Wim Schermerhorn
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
Willem (Wim) Schermerhorn (Akersloot, 17 december 1894 – Haarlem, 10 maart 1977) was een Nederlands politicus. Hij was de eerste minister-president van Nederland van de na de Tweede Wereldoorlog en hiermee de eerste premier die die titel mocht dragen (voorheen heette het voorzitter van de ministerraad). Schermerhorn was slechts een korte tijd minister-president, namelijk tussen 1945 en 1946.
Schermerhorn speelde een belangrijke rol in het begin van de wederopbouw van Nederland na de Tweede Wereldoorlog en in de onafhankelijkheidsstrijd van Nederlands-Indië. Schermerhorn was lid van de Partij van de Arbeid. Na zijn premierschap was hij nog lid van de Tweede Kamer en later van de Eerste Kamer.
Opleiding en wetenschap
Na het behalen van zijn diploma aan de hbs (tegenwoordig havo en atheneum) ging Schermerhorn naar de Technische Hogeschool Delft. In 1918 behaalde hij hier zijn diploma en mocht zichzelf civiel ingenieur noemen. Vanaf 1918 hield Schermerhorn aan de universiteit zich bezig met geodesie. Dat is de wetenschap die zich bezighoudt met de vorm en afmetingen van de Aarde. In 1926 werd hij hoogleraar in landmeten, waterpassen en geodesie.
In 1948 organiseerde Schermerhorn een internationaal congres in Den Haag, waarbij het International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation werd besloten op te richten. Dit opleidingsinstituut richt zich vooral op ontwikkelingslanden. In 1950 besloot de Nederlandse overheid pas om het instituut op te richten; tegenwoordig is het onderdeel van de Universiteit Twente. Schermerhorn werd de eerste rector (directeur) van het instituut. Tussen 1961 en 1965 was hij directeur van het Internationaal Instituut voor Luchtkartering in Delft.
Politiek
Schermerhorn was voor de Tweede Wereldoorlog al actief. Hij was tegen de NSB en richtte een tegenbeweging op, de Eenheid door Democratie. Vanaf 1938 werd hij voorzitter van deze vereniging. Daarnaast was hij ook bestuurslid bij omroep VPRO.
Tijdens de oorlog was Schermerhorn tussen 1942 en 1943 gevangengezet in kamp Sint-Michielgestel. Hij was onderdeel van de Heeren Zeventien; zeventien vooraanstaande Nederlanders die tijdens de oorlog werden gevangengezet (geïnterneerd). Ook andere partijleiders werden gevangengezet. Zodra de bezetting voorbij was besloten 10 van de gevangenen (waaronder Schermerhorn) de Nederlandse Volksbeweging op te zetten. De NVB moest de verzuiling opheffen en het Nederlandse volk bijeenbrengen. De partij mislukte en ging in 1951 uitelkaar, maar gedurende de jaren 60 werd het doel toch bereikt (de ontzuiling). Schermerhorn werd in december 1943 vrijgelaten en dook direct onder. De Nazi's ontsloegen hem in 1944 als hoogleraar. Schermerhorn werd het icoon van de Nederlandse illegaliteit tijdens de oorlog. Ook speelde hij een rol tussen verschillende overlegorganen die Nederland na de oorlog zouden gaan opbouwen.
Op 25 juni 1945 werd Schermerhorn minister-president. Hij wilde Nederland hervormen als het op verzuiling aanging, maar dit ging veel te stroef. Nederland was ook na de oorlog nog altijd verdeeld in verschillende groepen die in het dagelijks leven haast niet met elkaar omgingen. Schermerhorn hield zich bezig met de wederopbouw, wat ook vrij stroef ging. Tevens was er een tegenvaller door de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië. Voor Schermerhorn was dit eigenlijk een verrassing. Op 3 juli 1946 viel Schermerhorns kabinet. Hij werd opgevolgd door de katholieke leider Louis Beel. De PvdA vormde samen met Beels een kabinet, maar partijgenoot Willem Drees hield Schermerhorn buiten de onderhandelingen en de partij.
Tussen 1948 en 1951 was Schermerhorn lid van de Tweede Kamer en tussen 1951 en 1965 van de Eerste Kamer. Naast zijn baan als Kamerlid had hij ook nog andere functies.
