Woestijn

Afbeelding gewenst! Bij dit artikel hoort nog een afbeelding. Heb jij een afbeelding die onder een vrije licentie kan worden geplaatst, dan kan je deze hier uploaden.

Een woestijn is een droge zand vlakte, maar soms heb je ook een rotsachtige ondergrond. Het kan er tijdens de nachten vriezen en overdag soms tot wel meer dan 40°C worden.

Dieren in de woestijn

In de woestijn leven toch veel dieren.

Woestijnvos

Het woestijnvos is de kleinste vos, hij is 40 cm lang. De een dicht behaarde staart is 20 cm lang en de schouderhoogte is 20 cm lang. Hij weegt èèn en een halve kilo. Het leeft in woestijngebieden zoals Noord Afrika. Het heeft een zwarte neus, grote donkere ogen, heel grote oren van zo’n 15 cm lang en gespierde, slanke poten. Het leeft in zelf gemaakte hollen. Hij slaapt overdag en waakt s’nachts. Dus het is een nachtdier. Zijn eten bestaat uit insecten, hagedissen, muizen, eieren en vruchten. Het vosje leeft 10 jaar.

Kamelen

Je hebt drie verschillende soorten kamelen. De kameel (met twee bulten), de dromedaris, de lama en de alpaca. De tweebultige kameel komt uit Azië. Er zijn driehonderdduizend kamelen waarvan er zo’n 300 in het wild leven. Een volwassen kameel weegt vierhonderdvijftig tot zevenhonderd kilo. S’winters heeft de kameel een dikke bruine vacht. Dat noemen we een wintervacht. De vacht van de dromedaris is bruiner dan de tweebultige kameel en minder dik. Dat heeft hij ook niet nodig, omdat hij in warme landen leeft. In koude gebieden wordt hij ziek. Er zijn zeventienmiljoen dromedarissen. Ze hebben allemaal een baas. De lama is een herkauwer. Hij leeft in Zuid- De Arabische woestijn Deze woestijn is ongeveer 2,33 miljoen vierkante kilometer groot en is ook weer een van de grootste woestijnen op deze wereld. Met een temperatuur van 50 graden overdag en rond het vriespunt in de nacht lijkt het ook weer moeilijk te overleven hier. Maar het tegendeel is waar, in deze woestijn leven namelijk ook mensen! De dieren die in deze woestijn leven zijn: eekhoorns, hagedissen, adders, muizen, ratten en tegenwoordig ook weer de Arabische oryx (Oryx leucoryx) en de duingazel (Gazella leptoceros) welke met succes opnieuw geïntroduceerd in het gebied.een gespleten bovenlip een dikke vacht, een lange nek en geen hoeven, die zijn vervangen door een eeltlaag. Een lama heeft geen bulten op zijn rug. De lama is goed bruikbaar als lastdier. Ze stammen af van de wilde guanaco. U zult mij al voor zijn maar ik zeg het maar, lama’s spugen een groene, behoorlijk stinkende drab. Dierenartsen moeten soms lama’s van een dierentuin opereren en dan spugen ze vaak naar hen. De alpaca wordt vaak gehouden om wol. En ze scheren hem als een schaap.

Bergduivel

de bergduivel stinkt

Gilamonster

Een gilamonster heeft een langste lengte van 60 cm. Het is een van de twee soorten giftige hagedissen, de andere is zijn grotere neef, de Mexicaanse korsthagedis. Het gilamonster is zwart met roze gevlekte. Het is vernoemd naar het Gila rivierbekken in de VS. Het gif van het gilamonster is even sterk als dat van een ratelslang. Een beet van een gilamonster is meestal niet dodelijk voor de mens, maar een beet die lang duurt, is dodelijk bij iemand die tussen de nul en de drie jaar oud.

Renkoekoek

De renkoekoek is bekend van de tekenfilms, waar hij de coyote steeds te snel af is. Hij kan vliegen, maar hij rent liever. Hij rent ongeveer dertig kilometer per uur. Zijn Wetenschappelijke naam is Geococcyx californianus. Ze leven voornamelijk in het zuiden van Noord-Amerika. Hij eet meestal reptielen en insecten. Hij haalt het water uit de hagedissen enzovoorts.

Kreeften

Geloof het, of niet, maar in de woestijn leven ook kreeften, zoutkreeften. In de droge bodem liggen er eitjes. Die kunnen daar wel vier jaar liggen. Ze komen alleen uit als er regen valt. Ze komen uit na twee dagen. Ze zijn na drie weken volwassen. Dan gaan ze paren. Dan legt het vrouwtje vijfendertig eitjes per dag. Die doet ze goed onder zand. Dan droogt de poel weer op en liggen de nakomelingen weer in de grond.

Schorpioen

De dikstaart schorpioen leeft in Afrika en Azië. Er zijn ongeveer vijfhonderdfijftig soorten schorpioenen. Het meeste is ongevaarlijk voor mensen. Er zijn vijf soorten gevaarlijke schorpioenen waarvan de dikstaart schorpioen. De meeste mensen zien hem als de gevaarlijkste schorpioen. Het gif is even sterk als het gif van een cobra. Alleen bij een beet geeft hij minder gif. Bij 1% van de beten is dodelijk voor volwassenen. En 5% is dodelijk voor leeftijd 5 - 16 jaar en 20 % is dodelijk voor jongere kinderen. Je kunt weten dat je door een schorpioen gestoken bent als je heel veel pijn hebt op de plaats van de steek, je zweet en kwijlt en je geeft over met bloed erin. Als schorpioenen eieren leggen komen de kleintjes er gelijk uit. Er worden evenveel mannetjes als vrouwtjes geboren.

Gemsbok

De gemsbok woont in de Kalahari en de Namib woestijn. Hij krijgt water binnen doordat hij een meloen eet. De "tschamma". Die graaft hij met zijn voortanden uit. Hij leeft in kleine kuddes. Ze krijgen altijd èèn jong. In negentienzeventig jaagden de mensen er veel op en daardoor was hij in het wild uitgestorven. Ze hebben hem achter tralies gefokt en weer in het wild gezet. Hij wordt ongeveer twintig jaar. Zijn lengte is honderdzestig centimeter en zijn staart is vijfenveertig centimeter.

Antilopen

In de woestijn leven ook antilopen en gazellen. Antilopen leven vooral in de bergen. Gazellen leven meer in de minder hoge gebieden. Als het in de woestijn op het heetste is, zoeken ze naar schaduw, zelfs in kuilen. Ze hoeven niet te drinken. Ze halen al het drinken uit hun eten.

Planten in de woestijn

Planten in de woestijn groeien graag naast een steen. Dan hebben ze de schaduw van de steen. En als ze groter worden dan kunnen ze beter tegen het zonlicht, en ze hebben het dan ook nodig. Sommige planten bewaren water in zich. Daardoor hebben ze altijd water, maar ze moeten het regelmatig aanvullen anders drogen ze nog steeds uit. De bekendste die dat doen zijn de cactussen. Maar ook vetplanten doen dat. Planten die het op deze manier doen zijn bijvoorbeeld Baobabs en de olifantsvoet. Sommige planten blijven zaad tot er regen komt. Dan groeien ze heel snel uit tot een plant met zaad en een bloem. Daarna gaan ze dood en de zaadjes wachten in de grond. Na een regenbui staat de hele woestijn dus in bloei. Sommige planten doen er dertig dagen over om een hele plant in bloei te worden. Niet alle zaadjes worden een plant na een regenbui. Sommige planten worden helemaal dik als het geregend heeft, en dat water kunnen ze dan gebruiken als er geen regen valt. Maar er zijn ook planten met heel lange wortels die het water uit een wortel van een andere plant het water zuigen. Sommige planten hebben heel lange wortels. Daarmee speuren ze de diepe grond af naar water. Andere hebben heel veel wortels vlak onder de bodem. Planten kunnen niet uit de zon gaan zoals dieren. Woestijnplanten hebben ook minder water dan een andere plant. Sommige planten hebben heel lange wortels. Daarmee kunnen ze toch genoeg water krijgen. Andere kunnen met speciale stammen of speciale bladeren water opslaan.

Welwitchia

De welwitchia groeit in de Namib. De bladeren worden door de wind gescheurd. De douw wordt zo verzameld en gaan naar een heel grote wortel. Daarin gaat al dat water heen. De cactussen hebben meerdere dingen om zich te beschermen. Ze kunnen doornen hebben. Mensen houden misschien van het water in de cactus, maar niet van een bloedende vinger! Maar ze hebben nog iets! Ze kunnen het water dat erin zit vergiftigen!

Saguaro

De saguaro kan in tweehonderd jaar 20 meter worden. Hij kan tien ton water in zichzelf hebben. Het vee eet het gedeelte op die ze beschermd tegen knaagdieren. Hij komt in Sonoran Desert voor. In 1994 werd een gedeelte beschermd om deze cactus te beschermen. Tijm is een plant uit de woestijn die eetbaar is. Hij kan ook mensen genezen. Hij wordt gebruikt bij veel eten. Zoals bij een varkenshaas. De oregano is een eetbare plant uit de woestijn. Hij is familie met de marjolein. Het is alleen sterker van smaak. Deze plant wordt ook veel gebruikt voor eten. Je kunt het ook marjoraan noemen.

Distelkommer

De distelkommer is een plant met veel water in zich. Als hyena’s er van eten hebben ze genoeg water. Je hebt in de woestijn ook levende steentjes. Dan moet u niet denken aan een dode steen die tot leven komt, want dat is onzin. Het zijn planten die op een steen lijken om zichzelf te beschermen tegen dieren die op zoek zijn naar water. In het voorjaar zie je heel veel gele vruchten liggen. De woestijnmeloen. Deze ziet er sappig uit, maar kijk uit. Hij is niet eetbaar! Ook niet voor dieren. Er zijn planten die tegen hoofdpijn etc. helpen. Mensen in de woestijn gebruiken die planten dan ook. Ze plukken de planten af en eten die op met wat water.

Mensen in de woestijn

Er leven ongeveer 650 miljoen mensen in de woestijn. Die volken weten hoe ze moeten overleven, hoe ze eten en drinken moeten vinden. Veel bewoners zijn nomaden. Ze hebben dus tenten nodig. Die tenten zijn meestal gemaakt van dierenhuiden of wol. De tenten zijn ook gemakkelijk op te zetten en af te breken. Sommige mensen verdienen veel geld in de olie en de mijnbouw. Maar de meeste zijn nog erg arm. Ze verdienen niet veel als herder of in de handel. Ze leven in gebieden waar geen ziekenhuizen en scholen zijn. De San is een woestijnvolk die in de Kalahari-woestijn, het zuidwesten van Afrika, wonen. Er zijn er nog ongeveer 20000, maar het worden er steeds minder. Ze zwerven rond in kleine groepjes van ongeveer tien mensen. Er leven in zo’n groep meestal vier mannen en die zorgen voor het vlees. De vrouwen en kinderen plukken bessen enzo. De mannen jagen met veerpennen die ze in gif gemaakt van kevers gedoopt is. Ze zijn goed aangepast aan het zware leven in de woestijn. Ze hoeden van hagedissen en gooien, als ze er een zien, een doek in de lucht. Het beestje denkt dat het een adelaar is en kruipt in het zand. Dan graven ze op de plek waar hij is ondergedoken en je hebt een heerlijke vangst. Ze volgen sporen van dieren, en als ze dat dier gevonden hebben maken ze het dier dood met pijl en boog. Ze weten ook veel van woestijnplanten. Ze kunnen met elke wortel wel iets. Met een soort rietjes zuigen ze water uit de grond naar boven. Ze eten, als het moet, slangen, larven van insecten en vlees van kamelen. Hun gemiddelde leeftijd is ongeveer 20 jaar. Vroeger zagen de mensen de San niet als mens. De naam San betekent mensachtig dier. Als je informatie in de bibliotheek wilde opzoeken moest je zijn bij zoogdieren, ergens tussen bonte bok en bosolifant. Er mocht op hun gejaagd worden door iedereen. Als er ergens een baby kwijt was geraakt namen de blanken die soms mee en hielden ze als huisdier. Kortom, de mensen hielden ze voor een dier. Daarom noemde de San zichzelf bosjesmannen en daarna gingen wij dat ook zeggen. De bosjesmannen hebben natuurlijk kleding die niet erg warm is.

Ontstaan van woestijnen

Woestijnen ontstaan door als er te veel vee op een stuk land loopt en dat er dus geen gras meer groeit. Het wordt dan ook droger. Stenen slijten en worden zand. Op den duur - als niemand er wat aan doet - is daar ook een woestijn. Maar een woestijn kan ook groter worden. Als het warmer wordt op aarde, en dat wordt het, dan worden de gebieden om de woestijnen nog warmer dan ze al zijn. En dus breidt de woestijn zich uit. Vroeger, in de ijstijd, werd het warmer op aarde. Het ijs ging smelten. Het werd steeds warmer en op sommige plekken werd het zo warm dat het woestijnen werden. Wij hebben woestijnen nodig, maar het is ook een gevaar. Want als de woestijnen zich uitbreiden, dan kun je haast nergens water vinden. Als we de oerwouden blijven kappen dan komt er ook meer woestijn. In de oerwouden is er een dun humuslaagje die tegengehouden wordt door bomen. Als we de bomen kappen en het gaat regenen dan spoelt het humuslaagje weg. Dan wordt het droger en komt er een woestijn.

De woestijnen

Er zijn ongeveer 21 woestijnen op de wereld. Europa is het enige werelddeel zonder woestijnen. Deze woestijnen zijn er:

• Mojavewoestijn
• Sonorawoestijn
• Nazca;
• Atcamawoestijn
• Patagonische woestijn;
• Negev;
• Karakoem;
• Kyzylkoem;
• Taklamakan;
• Gobiwoestijn
• Thar;
• Arabische woestijn;
• Danakil;
• Namib;
• Kalahari;
• Great Sandy;
• Gibson;
• Great Victoria;
• Simpson;
• Sahara.

De Sahara is de grootste woestijn op de wereld. Sahara is het Arabische woord voor woestijn. Hij heeft een oppervlakte van 9.269.000 km2.

De grote Arabische Woestijn dat in heel het binnenland van het Arabië heel droog is, met bijna nooit meer dan 35 millimeter regenval per jaar. Overdag is het 40-50°C graden en 's nachts is het heel koud. Uit de Arabische Woestijn komt veel aardolie en aardgas. Sommige van die velden horen bij een van de grootste olievelden ter wereld, zoals het Dharaan-veld, het Boergan-veld en het Roemaila-veld.

Klimaten

Veel mensen denken dat een woestijn een grote, snikhete zandmassa is. Maar dat is niet zo. Overdag is het wel heel warm, maar ’s nachts kan het heel erg vriezen. Dat komt dat de lucht er erg helder is. De warme lucht van overdag kan daardoor niet onder de wolken blijven hangen. Als het regent, dat is ongeveer èèn keer in de vier jaar, dan regent het ook echt hàààrd. Er zijn verschillende klimaten:

1. Een droog klimaat heet een B-klimaat.
2. Een heel droog klimaat heet een BW-klimaat.
3. Een droog klimaat, maar met meer regen, is het BS-klimaat.

Hoe droog het in de woestijn een hangt af van de temperatuur. Hoe hoger de temperatuur is hoe droger. Dat is een rijmpje om het te onthouden. In de winter in de woestijn is het ongeveer zo warm als bij ons de lente is. Maar het wordt steeds heter.

===Het klimaat in de Mojave===: In de Mojave valt per jaar minder dan 150 mm. In deze woestijn ligt ook het Mojave National Preserve en de heetste plek van Noord-Amerika: Death Valley. De temperatuur in de Death Valley kan wel 50 graden Celsius worden! In de zomer is het heel warm in deze woestijn, maar in de winter kan het heel koud zijn, met sneeuw, dat kan een laagje sneeuw zijn, maar ook een laag van dertig centimeter! Het laagst gemeten is min zeventien graden. Normaal is het in de winter zo’n -7 en in de zomer 38 graden.

De wind wisselt ook. In het oosten van de woestijn is er heel weinig wind en in het westen kan het wel windkracht negen worden! (80 km/h) Omdat daar bijna altijd wind is hebben ze een windmolenpark gebouwd voor elektriciteit.

===Het klimaat in de Thar===: In deze woestijn kan het 45 graden worden in de zomer, en ver onder het vriespunt in de winter. In het westen valt er per jaar ongeveer 120 mm en in het oosten tot 375 mm.

===Het klimaat in de Arabische woestijn===: Het klimaat in dit woestijngebied is extreem droog, met zelden meer dan 35 millimeter regenval per jaar, en de temperatuur wisselt tussen extreem heet overdag (40-50°C in de zomer) en koud 's nachts, in de winter kan het zelfs tot onder het vriespunt worden.

===Het klimaat in de Sahara===: De Sahara is heel droog en de gemiddelde neerslag is minder dan 100 millimeter per jaar. De dagen zijn warm maar de nachten zijn heel koud. De wind blaast zand zelfs naar Nederland en ook naar de Canarische Eilanden.

Videolinks

• Woestijnleven
  
• Woestijnhagedis op jacht
  
• Klokhuisfilmpje over de woestijn