Brontekst bekijken van Russische invasie van Oekraïne sinds 2022

{{nieuws}}
{{Infobox oorlog
| Naam                            = Russische invasie van Oekraïne
| Afbeelding                      = [[File:2022 Russian invasion of Ukraine.svg|250px]]
| Onderschrift                    = De huidige situatie van de Russische invasie binnen Oekraïne ({{CURRENTDAY}}/{{CURRENTMONTH}}/{{CURRENTYEAR}})
| EersteDatum                     = 24 februari 2022
| TweedeDatum                     =
| Locatie                         = [[Oekraïne]]
| Overwinning voor                =
| NaamStrijdendePartij1           = '''Pro-Russische partij'''
| NaamStrijdendePartij2           = '''Pro-Oekraïense partij'''
| NaamStrijdendePartij3           =
| LedenStrijdendePartij1          = {{RU}} <br> {{BY}} <br> [[File:Flag_of_Donetsk_People's_Republic.svg|20px|border]] [[Volksrepubliek Donetsk|Donetsk]] <br> [[File:Flag of the Luhansk People's Republic.svg|20px|border]] [[Volksrepubliek Loegansk|Loegansk]]
| LedenStrijdendePartij2          = {{UA}}
| LedenStrijdendePartij3          =
| LeidersStrijdendePartij1        = [[Vladimir Poetin]] <br> [[Aleksandr Loekasjenko]] <br> [[Denis Poesjilin]] <br> [[Leonid Pasetsjnik]] 
| LeidersStrijdendePartij2        = [[Volodymyr Zelensky]]
| LeidersStrijdendePartij3        =
| TroepensterkteStrijdendePartij1 = 3.488.000 soldaten
| TroepensterkteStrijdendePartij2 = 1.211.000 soldaten
| TroepensterkteStrijdendePartij3 = 
| VerliezenStrijdendePartij1      = 2800 doden <br> 4+ gevangengenomen <br> 80 tanks vernietigd <br> 516 pantserwagens vernietigd <br> 10 vliegtuigen neergeschoten <br> 7 helikopters neergeschoten
| VerliezenStrijdendePartij2      = 198 doden <br> 115 gewonden <br> 4 vliegtuigen neergeschoten <br> 1 heliktoper neergeschoten <br> 4 drones neergeschoten <br> Militaire basissen en luchtafweersystemen geneutraliseerd
| VerliezenStrijdendePartij3      =
}}
De '''Russische inval in Oekraïne''' vond plaats op 24 februari 2022. De inval maakt deel uit van een groter conflict tussen [[Oekraïne]] en [[Rusland]], dat al sinds 2014 aan de gang is. 

== Inleiding ==
Kort voor de inval begon, had de Russische president [[Vladimir Poetin]] de [[volksrepubliek Donetsk]] en de [[volksrepubliek Loegansk]] erkend als eigen landen. Donetsk en Loegansk zijn officieel onderdeel van Oekraïne, maar Oekraïne heeft er niet echt macht. In de vroege ochtend van 24 februari 2022 zei Poetin op de Russische [[staatstelevisie]] dat hij Oekraïne ging binnenvallen. Rusland viel daarna niet alleen Donetsk en Loegansk binnen, maar ook andere delen van Oekraïne. Vooral dit laatste had eigenlijk niemand van tevoren verwacht.

Het conflict tussen Rusland en Oekraïne heeft verschillende oorzaken. In november 2013 vond in Oekraïne een pro-westerse revolutie plaats, de [[Euromaidan]]. Oekraïne wilde nauwere banden met de [[Verenigde Staten]] en de [[Europese Unie]]. De pro-Russische regering van Oekraïne moest hierdoor aftreden en werd vervangen door een pro-westerse. Rusland was het hier niet mee eens en was bang voor een uitbreiding van de [[NAVO]]. Om die reden viel Rusland begin 2014 de [[Krim]] binnen. Dit is een regio in Oekraïne waar veel Russen wonen. Na de [[Krimcrisis]] nam Rusland de Krim in, maar internationaal wordt de Krim nog steeds gezien als onderdeel van Oekraïne. Ook verklaarden de Oekraïense regio's Donetsk en Loegansk zich onafhankelijk. Ook in deze regio's wonen veel Russen. 

Volgens president Poetin zou er door Oekraïne geweld worden gepleegd tegen Russen in Donetsk en Loegansk. Dat gebruikte hij als reden om die twee gebieden ten slotte als volksrepublieken te erkennen. Oekraïne zelf en andere landen zeiden dat dit niet klopte en dat het juist de Russen waren die begonnen met vechten.

== Voorgeschiedenis ==
[[Bestand:Putin with Vladimir Konstantinov, Sergey Aksyonov and Alexey Chaly 4.jpeg|350px|left|thumb|De annexatie van de Krim in 2014]]
Na de wekenlange protesten van de pro-Europese [[Euromaidan]]beweging en de toenemende onvrede in het westen van Oekraïne, ondertekenden de pro-Russische Oekraïense president [[Viktor Janoekovytsj]] en de pro-Europese [[oppositie]] op 21 februari 2014 een overeenkomst. In die overeenkomst stond dat er zo spoedig mogelijk [[Oekraïense presidentsverkiezingen 2014|nieuwe verkiezingen]] zouden worden gehouden. Nadat het Oekraïense parlement hierop Janoekovytsj ontsloeg als president, vluchtte hij naar [[Rusland]]. De gouverneurs van de [[oblast]]en (een soort provincies) [[Donetsk]] en [[Loehansk]] waren het hier niet mee eens. In deze gebieden was president [[Viktor Janoekovytsj|Janoekovytsj]] juist populair onder de Russisch sprekende bevolking. De pro-Russische gouverneurs zagen de machtswisseling dan ook als een staatsgreep.

Ook [[Rusland]] zelf zag de machtswisseling als een staatsgreep; op 24 februari 2014 zei Rusland dat het de nieuwe Oekraïense regering niet meer erkende. Volgens de (toen nog) Russische premier [[Dmitri Medvedev]] was de Russische bevolking niet meer veilig onder de nieuwe regering, hoewel er geen sprake was van aanvallen op de burgerbevolking. Op 27 februari 2014 besloot Rusland de [[Krimcrisis|Krim te annexeren]]. In april 2014 scheidden de oblasten Donetsk en Loehansk zich onder hun de pro-Russische leiders af van Oekraïne. Door ondersteuning vanuit Rusland waren zij in staat om de [[Volksrepubliek Donetsk|Volksrepublieken Donetsk]] en [[Volksrepubliek Loegansk|Loegansk]] uit te roepen.

=== Aanleiding ===
Op 14 september 2020 maakte de Oekraïense president [[Volodymyr Zelensky]] bekend dat Oekraïne meer wilde gaan samenwerken met de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie]] (de NAVO) en dat het land graag lid zou willen worden van de NAVO. Zelensky bevestigde deze wil op 8 oktober 2020, toen hij zich op bezoek bij de [[Verenigd Koninkrijk|Britse]] [[premier]] [[Boris Johnson]] uitsprak voor een actieplan om dit te laten gebeuren. In december van 2020 herhaalde de Oekraïense minister van Defensie, [[Andrej Taran]], dit voornemen. Nadat de Oekraïense [[premier]] [[Denis Sjmiegal]] op 9 februari wederom bevestigde dat Oekraïne meer toenadering tot de NAVO zocht, gaf [[Jens Stoltenberg]], de secretaris-generaal van de NAVO, aan dat Oekraïne vanaf dan gezien werd als een kandidaat voor toetreding tot de NAVO. Ten slotte vaardigde president Zelensky in maart van 2021 een [[decreet]] af, waarin stond dat Oekraïne de [[Krim]] weer onderdeel wilde gaan laten uitmaken van Oekraïne.

Oekraïne kroop dus steeds dichter naar het Westen toe. Hierdoor ging [[Rusland]] zich weer vijandiger opstellen tegenover Oekraïne. Volgens [[president]] [[Vladimir Poetin]] van [[Rusland]] schond Oekraïne de hele tijd het [[staakt-het-vuren]] tussen Oekraïne en de rebellen dat in de [[Minskakkoorden]] was afgesproken. Oekraïne weersprak dit en zei dat het juist de rebellen in Donetsk en Loehansk waren die voortdurend bleven aanvallen. In de herfst van 2021 liep de spanning hierdoor verder op. Tussen oktober 2021 en februari 2022 begonnen steeds meer Russische soldaten zich te verzamelen langs de grenzen van Oekraïne. Volgens Rusland ging het alleen maar om een militaire oefening, maar [[president]] [[Joe Biden]] van de [[Verenigde Staten]] zei dat Rusland erop uit was om Oekraïne binnen te vallen. Biden gaf aan dat Rusland dit zou doen door te doen alsof Oekraïne het land had aangevallen, om zo een oorlog te kunnen rechtvaardigen.

Toen er zich op een gegeven moment meer dan honderdduizend Russische soldaten hadden verzameld langs de grens met Oekraïne, gaf ook Oekraïne aan dat het ervan uitging dat Rusland van plan was om het land binnen te vallen. President Zelensky gaf echter ook aan dat hij vond dat de Verenigde Staten te snel uitgingen van een oorlog en zich meer zouden moeten richten op [[diplomatie]]. Dit alles bleek tevergeefs: op 22 februari 2022 trok Rusland met zijn leger de regio's Donetsk en Loehansk binnen. Volgens Rusland zou er namelijk een Oekraïense artilleriegranaat gevonden zijn in [[Rostov aan de Don|Rostov]]. Ook beweerde Rusland dat Oekraïense bombardementen geleid zouden hebben tot een vernietiging van grensvoorzieningen van de [[Federalnaja sloezjba bezopasnosti]] (FSB), de Russische [[geheime dienst]]. Oekraïne ontkende een aanval te hebben geopend en president Biden gaf aan dat Rusland – ter rechtvaardiging van een inval in Oekraïne – inderdaad deed alsof het werd aangevallen.

== Verloop van de oorlog van dag tot dag ==
<blockquote>
''Dit artikel bevat de nodige onzekerheden. Niet alles kan goed worden nagetrokken en er wordt [[nepnieuws]] verspreid als [[propaganda]]middel.''
</blockquote>Het verloop van de oorlog van dag tot dag wordt bijgehouden op de [[Tijdlijn van de Russische invasie van Oekraïne in 2022]], mede omdat niet te voorspellen is hoe de oorlog verder zal verlopen. Een samenvatting volgt t.z.t. hieronder.

== Video ==
*[https://schooltv.nl/video/pointer-checkt-hoe-rusland-twijfel-gebruikt-in-de-oorlog-tegen-oekraine/ Hoe Rusland twijfel gebruikt in de oorlog tegen Oekraïne (KRO-NCRV/Pointer Checkt)]
*[https://schooltv.nl/video/tegenlicht-in-de-klas-propaganda-en-desinformatie-in-oorlogstijd/ Propaganda en desinformatie in oorlogstijd (VPRO/Tegenlicht in de klas)]
[[Categorie:Geschiedenis van Oekraïne]]
[[Categorie:Geschiedenis van Rusland]]
[[Categorie:1945 tot nu]]

[[fr:Guerre russo-ukrainienne]]