Zon: verschil tussen versies
k |
|||
| Regel 35: | Regel 35: | ||
*[http://www.artis.nl/main.php?pagina=paginas/t/planetarium Artis planetarium] |
*[http://www.artis.nl/main.php?pagina=paginas/t/planetarium Artis planetarium] |
||
*[http://www.planetarium-friesland.nl/index.html Het oudste werkende planetarium ter wereld ] |
*[http://www.planetarium-friesland.nl/index.html Het oudste werkende planetarium ter wereld ] |
||
| + | |||
| + | {{Sjabloon:PlanetenZon}} |
||
[[Categorie:Zonnestelsel]] |
[[Categorie:Zonnestelsel]] |
||
Versie van 22 sep 2006 20:50
De zon is de ster die zich het dichtst bij de aarde bevindt en het helderste object aan de hemel.
Plaats van de zon in het universum
De zon bevindt zich op ongeveer 27.000 lichtjaar van het centrum van ons melkwegstelsel in de ongeveer 3.000 lichtjaar dikke galactische schijf en op 1 AE (ongeveer 150 miljoen kilometer) van de aarde. De zon beweegt zich met een snelheid van ongeveer 220 km/sec.
Binnen het melkwegstelsel is het een onopvallende, min of meer gemiddelde ster. Ze is met een gemiddelde diameter van zo'n 1.392.000 kilometer het grootste object in ons zonnestelsel en bevat 99,8% van de massa van ons volledige zonnestelsel.
De zon bestaat voornamelijk uit waterstof
De zon als energiebron
De zon geeft licht en warmte in het zonnestelsel; de temperatuur aan de oppervlakte bedraagt ongeveer 5800 Kelvin. De temperatuur in het centrum wordt berekend op 15,5 miljoen Kelvin.
Ontstaan van de zon
De zon zou zo'n 4,6 miljard jaar geleden ontstaan zijn door het samentrekken van een uitgestrekte koude, gasvormige oernevel. Het hele proces van samentrekking zal ongeveer 35 miljoen jaar hebben geduurd. Uiteindelijk werd de temperatuur in het centrum van de gasbol zo hoog - miljoenen graden - dat daar kernreacties konden beginnen. De zon was geboren.
De zon als Hoofdreeks-ster
Gedurende een periode van 12 miljard jaar krijgt de zon zijn energie uit kernfusie: waterstof wordt omgezet in helium (zogenoemde waterstof-'verbranding'). Dit is de zon zoals wij die nu kennen. De zon is in deze periode een stabiele hoofdreeks-ster. Ervan uitgaande dat onze zon inmiddels zo'n vijf miljard jaar oud is zal zij nog zeven miljard jaar te gaan hebben. Naarmate de zon ouder wordt zal zij feller gaan schijnen en daardoor uitzetten.
Ons zonnestelsel
De aarde en alle andere planeten, waartoe zowel de aardse planeten als ook de gasreuzen behoren, draaien om de zon, in hun baan gehouden door de zwaartekracht. Wat grootte en massa betreft is de zon het dominerende lid; de massa is meer dan 330.000 aardmassa's, het volume meer dan 1 miljoen maal dat van de aarde. De hele baan van de maan om de aarde zou zich wat afmeting betreft in het zonnelichaam kunnen bevinden.
Andere lichamen die om de zon draaien zijn onder andere planetoïden, meteoroïden, kometen en stof.
De zon bekijken
Indien je de zon wilt bekijken bij een zonsverduistering of in andere situaties mag je dat NOOIT met het blote oog doen. Na enkele seconden al zal beschadiging van je oog optreden die indien je pech hebt permanent zal zijn. Gebruik een lasbril of een speciaal daarvoor gemaakte bril, andere donkere materialen zoals zwarte dia of fotofilm kunnen nog steeds veel schadelijk infrarood en ultraviolet licht doorlaten.
Het spreekt voor zich dat je bij gebruik van een verrekijker of telescoop nog veel voorzichtiger moet zijn. Als een brandglas een stukje papier in een paar seconden kan laten verkolen, kan dat ook met je ogen gebeuren. De veiligste manier van waarnemen met een telescoop is het zonsbeeld op een stuk wit papier te projecteren, en op die manier indirect de zon te bekijken.