Bloednacht in Leuven
De bloednacht in Leuven vond plaats op 18 april 1902. In de Belgische stad Leuven protesteerden arbeiders voor de verruiming en aanpassing van het kiesrecht. De stakers eisten dat alle burgers konden stemmen tijdens verkiezingen; destijds konden enkel mannen stemmen. Ook wilden ze dat iedereen slechts één stem had. Destijds was het zo dat rijke Belgen twee of zelfs drie stemmen hadden. Zij hadden dus veel meer invloed in de politiek dan de arbeiders.
De staking liep uit tot een confrontatie tussen de stakers en de burgerwacht. Zes burgers kwamen om het leven en 14 raakten gewond. De bloednacht in Leuven had geen directe invloed. Pas vanaf 1918 zou iedere stem evenveel meetellen en vrouwen konden pas sinds 1948 stemmen. Desondanks liet de Bloednacht dat de Belgische arbeider wilde vechten voor het stemrecht.
Stemrecht in België
Hoewel België sinds de onafhankelijkheid in 1830 een democratie is, konden oorspronkelijk alleen rijke mannen stemmen. In België gold het censuskiesrecht. Dit betekende dat mannen een bepaald bedrag moesten verdienen of in bezittingen moesten hebben om te kunnen stemmen. Dit betekende dat enkele rijke mensen, zoals de adel, handelaren en fabriekseigenaren, konden stemmen.
In 1893 verdween het censuskiesrecht. In plaats daarvan ontstond het algemeen meervoudig stemrecht. Dit betekende dat alle mannen van 25 jaar en ouder konden stemmen. Toch hadden bepaalde groepen meer stemmen dan andere. Volgens de nieuwe kieswet zouden "eenvoudige kiezers" (vaak ongeschoolde arbeiders) één stem krijgen. Zogeheten "meervoudige kiezers" (rijke mannen met bezittingen) zouden twee of drie stemmen krijgen. Hierdoor hadden de rijke mannen alsnog meer invloed in de politiek dan de arbeiders. De arbeiders zagen dit als oneerlijk. Zij werden gesteund door feministen, aangezien vrouwen helemaal niet konden stemmen.
De staking
De arbeiders waren verenigd in de Belgische Werkliedenpartij; een sociaaldemocratische partij. Sinds 14 april 1902 waren de aanhangers hiervan in staking gegaan. Om de staking te beëindigen waren er twee eisen:
- Het kiesrecht moest verruimd worden, zodat ook vrouwen konden stemmen.
- Iedere stem moest even veel meetellen. De "meervoudige kiezers" moesten dus verdwijnen.
Om dit te regelen moest de grondwet veranderd worden, wat vrij moeilijk is om te doen. De Kamer van Volksvertegenwoordigers verwierp op 18 april 1902 een voorstel om het kiesrecht aan te passen. Dit leidde tot massa's van woedende arbeiders die de straten opgingen. De burgemeester van Leuven had de demonstraties verboden, maar dit hield ze niet tegen.
De demonstratie uitte zich in een spoor van vernielingen in Leuven. Zo werden ruiten ingegooid bij belangrijke gebouwen. De burgerwacht besloot hierom op de groep te schieten, waardoor vier mensen overleden. De groep ging vervolgens door naar het hoofdkantoor van de Katholieke Partij en tenslotte de woning van de burgemeester. Vanuit deze woning werden opnieuw schoten afgevuurd, waarbij nog eens twee mensen overleden (eentje ter plekke en eentje de volgende dag).
Nasleep
Hoewel de burgemeester geen bevel had gegeven aan de burgerwacht, prees hij hun optreden. De doden werden op 20 april begraven met 5.000 aanwezigen. In 1904 werd er op de Stadsbegraafplaats in Leuven een monument geplaatst ter herinnering van de Bloednacht.
De Bloednacht had niet direct gevolgen op het stemrecht. In 1918 werd het algemeen enkelvoudig stemrecht ingevoerd, waardoor iedere stem slechts één keer meetelde. Het vrouwenkiesrecht werd in 1948 voor alle verkiezingen ingevoerd.