Zwarte Dood
De Zwarte Dood was de Middeleeuwse naam voor de ziekte de pest. Miljoenen mensen zijn er aan overleden. De pandemie (dan gaan er héél erg veel mensen dood) duurde van 1346 tot 1351. De pandemie kostte over de hele wereld aan 75 tot 100 miljoen mensen het leven. In Europa stierf ongeveer 30% van de bevolking aan de vreemde ziekte.
Waar kwam die ziekte nou vandaan?
De Zwarte Dood is waarschijnlijk ontstaan in Centraal-Azië. Vanaf daar verspreidde de bacterie van de Zwarte Dood zich over de hele toen bekende wereld. In 1346 was de Krim aan de beurt. Het verhaal gaat dat soldaten die de stad Kaffa belegerden de lijken van de soldaten over de muur van Kaffa schoten. De lijken waren besmet met de pestbacterie en de Italiaanse kooplieden die in de stad waren vluchtten naar huis (Genua) en daar verspreidde de ziekte zich verder. Of dit waar is is niet bekend. Waarschijnlijk is de Zwarte Dood gewoon via de handel en scheepvaart naar Europa gekomen. Eenmaal in Italië deed de ziekte zijn verschrikkelijke werk. Veel mensen vluchtten weg voor de ziekte. Ze namen de bacterie ging mee met die mensen en zo kwam de ziekte ook in andere landen. Eerst Spanje en Frankrijk, daarna Engeland en het Heilige Roomse Rijk en in 1349 Noorwegen. Rond 1351 kwam de ziekte ook in Rusland. De Zwarte Dood kreeg bijna de Europese beschaving op haar knieën. De Rooms-Katholieke Kerk, die de machtigste organisatie van wereld was en misschien is kreeg een zware klap doordat de mensen eerst dachten dat de ziekte een straf van God was maar toen ook de goede mensen stierven wist niemand het meer. De doodsklokken luidden dag en nacht totdat de koningen verboden ze nog te luiden omdat alle mensen ervan bang werden. Veel mensen dachten dat het einde van de wereld was aangebroken. In het begin gingen de mensen massaal naar de kerk maar toen ze dan nog steeds evenveel dood bleven. De priesters deden druk hun werk. Ze waren de hele dag bezig stervenden op te zoeken en hun zonden te vergeven maar ze stierven zelf ook bij bosjes. Het werd zo erg dat Paus Clemens VII iedereen die stervende was de zonden vergaf omdat anders heel veel mensen zouden sterven zonder vergeven te worden. Midden op straat zakte soms mensen in elkaar een niemand verpleegde hen. De pestdokters met hun rare vogelachtige maskers liepen rond zonder iets te kunnen doen. De mensen meden de zieken omdat ze bang waren besmet te raken. De angst onder de mensen was erg groot. De flagellanten kwam een op. De flagellanten zeiden dat de mensen moesten lijden om de Zwarte Dood te overwinnen. Ze liepen in lange optochten door het land terwijl ze zichzelf geselde (zweepslagen geven). De mensen waren doodsbang en sloten zich bij hen aan. De Kerk verbood dit omdat ze het geselen geen goede methode vonden. De mensen deden wat ze wilden. Ach, we leven toch maar kort, we gaan dood door de pest. Dan zijn we in de Hemel of de Hel, wat maakt het uit. Zo dachten de mensen. Ze gingen anders denken. De beroemde schrijver Bocaccio schreef zijn gedurfde Demacerone bijvoorbeeld in de tijd van de Zwarte Dood. Voor de tijd van de Zwarte Dood was het veel moeilijker geweest om het populair te maken.
De Joden
Meestal denken de mensen bij jodenvervolgingen aan de Holocaust van Adolf Hitler. Dat klopt niet helemaal. Ook in de Middeleeuwen hadden de Joden het niet gemakkelijk. Ze woonden in speciale wijken en werden vaak aangewezen als zondebok (hé, dat herkennen we). Toen de Zwarte Dood kwam wezen enkele bange mensen de Joden aan als zondebokken. "Ze hebben de waterputten vergiftigd, ik zag het zelf!" zeiden de mensen. Zo werden hele Joodse wijken uitgemoord.