Brontekst bekijken van Würzburg

[[Bestand:Dom_R1.jpg|right|300px|thumb|Het centrum van Würzburg met het vooraanzicht van de [[Sint-Kilianusdom|dom]] rechts.]]
'''Würzburg''' (uitspraak: Wuurtsboerk) is een Duitse stad in de deelstaat [[Beieren]]. Würzburg is de hoofdstad van het [[Regierungsbezirk Neder-Franken]] en ligt aan de rivier de [[Main]]. De stad is een zogeheten [[kreisfreie Stadt]], waardoor het niet onder een [[landkreis]] valt. Met 126.010 is Würzburg de vijfde stad van Beieren. 

De stad is bekend om haar universiteit die in 1402 is gesticht. Een vijfde van de inwoners is hierdoor ook student. De stad heeft een rijke geschiedenis. Dit is onder meer te zien aan de residentie van de voormalige prins-bisschop in de stad, dat sinds 1981 op de [[Werelderfgoedlijst]] staat. Daarnaast is Würzburg de plek waar [[Wilhelm Röntgen]] in 1895 de [[Röntgenstraling]] ontdekte. De stad is ook het beginpunt van de [[Romantische Straße]], een toeristische route dwars door Beieren langs verschillende bouwwerken. 

==Geschiedenis==
Würzburg wordt in 704 voor het eerst genoemd en is lang een belangrijke, oude bisschopstad geweest. In 742 werd namelijk [[bisdom Würzburg]] gesticht. Dit bisdom bestond uit de stad met omgeving. De [[bisschop]], een katholiek leider, woonde en werkte in Würzburg. Kort na de oprichting van het bisdom werd begonnen met de bouw van de dom. In 1156 trouwde [[Keizer Frederik I Barbarossa]] in de stad. Hij was leider van het [[Heilige Roomse Rijk]]; een groot land dat uit allerlei kleinere landjes bestond (waaronder het bisdom). Hij heeft gezorgd dat de stad zich verder kon ontwikkelen. Hij maakte de bisschoppen ook hertogen van de Franken. Hierdoor kon het bisdom zich in 1168 ontwikkelen tot het [[prinsbisdom Würzburg]]. Dit was een vrij belangrijke staat. In 1402 werd de universiteit gesticht, maar werd een tijdje later al weer opgeheven. De huidige universiteit stamt uit 1582. 

[[Bestand:2004-06-27-Germany-Wuerzburg-Lutz_Marten-Residenz_side_view_1.jpg|left|300px|thumb|De [[Residentie van Würzburg|residentie]]; hier woonden de (prins)bisschoppen.]]
Tussen 1626 en 1630 vonden er in Würzburg processen plaats tegen "[[heks]]en". Hierbij werd op het hoogtepunt 200 heksen gedood. In 1631 werd de stad door de Zweden veroverd tijdens de [[Dertigjarige Oorlog]]. In de stad was toen de [[contrareformatie]] bezig, gericht tegen protestanten, en daardoor bleef de stad nog drie jaar in handen van het protestantse Zweden. In 1720 werd de beroemde residentie gebouwd voor de bisschoppen. In 1803 werd het prinsbisdom gegeven aan het [[keurvorstendom Beieren]] volgens de [[Reichsdeputationshauptschluss]]. In 1805 werd echter in de [[Vrede van Presburg]] besloten dat Würzburg toebehoorde aan de groothertog [[Ferdinand III van Toscane]]. Würzburg werd een keurvorstendom. Toen het lid werd van de [[Rijnbond]] in 1806, een vazalstaat van Napoleon, werd het land zelfs een groothertogdom. Nadat de Rijnbond viel en Napoleon terrein verloor ging de stad over aan Beieren, waar het nog steeds aan toe behoort. 

[[Bestand:Marienberg_wuerzburg.jpg|right|300px|thumb|De ''Alte Mainbrücke'' over de rivier de [[Main]].]]
In 1934 had Würzburg grens van 100.000 gepasseerd en mocht zich ''Großstadt''. Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] werd de stad op 16 maart 1945 zwaar getroffen door de [[Geallieerden (Tweede Wereldoorlog)|Geallieerden]]. De stad werd gebombardeerd, waarbij 90% van het oude centrum werd verwoest en 5000 mensen omkwamen. Na de oorlog werd begonnen met herstelwerkzaamheden, waarbij veel van de oude binnenstad is gerestaureerd. De restauratie van de Dom duurde tot aan de jaren 80 en die van de residentie tot aan 1967. Na de oorlog was de stad ook een belangrijk steunpunt voor het Amerikaanse leger; tot aan 2006 hadden zij daar een basis. 

==Bezienswaardigheden==
Würzburg staat vooral om haar oude binnenstad bekend. Deze stad is op de rechteroever van de [[Main]] gebouwd. Over deze rivier lopen verschillende bruggen, waaronder de ''Alte Mainbrücke''. Deze burg is te herkennen aan 12 beelden van heiligen die in de 18e eeuw op de brug zijn gezet. Via de ''Domstraße'' loopt men naar de [[Sint-Kilianusdom]]. Deze dom is het op drie na grootste Romaanse kathedraal van Duitsland. De kerk is zo'n 900 jaar oud en heeft vele bouwstijlen gekend. Na de Tweede Wereldoorlog is de kerk opnieuw opgebouwd, maar hierbij zijn een aantal fouten gemaakt. Tussen 2004 en 2006 is daarom de buitenkant aangepakt en tussen 2011 en 2012 de binnenkant. 

De bisschoppen van de stad verbleven in de [[residentie van Würzburg]]. Dit is een groot paleis met daarvoor een plein en daaromheen tuinen. Dit alles samen staat sinds 1981 op de Werelderfgoedlijst. De residentie is een voorbeeld voor [[Barok (stijlperiode)#Architectuur|barok]]stijl. Het [[Museum im Kulturspeicher]] is ook in de stad te vinden en richt zich op moderne kunst. Sinds 2002 zit het museum op de huidige plek. 

[[Categorie:Plaats in Beieren]]