Vlaamsch Nationaal Verbond
| Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) | |
|
| |
|---|---|
| Oprichting | 8 oktober 1933 |
| Opheffing | 2 september 1944 |
| Actief in | .svg){kind=small} België
|
| Richting | Extreemrechts |
| Stroming | Vlaams-nationalisme Rechts-populisme Fascisme Nationaalsocialisme |
Portaal  Politiek
| |
Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) was een Vlaamse extreemrechtse politieke partij. Het VNV werd opgericht op 8 oktober 1933 door Staf Declercq en bestond tot 1945. Tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde het VNV met de Duitse bezetter. Het Vlaamsch Nationaal Verbond wilde Vlaanderen afscheiden van België. Vervolgens wilde partij Vlaanderen en Nederland combineren in één land (Groot-Nederland).
De partij splitste zich in 1933 af van de Frontpartij, een gematigde Vlaams-nationalistische partij. De partij was van het begin af aan al antidemocratisch en beïnvloed door het fascisme. Later nam de partij steeds meer dingen uit het nationaalsocialisme over. Na de dood van Declercq in 1942 werd de partij geleid door Hendrik Elias. Na de bevrijding van de België werd de VNV verboden en werd het partijbestuur veroordeeld.
Het Vlaamsch Nationaal Verbond was min of meer vergelijkbaar met de Nederlandse Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) van Anton Mussert.
Geschiedenis
Ontstaan
.jpg)
In 1919 werd de Frontpartij opgericht. Dit was een gematigde partij die opkwam voor de belangen van Vlamingen. De Frontpartij was voorstander van de democratie en wilde meer zelfbestuur voor Vlaanderen, maar was tegenstander van de Vlaamse onafhankelijkheid. Oorspronkelijk was de Frontpartij links, maar werd door de jaren heen steeds rechtser. De partij werd in 1932 overgenomen door Staf Declercq die tegen de democratie was en voor het fascisme pleitte.
In 1933 werd daardoor besloten om de Frontpartij op te heffen. De rechtse leden liepen vervolgens met Declercq over naar het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV). Het VNV keurde de democratie af. Ook wilde de partij Vlaanderen onafhankelijk maken en met Nederland verenigen. Het VNV was oorspronkelijk niet antisemitistisch, maar werd dit wel na 1935. De partij was vooral geïnspireerd door het Italiaanse fascisme van Benito Mussolini en het nationaalsocialisme van Adolf Hitler.
Groei
In 1936 deed het VNV voor het eerst mee aan de landelijke verkiezingen. De partij behaalde toen 16 van de 202 zetels in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. De meeste stemmen kwamen uit Vlaanderen. Het VNV werkte samen met de fascistische partij Rex. Rex was ook extreemrechts en had min of meer dezelfde standpunten van het VNV. Toch was er een belangrijk verschil; Rex was juist erg pro-Belgisch, terwijl het VNV anti-Belgisch was. Uiteindelijk sloten de twee een compromis. België zou na hun overwinning omgevormd worden in een federaal koninkrijk, waarin Vlaanderen meer zelfbestuur zou hebben. Eén jaar later stapte het VNV uit deze compromis.
Tijdens de verkiezingen van 1939 wist het VNV 17 zetels te behalen in de Kamer, waardoor de partij één zetel won. Het VNV weigerde samen te werken met de andere partijen op nationaal niveau. In Vlaanderen zelf werd er op gemeentelijk niveau wel samengewerkt met de Katholieke Partij. Declercq vond dat de macht niet gegrepen moest worden via een democratische manier en had banden met nazi-Duitsland.
Tweede Wereldoorlog
Toen nazi-Duitsland België in 1940 binnenviel koos het VNV direct de kant van de bezetter. Tijdens de gehele oorlog zou de partij samenwerken met de nazi's, hoewel enkele leden hier vanaf zagen. In tegenstelling tot Nederland werd er in België geen regering van de lokale bevolking gesticht. In plaats daarvan had het Duitse leger de macht in handen, waardoor het VNV harder moest samenwerken voor invloed.
Tijdens de oorlog werden verschillende VNV-politici benoemd tot burgemeester in Vlaamse steden en dorpen. Ook werd het VNV openlijk samen met de nazi's door middel van contact- en overleggroepen en was de partij betrokken bij de Jodenvervolging. In 1942 overleed Declercq, waardoor hij werd opgevolgd door Hendrik Elias. Elias probeerde met de nazi's te onderhandelen om het VNV Vlaanderen te laten besturen, maar dit mislukte. Enkele weken later werd België bevrijd en werd het VNV verboden.
Einde
Na de oorlog werden veel VNV-politici en -leden opgepakt en veroordeeld. Ook Hendrik Elias werd veroordeeld tot levenslang, maar werd in 1959 vrijgelaten vanwege gezondheidsredenen.