Wereldkampioenschap schaatsen allround

Het wereldkampioenschap schaatsen allround is een jaarlijks georganiseerd toernooi voor dames en heren (Het heet 'allround' omdat er sinds 1996 ook een wereldkampioenschap op de individuele afstanden bestaat). Bij de heren wordt het gehouden sinds 1889 (officieel 1893) en bij de dames sinds 1933 (officieel 1936). De heren rijden vier afstanden: 500, 1500, 5000 en 10000 meter, de zogeheten grote vierkamp. Oorspronkelijk waren het een halve, één, twee en vijf mijl. Bij de dames worden ook vier afstanden verreden: 500, 3000, 1500 en 5000 meter, de zogenoemde kleine vierkamp.

In de beginjaren (vóór de Eerste Wereldoorlog) gold de regel dat je ten minste drie van de vier afstanden moest winnen om je wereldkampioen te mogen noemen. Vandaar dat er in die periode verschillende keren geen officiële winnaar werd aangewezen, en de hoofdprijs werd gedeeld. Later gold de regel dat wie de eerste drie afstanden won, wereldkampioen was, maar ook een puntentotaal volstond. Die regel is sinds 1987 zowel bij de mannen als bij de vrouwen afgeschaft. De wedstrijdreeks werd door de wereldoorlogen onderbroken.

Nederlandse successen

De legendarische Ard Schenk: driemaal wereldkampioen en driemaal Olympisch goud

De Nederlandse heren speelden lange tijd geen rol van betekenis. Wel was Jaap Eden in de allereerste jaren onze grote held, maar daarna viel Nederland stil, een enkel succesje daargelaten. Het schaatsen was een onderonsje van (vooral) Noren, Finnen en (later) Sovjet-Russen. Pas in de Jaren 60 van de vorige eeuw kwam er met het tijdperk van Ard (Schenk) en Keessie (Kees Verkerk) schot in. Dat was het moment dat de schaatsgekte in Nederland losbarstte. Verkerk werd in 1966 en 1967 wereldkampioen en won de Olympische titel op de 1500 meter in 1968. Schenk werd in 1970, 71 en 72 wereldkampioen en won drie maal goud (drie van de vier afstanden) tijdens de Olympische Spelen van Sapporo (1972). Vanaf 1980 tot 2013 werd liefst 21 maal een Nederlander tot wereldkampioen gekroond. Waar vroeger Noorwegen heerste, geeft nu Nederland de toon aan. De andere landen moeten zich tevreden stellen met een enkel incidenteel succesje. De Nederlandse dames hadden (en hebben) ook succesvolle periodes.

Blunders

Hilbert van der Duim: blunders en domme pech

Natuurlijk gaat er ook wel eens wat fout. Zoals tijdens het WK van 1981 in Oslo. Onze wereldkampioen Hilbert van der Duim reed op de 5000 meter tegen de Noor Sjoebrend, een van de vier vermaarde Noorse S'en. Hilbert lag twee ronden voor het einde in verslagen positie, maar perste er ineens een enorme eindsprint uit, achterhaalde Sjoebrend en kwam ruim voor deze als eerste over de finish. Dacht hij. Commentator Mart Smeets had niets in de gaten, maar zijn gast, de voormalige schaatscoach Leen Pfrommer, wel. "Hilbert, je moet nog een ronde, jongen!" riep hij. "Hoe kan zo'n vent dat nou toch doen!" voegde hij er geërgerd aan toe. Toen Van der Duim de volgende dag op een schaatsblokje stapte en onderuitging, was zijn toernooi helemáál voorbij.

Een zo mogelijk nog grotere blunder beging veelvuldig wereldkampioen Sven Kramer in 2010 tijdens de Olympische Winterspelen in Vancouver. Of liever zijn coach, Gerard Kemkers. Kramer lag tijdens de 10 kilometer in gewonnen positie, toen Kemkers hem de verkeerde baan instuurde. Het goud, dat al aan de horizon blonk, werd nu een prooi voor de onbekende Zuid-Koreaan Lee Seung-hoon.

Alle wereldkampioenen schaatsen allround

Heren

jaar	winnaar	land
1889	A. von Pansjin (gedeeld)	Rusland
1889	Joe Donoghue (gedeeld)	Ver. Staten
1890	Klaas Pander (gedeeld)	Nederland
1890	A. Norseng (gedeeld)	Noorwegen
1891	Joe Donoghue	Ver. Staten
1892	niet verreden
1893	Jaap Eden	Nederland
1894	Oskar Frederiksen (gedeeld)	Noorwegen
1894	Einar Halvorsen (gedeeld)	Noorwegen
1895	Jaap Eden	Nederland
1896	Jaap Eden	Nederland
1897	Jack McCulloch	Canada
1898	Peder Østlund	Noorwegen
1899	Peder Østlund	Noorwegen
1900	Edvard Engelsaas	Noorwegen
1901	Franz Wathén	Finland
1902	R. Gundersen (gedeeld)	Noorwegen
1902	J. Wiinikainen (gedeeld)	Finland
1903	Franz Wathén (gedeeld)	Finland
1903	J. Schwarz (gedeeld)	Noorwegen
1904	Sigurd Mathisen	Noorwegen
1905	Coen de Koning	Nederland
1906	J. Wikander (gedeeld)	Finland
1906	N. Sedov (gedeeld)	Rusland
1907	R. Gundersen (gedeeld)	Noorwegen
1907	O. Steen (gedeeld)	Noorwegen
1907	A. Wicklund (gedeeld)	Finland
1907	G. Strömsten (gedeeld)	Finland
1908	Oscar Mathisen	Noorwegen
1909	Oscar Mathisen	Noorwegen
1910	Nikolaj Stroennikov	Rusland
1911	Nikolaj Stroennikov	Rusland
1912	Oscar Mathisen	Noorwegen
1913	Oscar Mathisen	Noorwegen
1914	Oscar Mathisen	Noorwegen
1922	Harald Strøm	Noorwegen
1923	Clas Thunberg	Finland
1924	Roald Larsen	Noorwegen
1925	Clas Thunberg	Finland
1926	Ivar Ballangrud	Noorwegen
1927	Bernt Evensen	Noorwegen
1928	Clas Thunberg	Finland
1929	Clas Thunberg	Finland
1930	Michael Staksrud	Noorwegen
1931	Clas Thunberg	Finland
1932	Ivar Ballangrud	Noorwegen
1933	Hans Engnestangen	Noorwegen
1934	Bernt Evensen	Noorwegen
1935	Michael Staksrud	Noorwegen
1936	Ivar Ballangrud	Noorwegen
1937	Michael Staksrud	Noorwegen
1938	Ivar Ballangrud	Noorwegen
1939	Birger Wasenius	Finland
1947	Lassi Parkkinen	Finland
1948	Odd Lundberg	Noorwegen
1949	Kornél Pajor	Hongarije
1950	Hjalmar Andersen	Noorwegen
1951	Hjalmar Andersen	Noorwegen
1952	Hjalmar Andersen	Noorwegen
1953	Oleg Gontsjarenko	Sovjet-Unie
1954	Boris Sjilkov	Sovjet-Unie
1955	Sigvard Ericsson	Zweden
1956	Oleg Gontsjarenko	Sovjet-Unie
1957	Knut Johannesen	Noorwegen
1958	Oleg Gontsjarenko	Sovjet-Unie
1959	Juhani Järvinen	Finland
1960	Boris Stenin	Sovjet-Unie
1961	Henk van der Grift	Nederland
1962	Viktor Kositsjkin	Sovjet-Unie
1963	Jonny Nilsson	Zweden
1964	Knut Johannesen	Noorwegen
1965	Per Ivar Moe	Noorwegen
1966	Kees Verkerk	Nederland
1967	Kees Verkerk	Nederland
1968	Fred Anton Maier	Noorwegen
1969	Dag Fornæss	Noorwegen
1970	Ard Schenk	Nederland
1971	Ard Schenk	Nederland
1972	Ard Schenk	Nederland
1973	Göran Claeson	Zweden
1974	Sten Stensen	Noorwegen
1975	Harm Kuipers	Nederland
1976	Piet Kleine	Nederland
1977	Eric Heiden	Ver. Staten
1978	Eric Heiden	Ver. Staten
1979	Eric Heiden	Ver. Staten
1980	Hilbert van der Duim	Nederland
1981	Amund Sjøbrend	Noorwegen
1982	Hilbert van der Duim	Nederland
1983	Rolf Falk-Larssen	Noorwegen
1984	Oleg Bozjev	Sovjet-Unie
1985	Hein Vergeer	Nederland
1986	Hein Vergeer	Nederland
1987	Nikolaj Goeljajev	Sovjet-Unie
1988	Eric Flaim	Ver. Staten
1989	Leo Visser	Nederland
1990	Johann Olav Koss	Noorwegen
1991	Johann Olav Koss	Noorwegen
1992	Roberto Sighel	Italië
1993	Falko Zandstra	Nederland
1994	Johann Olav Koss	Noorwegen
1995	Rintje Ritsma	Nederland
1996	Rintje Ritsma	Nederland
1997	Ids Postma	Nederland
1998	Ids Postma	Nederland
1999	Rintje Ritsma	Nederland
2000	Gianni Romme	Nederland
2001	Rintje Ritsma	Nederland
2002	Jochem Uytdehaage	Nederland
2003	Gianni Romme	Nederland
2004	Chad Hedrick	Ver. Staten
2005	Shani Davis	Ver. Staten
2006	Shani Davis	Ver. Staten
2007	Sven Kramer	Nederland
2008	Sven Kramer	Nederland
2009	Sven Kramer	Nederland
2010	Sven Kramer	Nederland
2011	Ivan Skobrev	Rusland
2012	Sven Kramer	Nederland
2013	Sven Kramer	Nederland
2014	Koen Verweij	Nederland
2015	Sven Kramer	Nederland
2016	Sven Kramer	Nederland
2017	Sven Kramer	Nederland
2018	Patrick Roest	Nederland

Dames

jaar	winnares	land
1933	Liselotte Landbeck	Oostenrijk
1934	Undis Blikken	Noorwegen
1935	Laila Schou Nilsen	Noorwegen
1936	Kit Klein	Ver. Staten
1937	Laila Schou Nilsen	Noorwegen
1938	Laila Schou Nilsen	Noorwegen
1939	Verné Lesche	Finland
1947	Verné Lesche	Finland
1948	Maria Isakova	Sovjet-Unie
1949	Maria Isakova	Sovjet-Unie
1950	Maria Isakova	Sovjet-Unie
1951	Eevi Huttunen	Finland
1952	Lidia Selichova	Sovjet-Unie
1953	Chalida Sjtsjegolejeva	Sovjet-Unie
1954	Lidia Selichova	Sovjet-Unie
1955	Rimma Zjoekova	Sovjet-Unie
1956	Sofia Kondakova	Sovjet-Unie
1957	Inga Artamonova	Sovjet-Unie
1958	Inga Artamonova	Sovjet-Unie
1959	Tamara Rylova	Sovjet-Unie
1960	Valentina Stenina	Sovjet-Unie
1961	Valentina Stenina	Sovjet-Unie
1962	Inga Voronina-Artamonova	Sovjet-Unie
1963	Lidia Skoblikova	Sovjet-Unie
1964	Lidia Skoblikova	Sovjet-Unie
1965	Inga Voronina-Artamonova	Sovjet-Unie
1966	Valentina Stenina	Sovjet-Unie
1967	Stien Kaiser	Nederland
1968	Stien Kaiser	Nederland
1969	Lasma Kauniste	Sovjet-Unie
1970	Atje Keulen-Deelstra	Nederland
1971	Nina Statkevitsj	Sovjet-Unie
1972	Atje Keulen-Deelstra	Nederland
1973	Atje Keulen-Deelstra	Nederland
1974	Atje Keulen-Deelstra	Nederland
1975	Karin Kessow	DDR
1976	Sylvia Burka	Canada
1977	Vera Brindzej	Sovjet-Unie
1978	Tatjana Averina	Sovjet-Unie
1979	Beth Heiden	Ver. Staten
1980	Natalja Petroeseva	Sovjet-Unie
1981	Natalja Petroeseva	Sovjet-Unie
1982	Karin Busch-Enke	DDR
1983	Andrea Mitscherlich	DDR
1984	Karin Enke	DDR
1985	Andrea Mitscherlich	DDR
1986	Karin Kania	DDR
1987	Karin Kania	DDR
1988	Karin Kania	DDR
1989	Constanze Moser-Scandolo	DDR
1990	Jacqueline Börner	DDR
1991	Gunda Niemann	Duitsland
1992	Gunda Niemann	Duitsland
1993	Gunda Niemann	Duitsland
1994	Emese Hunyady	Oostenrijk
1995	Gunda Niemann	Duitsland
1996	Gunda Niemann	Duitsland
1997	Gunda Niemann	Duitsland
1998	Gunda Niemann	Duitsland
1999	Gunda Niemann	Duitsland
2000	Claudia Pechstein	Duitsland
2001	Anni Friesinger	Duitsland
2002	Anni Friesinger	Duitsland
2003	Cindy Klassen	Canada
2004	Renate Groenewold	Nederland
2005	Anni Friesinger	Duitsland
2006	Cindy Klassen	Canada
2007	Ireen Wüst	Nederland
2008	Paulien van Deutekom	Nederland
2009	Martina Sáblíková	Tsjechië
2010	Martina Sáblíková	Tsjechië
2011	Ireen Wüst	Nederland
2012	Ireen Wüst	Nederland
2013	Ireen Wüst	Nederland
2014	Ireen Wüst	Nederland
2015	Martina Sáblíková	Tsjechië
2016	Martina Sáblíková	Tsjechië
2017	Ireen Wüst	Nederland
2018	Miho Takagi	Japan