Wenen: verschil tussen versies

Versie van 4 okt 2018 11:55

De locatie van Wenen in Oostenrijk

Wenen (Duits: Wien, Engels: Vienna) is de hoofdstad van Oostenrijk. Het ligt in de gelijknamige provincie Wenen. Wenen is een belangrijke culturele stad in Europa en heeft net geen 1,7 miljoen inwoners. De stad ligt aan de rivier de Donau. Wenen ligt in de gelijknamige deelstaat Wenen. Wenen werd in 2010 verkozen tot de beste stad ter wereld om in te wonen. Wenen heeft een lange geschiedenis en was erg lang een van de machtigste steden van Europa. Dat is nog terug te zien aan de vele oude gebouwen en kerken in de stad. Wenen heeft een oppervlakte van 414,9 km². De huidige burgemeester van Wenen is Michael Häupl. Wenen ligt in de Oostenrijkse deelstaat Wenen.

Geschiedenis

.

Het Beleg van Wenen (1683).

Rond 15 v. Chr. stichtten de Romeinen Wenen. Het was een post om het Romeinse Rijk tegen de Germanen te beschermen. Wenen heette toen Vindobona. Het gebied om de post heen groeide uit tot een stad. In 96 n. Chr. werd een fort gebouwd in Vindobona. Tot aan de 5de eeuw woonde alleen de soldaten rondom het fort. In de derde eeuw telde Vindobona 30.000 inwoners. In 433 werd Wenen verwoest door de Hunnen. Na de Slag bij Pressburg in 907 viel het gebied waar Wenen nu ligt in de handen van de Magyaren. Pas in 955 lukte het Keizer Otto I, Wenen bij het Duitse Rijk te voegen. In 1221 kreeg Wenen stadsrechten en kon Wenen een Stadsmuur bouwen. Wenen groeide uit tot een belangrijk handelsknooppunt. In 1349 werd Wenen getroffen door de pest. In 1421 moesten de joden vertrekken uit Wenen. Wenen kreeg in 1438 de titel 'Rijkshoofdstad van Oostenrijk'. In 1526 werd Wenen een keizersstad. In 1529 werd Wenen voor de eerste keer door de Turken belegerd, de tweede keer in 1683. Ook werd Wenen twee keer ingenomen door Napoleon. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was er in Wenen een tekort aan voedingsmiddelen en medicijnen. In 1921 werd Wenen gescheiden van de rest van Oostenrijk. In 1938 werden alle synagogen verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Wenen er meer gebouwen aan de skyline bij.

Bezienswaardigheden

Het Burgtheater.

In Wenen zijn veel bezienswaardigheden. Er staan een heleboel kerken en kathedralen. De bekendste is de Stephansdom, die is gebouwd in de 12de eeuw. Maar ook de Augustijnenkerk, de Karlskirche en de Minorietenkerk staan in Wenen.

Naast kerken staan er ook veel paleizen in Wenen. Het Schloss Schönbrunn is zelfs werelderfgoed. Het paleis diende als zomerpaleis van de Oostenrijkse keizers. Het was de bedoeling dat het nog mooier zou worden dan het Paleis van Versailles. Ook al is het kleiner dan het Franse paleis, het blijft groot en indrukwekkend. Ook staan Slot Belvedere, Paleis Mollard-Clary, Palais Equitable, Paleis Auersperg en de Hofburg in Wenen. Ook staat het Prater, dat is een heel oud attractiepark met de oudste reuzenpadden ter wereld, in de Oostenrijkse hoofdstad. Het Haus des Meeres is een groot aquarium in een oude bunker.

De eeuwenoude Spaanse Rijschool is ook heel bekend. Het ras dat er wordt gebruikt is de lippizaner.

De Tiergarten Schönbrunn is de oudste dierentuin ter wereld.

De Kapuzinergruft is al eeuwenlang de begraafplaats van de familie Habsburg die heel lang aartshertog en keizer van Oostenrijk zijn geweest. Het Dorotheum is het grootste veilinghuis in Centraal-Europa.

In Wenen staat ook het grootste museum van Oostenrijk: de Kunsthistorisches Museum Wien. Naast dit museum zijn ook de Albertina en het Liechtenstein Museum erg bekend. In het Liechtenstein Museum is een collectie van het Huis van Liechtenstein te zien. Ook staat er in Wenen een groot complex met oude en nieuwe musea, het MuseumsQuartier.

Behalve al deze musea heeft Wenen ook een aantal belangrijke theaters. Het Burgtheater en het Kärntnertortheater zijn het bekendste. In Wenen is ook veel opera te vinden. In Wenen staan twee belangrijke operagebouwen. Namelijk de Weense Staatsopera en het Theater an der Wien.

Er zijn in Wenen natuurlijk ook veel nieuwe gebouwen te vinden, bijvoorbeeld de Millennium Tower. Dit is zelfs één van de grootste gebouwen van Europa. Ook het parlementsgebouw van Wenen wordt vaak gezien als een van de mooiste gebouwen van de stad.

Geloof

In Wenen hebben veel mensen natuurlijk ook een geloof. De meeste mensen horen bij de Rooms-Katholieke Kerk, maar ook een groeiend aantal mensen is moslim. In Wenen woont ook de aartsbisschop van het aartsbisdom Wenen.

Geloof	Aanhang (%)
Rooms-katholiek	49,2
Islamitisch	7,8
Orthodox	6,0
Protestants	4,7
Joods	0,5
Overige geloven	6,3
Niet-gelovig	25,7

Culinair

Een Sachertorte.

De Weense keuken is een soort van mengelmoes van allerlei culturen. Het is een mengelmoes van de Italiaanse, de Boheemse, de Slowaakse en de Hongaarse keuken. Hieronder vind je een aantal bekende gerechten:

Wenen heeft een grote koffiecultuur. In Wenen zijn meer dan 500 koffiehuizen. In elk koffiehuis hebben ze wel andere koffie en gebakjes. Sommige koffiehuizen lijken nog geen eens meer op koffiehuizen. Het Café Central lijkt meer op een paleis dan een koffiehuis en in het Hotel Sacher is ook een groot koffiehuis te vinden. Enkele bekende koffiespecialiteiten zijn de Einspänner, de Wienermelange en de Ristretto.

Onderwijs

In Wenen zijn twee universiteiten te vinden:

Stedenbanden

Servië, Belgrado, sinds 2003
Hongarije, Boedapest, sinds 1990
Slowakije, Bratislava, sinds 1993
Tsjechië, Brno, sinds 1998
Turkije, Istanboel, sinds 2010

Oekraïne, Kiev, sinds 1991
Rusland, Moskou, sinds 1991
Israël, Tel Aviv, sinds 2005
Polen, Warschau, sinds 2001
Kroatië, Zagreb, sinds 1994

Bestand:Wenen.jpg

Een panorama van Wenen

Hoofdsteden in Europa

Onafhankelijke staten:

Amsterdam · Andorra la Vella · Athene · Belgrado · Berlijn · Bern · Boedapest · Boekarest · Bratislava · Brussel · Chisinau · Dublin · Helsinki · Kiev · Kopenhagen · Lissabon · Ljubljana · Londen · Luxemburg · Madrid · Minsk · Monaco · Moskou · Nicosia · Oslo · Parijs · Podgorica · Praag · Pristina · Reykjavik · Riga · Rome · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tirana · Vaduz · Valletta · Vaticaanstad · Vilnius · Warschau · Wenen · Zagreb

Afhankelijke gebieden:

Douglas · Gibraltar · Longyearbyen · Mariehamn · Saint Helier · Saint Peter Port · Tórshavn

	Grootste steden van Oostenrijk
Wenen · Graz · Linz · Salzburg · Innsbruck · Klagenfurt · Wels · Villach · Sankt Pölten · Dornbirn · Steyr · Wiener Neustadt · Feldkirch · Bregenz · Leoben · Wolfsberg · Klosterneuburg · Baden bei Wien · Krems an der Donau · Traun

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
+[[Afbeelding:Kaartwenen.png|250px|right|thumb|De locatie van Wenen in Oostenrijk]]
-{{stad
+'''Wenen''' ([[Duits]]: ''Wien'', [[Engels]]: ''Vienna'') is de [[hoofdstad]] van [[Oostenrijk]]. Het ligt in de gelijknamige provincie [[Wenen (provincie)|Wenen]]. Wenen is een belangrijke [[cultuur|culturele]] stad in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en heeft net geen 1,7 miljoen inwoners. De stad ligt aan de [[rivier]] de [[Donau]]. Wenen ligt in de gelijknamige deelstaat [[Wenen (deelstaat)|Wenen]]. Wenen werd in 2010 verkozen tot de beste stad ter wereld om in te wonen. Wenen heeft een lange geschiedenis en was erg lang een van de machtigste steden van Europa. Dat is nog terug te zien aan de vele oude gebouwen en kerken in de stad. Wenen heeft een oppervlakte van 414,9 km². De huidige burgemeester van Wenen is [[Michael Häupl]]. Wenen ligt in de Oostenrijkse deelstaat [[Wenen (deelstaat)|Wenen]].
-|naam=Wenen
-|afbeelding=[[Bestand:WenenStadhuis.JPG|250px]]
-|kaart=[[Afbeelding:Kaartwenen.png|250px]]
-|provincie=Wenen (provincie)
-|land=Oostenrijk
-|hoofdstad=van [[Oostenrijk]]
-|oppervlakte=414,90 km²
-|inwoners=1.674.118
-|jaar=2008
-|andere naam=geen
-|tijdzone=UTC+1
-|burgemeester= [[Michael Häupl]] ([[SPÖ]])
-}}
-'''Wenen''' ([[Duits]]: ''Wien'') is de [[hoofdstad]] van [[Oostenrijk]]. Het ligt in de gelijknamige provincie [[Wenen (provincie)|Wenen]]. Wenen is een belangrijke [[cultuur|culturele]] stad in [[Europa (werelddeel)|Europa]] en heeft net geen 1,7 miljoen inwoners. De stad ligt aan de [[rivier]] de [[Donau]]. Wenen ligt in de gelijknamige deelstaat [[Wenen (deelstaat)|Wenen]]
 == Geschiedenis ==
+.[[Bestand:Vienna Battle 1683.jpg|right|200px|thumb|''Het [[Beleg van Wenen (1683)]].'']]
-Rond 15 v. Chr. stichtte de [[romeinen]] Wenen. Het was een post om het [[Romeinse Rijk]] tegen de Germanen te beschermen. Wenen heette toen ''Vindobona''. Het gebied op de post heen groeide uit tot een stad. In 96 n. Chr. werd een fort gebouwd in Vindobona. Tot aan de 5de eeuw woonde alleen de soldaten rondom het fort. In de derde eeuw telde Vindobona 30.000 inwoners. In 433 werd Wenen verwoest door de [[Hunnen]]. Na de Slag bij Pressburg in 907 viel het gebied waar Wenen nu ligt in de handen van de Magyaren. Pas in 955 lukte het [[Otto I de Grote|Keizer Otto I]], Wenen bij het Duitse Rijk te voegen. In 1221 kreeg Wenen stadsrechten en kon Wenen een Stadsmuur bouwen. Wenen groeide uit tot een belangrijk handelsknooppunt. In 1349 werd Wenen getroffen door de pest. In 1421 moesten de joden vertrekken uit Wenen. In 1438 werd Wenen de rijkshoofdstad van Oostenrijk. In 1526 werd Wenen een keizersstad. In 1529 werd Wenen voor de eerste keer door de Turken belegerd. In 1683 werd Wenen voor de tweede keer belegerd. Ook werd Wenen twee keer ingenomen door [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was er in Wenen een tekort aan voedingsmiddelen en medicijnen. In 1921 werd Wenen gescheiden van de rest van Oostenrijk.[[Bestand:Beleg van Wenen.jpg|right|400px|thumb|''Het [[Beleg van Wenen (1683)]].'']] In 1938 werden alle synagogen verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Wenen er meer gebouwen aan de skyline bij.
+Rond 15 v. Chr. stichtten de [[Romeinen]] Wenen. Het was een post om het [[Romeinse Rijk]] tegen de Germanen te beschermen. Wenen heette toen ''Vindobona''. Het gebied om de post heen groeide uit tot een stad. In 96 n. Chr. werd een fort gebouwd in Vindobona. Tot aan de 5de eeuw woonde alleen de soldaten rondom het fort. In de derde eeuw telde Vindobona 30.000 inwoners. In 433 werd Wenen verwoest door de [[Hunnen]]. Na de Slag bij Pressburg in 907 viel het gebied waar Wenen nu ligt in de handen van de Magyaren. Pas in 955 lukte het [[Otto I de Grote|Keizer Otto I]], Wenen bij het Duitse Rijk te voegen. In 1221 kreeg Wenen stadsrechten en kon Wenen een Stadsmuur bouwen. Wenen groeide uit tot een belangrijk handelsknooppunt. In 1349 werd Wenen getroffen door de pest. In 1421 moesten de joden vertrekken uit Wenen. Wenen kreeg in 1438 de titel 'Rijkshoofdstad van Oostenrijk'. In 1526 werd Wenen een keizersstad. In 1529 werd Wenen voor de eerste keer door de Turken belegerd, de tweede keer in 1683. Ook werd Wenen twee keer ingenomen door [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]]. Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] was er in Wenen een tekort aan voedingsmiddelen en medicijnen. In 1921 werd Wenen gescheiden van de rest van Oostenrijk. In 1938 werden alle synagogen verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg Wenen er meer gebouwen aan de skyline bij.
 ==Bezienswaardigheden==
+[[Bestand:Burgtheater.jpg|right|200px|thumb|''Het [[Burgtheater]].'']]
-In Wenen zijn veel bezienswaardigheden. Er staan een heleboel kerken en kathedralen. De bekendste is de [[Stephansdom (Wenen)|Stephansdom]]. Het is gebouwd in de 12de eeuw. Maar ook de [[Augustijnenkerk (Wenen)|Augustijnenkerk]], de [[Karlskirche]] en de [[Minorietenkerk]] staan in Wenen. Naast Kerken staan er ook veel paleizen in Wenen. Het [[Schloss Schönbrunn]] is zelfs werelderfgoed. Het paleis diende als zomerpaleis van de Oostenrijkse keizers. Het was de bedoeling dat het nog mooier zou worden dan het het [[Paleis van Versailles]]. Ookal is het kleiner is dan het  Franse paleis blijft het groot en indrukwekkend. Ook staan [[Slot Belvedere]], [[Paleis Mollard-Clary]], [[Palais Equitable]], [[Paleis Auersperg]] en de [[Hofburg]] in Wenen. Ook staat het [[Prater]], dat is een heel oud attractiepark met het oudste reuzenpadden ter wereld. Het Haus des Meeres is een groot aquarium in een oude bunker. De eeuwenoude Spaanse Rijschool is ook heel bekend. De [[Tiergarten Schönbrunn]] is de oudste dierentuin ter wereld. De [[Kapuzinergruft]] is al eeuwenlang de begraafplaats van de familie Habsburg die heel lang aartshertog en keizer van Oostenrijk is geweest. Het [[Dorotheum]] is het grootste veilinghuis in Centraal-Europa. In Wenen staat ook het grootste museum van Oostenrijk, de [[Kunsthistorisches Museum Wien]]. Naast dit museum, zijn ook de [[Albertina (Wenen)|Albertina]] en het [[Liechtenstein Museum]] erg bekend. In het Liechtenstein Museum is een collectie van het Huis van Liechtenstein te zien. Ook staat er in Wenen een groot complex met oude en nieuwe musea, het [[MuseumsQuartier]]. Naast alle musea staan er in Wenen ook een aantal belangrijke theaters. Het [[Burgtheater]] en het [[Kärntnertortheater]] zijn het bekendste. In Wenen is er ook veel opera te vinden. In Wenen staan twee belangrijke operagebouwen. Namelijk de [[Weense Staatsopera]] en het [[Theater an der Wien]]. Naast alle oude gebouwen zijn er in Wenen ook veel nieuwe gebouwen te vinden,[[Bestand:Burgtheater.jpg|right|400px|thumb|''Het [[Burgtheater]].'']]bijvoorbeeld de [[Millennium Tower (Wenen)|Millennium Tower]]. Dit is zelfs een van de grootste gebouwen van Europa.
+In Wenen zijn veel bezienswaardigheden. Er staan een heleboel kerken en kathedralen. De bekendste is de [[Stephansdom (Wenen)|Stephansdom]], die is gebouwd in de 12de eeuw. Maar ook de [[Augustijnenkerk (Wenen)|Augustijnenkerk]], de [[Karlskirche]] en de [[Minorietenkerk]] staan in Wenen.
+Naast kerken staan er ook veel paleizen in Wenen. Het [[Schloss Schönbrunn]] is zelfs werelderfgoed. Het paleis diende als zomerpaleis van de Oostenrijkse keizers. Het was de bedoeling dat het nog mooier zou worden dan het [[Paleis van Versailles]]. Ook al is het kleiner dan het Franse paleis, het blijft groot en indrukwekkend. Ook staan [[Slot Belvedere]], [[Paleis Mollard-Clary]], [[Palais Equitable]], [[Paleis Auersperg]] en de [[Hofburg]] in Wenen. Ook staat het [[Prater]], dat is een heel oud attractiepark met de oudste reuzenpadden ter wereld, in de Oostenrijkse hoofdstad. Het Haus des Meeres is een groot aquarium in een oude bunker.
+De eeuwenoude Spaanse Rijschool is ook heel bekend. Het ras dat er wordt gebruikt is de [[lippizaner]].
+De [[Tiergarten Schönbrunn]] is de oudste dierentuin ter wereld.
+De [[Kapuzinergruft]] is al eeuwenlang de begraafplaats van de familie Habsburg die heel lang aartshertog en keizer van Oostenrijk zijn geweest. Het [[Dorotheum]] is het grootste veilinghuis in Centraal-Europa.
+In Wenen staat ook het grootste museum van Oostenrijk: de [[Kunsthistorisches Museum Wien]]. Naast dit museum zijn ook de [[Albertina (Wenen)|Albertina]] en het [[Liechtenstein Museum]] erg bekend. In het Liechtenstein Museum is een collectie van het Huis van Liechtenstein te zien. Ook staat er in Wenen een groot complex met oude en nieuwe musea, het [[MuseumsQuartier]].
+Behalve al deze musea heeft Wenen ook een aantal belangrijke theaters. Het [[Burgtheater]] en het [[Kärntnertortheater]] zijn het bekendste. In Wenen is ook veel opera te vinden. In Wenen staan twee belangrijke operagebouwen. Namelijk de [[Weense Staatsopera]] en het [[Theater an der Wien]].
+Er zijn in Wenen natuurlijk ook veel nieuwe gebouwen te vinden, bijvoorbeeld de [[Millennium Tower (Wenen)|Millennium Tower]]. Dit is zelfs één van de grootste gebouwen van Europa. Ook het [[Parlementsgebouw (Wenen)|parlementsgebouw van Wenen]] wordt vaak gezien als een van de mooiste gebouwen van de stad.
 ==Geloof==
-In Wenen hebben veel mensen natuurlijk ook een geloof. De meeste mensen horen bij de [[Rooms-Katholieke Kerk]] maar ook een groeiend aantal mensen is moslim. In Wenen woont ook de aartsbisschop van het aartsbisdom Wenen.
+In Wenen hebben veel mensen natuurlijk ook een geloof. De meeste mensen horen bij de [[Rooms-Katholieke Kerk]], maar ook een groeiend aantal mensen is moslim. In Wenen woont ook de aartsbisschop van het aartsbisdom Wenen.
 {| class="wikitable sortable"
 ! Geloof
@@ Regel 50: / Regel 53: @@
 == Culinair ==
-[[Bestand:Sachertorte.jpg|right|400px|thumb|''Een [[Sachertorte]].'']]
+[[Bestand:Sachertorte.jpg|right|200px|thumb|''Een [[Sachertorte]].'']]
-De Weense keuken is een soort van mengelmoes van allerlei culturen. Het is een mengelmoes van de Italiaanse, de Boheemse, de Slowaakse en de Hongaarse keuken. Hieronder vindt je een aantal bekende gerechten:
+De Weense keuken is een soort van mengelmoes van allerlei culturen. Het is een mengelmoes van de Italiaanse, de Boheemse, de Slowaakse en de Hongaarse keuken. Hieronder vind je een aantal bekende gerechten:
 * [[Apfelstrudel]]
 * [[Germknödel]]
@@ Regel 57: / Regel 60: @@
 * [[Tafelspitz]]
 * [[Wiener Schnitzel]]
-Wenen heeft een grote koffiecultuur. In Wenen zij er meer dan 500 koffiehuizen. In elk koffiehuis hebben ze wel andere koffie en gebakjes. Sommige koffiehuizen lijken nog geen eens meer op koffiehuizen. Het [[Café Central (Wenen)|Café Central]] lijkt meer op een paleis dan een koffiehuis en in het [[Hotel Sacher]] is ook een groot koffiehuis te vinden. Enkele bekende koffiespecialiteiten zijn de [[Einspänner]], de [[Wienermelange]] en de [[Ristretto]].
+Wenen heeft een grote koffiecultuur. In Wenen zijn meer dan 500 koffiehuizen. In elk koffiehuis hebben ze wel andere koffie en gebakjes. Sommige koffiehuizen lijken nog geen eens meer op koffiehuizen. Het [[Café Central (Wenen)|Café Central]] lijkt meer op een paleis dan een koffiehuis en in het [[Hotel Sacher]] is ook een groot koffiehuis te vinden. Enkele bekende koffiespecialiteiten zijn de [[Einspänner]], de [[Wienermelange]] en de [[Ristretto]].
 == Onderwijs ==
@@ Regel 76: / Regel 79: @@
 * {{IL}}, [[Tel Aviv]], sinds 2005
 * {{PL}}, [[Warschau]], sinds 2001
-* {{HR-VLAG}}, [[Zagreb]], sinds 1994
+* {{HR}}, [[Zagreb]], sinds 1994
 }}
+[[Bestand:Wenen.jpg|1000px|left|thumb|Een panorama van Wenen]]
+[[en:Vienna]]
 [[es:Viena]]
+[[fr:Vienne (Autriche)]]
+[[it:Vienna]]
 {{Navigatie Hoofdsteden Europa}}
 {{Grote Oostenrijkse steden}}
@@ Regel 84: / Regel 93: @@
 [[Categorie:Hoofdstad in Europa]]
 [[Categorie:Wenen]]
+[[Categorie:Oostenrijk]]