Brontekst bekijken van Geconfedereerde Staten van Amerika

{{Geconfedereerde Staten}}
De '''Geconfedereerde Staten van Amerika''' ([[Engels]]: ''Confederate States of America''), ook bekend als de '''Confederatie''' (''Confederacy''), waren een land tussen 1861 en 1865. De Geconfedereerde Staten bestonden uit de staten die tegenwoordig het zuidoosten van de [[Verenigde Staten]] vormen. Deze staten deden vóór 1860 aan [[slavernij]]. Als gevolg van de verkiezing van president [[Abraham Lincoln]] scheiden deze slavenstaten zich een voor een af. 

De Confederatie werd gesticht op 8 februari 1861 en bestond aanvankelijk uit de staten [[South Carolina]], [[Mississippi (staat)|Mississippi]], [[Alabama]], [[Georgia]], [[Louisiana]], [[Texas]] en [[Florida]]. Na de [[aanval op Fort Sumter]] kwamen hier ook [[Virginia]], [[Tennessee]], [[Arkansas]] en [[North Carolina]] bij. Daarnaast voegden zowel het Oklahoma- als het Arizona-territorium zich bij de Confederatie. [[Kentucky]] en [[Missouri]] waren deels in handen van de Confederatie, maar de staten zelf bleven trouw aan de Verenigde Staten. De aanval op Fort Sumter betekende het begin van de [[Amerikaanse Burgeroorlog]]. In deze oorlog vocht de Confederatie tegen de [[Verenigde Staten]] (ook wel de Unie genoemd). Qua economie waren de Geconfedereerde Staten afhankelijk van de slavernij. Het politiek systeem was vrijwel hetzelfde als de Verenigde Staten met wat kleine veranderingen. [[Jefferson Davis]] diende de president tijdens het bestaan van de Confederatie met [[Alexander Stephens]] als zijn vicepresident. Hoewel de Confederatie de oorlog eerst leek te winnen, veranderde dit na de [[slag bij Gettysburg]]. Vanaf deze slag zou de Confederatie aan de verliezende hand zijn en het Noordelijke leger won steeds meer grondgebied. Uiteindelijk tekende de Zuidelijke generaal [[Robert E. Lee]] vrede met de Noordelijke generaal [[Ulysses S. Grant]] op 9 april 1865, wat het formele einde was de oorlog. Hoewel het zuiden nog een paar maanden doorvocht, werden deze groepen door het Noordelijke leger verslagen. 

Na de burgeroorlog kwam het zuiden onder militaire bezetting. De staten zijn later allemaal weer toegetreden. Hierna volgde de periode van [[Reconstructie (Verenigde Staten)|Reconstructie]], waarin het gebied weer werd opgebouwd en Afro-Amerikanen rechten kregen. De Confederatie speelt nog steeds een rol in de huidige Amerikaanse cultuur en politiek. De vlag is er nog steeds veel te zien en generaals en politici van de oorlog hebben veel monumenten. De ''[[Lost Cause]]''-beweging vereeuwigde de Confederatie als ''Southern Pride''. Een deel van de Amerikanen ziet deze symbolen als onderdeel van de cultuur en geschiedenis van de regio, terwijl anderen het als symbolen van [[slavernij]] (en later ook [[rassensegregatie]]) zien. De Confederatie is hierdoor nog steeds een omstreden onderwerp. 

==Geschiedenis==
===Ontstaan===
Sinds het ontstaan van de Verenigde Staten was er [[slavernij]] in het land. Na de onafhankelijkheid werd de slavernij een omstreden onderwerp. De Noordelijke Staten schaften de slavernij af na de onafhankelijkheid, terwijl de Zuidelijke Staten aan de slavernij bleven doen. De slavernij was vooral omstreden als het ging om het toevoegen van nieuwe staten. De vraag werd dan of een nieuwe staat een slavenstaat of vrije staat moest worden. Hierdoor zijn er verschillende compromissen geweest. Sinds 1850 was het de regel dat een staat zelf mocht beslissen of het slavernij toestond of niet. Dit leidde tot veel conflicten binnen territoria die staten zouden worden. De Zuidelijke Staten waren bang dat de slavernij werd afgeschaft in de gehele Verenigde Staten, terwijl de Noordelijke Staten bang waren dat de slavernij hen opgelegd zou worden. 

[[Bestand:CSA_states_evolution.gif|right|300px|miniatuur|De uitbreiding van de Confederatie]]
De angst van de Zuidelijke Staten werd veel groter toen [[Abraham Lincoln]] verkozen werd tot president in 1860. Lincoln was lid van de [[Republikeinse Partij]], een partij tegen de slavernij. Hoewel Lincoln een tegenstander was van slavernij, wilde hij het niet meteen afschaffen. Lincoln wilde de uitbreiding van de slavernij stoppen en geloofde dat de slavernij over de jaren vanzelf zou uitsterven. De staat [[South Carolina]] zag dit echter als bedreiging van de slavernij en scheidde zich enkele maanden na de verkiezing van Lincoln af. Hierna volgden de staten [[Georgia]], [[Florida]], [[Alabama]], [[Mississippi (staat)|Mississippi]], [[Louisiana]] en tenslotte ook [[Texas]]. Dit waren alle slavenstaten. Volgens deze slavenstaten hadden zij het recht om zich af te scheiden, als zij dit wilden. Zittend president [[James Buchanan]] deed hier niets tegen, terwijl Lincoln het niet vond kunnen. Lincoln kon niets doen, aangezien hij pas op 4 maart 1861 tot president beëdigd werd. 

De zeven slavenstaten kwamen samen in [[Montgomery]] in Alabama. De staten besloten zich in één land te verenigen met een gezamenlijk parlement, een gezamenlijke regering en een grondwet. In de grondwet stond dat de staten het recht hadden uit de Confederatie te stappen, wanneer zij dit wilden. Ook was slavernij in de grondwet beschermt. De staten verkozen [[Jefferson Davis]] tot tijdelijk president en maakten ook een tijdelijk parlement. In november 1861 zouden er verkiezingen plaatsvinden voor dat parlement. Aangezien de Geconfedereerde Staten toen al in oorlog waren, was Davis de enige kandidaat en werd verkozen. De Confederatie wilde tot aan de verkiezingen zorgen dat het erkent werd door andere landen, waaronder het noorden. Ook wilden ze Amerikaanse forten overnemen en wilden hier zelfs geld voor betalen. Lincoln wees dit allemaal af en weigerde in gesprek te gaan. Hierdoor werd de Confederatie niet erkent door de Verenigde Staten of door andere landen.

===Amerikaanse Burgeroorlog===
{{Zie hoofdartikel|Amerikaanse Burgeroorlog}}
[[Bestand:Vicksburg_h76557k.jpg|left|300px|miniatuur|Het [[beleg van Vicksburg]]]]
Toch was er in het noorden op dat punt geen roep voor oorlog met het zuiden. Dit veranderde na de [[aanval op Fort Sumter]]. De Confederatie zag de Amerikaanse forten op hun grondgebied als hun bezit. Toen de onderhandelingen gestopt waren, besloten ze een van deze forten aan te vallen; Fort Sumter. De Confederatie nam deze in en Lincoln zag dit als aanval op de Verenigde Staten. Lincoln kreeg de support voor de oorlog van de Noordelijke Staten en verklaarde het zuiden de oorlog. Zijn oorlogsverklaring zorgde ervoor dat de slavenstaten [[North Carolina]], [[Arkansas]], [[Tennessee]] en [[Virginia]] zich ook afscheidden en zich bij de Confederatie voegden. De hoofdstad van de Confederatie werd vervolgens verplaatst naar [[Richmond]], Virginia. De andere slavenstaten bleven trouw aan de Verenigde Staten en scheidden zich niet af. 

De Confederatie had een voorsprong op de Verenigde Staten. Het had betere generaals, zoals [[Robert E. Lee]] en [[Stonewall Jackson]], en een beter getraind leger. Toch had de Confederatie veel minder inwoners dan het noorden. De Confederatie had 9 miljoen inwoners, waarvan 5 miljoen slaaf waren. Slaven konden niet dienen in het leger, net als vrouwen. Het noorden had een veel grotere bevolking en tijdens de oorlog werd besloten dat ook Afro-Amerikanen en voormalige slaven konden dienen in het leger. De Confederatie was aanvankelijk aan de winnende hand. Dit veranderde na de [[Slag bij Gettysburg]], waarbij generaal Lee verloor. Vlak hierna wist de noordelijke generaal [[Ulysses S. Grant]] de stad [[Vicksburg]] te veroveren, waardoor de Verenigde Staten de Mississippi in handen hadden. Hierdoor was de Confederatie in tweeën gebroken. Vanaf toen ging het bergafwaarts. Grant vocht in het noorden tegen Lee, terwijl [[William T. Sherman]] zich een weg door Georgia baande. Uiteindelijk bereikte Sherman de kust, waarna de Confederatie in drieën gebroken was.

===Tenondergang===
[[Bestand:Richmond_Virginia_damage2.jpg|right|300px|miniatuur|Richmond in puin na de inname]]
Grant rukte uiteindelijk met een troepen op naar de hoofdstad Richmond. De regering moest hierdoor vluchtten naar [[Danville]]. Het Noordelijke leger nam Richmond in, waarna Lee vrede sloot met Grant in 9 april 1865. Dit wordt gezien als het formele einde van de oorlog, maar in bepaalde gebieden vochten de Geconfedereerde troepen nog door, zoals in Texas. Dit was eigenlijk zinloos, aangezien de Confederatie uitgeput was. Ondertussen maakte president Lincoln plannen voor de [[Reconstructie (Verenigde Staten)|Reconstructie]]. Dit betekende dat het zuiden weer werd opgebouwd. Hiermee bedoelde hij niet alleen het herstellen van de oorlogsschade, maar ook het maken van industrie in het zuiden. In de oorlog was de slavernij afgeschaft in de Verenigde Staten. De Zuidelijke Staten moesten ook hun slaven bevrijden. Aangezien de economie gebaseerd was op de slavernij, stortte deze vrijwel in en ontstond grote armoede. Lincoln wilde de Confederatie rijk maken, maar werd 5 dagen na de vrede vermoord. 

Lincoln werd opgevolgd door [[Andrew Johnson]], onder wie de laatste troepen de wapens neerlegden. Johnson wilde het zuiden weer snel toevoegen aan de Verenigde Staten; de laatste staten traden in 1870 weer toe. Toch bleef de militaire bezetting tot 1877 duren. Hoewel de Amerikaanse regering eerst alle generaals en politici van de Confederatie terecht wilde stellen, is uiteindelijk besloten dit niet te doen. President Johnson gaf een pardon aan alle generaals, politici en soldaten op kerst 1868.

==Politiek==
[[Bestand:Jefferson_Davis_by_Vannerson,_1859.jpg|left|250px|miniatuur|President [[Jefferson Davis]]]]
===Regering===
De regering van de Confederatie was op haast dezelfde manier georganiseerd als de regering van de Verenigde Staten. Het land was een presidentiële republiek, wat betekende dat ze een president als staatshoofd hadden. Net als in de Verenigde Staten werd deze gekozen via verkiezingen via het [[Kiescollege (Verenigde Staten)|Kiescollege]]. Aanvankelijk zou president Jefferson Davis dienen als een tijdelijke president tot dat er verkiezingen waren geweest. Net als in het noorden konden alleen blanke mannen stemmen tijdens deze verkiezingen. Vanwege de oorlog waren er geen andere kandidaten dan Davis bij de verkiezingen, waardoor Davis unaniem werd gekozen tot president. Een president had in tegenstelling met het noorden een termijn van zes jaar i.p.v. vier jaar. Ook konden een president van de Geconfedereerde Staten niet meteen herkozen worden. Davis heeft nooit zijn termijn afgemaakt, aangezien de Geconfedereerde Staten al na vier jaar ophielden met bestaan. Net als in het noorden had de president veel macht en was de bevelhebber van het leger. De president had ook een vicepresident, [[Alexander Stephens]]. 

De president mocht ook zijn ministers kiezen. Er waren vier ministeries; Buitenlandse Zaken, Financiën, Oorlog en Marine. Daarnaast waren er nog twee posten voor postbezorging en een procureur-generaal. Hierdoor bestond de regering uit 8 posten. Dit werd besloten toen er nog 7 staten waren, waardoor iedere staat vertegenwoordigt kon worden in de regering. Uiteindelijk kwam het aantal staten op 11 te liggen, waardoor dit niet meer mogelijk was. Dit zorgde voor veel spanningen tussen de staten. 

===Parlement===
[[Bestand:Virginia_Capitol_1865.jpg|right|300px|miniatuur|Het parlementsgebouw van Virginia]]
Het parlement van de Geconfedereerde Staten heette het ''Geconfedereerd Congres''. Net als in het noorden bestond deze uit twee kamers:
* Het Huis van Afgevaardigden: waarin iedere staat een bepaald aantal afgevaardigden leverde naar het inwonersaantal van hun staat.
* De Senaat: waarin iedere staat twee afgevaardigden leverde. 
Officieel waren de politici niet verbonden met een politieke partij. Toentertijd was de [[Democratische Partij]] de dominante partij in het zuiden en de meeste politici waren daarom lid van die partij. 

Het congres vergaderde eerst in het parlementsgebouw van [[Alabama]], maar verhuisde later naar het parlementsgebouw van [[Virginia]]. Anders dan in de Verenigde Staten was er geen speciaal gebouw gebouwd voor het congres; mede door het korte bestaan.

===Bestuurlijke indeling ===
Hieronder zie je een tabel van alle 11 staten van de Geconfedereerde Staten van Amerika. In deze tabel zijn de vlaggen en hoofdsteden opgenomen zoals deze toen waren. Inmiddels hebben verschillende staten hun vlag veranderd of hoofdstad verplaatst. Arkansas had toentertijd geen eigen vlag, maar gebruikte de Geconfedereerde vlag. Het aantal inwoners is inclusief slaven, die geen burgerrechten of stemrecht hadden. Het de toetredingsdatum is de datum waarop de staten toetraden tot de Geconfedereerde Staten. De herstellingsdatum is de datum waarop de staten weer officieel lid werden van de Verenigde Staten. Dit betekent dat ze vanaf die datum weer vertegenwoordigt waren in het [[Amerikaans Congres]] en konden stemmen voor de landelijke verkiezingen.
{| class="wikitable sortable"
! class="unsortable" | Vlag
! Staat
! Hoofdstad
! Inwoners
! Toetreding
! Herstelling
! Kaart
|-
| [[Bestand:Flag_of_Alabama_(1861,_obverse).svg|30px]]
| [[Alabama]]
| [[Montgomery]]
| 964.201 
| 13 maart 1861
| 13 juli 1868
| rowspan="11"| [[Bestand:Map_of_CSA_3.png|500px]] 
|-
| [[Bestand:Flag of the Confederate States of America (May 1861 – July 1861).svg|30px]]
| [[Arkansas]]
| [[Little Rock (Arkansas)|Little Rock]] (1861-1863) <br /> [[Washington (Arkansas)|Washington]] (1863-1865)
| 435.450
| 18 mei 1861
| 22 juni 1868
|-
| [[Bestand:Flag of Florida (1861–1865).svg|30px]]
| [[Florida]]
| [[Tallahassee]]
| 140.424
| 22 april 1861
| 25 juni 1868
|-
| [[Bestand:Flag_of_the_State_of_Georgia_(1861,_red).svg|30px]]
| [[Georgia]]
| [[Milledgeville (Georgia)|Milledgeville]]
| 1.082.757
| 16 maart 1861
| 15 juli 1870
|-
| [[Bestand:Flag_of_Louisiana_(February_1861).svg|30px]]
| [[Louisiana]]
| [[Baton Rouge]] (1861-1863) <br /> [[Shreveport]] (1863-1865)
| 708.002
| 21 maart 1861
| 9 juli 1868
|-
| [[Bestand:Flag_of_Mississippi_(1861-1865).svg|30px]]
| [[Mississippi (staat)|Mississippi]]
| [[Jackson (Mississippi)|Jackson]]
| 790.530
| 29 maart 1861
| 23 februari 1870
|-
| [[Bestand:Flag of North Carolina (1861–1865).svg|30px]]
| [[North Carolina]]
| [[Raleigh]]
| 992.622 
| 20 mei 1861
| 4 juli 1868
|-
| [[Bestand:Flag_of_South_Carolina_(1861).svg|30px]]
| [[South Carolina]]
| [[Columbia (South Carolina)|Columbia]]
| 703.708
| 3 april 1861
| 9 juli 1868
|-
| [[Bestand:Tennessee_1861_proposed.svg|30px]]
| [[Tennessee]]
| [[Nashville (Tennessee)|Nashville]]
| 1.109.801
| 2 juli 1861
| 24 juli 1866
|-
| [[Bestand:Flag of Texas (1839–1879).svg|30px]]
| [[Texas]]
| [[Austin]]
| 604.215
| 23 maart 1861
| 30 maart 1870
|-
| [[Bestand:Flag of Virginia (1861–1865).svg|30px]]
| [[Virginia]]*
| [[Richmond]]
| 1.596.318
| 7 mei 1861
| 26 januari 1870
|-
|}
<nowiki>*</nowiki>Hoewel Virginia onderdeel was van de Geconfedereerde Staten, splitste het westen van Virginia (het huidige [[West Virginia]]) zich af van de staat en bleef trouw aan de Verenigde Staten. Hoewel Virginia en de Geconfedereerde Staten West Virginia claimden als hun grondgebied, hadden ze er in feite geen macht. West Virginia werd wel vertegenwoordigt in het Congres van de Geconfedereerde Staten, als ook in het parlement van Virginia. Na de oorlog werd besloten dat West Virginia een zelfstandige staat bleef; tijdens de oorlog werd het namelijk officieel opgenomen als staat. 

Daarnaast waren [[Missouri]] en [[Kentucky]] nog vertegenwoordigt, hoewel de twee staten officieel trouw bleven aan de Verenigde Staten. De Geconfedereerde Staten hadden een groot stuk van deze staat in handen en legden claim dat de gehele staat tot hun behoorde. Tijdens de oorlog hadden beide staten daardoor twee regeringen; eentje die trouw was aan de Verenigde Staten en eentje die trouw was aan de Geconfedereerde Staten. Missouri en Kentucky hebben zich officieel nooit afgescheiden. De twee overige slavenstaten, [[Delaware]] en [[Maryland]], bleven trouw aan de Verenigde Staten en werden niet vertegenwoordigd in de Geconfedereerde Staten. Op Delaware en Maryland was ook geen claim. 

Ook sloten nog twee territoria zich aan bij de Geconfedereerde Staten. Dit waren het Arizona-territorium, had het zuiden van de huidige staten [[New Mexico]] en [[Arizona]] omvatte, en het ''Indian Territory'' (ook wel Oklahoma-territorium), dat grofweg de huidige staat [[Oklahoma]] omvatte. In deze twee territoria woonden verschillende inheemse volkeren, namelijk de [[Cherokee]], de [[Chickasaw]], de [[Choctaw]], de [[Creek]] en de [[Seminole]]. Deze volkeren waren ook trouw aan de Geconfedereerde Staten. De territoria en volkeren werden vertegenwoordigd door in het Huis van Afgevaardigden van de Geconfedereerde Staten door leden die niet konden stemmen. Daarnaast legde de Confederatie claim op het New Mexico-territorium, maar hadden dit niet in handen. Dit territorium was namelijk niet echt georganiseerd.

==Economie==
[[Bestand:A_Home_on_the_Mississippi.png|right|300px|miniatuur|Een [[plantage]] in de staat Mississippi]]
De economie van de Geconfedereerde Staten was grotendeels gericht op de [[landbouw]]. De landbouw was in het zuiden aanvankelijk van de [[slavernij]]. Slavenhouders hadden in veel gevallen (grote) plantages en moesten goedkope arbeid vinden. Het houden van slaven was populair, aangezien slaven geen loon kregen. Hierdoor kon men de producten goedkoop houden, waardoor men meer kon verkopen. De belangrijkste gewassen waren [[katoen]], [[tabak]] en [[suikerbiet]]. Vooral op het gebied van katoen waren de Geconfedereerde Staten de grootste exporteur van katoen. Deze drie gewassen werden geëxporteerd naar andere landen, waaronder Engeland en Frankrijk. 

Door de blokkades van de havens door de Amerikanen kon men deze producten moeilijk verkopen. Vanaf 1861 richtte men zich daarom op het verbouwen van eigen gewassen. Industrie was vrijwel afwezig in het zuiden, waardoor men producten uit andere landen en het noorden smokkelde. De overheid van de Geconfedereerde Staten had besloten dat men 15% belasting moest betalen op importproducten, maar dit gebeurde nauwelijks. Dit kwam mede doordat er weinig gecontroleerd werd. Daarnaast smokkelde men in het geheim deze producten het land binnen, aangezien de havens geblokkeerd waren. De overheid van de Geconfedereerde Staten kwam mede hierdoor in geldnood, terwijl het veel geld nodig had voor het voeren van oorlog. Hierdoor besloot de overheid meer geld bij te laten drukken. Dit leidde uiteindelijk tot [[hyperinflatie]]. De bevrijding van de slaven leidde tot het instorten van de gehele economie. Zowel de slaven als de slavenhouders zijn nooit gecompenseerd geweest. Dit is een van de redenen waarom de Zuidelijke Staten nog steeds de armste regio van de Verenigde Staten zijn.

==Nationale symbolen==
[[Bestand:Confederate_Rebel_Flag.svg|left|300px|miniatuur|De strijdvlag van de Confederatie]]
De Geconfedereerde Staten van Amerika hebben verschillende vlaggen tijdens hun bestaan gehad. De officiële vlag bestond uit drie horizontale banen (rood-wit-rood) met een blauw vierkant linksboven met 13 sterren. Deze 13 sterren vertegenwoordigden de 13 staten (Kentucky en Missouri werden geclaimd als onderdeel, dus telden ook mee). Desondanks wordt tegenwoordig de strijdvlag (zie links) gebruikt als het symbool van de Confederatie. Deze vlag werd gebruikt in het leger en de marine voor het voeren van oorlog. Deze strijdvlag was de officiële vlag vanaf 1863 en wordt ook wel de ''Stainless Banner'' gebruikt. 

De ''Stainless Banner'' is nog steeds veel te zien in de Zuidelijke Staten, vooral in de buurt van oorlogsmonumenten en -graven ter nagedachtenis van de burgeroorlog. Jaren na de oorlog hebben verschillende Zuidelijke Staten de vlag opgenomen in de vlag van hun staat. Dit waren de staten Georgia (tussen 1956 en 2001) en Mississippi (tussen 1894 en 2020); beide staten hebben sindsdien de vlag uit hun vlag gehaald. De ''Stainless Banner'' wordt daarnaast gezien als een symbool van ''Southern Pride''; het trotszijn op de Zuidelijke Staten. Ook is het er vaak te zien op auto's. In de televisieseries ''[[The Dukes of Hazzard]]'' werd de vlag prominent getoond op het dak van de auto en ook in de [[Six Flags]]-parken waren de vlaggen lange tijd te zien. De laatste jaren is er veel kritiek gekomen op het tonen van de vlaggen. De vlaggen worden namelijk ook gebruikt als symbool door de [[Ku Klux Klan]], [[neonazi's]] en andere extremistische groeperingen. Waar sommige mensen het zien als een symbool van trots, zien andere het als een symbool van [[onderdrukking]], de [[rassensegregatie]], [[discriminatie]] en [[racisme]]. 

[[Categorie:Voormalig land]]
[[Categorie:Geschiedenis van de Verenigde Staten]]
[[Categorie:Geconfedereerde Staten van Amerika| ]]