindelijk de hulp inroepen van 13.00 manschappen om de stad te bezetten. 

In 1961 kreeg Washington D.C. stemrecht voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen en in 1973 kreeg de stad haar eigen gekozen bestuur en gekozen burgemeester. In 1976 werd de metro van Washington geopend. Op [[Aanslagen op 11 september 2001|11 september 2001]] boorde een van de vier door terroristen gekaapte vliegtuigen zich in het [[Pentagon]] in Arlington, nabij Washington. Daarbij vielen ongeveer 100 doden. Washington D.C. vecht al sinds de jaren 80 om een echte staat te worden. In 1993 verwierp het Amerikaans Congres dit voorstel. In 2020 was er een nieuw voorstel. Het Huis van Afgevaardigden keurde dit goed en het voorstel hoeft enkel nog door de Senaat.

==Stadsleven==
[[Bestand:DCmontage3.jpg|right|300px|thumb|Een montage van de bekendste monumenten in de stad.]]
===Bezienswaardigheden===
Washington D.C. heeft verschillende bekende bezienswaardigheden. Veel overheidsgebouwen en monumenten staan in de stad. De bekendste monumenten bevinden zich aan en rond om de [[National Mall]]. Het parlementsgebouw van de Verenigde Staten is het [[Capitool]], waarin beide kamers van het parlement zijn te vinden. Het gebouw staat bekend om haar kenmerkende rotunda uit 1866. Om het gebouw is een groot park te vinden en daarachter begint de National Mall, die voor de inauguraties van de presidenten wordt gebruikt. Aan beide zijden van de grasvelden zijn verschillende musea te vinden, zoals het [[National Museum of American History]] en het [[National Museum of Natural History]]. Daarnaast zijn ook het bekende [[Smithsonian Institution]] en de [[United States Botanic Garden]] te vinden aan het plein. De National Mall eindigt bij het [[Washington Monument]], dat het hoogste gebouw van de stad is. 

Daarachter bevindt zich met het [[Lincoln Memorial]], als nagedachtenis aan president Abraham Lincoln. Veel presidenten hebben hun eigen monument aan het park, zoals de presidenten Thomas Jefferson, Franklin D. Roosevelt en Ulyssus S. Grant. Ook Albert Einstein, Alexander Hamilton en de Amerikaanse marine hebben monumenten in de buurt. Het [[Witte Huis]] ligt ook in de buurt van het park. Het Witte Huis is de ambtswoning van de Amerikaanse president. De [[Library of Congress]] en de [[National Archives and Records Administration|National Archives]] bevinden zich ook in de buurt. 

In de rest van Washington D.C. zijn ook bekende gebouwen. In het [[Ford's Theatre]] werd president Lincoln in 1865 vermoord. De [[Basiliek van het Nationaal Heiligdom van de Onbevlekte Ontvangenis]] is de grootste katholieke kerk van de stad en de [[Washington National Cathedral]] de grootste protestantse kerk van de stad. 

===Vervoer===
[[Bestand:DCA_-_Washington_-_2012_(5).jpg|left|300px|thumb|[[Ronald Reagan Washington National Airport]]]]
Washington heeft een groot [[metro]]netwerk. De metro van Washington is na die van [[New York City|New York]] de langste van de [[Verenigde Staten]]. Het netwerk heeft vijf lijnen en is in totaal 176,32&nbsp;km lang. Het belangrijkste [[treinstation]] van Washington is het Union Station. Vanaf hier vertrekt de [[Acela]], Amerika's enige [[hogesnelheidstrein]], naar [[Boston (Massachusetts)|Boston]].

Washington heeft drie [[luchthaven]]s. [[Ronald Reagan Washington National Airport]] ligt tegenover het stadscentrum (downtown) aan de andere kant van de Potomac. Deze luchthaven wordt alleen gebruikt voor binnenlandse vluchten. Washington National Airport zorgt namelijk voor nogal wat [[geluidsoverlast]]. Een andere luchthaven is Baltimore/Washington International Thurgood Marshall Airport. Deze luchthaven ligt het verste van de stad af, 51&nbsp;km. Washington deelt deze luchthaven met [[Baltimore]]. Ook [[Baltimore/Washington International Thurgood Marshall Airport]] behandeld voornamelijk binnenlandse vluchten, maar er zijn wel buitenlandse bestemmingen. [[Washington Dulles International Airport]] is de belangrijkste luchthaven van de stad met veel buitenlandse bestemmingen. Het is de op 4 na drukste luchthaven van de VS.

==Politiek==
===Federaal district?===
[[Bestand:Wilsonbldg.JPG|right|300px|thumb|Het stadsbestuur van Washington D.C. zit gevestigd in het ''John A. Wilson Building''.]]
Washington D.C. is het enige federale district van de Verenigde Staten. Een federaal district verschilt van een staat. Een staat wordt bijvoorbeeld vertegenwoordigt in beide kamers van het [[Amerikaans Congres]] en heeft daar stemrecht. In de [[Amerikaanse grondwet]] werd besloten dat de hoofdstad kwam te liggen om een neutraal stuk grond, dat niet bij een staat behoorde. Hierdoor wilde men voorkomen dat één staat belangrijker lijkt dan de andere. Het gebied waar de hoofdstad kwam te liggen zo door het Amerikaans congres zelf bestuurt worden. Dit gebied had daarom geen stemrecht en vertegenwoordiging in het congres zelf. 

Sinds de jaren 60 mogen de inwoners van de stad zelf een burgemeester en een gemeenteraad kiezen. Ook mogen ze sinds 1964 stemmen in de Amerikaanse presidentsverkiezingen. In principe kan de gemeenteraad het beleid voor de stad beslissen, maar beslissingen kunnen door het Amerikaans congres aangepast of verworpen worden. Dit komt doordat de begroting van de stad door het congres goedgekeurd moet worden. In 2014 werd er bijvoorbeeld een referendum in de stad gehouden om [[cannabis]] legaal te maken. Ruim 70% van de inwoners stemde voor dit voorstel en de gemeenteraad besloot het te legaliseren. Toch besloot het Amerikaans congres deze wet te verwerpen, waardoor cannabis nog altijd legaal, ondanks dat een meerderheid van de stad voor legalisering is. 

De inwoners van Washington D.C. betalen overigens wel federale belastingen, maar kunnen niet meebeslissen waar dit naartoe gaat in tegenstelling tot andere staten. Veel inwoners hebben de sticker ''Taxation without representation'' op hun auto. Dit betekend ''Belastingsheffing zonder vertegenwoordiging''. Het is een [[parodie]] op ''No Taxation without Representation'' (''Geen belastingsheffing zonder vertegenwoordiging''), dat gebruikt werd als slogan tegen de Britse overheersing tijdens de [[Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog]]. 

===''Statehood Movement''===
[[Bestand:DC_statehood_now_flag_at_Inauguration_2013.jpg|left|300px|thumb|Een protestant van de ''Washington D.C. Statehood Movement''. Op de vlag staat ''51e staat. D.C. Staatsschap nu!'']]
Het feit dat het Amerikaans congres een wet in de stad kan verwerpen of aanpassen, heeft ervoor gezorgd dat veel inwoners meer rechten voor de stad willen. Vele hiervan willen dat Washington D.C. een echte staat wordt. Washington D.C. is over het algemeen progressiever en liberaler dan de rest van de Verenigde Staten. Staatschap voor Washington D.C. zou ervoor zorgen dat de stad één zetel in het [[Huis van Afgevaardigden (Verenigde Staten)|Huis van Afgevaardigden]] en twee zetels in de [[Senaat (Verenigde Staten)|Senaat]] krijgen. Ook zou één ster aan de Amerikaanse vlag toegevoegd moeten worden. Tegenwoordig heeft de stad al één zetel in het Huis van Afgevaardigden, maar deze mag niet stemmen (wat na staatschap wel mag). De beweging die van D.C. een staat wil maken wordt de ''Washington D.C. Statehood Movement'' genoemd en is al sinds de jaren 80 actief. 

Tijdens het [[referendum]] voor staatschap in 2016 stemde 85,8% vóór het worden van een staat. Tijdens de [[Black Lives Matter]]-protesten en de [[protesten na dood van George Floyd]] besloot de [[Democratische Partij]] een wetsvoorstel te maken om van Washington D.C. een staat te maken. Deze wet zorgt ervoor dat het federaal district kleiner wordt gemaakt en enkel de overheidsgebouwen omvat, zoals het Witte Huis en het Capitool. Aangezien hier geen mensen wonen, is er geen beperking meer van stemrecht in de stad en hoeft de grondwet niet aangepast te worden. Het Huis van Afgevaardigden stemde voor de wet, de wet moet nog de Senaat door om een staat te worden. De Democratische Partij is voor staatschap voor de stad (mede doordat de stad Democratisch is) en de [[Republikeinse Partij]] is tegen het staatschap. 

Er zijn er ook alternatieven voor het staatschap. Zo vind een deel dat de Amerikaanse grondwet aangepast moet worden. Washington D.C. kan hierdoor een federaal district blijven, maar de stad krijgt meer rechten en vertegenwoordiging en stemrecht in het congres. Een ander deel vind dat de stad zich weer moet aansluiten bij de staat [[Maryland]], die de grond oorspronkelijk doneerde voor de bouw van de stad.

==Partnersteden==
{{Kolommen2|Kolom1=
* [[Bestand:Flag of Ghana.svg|20px]] [[Accra]] - [[Ghana]] 
* [[Bestand:Flag_of_Ethiopia.svg|20px]] [[Addis Abeba]] - [[Ethiopië]]
* [[Bestand:Flag of Turkey.svg|20px]] [[Ankara]] - [[Turkije]]
* [[Bestand:Flag of Greece.svg|20px]] [[Athene (stad)|Athene]] - [[Griekenland]] 
* [[Bestand:Flag of Thailand.svg|20px]] [[Bangkok]] - [[Thailand]]
* [[Bestand:Flag of Brazil.svg|20px]] [[Brasilia]] - [[Brazilië]]
* [[Bestand:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Brussel (stad)|Brussel]] - [[België]]
| Kolom2=
* [[Bestand:Flag of Senegal.svg|20px]] [[Dakar]] - [[Senegal]]
* [[Bestand:Flag of France.svg|20px]] [[Parijs]] - [[Frankrijk]]
* [[Bestand:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Peking]] - [[China]]
* [[Bestand:Flag of Italy.svg|20px]] [[Rome]] - [[Italië]] 
* [[Bestand:Flag of South Korea.svg|20px]] [[Seoel]] - [[Zuid-Korea]]
* [[Bestand:Flag of the United Kingdom.svg|20px]] [[Sunderland]] - [[Verenigd Koninkrijk]] 
* [[Bestand:Flag of South Africa.svg|20px]] [[Tshwane]] - [[Zuid-Afrika]] 
}}

==Videoclip==
* [https://www.youtube.com/watch?v=RMBUCL8rzq4&list=PLi_srCikhtghrNa6Ti1d4aSyPQzQ3JI63&index=37/ George Washington, eerste president van de Verenigde Staten]

{{Navigatie hoofdsteden Noord-Amerika}}
{{GroteStedenVS}}
{{VS staten}}

[[Categorie:Hoofdstad in Noord-Amerika]]
[[Categorie:Washington D.C.| ]]