Zwarte dood/ builenpest
De pest is een infectieziekte die mensen kregen door een beet van een zieke vlo. Deze vlo was besmet met een bacterie die Yersina Pestis heet, die is ontdekt in 1898. Door deze bacterie bleef de vlo maar honger hebben. Hoeveel bloed hij ook dronk het was nooit genoeg. Deze vlo zat het liefste op een zwarte rat. En er waren in die tijd heel erg veel zwarte ratten. Mensen sliepen vaak op matrassen van stro. Ook gooide zij gewoon hun afval op straat. De rat had dus en een heerlijke slaapplek en zoveel eten als hij maar kon wensen. Als er zieke vlooien op de rat zaten stief hij snel, omdat er zoveel bloed werd gedronken en hij zelf ook ziek werd. Omdat de vlo nog steeds honger had sprong hij over naar een mens en beet hem of haar ook, voordat de vlo zelf stierf van de honger.
Soorten Pest
Er zijn vier soorten pest:
1. De builenpest: kreeg je van een vlooienbeet. Na ongeveer 2 tot 8 dagen werd je erg ziek en kreeg je builen. Deze waren blauw, paars en soms zwart en ze deden heel veel pijn. Ongeveer een kwart van de mensen die deze soort pest hadden overleefde deze. Deze soort pest was ook niet besmettelijk.
2. De longpest: was wel besmettelijk. Bij deze soort pest zat de infectie in je longen. Je kreeg het vaak benauwd met veel slijm. Als je dan moest hoesten vlogen er allemaal kleine slijmdruppeltjes in het rond. Daar zat de infectie dan in en zo was het dus gemakkelijk om het over te dragen. Als je deze soort pest had was je binnen een paar dagen vaak dood.
3. Pestsepsis: zat direct in je bloedbaan. Als je deze pest had, was je meestal binnen een dag dood, nog voor de builen konden ontstaan.
4. Pestis minor: is een milde variant van de ziekte, bij deze soort van de pest krijg je lichte koorts en minder uitgesproken zwellingen van de lymfeklieren. De symptomen verdwijnen meestal zonder een behandeling na een week. Door deze soort van de pest heeft de patiënt een immuniteit opgebouwd en zo is de patiënt dus een lange tijd beschermd voor alle soorten van de pest.
De Pest in de geschiedenis
De pest kwam regelmatig terug in de geschiedenis. Dat was al in de Oudheid. De bekendste plaag is in de Middeleeuwen, van 1348 tot 1351. Opmerkelijk is dat de Joden minder erg werden getroffen door de Pest. Dat was een gevolg van de reinheidsvoorschriften van de wetten van Mozes, zoals die in de Tora staan. Dat is het eerste deel van de joodse Bijbel, de Tenach, ook wel het Oude Testament genaamd.
De Pest van 1348 tot 1351
De Zwarte Dood was de Middeleeuwse naam voor de pest. Miljoenen mensen zijn er aan overleden. De enorme hoeveelheid mensen die stierven duurde van 1346 tot 1351. Het kostte over de hele wereld aan 75 tot 100 miljoen mensen het leven. In Europa stierf ongeveer 30% van de bevolking aan de ziekte. Vroeger dachten ze dat de ziekte door de lucht verspreid zou worden. Door het dragen van een masker zouden de kwade luchten worden tegengehouden. In de snavel van die maskers hadden ze ook kruiden. Ze dachten dat, dat beschermend was. Het zou ook helpen tegen de stank van de zieke en dode mensen.
De zwarte dood of dus de pest is waarschijnlijk ontstaan in centraal-Azië. Vanaf daar verspreidde de bacterie zich over de hele toen bekende wereld.
In 1346 was de ziekte ook op de Krim. Ze zeggen dat soldaten die de stad Kaffa belegerden de lijken van de soldaten over de muur van Kaffa schoten. De lijken waren besmet met de pestbacterie en de Italiaanse kooplieden die in de stad waren vluchtten naar huis en daar verspreidde de ziekte zich weer verder. We weten dit verhaal niet zeker. Zo zijn er ook verhalen dat de bacterie gewoon via de scheepshandel is meegegaan en zo in Europa is gekomen. Toen de bacterie in Italië kwam deed de ziekte zijn verschrikkelijke werk. Veel mensen gingen vluchten voor de ziekte. Mensen die de bacterie al hadden maar het nog niet door hadden vluchten ook. Daardoor kwam de ziekte ook in andere landen zoals: Spanje, Frankrijk, Engeland, het Heilige Roomse Rijk, in 1349 Noorwegen en rond 1351 kwam de ziekte ook in Rusland. Mensen die bij de Rooms-Katholieke Kerk hoorden begonnen te twijfelen aan God. Ze dachten dat het een straf van hem was. maar toen ook de goede mensen stierven wist niemand het meer. De doodsklokken deden niks anders dan luidden en op een gegeven moment zei de koning dat de klokken niet meer mochten luiden, omdat het mensen bang maakte. Ze dachten dat het einde van de wereld was aangebroken. In het begin gingen de mensen massaal naar de kerk maar toen ze nog steeds doodgingen stopte ook dat. De priesters deden druk hun werk. Ze waren de hele dag bezig stervenden op te zoeken en hun zonden te vergeven maar ze stierven alsnog. Het aantal priesters nam af, omdat ze stervenden bijstonden en het vervolgens moesten begraven. Het werd zo erg dat Paus Clemens VII iedereen die stervende was de zonden vergaf omdat anders heel veel mensen zouden sterven zonder vergeven te worden. Midden op straat zakte soms mensen in elkaar een niemand verpleegde hen. De pestdokters liepen rond zonder iets te kunnen doen. De mensen melden de zieken omdat ze bang waren besmet te raken. De angst onder de mensen was heel groot. Op een gegeven moment kwamen de Flagellanten ook om het hoekje kijken. De Flagellanten zeiden dat de mensen moesten lijden om de Zwarte Dood te overwinnen. Ze liepen in lange optochten door het land terwijl ze zichzelf zweepslagen gaven. De mensen waren doodsbang en sloten zich bij hen aan. In grote groepen liepen ze van de ene naar de andere stad en namen zo ook de ziekte mee. in 4 jaar overleden meer mensen dan er in 250 jaar bijkwamen!
De zwarte dood had een vreselijke nasleep. Omdat er zoveel mensen dood zijn gegaan, waren er ook geen mensen meer om het land te onderhouden. De oogsten mislukte en hongersnood sloeg toe. Daarbovenop kwam nog dat doordat er weinig mensen waren en veel geld, de munt in een crisis kwam. Bijvoorbeeld de Franse munt was bijna niks meer waard en daardoor werden er soms veel munten uit de roulatie (dat is als geld niet meer wordt gebruikt) gehaald. Doordat de Honderdjarige Oorlog ook nog bezig was werd met name het Frankrijk van koning Filips VI en Jan II zwaar getroffen. Engelse bendes plunderden het hele land leeg en maakte het land arm. De steden waren opeens veel leger, nu zoveel mensen waren gestorven. Het geeft aan hoe veerkrachtig de mensen in Europa waren, want de al ingezette groei in de Middeleeuwen zette zich ondanks de Pest gewoon door. Dat was mede te denken aan de machtsverdeling tussen de Katholieke Kerk en de leiders van Europa, alsmede de al ingezette groei van de Europese universiteiten.
De zwarte dood zou nog regelmatig opduiken in Europa. De reden dat het opgehouden was met zieke mensen kwam doordat alleen de mensen die tegen de bacterie konden het hadden overleeft. Tegenwoordig is de pest niet meer gevaarlijk. Er bestaat nu een vaccin tegen en er overlijden nog maar weinig mensen aan de pest. Europa heeft zich snel hersteld van de zware epidemie.