Venezuela: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(→‎Bronnen: Bron vergeten)
(13 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{werk}}
 
 
{{sjabloon:Venezuela}}
 
{{sjabloon:Venezuela}}
 
[[File:Venezuela BMNG.png|Right|300px|thumb|Een satellietfoto van Venezuela]]
 
[[File:Venezuela BMNG.png|Right|300px|thumb|Een satellietfoto van Venezuela]]
Regel 10: Regel 9:
 
==Geschiedenis==
 
==Geschiedenis==
 
===Pre-koloniale geschiedenis===
 
===Pre-koloniale geschiedenis===
  +
[[File:Campo_de_Mérida.JPG|left|300px|thumb|Hoe bewoonde plekken in Venezuela eruitzagen voor de kolonisering.]]
  +
Voor de komst van Columbus en de Europese ontdekking van Amerika werd Venezuela bewoond door verschillende stammen en groepen. De belangrijkste waren de [[Kalina]], de [[Caquetio]], de [[Auaké]], de [[Mariche]] en de [[Timoto-Cuicas]]. De laatste groep was het meest ontwikkeld en hadden permanente woonplaatsen met irrigatiesystemen, terrasakkers en tanks om water in op te slaan. Hun huizen waren van hout en van plantenvezels wisten ze textiel te maken. Dit textiel werd in haast alles gebruikt.
   
 
===Koloniale periode===
 
===Koloniale periode===
 
De eerste Europeaan die Venezuela ontdekte was [[Christoffel Columbus]], toen hij in 1498 langs de Venezolaanse kust voer en zette een voet op het eiland [[Isla Margerita]]. Dit en de omliggende eilanden werden door de Spanjaarden veroverd, aangezien er veel [[parel]]s te veel waren. De oorspronkelijke bevolking werd hiervoor tot slaaf gemaakt. Tussen 1508 en 1531 werd zowel deze bevolking als de parelindustrie uitgeput. [[Alonso de Ojeda]] leidde in 1499 de tweede Spaanse expeditie naar Venezuela en gaf het land ook de naam ''Venezuela''. Hij vernoemd het land naar de Italiaanse stad [[Venetië]], aangezien de golf voor de kust hem deed denken aan deze stad.
 
De eerste Europeaan die Venezuela ontdekte was [[Christoffel Columbus]], toen hij in 1498 langs de Venezolaanse kust voer en zette een voet op het eiland [[Isla Margerita]]. Dit en de omliggende eilanden werden door de Spanjaarden veroverd, aangezien er veel [[parel]]s te veel waren. De oorspronkelijke bevolking werd hiervoor tot slaaf gemaakt. Tussen 1508 en 1531 werd zowel deze bevolking als de parelindustrie uitgeput. [[Alonso de Ojeda]] leidde in 1499 de tweede Spaanse expeditie naar Venezuela en gaf het land ook de naam ''Venezuela''. Hij vernoemd het land naar de Italiaanse stad [[Venetië]], aangezien de golf voor de kust hem deed denken aan deze stad.
   
  +
[[File:1599_Guyana_Hondius.jpg|right|300px|thumb|Op deze kaart uit 1599 zie je een groot meer in het midden van Venezuela. Volgens volksverhalen zou hier de legendarische gouden stad ''El Dorado'' moeten liggen. Een probleem is alleen dat er helemaal geen meer van die grootte in Zuid-Amerika ligt.]]
 
Vanaf 1502 begon Spanje Venezuela te veroveren en vestigden zich in de stad [[Cumaná]]. Andere Europese landen en avonturiers waren ook geïnteresseerd in Venezuela. De oorspronkelijke bevolking vertelde namelijk over een stad in de binnenlanden van Venezuela die volledig van goud was. De zoektocht naar de stad, genaamd ''[[El Dorado]]'', werd voornamelijk door de Duitsers gedaan, die zich vestigden in [[Klein-Venedig]]. El Dorado is nooit gevonden en nog steeds is het onduidelijk of het ooit bestaan heeft. Er bestaan namelijk veel bewijzen dat de stad bestaat of ooit bestond, maar het blijft onduidelijk waar de stad dan ligt of gelegen was. El Dorado is hierdoor waarschijnlijk het grootste mysterie van Zuid-Amerika. Overigens werd er door de Spanjaarden wel een hoop goud en zilver gevonden.
 
Vanaf 1502 begon Spanje Venezuela te veroveren en vestigden zich in de stad [[Cumaná]]. Andere Europese landen en avonturiers waren ook geïnteresseerd in Venezuela. De oorspronkelijke bevolking vertelde namelijk over een stad in de binnenlanden van Venezuela die volledig van goud was. De zoektocht naar de stad, genaamd ''[[El Dorado]]'', werd voornamelijk door de Duitsers gedaan, die zich vestigden in [[Klein-Venedig]]. El Dorado is nooit gevonden en nog steeds is het onduidelijk of het ooit bestaan heeft. Er bestaan namelijk veel bewijzen dat de stad bestaat of ooit bestond, maar het blijft onduidelijk waar de stad dan ligt of gelegen was. El Dorado is hierdoor waarschijnlijk het grootste mysterie van Zuid-Amerika. Overigens werd er door de Spanjaarden wel een hoop goud en zilver gevonden.
   
Regel 19: Regel 21:
   
 
===Onafhankelijkheid===
 
===Onafhankelijkheid===
  +
[[File:EstatuaDelLibertadorEnLaPlazaBolivar2004-6.jpg|left|300px|thumb|Nogsteeds wordt [[Simón Bolívar]] als volksheld gezien in Venezuela en ook in Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia. Hij heeft veel standbeelden, zoals deze in [[Caracas]].]]
 
Vanaf 1808 kreeg Spanje het moeilijk om zijn koloniale rijk onder controle te houden vanwege de oorlogen van [[Napoleon]]. In 1811 verklaarde Venezuela zich onafhankelijk met een onafhankelijkheidsverklaring. Dit leidde tot de eerste Venezolaanse republiek, maar een jaar later werd deze republiek weer door Spanje veroverd. Dit had er ook mee te maken dat er dat jaar een grote aardbeving was in de hoofdstad Caracas, waardoor Venezuela al verzwakt was. [[Simón Bolívar]] leidde uiteindelijk een nieuwe campagne voor onafhankelijkheid, wat leidde tot de tweede Venezolaanse republiek. Bolívar wilde heel New Granada, waar ook Ecuador, Colombia en Panama onder vielen, onafhankelijk maken. De tweede Venezolaanse republiek viel in 1813, maar Bolívars campagne overleefde het. Tussen 1819 en 1821 werd heel Nieuw Granada onafhankelijk en werd een land onder de naam [[Groot-Colombia]].
 
Vanaf 1808 kreeg Spanje het moeilijk om zijn koloniale rijk onder controle te houden vanwege de oorlogen van [[Napoleon]]. In 1811 verklaarde Venezuela zich onafhankelijk met een onafhankelijkheidsverklaring. Dit leidde tot de eerste Venezolaanse republiek, maar een jaar later werd deze republiek weer door Spanje veroverd. Dit had er ook mee te maken dat er dat jaar een grote aardbeving was in de hoofdstad Caracas, waardoor Venezuela al verzwakt was. [[Simón Bolívar]] leidde uiteindelijk een nieuwe campagne voor onafhankelijkheid, wat leidde tot de tweede Venezolaanse republiek. Bolívar wilde heel New Granada, waar ook Ecuador, Colombia en Panama onder vielen, onafhankelijk maken. De tweede Venezolaanse republiek viel in 1813, maar Bolívars campagne overleefde het. Tussen 1819 en 1821 werd heel Nieuw Granada onafhankelijk en werd een land onder de naam [[Groot-Colombia]].
   
Regel 24: Regel 27:
   
 
===Politieke instabiliteit en aardolie===
 
===Politieke instabiliteit en aardolie===
  +
[[File:Marcos_Pérez_Jiménez.jpg|right|300px|thumb|[[Marcos Pérez Jiménez]] was van 1952 tot 1958 de president, alias dictator, van Venezuela. Na zijn regeerperiode begon een lange democratische periode.]]
 
Na de onafhankelijkheid kreeg Venezuela te maken met een aantal tegenslagen. Het land ging in [[Federale Oorlog]] (1859-1869) gebukt onder de strijd tussen de Conservatieve en de Liberale Partij van het land. Dit leidde ertoe dat het land een [[federatie]] werd, waarbij de deelstaten meer macht kregen. In 1895 was er een conflict met de Britten over [[Guayana Esequiba]], wat Venezuela claimde. Guayana Esequiba wordt nog steeds door Venezuela geclaimd, maar het gehoord tot buurland [[Guyana]]. Tussen 1902 en 1903 was er ook een conflict over de schulden van Venezuela in het buitenland.
 
Na de onafhankelijkheid kreeg Venezuela te maken met een aantal tegenslagen. Het land ging in [[Federale Oorlog]] (1859-1869) gebukt onder de strijd tussen de Conservatieve en de Liberale Partij van het land. Dit leidde ertoe dat het land een [[federatie]] werd, waarbij de deelstaten meer macht kregen. In 1895 was er een conflict met de Britten over [[Guayana Esequiba]], wat Venezuela claimde. Guayana Esequiba wordt nog steeds door Venezuela geclaimd, maar het gehoord tot buurland [[Guyana]]. Tussen 1902 en 1903 was er ook een conflict over de schulden van Venezuela in het buitenland.
   
In 1914 werd [[aardolie]] gevonden en in 1922 werd met de winning van aardolie door buitenlandse bedrijven begonnen. Deze lieten door de politieke instabiliteit de raffinaderij ergens anders plaatsvinden.
+
In 1914 werd [[aardolie]] gevonden en in 1922 werd met de winning van aardolie door buitenlandse bedrijven begonnen. Deze lieten door de politieke instabiliteit de raffinaderij ergens anders plaatsvinden. Tussen 1948 en 1958 zou Venezuela een militaire dictatuur, [[junta]], kennen.
   
 
===Democratische fase===
 
===Democratische fase===
  +
Na 1958 begon in Venezuela een lang democratische periode. De militairen hadden zich teruggetrokken van hun politieke bemoeienis en de drie grootste politieke partijen legden de spelregels voor een democratisch Venezuela vast. Zij sloten een verdrag, dat het ''Punto Fijo-pact'' genoemd wordt. Venezuela verbrak op dat punt de banden met veel niet-democratische landen, zoals Cuba, maar gedurende de jaren 70 werden deze weer hersteld. Het communisme in Venezuela werd toen gelegaliseerd.
   
  +
Onder het presidentschap van [[Carlos Andrés Pérez]] werd de oliewinning genationaliseerd, oftewel de staat kreeg de oliewinning in handen. Met het geld dat met de olie gewonnen werd, wilde men het land verbeteren. De verbeteringen waren echter alleen zichtbaar voor de bovenste laag van de bevolking. Armoede bleef daardoor een groot probleem in Venezuela. In 1992 vond er een mislukte staatsgreep plaats, die door de socialist [[Hugo Chávez]] georganiseerd werd. Chávez wilde met andere linkse officieren de macht krijgen en zo zorgen voor een eerlijker Venezuela. Het wisselen van de politieke partijen had weinig uitgemaakt voor de bevolking van Venezuela. Hoewel de staatsgreep mislukte, bleek het wel het begin van het einde van de Venezolaanse democratie te zijn. President Pérez bleek corrupt te zijn en werd afgezet. Zijn opvolger, [[Rafael Caldera]], zou nog tot 1999 president blijven.
===Staatsgreep en Hugo Chávez===
 
  +
 
===Hugo Chávez===
  +
[[Bestand:HugoChavez1823.jpeg|left|300px|thumb|Chávez houdt hier op een bijeenkomst in 2003 een kopie van de Venezolaanse grondwet uit 1999 vast.]]
  +
Chávez kwam in 1999 op democratische wijze aan de macht, zeven jaar na zijn staatsgreep. Hij zette een team aan het werk voor een nieuwe grondwet. De grondwet was gericht op de stroming het [[bolivarisme]]. Wat is het bolivarisme? Het is een socialistische stroming, waarin een land zelfvoorzienend is, de bevolking wordt gehoord door middel van [[referendum|referenda]] en waar inkomens worden herverdeeld. Chávez gebruikte de olieopbrengsten voor een verbetering van het onderwijs, de gezondheidszorg en het subsidiëren van etenswaren en medicijnen. In tegenstelling tot zijn voorgangers, merkte de gehele Venezolaanse bevolking dat het leven een stuk makkelijk werd. Echter, niet iedereen was over het beleid van Chávez te spreken. De [[Verenigde Staten]] waren, met de [[Koude Oorlog]] nog in het geheugen, bang voor een communistische staat op het Amerikaans continent. Chávez's Venezuela was een socialistische staat en daarmee democratisch gekozen, in tegenstelling tot communistische staten. Chávez was echter tegen bemoeienis van de Verenigde Staten.
  +
  +
In 2002 vond er een staatsgreep tegen Chávez plaats, waarin hij voor een dag uit zijn ambt werd ontheven. De reden was dat er op de Venezolaanse televisie nep-beelden ([[fake news]]) werd uitgezonden, waarin Chávez-aanhangers op demonstranten schoten. [[Pedro Carmona]], de directeur van de Kamer van Koophandel werd president. Hij verklaarde de democratisch gekozen grondwet ongeldig en ontbond het parlement. De [[Verenigde Naties]] (VN) en veel Latijns-Amerikaanse landen spraken een schande hiervan, maar de Verenigde Staten en Spanje steunden de pro-Amerikaanse regering van Carmona. Hoewel er geruchten zijn dat de Amerikaanse regering (en president) van dat moment invloed hadden in de staatsgreep, is dit nooit bewezen. Feit bleef dat Chávez door de staatsgreep nog meer aanhang kreeg en er onder de bevolking haat was tegenover de Verenigde Staten.
  +
  +
[[File:El_pueblo_venezolano_acompaña_los_restos_de_su_presidente_Hugo_Chávez_Frías_en_la_Academia_Militar.jpg|right|300px|thumb|Massale support op de begrafenis van Chávez in 2013]]
  +
Chávez won de volgende verkiezingen en referenda. Chávez verlengde het termijn dat een president mocht dienen van vijf naar zes jaar. Ook verwijderde hij later de passage, waarin een president slechts twee termijnen mocht dienen. In zijn tweede termijn begon Chávez een radicalere politiek en begon ook veel andere bedrijven in de energie- en voedselvoorziening te nationaliseren. Alles wat voor de bevolking werd gedaan kostte enorm veel geld, maar door de hoge olieprijs kon dit allemaal betaald worden. Chávez zette de oliehandel zelfs in voor zijn buitenlands beleid. Hij ging een deal aan met de Cubaanse leider [[Fidel Castro]]. In ruil voor olie kwamen Cubaanse artsen en leraren naar Venezuela. Chávez won in 2012 opnieuw de verkiezingen, maar begon nooit aan zijn vierde termijn als president. De president was ziek en overleed uiteindelijk in 2013.
   
 
===Maduro en de crisis===
 
===Maduro en de crisis===
  +
[[Bestand:Nicolás_Maduro,_president_of_Venezuela_(2016)_cropped.jpg|left|300px|thumb|Nicolás Maduro in 2016]]
  +
Chávez wees op zijn sterfbed [[Nicolás Maduro]] aan als zijn opvolger. De economie, die als onder Chávez aan het verslechterde was, verslechterde onder Maduro steeds verder. Daardoor ontstond er onvrede onder de bevolking. Maduro wist de economische situatie echter niet op te lossen. Toen de olieprijs in 2015 rap kelderde ontstonden pas de echte problemen. De sociale zekerheid in Venezuela was gebaseerd op de export van olie. Doordat er voor een vat olie nu minder geld te verdienen was, kon Venezuela de subsidies op medicijnen en voedingsmiddelen niet meer betalen. Door de daling van de olieprijs daalde ook de waarde van de munt, waardoor import duurder werd. Venezuela is erg gefocust op de import, aangezien het land veel producten moet importeren.
  +
  +
Maduro's partij verloor hierdoor de parlementsverkiezingen, maar Maduro stelde vertrouwelingen aan bij het hoogste gerechtshof, die het parlement ontbinden. Maduro liet een nieuwe orgaan opstellen om de grondwet opnieuw op te stellen. De tegenstanders van Maduro waren hier boos over. Toen Maduro in 2018 opnieuw werd verkozen tot president, stelden de tegenstanders dat de verkiezingen waren vervalst. Dit leidde tot massale woede in Venezuela. De voorzitter van het parlement, [[Juan Guaidó]], stelde zichzelf aan als interim-president. Hij zou president zijn tot de nieuwe verkiezingen, zoals in de grondwet staat. Maduro weigerde echter af te treden, waarmee een crisis ontstond in Venezuela. Inmiddels hebben als zo'n vier miljoen inwoners (15% van de bevolking) het land verlaten.
   
 
==Geografie==
 
==Geografie==
Regel 121: Regel 139:
 
==Bevolking==
 
==Bevolking==
 
===Bevolkingsgroepen===
 
===Bevolkingsgroepen===
  +
[[Bestand:Venezuela.jpg|right|300px|thumb|Een aantal oorspronkelijke bewoners in het westen van het land.]]
 
In Venezuela wonen ongeveer 27,2 miljoen mensen en het land heeft een diverse bevolkingssamenstelling. De grootste bevolkingsgroep zijn de [[mesties|mestiezen]] (latino's of hispanics). Dit zijn afstammelingen van de oorspronkelijke indiaanse inwoners van het land en de Spaanse kolonisten. 69% van het land heeft een gemengde Europese en Indiaanse achtergrond. Een andere grote bevolkingsgroep zijn de [[zambo|zambo's]]; de afstammelingen van de oorspronkelijke inwoners en Afrikaanse slaven. Zij vertegenwoordigen zo'n 9% van de bevolking. De oorspronkelijke Indiaanse bevolking beslaat nog maar zo'n 2% van het totaal. 20% van de bevolking heeft een Europese achtergrond. Het grootste gedeelte van hen kwam tijdens de 20e eeuw naar Venezuela en bestaat uit Italianen, Portugezen en Duitsers.
 
In Venezuela wonen ongeveer 27,2 miljoen mensen en het land heeft een diverse bevolkingssamenstelling. De grootste bevolkingsgroep zijn de [[mesties|mestiezen]] (latino's of hispanics). Dit zijn afstammelingen van de oorspronkelijke indiaanse inwoners van het land en de Spaanse kolonisten. 69% van het land heeft een gemengde Europese en Indiaanse achtergrond. Een andere grote bevolkingsgroep zijn de [[zambo|zambo's]]; de afstammelingen van de oorspronkelijke inwoners en Afrikaanse slaven. Zij vertegenwoordigen zo'n 9% van de bevolking. De oorspronkelijke Indiaanse bevolking beslaat nog maar zo'n 2% van het totaal. 20% van de bevolking heeft een Europese achtergrond. Het grootste gedeelte van hen kwam tijdens de 20e eeuw naar Venezuela en bestaat uit Italianen, Portugezen en Duitsers.
   
Regel 126: Regel 145:
   
 
===Talen===
 
===Talen===
  +
[[File:Cariban_languages.png|left|300px|thumb|De verspreiding van de oorspronkelijke talen in het noorden van Zuid-Amerika.]]
 
De officiële taal in Venezuela is [[Spaans]]. De Venezuelanen gebruiken vaak de naam ''Castiliaans'' voor de taal. Hoewel de twee namen door elkaar worden gebruikt en dezelfde taal voorstellen, gebruiken veel landen in Zuid-Amerika de naam Castilliaans. Dit heeft met de kolonisatie door Spanje te maken; de naam Spaans verwijst niet alleen naar de taal, maar ook naar het land. Het dialect dat in Venezuela wordt gesproken is het Andes-Spaans, dat lijkt op het Spaans in Colombia, maar aan de kusten wordt het Caribisch-Spaans gesproken.
 
De officiële taal in Venezuela is [[Spaans]]. De Venezuelanen gebruiken vaak de naam ''Castiliaans'' voor de taal. Hoewel de twee namen door elkaar worden gebruikt en dezelfde taal voorstellen, gebruiken veel landen in Zuid-Amerika de naam Castilliaans. Dit heeft met de kolonisatie door Spanje te maken; de naam Spaans verwijst niet alleen naar de taal, maar ook naar het land. Het dialect dat in Venezuela wordt gesproken is het Andes-Spaans, dat lijkt op het Spaans in Colombia, maar aan de kusten wordt het Caribisch-Spaans gesproken.
   
Regel 135: Regel 155:
 
==Cultuur==
 
==Cultuur==
 
===Architectuur en kunst===
 
===Architectuur en kunst===
  +
[[Bestand:FACES-Humanidades-UCV.jpg|right|300px|thumb|De universiteitsgebouwen van de universiteit van Caracas. Ontworpen door Villanueva]]
 
De bekendste architect van Venezuela is [[Carlos Raúl Villanueva]]. Hij ontwierp onder andere de gebouwen voor de [[Museo de Bellas Artes de Caracas|Museo de Bellas Artes]] (''Museum voor de Schone Kunsten'') en de [[Ciudad Universitaria de Caracas]] (''Stedelijke Universiteit van Caracas''). Het laatste gebouw staat op de [[Werelderfgoedlijst]]. Villanueva hing het [[modernisme]] aan en zijn stijl heeft wat weg van [[Picasso]] en [[Dalí]]. Andere bekende gebouwen zijn [[Teatro Baralt]] (''Baralt-theater'') en de [[Generaal Rafael Urdanetabrug]].
 
De bekendste architect van Venezuela is [[Carlos Raúl Villanueva]]. Hij ontwierp onder andere de gebouwen voor de [[Museo de Bellas Artes de Caracas|Museo de Bellas Artes]] (''Museum voor de Schone Kunsten'') en de [[Ciudad Universitaria de Caracas]] (''Stedelijke Universiteit van Caracas''). Het laatste gebouw staat op de [[Werelderfgoedlijst]]. Villanueva hing het [[modernisme]] aan en zijn stijl heeft wat weg van [[Picasso]] en [[Dalí]]. Andere bekende gebouwen zijn [[Teatro Baralt]] (''Baralt-theater'') en de [[Generaal Rafael Urdanetabrug]].
   
Regel 140: Regel 161:
   
 
===Literatuur en muziek===
 
===Literatuur en muziek===
  +
[[Bestand:SelecciónVenezuela2008.jpg|left|300px|thumb|Het voetbalelftal van Venezuela in 2008]]
 
De Venezolaanse literatuur gaat terug op de Spaanse overheersing, toen de literatuur erg beïnvloedt werd door de Spaanse literatuur. Met de onafhankelijkheid gaven [[Juan Vicente González]], [[Andrés Eloy Blanco]] en [[Fermín Toro]] vorm aan de literatuur van het land. Bekende schrijvers uit Venezuela zijn [[Rómulo Gallegos]], [[Teresa de la Parra]] en [[Arturo Uslar Pietri]].
 
De Venezolaanse literatuur gaat terug op de Spaanse overheersing, toen de literatuur erg beïnvloedt werd door de Spaanse literatuur. Met de onafhankelijkheid gaven [[Juan Vicente González]], [[Andrés Eloy Blanco]] en [[Fermín Toro]] vorm aan de literatuur van het land. Bekende schrijvers uit Venezuela zijn [[Rómulo Gallegos]], [[Teresa de la Parra]] en [[Arturo Uslar Pietri]].
   
Regel 145: Regel 167:
 
In tegenstelling tot andere Zuid-Amerikaanse landen is [[baseball]] de populairste sport in Venezuela. Het is onduidelijk hoe de sport in Venezuela is gekomen, maar aangenomen wordt dat Amerikaanse immigranten het begin 20e eeuw naar Venezuela hebben overgebracht. Gedurende de jaren 30 werd de sport immens populair en in 1945 werd de landelijke competitie opgericht. [[Voetbal]] en [[basketbal]] zijn tevens populaire sporten in Venezuela. Venezuela hield in 2012 en 2013 belangrijke toernooien voor basketbal en gedurende het wereldkampioenschap en de [[Copa América]] is er veel aandacht voor het voetbal.
 
In tegenstelling tot andere Zuid-Amerikaanse landen is [[baseball]] de populairste sport in Venezuela. Het is onduidelijk hoe de sport in Venezuela is gekomen, maar aangenomen wordt dat Amerikaanse immigranten het begin 20e eeuw naar Venezuela hebben overgebracht. Gedurende de jaren 30 werd de sport immens populair en in 1945 werd de landelijke competitie opgericht. [[Voetbal]] en [[basketbal]] zijn tevens populaire sporten in Venezuela. Venezuela hield in 2012 en 2013 belangrijke toernooien voor basketbal en gedurende het wereldkampioenschap en de [[Copa América]] is er veel aandacht voor het voetbal.
   
  +
[[Bestand:Hallaca_navidad_(cropped).jpg|right|300px|thumb|[[Hallaca]] met [[ensalada de gallina]] en [[pernil]].]]
 
Bekende sporters uit Venezuela zijn voetballer [[Alexander Gonalez]], formule 1-courreur [[Pastor Maldonado]] en schermer [[Rubén Limardo]].
 
Bekende sporters uit Venezuela zijn voetballer [[Alexander Gonalez]], formule 1-courreur [[Pastor Maldonado]] en schermer [[Rubén Limardo]].
   
Regel 152: Regel 175:
 
==Politiek==
 
==Politiek==
 
===Politiek systeem===
 
===Politiek systeem===
  +
[[File:PalacioLegislativo2_fixed.jpg|left|300px|thumb|Het parlementsgebouw waar het Nationaal Assemblee zich huisvest.]]
 
Venezuela is een federale republiek, wat betekent dat het land een president als staatshoofd heeft en de deelstaten van het land zelf ook veel macht hebben. De huidige president van het land is, afhankelijk aan wie je het vraagt, of [[Nicolás Maduro]] (die support heeft van Rusland en China) of [[Juan Guaidó]] (die support heeft van de VS en veel landen in Europa en Zuid-Amerika). Naast een president is er nog een vicepresident, die de voorzitter van de regering is.
 
Venezuela is een federale republiek, wat betekent dat het land een president als staatshoofd heeft en de deelstaten van het land zelf ook veel macht hebben. De huidige president van het land is, afhankelijk aan wie je het vraagt, of [[Nicolás Maduro]] (die support heeft van Rusland en China) of [[Juan Guaidó]] (die support heeft van de VS en veel landen in Europa en Zuid-Amerika). Naast een president is er nog een vicepresident, die de voorzitter van de regering is.
   
Regel 159: Regel 183:
   
 
===Internationale betrekkingen===
 
===Internationale betrekkingen===
  +
[[File:Juan_Guaidó_in_Group_of_Lima_2019_collage_crop.jpg|right|300px|thumb|[[Juan Guaído]], de voorzitter van het parlement en de interim-president van het land.]]
 
Venezuela is lid van de [[Mercosur]] samen met [[Brazilië]], [[Paraguay]], [[Uruguay]] en [[Argentinië]], maar is tijdelijk geschorst door de andere landen door de politieke situatie. De Mercosur is een economische samenwerking en douane-unie naar voorbeeld van de [[Europese Unie]]. Het verbond heeft ook economische afspraken met [[Chili]] en [[Bolivia]], die een soort van semi-lid van de bond zijn. Venezuela had hierdoor goede banden met veel Zuid-Amerikaanse landen. Na de presidentiële crisis van 2019 hebben onder meer Chili, Argentinië en Brazilië sancties afgekondigd en de meeste landen herkennen Guaído als de president van Venezuela. De Braziliaanse president [[Jair Bolsenaro]] wilde zelfs Venezuela met het leger binnenvallen om de orde te herstellen.
 
Venezuela is lid van de [[Mercosur]] samen met [[Brazilië]], [[Paraguay]], [[Uruguay]] en [[Argentinië]], maar is tijdelijk geschorst door de andere landen door de politieke situatie. De Mercosur is een economische samenwerking en douane-unie naar voorbeeld van de [[Europese Unie]]. Het verbond heeft ook economische afspraken met [[Chili]] en [[Bolivia]], die een soort van semi-lid van de bond zijn. Venezuela had hierdoor goede banden met veel Zuid-Amerikaanse landen. Na de presidentiële crisis van 2019 hebben onder meer Chili, Argentinië en Brazilië sancties afgekondigd en de meeste landen herkennen Guaído als de president van Venezuela. De Braziliaanse president [[Jair Bolsenaro]] wilde zelfs Venezuela met het leger binnenvallen om de orde te herstellen.
   
Regel 164: Regel 189:
   
 
===Recente situatie===
 
===Recente situatie===
  +
[[File:Venezuela_president_recognition_map_2019.svg|left|300px|thumb|Alle rode landen erkennen Maduro als de president van Venezuela en alle blauwen landen erkennen Guaído als de president van de Venezuela.]]
 
De huidige crisis in Venezuela wordt de [[presidentiële crisis in Venezuela in 2019|presidentiële crisis]] genoemd. Op 11 januari 2019 riep Juan Guaidó zichzelf uit tot opvolger van Maduro. Volgens Guaidó waren de verkiezingen vervalst en volgens de grondwet werd de voorzitter van het parlement, Guaidó dus, de opvolger van de president tot dat er nieuwe verkiezingen kwamen. De geschiedenis van de crisis gaat terug tot in 2010, toen Venezuela te maken kreeg met een economische crisis als gevolg van de daling van de prijzen van olie. Dit leidde tot een groot tekort aan voedsel en medicijnen, grote werkloosheid, [[hyperinflatie]] en veel criminaliteit. Met het aantreden van Maduro in 2013 verergerde de crisis helemaal.
 
De huidige crisis in Venezuela wordt de [[presidentiële crisis in Venezuela in 2019|presidentiële crisis]] genoemd. Op 11 januari 2019 riep Juan Guaidó zichzelf uit tot opvolger van Maduro. Volgens Guaidó waren de verkiezingen vervalst en volgens de grondwet werd de voorzitter van het parlement, Guaidó dus, de opvolger van de president tot dat er nieuwe verkiezingen kwamen. De geschiedenis van de crisis gaat terug tot in 2010, toen Venezuela te maken kreeg met een economische crisis als gevolg van de daling van de prijzen van olie. Dit leidde tot een groot tekort aan voedsel en medicijnen, grote werkloosheid, [[hyperinflatie]] en veel criminaliteit. Met het aantreden van Maduro in 2013 verergerde de crisis helemaal.
   
Regel 169: Regel 195:
   
 
==Economie==
 
==Economie==
  +
[[File:Guri_Dam_in_Venezuela.JPG|right|300px|thumb|De [[Guridam]], waar de helft van de elektriciteit van het land wordt opgewekt.]]
 
De economie van Venezuela is grotendeels afhankelijk van de winst van [[aardolie]]. Het land heeft de grootste aardoliereserves ter wereld. De aardolie-industrie in Venezuela is [[nationalisatie|genationaliseerd]], oftewel het is eigendom van de staat. Onder president Chávez werd van de opbrengsten van staatsolie onder meer gezondheidszorg en onderwijs betaald. Door de lage olieprijs sinds 2015 zit het land momenteel in een diepe economische crisis. Hoewel Venezuela zoveel aardolie heeft, wordt de energie in het land opgewekt door middel van [[waterkracht]]. De [[Guridam]] is de grootste waterkrachtcentrale van het land en wekt de helft van alle elektriciteit in het land op.
 
De economie van Venezuela is grotendeels afhankelijk van de winst van [[aardolie]]. Het land heeft de grootste aardoliereserves ter wereld. De aardolie-industrie in Venezuela is [[nationalisatie|genationaliseerd]], oftewel het is eigendom van de staat. Onder president Chávez werd van de opbrengsten van staatsolie onder meer gezondheidszorg en onderwijs betaald. Door de lage olieprijs sinds 2015 zit het land momenteel in een diepe economische crisis. Hoewel Venezuela zoveel aardolie heeft, wordt de energie in het land opgewekt door middel van [[waterkracht]]. De [[Guridam]] is de grootste waterkrachtcentrale van het land en wekt de helft van alle elektriciteit in het land op.
   
Regel 174: Regel 201:
   
 
==Bronnen==
 
==Bronnen==
  +
* {{Engels}} ''The collapse of Venezuela, explained.'' Youtube-kanaal Vox. Gepubliceerd op 25 augustus 2017.
  +
* [https://www.trouw.nl/nieuws/senaat-onderzoekt-rol-vs-bij-staatsgreep-venezuela ''Senaat onderzoekt rol VS bij staatsgreep Venezuela''] (23 april 2002). Bron: Trouw.nl
 
* [https://nl.wikipedia.org/wiki/Venezuela ''Venezuela'']. Nederlandstalige Wikipedia. Bekeken op 30 januari 2020.
 
* [https://nl.wikipedia.org/wiki/Venezuela ''Venezuela'']. Nederlandstalige Wikipedia. Bekeken op 30 januari 2020.
* [https://en.wikipedia.org/wiki/Venezuela ''Venezuela'']. Engelstalige Wikipedia. Bekeken op 30 januari 2020.
+
* {{Engels}} [https://en.wikipedia.org/wiki/Venezuela ''Venezuela'']. Engelstalige Wikipedia. Bekeken op 30 januari 2020.
  +
* [https://www.nporadio1.nl/buitenland/14303-wat-de-staatsgreep-van-2002-zegt-over-de-situatie-in-venezuela-van-nu ''Wat de staatsgreep van 2002 zegt over de situatie in Venezuela nu''] (24 januari 2019) door AVROTROS. Bron: NPO Radio 1
 
* Diverse nieuwsberichten van NOS en RTL Nieuws omtrent huidige politieke crisis in Venezuela.
 
* Diverse nieuwsberichten van NOS en RTL Nieuws omtrent huidige politieke crisis in Venezuela.
   

Versie van 15 feb 2020 17:31

Bolivariaanse Republiek Venezuela
República Bolivariana de Venezuela

Flag of Venezuela.svg Coat of arms of Venezuela.svg Venezuela (orthographic projection).svg

Hoofdstad Caracas
Aantal inwoners 28.705.000 (2021)
Oppervlakte 912.050 km²
Regeringsvorm Federale presidentiële republiek
President Nicolás Maduro (sinds 2013; betwist)
Juan Guaidó (sinds 2019; waarnemend & deels internationaal erkend)
Godsdienst Christendom (91%)
Geen religie (8%)
Overig (1%)
Taal Spaans (Español)
Munteenheid Venezolaanse bolivar
Volkslied Gloria al bravo pueblo
Landcode VEN
Een satellietfoto van Venezuela

Venezuela is een land in Zuid-Amerika. De hoofdstad is Caracas en de officiële taal van het land is Spaans. Het land grenst aan Colombia in het westen, Brazilië in het zuiden en Guyana in het oosten. In het noorden van het land ligt de Caribische Zee, waar Trinidad en Tobago en de Nederlandse eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao liggen.

Venezuela heet officieel de Bolivariaanse Republiek Venezuela. Het eerste woord verwijst naar vrijheidsstrijder Simón Bolívar, die onder andere Venezuela onafhankelijk maakte van het Spaanse Rijk. Venezuela werd in 1821 officieel onafhankelijk van Spanje en vormde samen met Colombia, Panama en Ecuador één gezamenlijke staat. Deze staat viel in 1830 echter uiteen. In 19e en 20e eeuw stond Venezuela onder leiding van een militair bewind en was het land een dictatuur. In 1958 werden er afspraken getroffen om het land te democratiseren. Uiteindelijk kwam president Hugo Chávez en later ook president Nicolas Maduro aan de macht, die beide socialistische hervormingen doorvoerden maar ook de democratie beperkten.

Het land is rijk geworden door de vele aardolie in de grond; geen land heeft meer aardolie dan Venezuela. Chávez gebruikte het geld voor zijn socialistische hervormingen, maar doordat de wereldwijde prijs van aardolie flink daalde rond 2010 raakte het land in een economische crisis. Maduro, zijn opvolger, kreeg het niet voor elkaar om het land weer uit de slop te krijgen, mede door internationale sancties van o.a. de Verenigde Staten. Dit leidde tot hevige armoede en opstanden, maar desondanks won Maduro de verkiezingen. Parlementsvoorzitter Juan Guaidó riep zich vervolgens uit tot president, aangezien er met de verkiezingen waren geknoeid. Dit betekent dat Venezuela nu een politieke crisis heeft, waarin delen van het land in de macht zijn van Guaidó en andere delen in de macht van Maduro. Guaidó wordt gesteund door o.a. de Verenigde Staten, Canada en bijna alle Europese en Zuid-Amerikaanse landen, terwijl Maduro wordt gesteund door Rusland, China en Cuba.

Geschiedenis

Pre-koloniale geschiedenis

Hoe bewoonde plekken in Venezuela eruitzagen voor de kolonisering.

Voor de komst van Columbus en de Europese ontdekking van Amerika werd Venezuela bewoond door verschillende stammen en groepen. De belangrijkste waren de Kalina, de Caquetio, de Auaké, de Mariche en de Timoto-Cuicas. De laatste groep was het meest ontwikkeld en hadden permanente woonplaatsen met irrigatiesystemen, terrasakkers en tanks om water in op te slaan. Hun huizen waren van hout en van plantenvezels wisten ze textiel te maken. Dit textiel werd in haast alles gebruikt.

Koloniale periode

De eerste Europeaan die Venezuela ontdekte was Christoffel Columbus, toen hij in 1498 langs de Venezolaanse kust voer en zette een voet op het eiland Isla Margerita. Dit en de omliggende eilanden werden door de Spanjaarden veroverd, aangezien er veel parels te veel waren. De oorspronkelijke bevolking werd hiervoor tot slaaf gemaakt. Tussen 1508 en 1531 werd zowel deze bevolking als de parelindustrie uitgeput. Alonso de Ojeda leidde in 1499 de tweede Spaanse expeditie naar Venezuela en gaf het land ook de naam Venezuela. Hij vernoemd het land naar de Italiaanse stad Venetië, aangezien de golf voor de kust hem deed denken aan deze stad.

Op deze kaart uit 1599 zie je een groot meer in het midden van Venezuela. Volgens volksverhalen zou hier de legendarische gouden stad El Dorado moeten liggen. Een probleem is alleen dat er helemaal geen meer van die grootte in Zuid-Amerika ligt.

Vanaf 1502 begon Spanje Venezuela te veroveren en vestigden zich in de stad Cumaná. Andere Europese landen en avonturiers waren ook geïnteresseerd in Venezuela. De oorspronkelijke bevolking vertelde namelijk over een stad in de binnenlanden van Venezuela die volledig van goud was. De zoektocht naar de stad, genaamd El Dorado, werd voornamelijk door de Duitsers gedaan, die zich vestigden in Klein-Venedig. El Dorado is nooit gevonden en nog steeds is het onduidelijk of het ooit bestaan heeft. Er bestaan namelijk veel bewijzen dat de stad bestaat of ooit bestond, maar het blijft onduidelijk waar de stad dan ligt of gelegen was. El Dorado is hierdoor waarschijnlijk het grootste mysterie van Zuid-Amerika. Overigens werd er door de Spanjaarden wel een hoop goud en zilver gevonden.

In Venezuela leefden zo'n 2000 Europeanen gedurende de kolonisatie. Venezuela was onderdeel van het onderkoninkrijk Nieuw-Granada, wat weer onderdeel van was het Spaanse rijk. Naast goud en zilver was ook cacao een belangrijk exportproduct.

Onafhankelijkheid

Nogsteeds wordt Simón Bolívar als volksheld gezien in Venezuela en ook in Colombia, Ecuador, Peru en Bolivia. Hij heeft veel standbeelden, zoals deze in Caracas.

Vanaf 1808 kreeg Spanje het moeilijk om zijn koloniale rijk onder controle te houden vanwege de oorlogen van Napoleon. In 1811 verklaarde Venezuela zich onafhankelijk met een onafhankelijkheidsverklaring. Dit leidde tot de eerste Venezolaanse republiek, maar een jaar later werd deze republiek weer door Spanje veroverd. Dit had er ook mee te maken dat er dat jaar een grote aardbeving was in de hoofdstad Caracas, waardoor Venezuela al verzwakt was. Simón Bolívar leidde uiteindelijk een nieuwe campagne voor onafhankelijkheid, wat leidde tot de tweede Venezolaanse republiek. Bolívar wilde heel New Granada, waar ook Ecuador, Colombia en Panama onder vielen, onafhankelijk maken. De tweede Venezolaanse republiek viel in 1813, maar Bolívars campagne overleefde het. Tussen 1819 en 1821 werd heel Nieuw Granada onafhankelijk en werd een land onder de naam Groot-Colombia.

Bolívar werd in 1826 president van Groot-Colombia en het land steunde andere koloniën onafhankelijk te worden. In het begin ging dit goed, zeker omdat het land hulp kreeg van Peru. Bolívar wilde een verenigd Zuid-Amerika, maar veel andere vrijheidsstrijders wilden dit niet. Ook in eigen land kreeg hij veel kritiek en er was veel rivaliteit en spanning tussen de verschillende regio's. Uiteindelijk trad Bolívar in 1828 af en in 1830 viel Groot-Colombia uiteen in Ecuador, Venezuela en de Republiek Nieuw-Granada (bestaande uit Colombia en Panama).

Politieke instabiliteit en aardolie

Marcos Pérez Jiménez was van 1952 tot 1958 de president, alias dictator, van Venezuela. Na zijn regeerperiode begon een lange democratische periode.

Na de onafhankelijkheid kreeg Venezuela te maken met een aantal tegenslagen. Het land ging in Federale Oorlog (1859-1869) gebukt onder de strijd tussen de Conservatieve en de Liberale Partij van het land. Dit leidde ertoe dat het land een federatie werd, waarbij de deelstaten meer macht kregen. In 1895 was er een conflict met de Britten over Guayana Esequiba, wat Venezuela claimde. Guayana Esequiba wordt nog steeds door Venezuela geclaimd, maar het gehoord tot buurland Guyana. Tussen 1902 en 1903 was er ook een conflict over de schulden van Venezuela in het buitenland.

In 1914 werd aardolie gevonden en in 1922 werd met de winning van aardolie door buitenlandse bedrijven begonnen. Deze lieten door de politieke instabiliteit de raffinaderij ergens anders plaatsvinden. Tussen 1948 en 1958 zou Venezuela een militaire dictatuur, junta, kennen.

Democratische fase

Na 1958 begon in Venezuela een lang democratische periode. De militairen hadden zich teruggetrokken van hun politieke bemoeienis en de drie grootste politieke partijen legden de spelregels voor een democratisch Venezuela vast. Zij sloten een verdrag, dat het Punto Fijo-pact genoemd wordt. Venezuela verbrak op dat punt de banden met veel niet-democratische landen, zoals Cuba, maar gedurende de jaren 70 werden deze weer hersteld. Het communisme in Venezuela werd toen gelegaliseerd.

Onder het presidentschap van Carlos Andrés Pérez werd de oliewinning genationaliseerd, oftewel de staat kreeg de oliewinning in handen. Met het geld dat met de olie gewonnen werd, wilde men het land verbeteren. De verbeteringen waren echter alleen zichtbaar voor de bovenste laag van de bevolking. Armoede bleef daardoor een groot probleem in Venezuela. In 1992 vond er een mislukte staatsgreep plaats, die door de socialist Hugo Chávez georganiseerd werd. Chávez wilde met andere linkse officieren de macht krijgen en zo zorgen voor een eerlijker Venezuela. Het wisselen van de politieke partijen had weinig uitgemaakt voor de bevolking van Venezuela. Hoewel de staatsgreep mislukte, bleek het wel het begin van het einde van de Venezolaanse democratie te zijn. President Pérez bleek corrupt te zijn en werd afgezet. Zijn opvolger, Rafael Caldera, zou nog tot 1999 president blijven.

Hugo Chávez

Bestand:HugoChavez1823.jpeg
Chávez houdt hier op een bijeenkomst in 2003 een kopie van de Venezolaanse grondwet uit 1999 vast.

Chávez kwam in 1999 op democratische wijze aan de macht, zeven jaar na zijn staatsgreep. Hij zette een team aan het werk voor een nieuwe grondwet. De grondwet was gericht op de stroming het bolivarisme. Wat is het bolivarisme? Het is een socialistische stroming, waarin een land zelfvoorzienend is, de bevolking wordt gehoord door middel van referenda en waar inkomens worden herverdeeld. Chávez gebruikte de olieopbrengsten voor een verbetering van het onderwijs, de gezondheidszorg en het subsidiëren van etenswaren en medicijnen. In tegenstelling tot zijn voorgangers, merkte de gehele Venezolaanse bevolking dat het leven een stuk makkelijk werd. Echter, niet iedereen was over het beleid van Chávez te spreken. De Verenigde Staten waren, met de Koude Oorlog nog in het geheugen, bang voor een communistische staat op het Amerikaans continent. Chávez's Venezuela was een socialistische staat en daarmee democratisch gekozen, in tegenstelling tot communistische staten. Chávez was echter tegen bemoeienis van de Verenigde Staten.

In 2002 vond er een staatsgreep tegen Chávez plaats, waarin hij voor een dag uit zijn ambt werd ontheven. De reden was dat er op de Venezolaanse televisie nep-beelden (fake news) werd uitgezonden, waarin Chávez-aanhangers op demonstranten schoten. Pedro Carmona, de directeur van de Kamer van Koophandel werd president. Hij verklaarde de democratisch gekozen grondwet ongeldig en ontbond het parlement. De Verenigde Naties (VN) en veel Latijns-Amerikaanse landen spraken een schande hiervan, maar de Verenigde Staten en Spanje steunden de pro-Amerikaanse regering van Carmona. Hoewel er geruchten zijn dat de Amerikaanse regering (en president) van dat moment invloed hadden in de staatsgreep, is dit nooit bewezen. Feit bleef dat Chávez door de staatsgreep nog meer aanhang kreeg en er onder de bevolking haat was tegenover de Verenigde Staten.

Massale support op de begrafenis van Chávez in 2013

Chávez won de volgende verkiezingen en referenda. Chávez verlengde het termijn dat een president mocht dienen van vijf naar zes jaar. Ook verwijderde hij later de passage, waarin een president slechts twee termijnen mocht dienen. In zijn tweede termijn begon Chávez een radicalere politiek en begon ook veel andere bedrijven in de energie- en voedselvoorziening te nationaliseren. Alles wat voor de bevolking werd gedaan kostte enorm veel geld, maar door de hoge olieprijs kon dit allemaal betaald worden. Chávez zette de oliehandel zelfs in voor zijn buitenlands beleid. Hij ging een deal aan met de Cubaanse leider Fidel Castro. In ruil voor olie kwamen Cubaanse artsen en leraren naar Venezuela. Chávez won in 2012 opnieuw de verkiezingen, maar begon nooit aan zijn vierde termijn als president. De president was ziek en overleed uiteindelijk in 2013.

Maduro en de crisis

Nicolás Maduro in 2016

Chávez wees op zijn sterfbed Nicolás Maduro aan als zijn opvolger. De economie, die als onder Chávez aan het verslechterde was, verslechterde onder Maduro steeds verder. Daardoor ontstond er onvrede onder de bevolking. Maduro wist de economische situatie echter niet op te lossen. Toen de olieprijs in 2015 rap kelderde ontstonden pas de echte problemen. De sociale zekerheid in Venezuela was gebaseerd op de export van olie. Doordat er voor een vat olie nu minder geld te verdienen was, kon Venezuela de subsidies op medicijnen en voedingsmiddelen niet meer betalen. Door de daling van de olieprijs daalde ook de waarde van de munt, waardoor import duurder werd. Venezuela is erg gefocust op de import, aangezien het land veel producten moet importeren.

Maduro's partij verloor hierdoor de parlementsverkiezingen, maar Maduro stelde vertrouwelingen aan bij het hoogste gerechtshof, die het parlement ontbinden. Maduro liet een nieuwe orgaan opstellen om de grondwet opnieuw op te stellen. De tegenstanders van Maduro waren hier boos over. Toen Maduro in 2018 opnieuw werd verkozen tot president, stelden de tegenstanders dat de verkiezingen waren vervalst. Dit leidde tot massale woede in Venezuela. De voorzitter van het parlement, Juan Guaidó, stelde zichzelf aan als interim-president. Hij zou president zijn tot de nieuwe verkiezingen, zoals in de grondwet staat. Maduro weigerde echter af te treden, waarmee een crisis ontstond in Venezuela. Inmiddels hebben als zo'n vier miljoen inwoners (15% van de bevolking) het land verlaten.

Geografie

Landschap

De Ángelwaterval is de hoogste waterval ter wereld en is gelegen in het Nationaal Park Canaima in het Hoogland van Guyana.

Het landschap van Venezuela is erg wisselend. In het westen ligt het laatste stukje van het Andesgebergte en in het zuiden het Hoogland van Guyana. Tussen deze twee gebergten ligt een vlakte, genaamd Los Llanos (de vlaktes). In het noordwesten ligt het Meer van Maracaibo. Deze baai wordt volledig door Venezuela omgeven. Voor de kust van Venezuela liggen diverse eilanden, waarvan de meeste tot Venezuela behoren. Het bekendste eiland is Isla Margerita, wat één van de belangrijkste toeristische bestemmingen van het land is.

De belangrijkste rivier is Orinoco, wat na de Amazone de grootste rivier van Zuid-Amerika is. Door middel van de Casiquiare is de Orinoco verbonden met de Amazone. De Casiquiare is hiermee en soort van kanaal, maar dan niet door mensen gebouwd. Dit wordt een bifurcatie genoemd. De Caroní is de tweede belangrijke rivier van het land.

De Pico Bolívar is de hoogste berg van het land met 4978 meter. Het maakt deel uit van een bergmassief met meerdere toppen. De berg heette oorspronkelijk La Columna, maar in 1930 werd de berg vernoemt naar vrijheidsstrijder Bolívar.

Klimaat

De stranden van Isla Margarita; zoals veel toeristen Venezuela kennen.

Het klimaat van Venezuela is erg veelzijdig. Er zijn vlaktes waar het 35°C kan worden en in de bergen kan het het hele jaar door 8°C blijven. Aan de kust kan het erg heet worden, maar in de binnenlanden is het over het algemeen koeler. Het noordwesten is het heetste gedeelte van het land, bij het schiereiland Paraguaná, waar he wel 38°C wordt. Het koudste gedeelte van het land is het gebergte de Cordillera de Mérida. In het Hoogland van Guyana en aan de kusten is het meestal tussen de 25°C en 11°C, terwijl het in Los Llanos meestal 23°C is.

In het binnenland van Venezuela valt zo'n 430 millimeter, terwijl dit aan de kust meer dan 1000 millimeter is. Over het algemeen valt meeste regen tussen april en augustus. Venezuela heeft daardoor ook een droogte- en regenseizoen.

Grote steden

10 grootste steden van Venezuela

Venezuela - Caracas - Mirador de Valle Arriba.jpg
Caracas
Valencia (Venezuela) Skyline.jpg
Valencia

Nummer Stad Inwoners

Cuadras del Oeste. Barquisimeto.jpg
Barquisimeto
Puerto Ordaz 2.JPG
Ciudad Guayana

1 Caracas 2.904.376
2 Maracaibo 1.906.205
3 Valencia 1.396.322
4 Barquisimeto 996.230
5 Ciudad Guayana 706.736
6 Maturín 542.259
7 Barcelona 421.424
8 Maracay 407.109
9 Cumaná 358.919
10 Barinas 353.851

Bestuurlijke indeling

Venezuela is verdeeld in 23 deelstaten, één federaal district en daarnaast zijn er nog de Federale gebieden. Elk van de deelstaten heeft een eigen raad en een eigen gouverneur. Het Hoofdstedelijk District is het enige federale district van Venezuela en bestaat uit de hoofdstad Caracas en omgeving. Tot 1999 had het federaal district dezelfde bevoegdheden als de deelstaten, maar sindsdien zijn deze ingeperkt. De Federale gebieden omvatten bijna alle eilanden voor de kust van Venezuela. Ze worden officieel bestuurd vanuit de hoofdstad Caracas en de burgemeester van de hoofdstad is ook de gouverneur van de eilanden. Echter, de eilanden worden onofficieel door lokale gemeenschappen bestuurd.

  1. Amazonas, met als hoofdstad Puerto Ayacucho.
  2. Anzoátegui, met als hoofdstad Barcelona.
  3. Apure, met als hoofdstad San Fernando.
  4. Aragua, met als hoofdstad Maracay.
  5. Barinas, met als hoofdstad Barinas.
  6. Bolívar, met als hoofdstad Ciudad Bolívar.
  7. Carabobo, met als hoofdstad Valencia.
  8. Cojedes, met als hoofdstad San Carlos.
  9. Delta Amacuro, met als hoofdstad Tucupita.
  10. Falcón, met als hoofdstad Coro.
  11. Guárico, met als hoofdstad San Juan de los Morros.
  12. Lara, met als hoofdstad Barquisimeto.

13. Mérida, met als hoofdstad Mérida.
14. Miranda, met als hoofdstad Los Teques.
15. Monagas, met als hoofdstad Maturín.
16. Nueva Esparta, met als hoofdstad La Asunción.
17. Portuguesa, met als hoofdstad Guanare.
18. Sucre, met als hoofdstad Cumaná.
19. Táchira, met als hoofdstad San Cristóbal.
20. Trujillo, met als hoofdstad Trujillo.
21. Vargas, met als hoofdstad La Guaira.
22. Yaracay, met als hoofdstad San Felipe.
23. Zulia, met als hoofdstad Maracaibo.


Bevolking

Bevolkingsgroepen

Een aantal oorspronkelijke bewoners in het westen van het land.

In Venezuela wonen ongeveer 27,2 miljoen mensen en het land heeft een diverse bevolkingssamenstelling. De grootste bevolkingsgroep zijn de mestiezen (latino's of hispanics). Dit zijn afstammelingen van de oorspronkelijke indiaanse inwoners van het land en de Spaanse kolonisten. 69% van het land heeft een gemengde Europese en Indiaanse achtergrond. Een andere grote bevolkingsgroep zijn de zambo's; de afstammelingen van de oorspronkelijke inwoners en Afrikaanse slaven. Zij vertegenwoordigen zo'n 9% van de bevolking. De oorspronkelijke Indiaanse bevolking beslaat nog maar zo'n 2% van het totaal. 20% van de bevolking heeft een Europese achtergrond. Het grootste gedeelte van hen kwam tijdens de 20e eeuw naar Venezuela en bestaat uit Italianen, Portugezen en Duitsers.

Venezuela heeft een hoge urbanisatiegraad; 89% woont in een stad. Het grootste gedeelte van de bevolking woont in het noorden, waar veel steden liggen. Hierbij is de bevolkingsspreiding niet gelijkmatig. Hoewel 50% van het land onder de rivier Orinoco ligt, woont slechts 5% hier!

Talen

De verspreiding van de oorspronkelijke talen in het noorden van Zuid-Amerika.

De officiële taal in Venezuela is Spaans. De Venezuelanen gebruiken vaak de naam Castiliaans voor de taal. Hoewel de twee namen door elkaar worden gebruikt en dezelfde taal voorstellen, gebruiken veel landen in Zuid-Amerika de naam Castilliaans. Dit heeft met de kolonisatie door Spanje te maken; de naam Spaans verwijst niet alleen naar de taal, maar ook naar het land. Het dialect dat in Venezuela wordt gesproken is het Andes-Spaans, dat lijkt op het Spaans in Colombia, maar aan de kusten wordt het Caribisch-Spaans gesproken.

In Venezuela worden ook een aantal oorspronkelijke talen gesproken, zoals het Wayúu, het Pemón, het Warao en het Yanomamö. Dit zijn de meest verspreide en meest gesproken oorspronkelijke talen. Steeds meer van de oorspronkelijke talen verdwijnen en van sommige van deze talen is het zelfs onduidelijk of ze überhaupt nog gesproken worden. Qua buitenlandse talen worden in Venezuela gesproken, zoals Portugees, Chinees, Frans, Engels, Italiaans en Duits.

Religie

In Venezuela zijn de meeste mensen katholiek (71%) en daarnaast is een nog een kleine protestantse groep van 17%. Dit komt erop neer dat 88% van de personen in het land christelijk is, waarmee Venezuela één van de landen in Zuid-Amerika is met de meeste gelovigen. 8% van het land is atheïst en daarnaast is er nog een kleine groep moslims, joden en boeddhisten.

Cultuur

Architectuur en kunst

De universiteitsgebouwen van de universiteit van Caracas. Ontworpen door Villanueva

De bekendste architect van Venezuela is Carlos Raúl Villanueva. Hij ontwierp onder andere de gebouwen voor de Museo de Bellas Artes (Museum voor de Schone Kunsten) en de Ciudad Universitaria de Caracas (Stedelijke Universiteit van Caracas). Het laatste gebouw staat op de Werelderfgoedlijst. Villanueva hing het modernisme aan en zijn stijl heeft wat weg van Picasso en Dalí. Andere bekende gebouwen zijn Teatro Baralt (Baralt-theater) en de Generaal Rafael Urdanetabrug.

In de 19e eeuw werd de kunst in Venezuela gedomineerd door religie. Martín Tovar y Tovar was toen de leidende kunstenaar en maakte voornamelijk portretten en historische schilderijen. Ook in de kunst nam het modernisme in de 20e eeuw over. Bekende artiesten uit de 20e eeuw zijn Arturo Michelena, Manuel Cabré en Carlos Cruz-Diez.

Literatuur en muziek

Het voetbalelftal van Venezuela in 2008

De Venezolaanse literatuur gaat terug op de Spaanse overheersing, toen de literatuur erg beïnvloedt werd door de Spaanse literatuur. Met de onafhankelijkheid gaven Juan Vicente González, Andrés Eloy Blanco en Fermín Toro vorm aan de literatuur van het land. Bekende schrijvers uit Venezuela zijn Rómulo Gallegos, Teresa de la Parra en Arturo Uslar Pietri.

Sport

In tegenstelling tot andere Zuid-Amerikaanse landen is baseball de populairste sport in Venezuela. Het is onduidelijk hoe de sport in Venezuela is gekomen, maar aangenomen wordt dat Amerikaanse immigranten het begin 20e eeuw naar Venezuela hebben overgebracht. Gedurende de jaren 30 werd de sport immens populair en in 1945 werd de landelijke competitie opgericht. Voetbal en basketbal zijn tevens populaire sporten in Venezuela. Venezuela hield in 2012 en 2013 belangrijke toernooien voor basketbal en gedurende het wereldkampioenschap en de Copa América is er veel aandacht voor het voetbal.

Bekende sporters uit Venezuela zijn voetballer Alexander Gonalez, formule 1-courreur Pastor Maldonado en schermer Rubén Limardo.

Culinair

De keuken van Venezuela is beïnvloed door de Zuid-Europese, West-Afrikaanse keukens en de keuken van de oorspronkelijke inwoners. Dit is onder meer te zien in de gerechten cachitos, die lijken op de Franse croissants (maar dan gevuld met ham en kaas), en pastitsio, die lijkt op de Italiaanse lasagne. De pastel del pollo is een klein pasteitje gevuld met kip en de frijoles negros zijn zwarte bonen, die vaak met rijst, banaan en vlees tijdens de lunch worden gegeten. Casabe is bitter brood gemaakt van de cassave, een plant waarvan de wortels een beetje op aardappels lijken en gegeten kunnen worden. De tequeños, gefrituurde kaas-broodsticks, en tostones, een bijgerecht voor bij gefrituurde vis, zijn bekende snacks in het land en zijn haast overal te vinden.

Politiek

Politiek systeem

Het parlementsgebouw waar het Nationaal Assemblee zich huisvest.

Venezuela is een federale republiek, wat betekent dat het land een president als staatshoofd heeft en de deelstaten van het land zelf ook veel macht hebben. De huidige president van het land is, afhankelijk aan wie je het vraagt, of Nicolás Maduro (die support heeft van Rusland en China) of Juan Guaidó (die support heeft van de VS en veel landen in Europa en Zuid-Amerika). Naast een president is er nog een vicepresident, die de voorzitter van de regering is.

Het parlement van Venezuela heet het Nationale Assemblee en bestaat uit slechts één kamer met 167 leden. Het land heeft vele politieke partijen, waarvan de meeste in een soort van bond zijn verenigd. De belangrijkste bond is die van de Verenigde Socialistische Partij van Venezuela, waarin alle vertegenwoordigers van president Maduro zitten. Deze bond heeft de absolute meerderheid en de Mesa de la Unidad Democrática vormt de grootste oppositiepartij, waarin alle tegenstanders van Maduro zitten. Daarnaast zijn er nog enkele bonden, maar deze hebben vaak maar een paar leden.

Venezuela is een democratie, maar is niet meer de democratie die het vroeger was. Met de laatste verkiezingen in 2018 zou zijn gefraudeerd en ook zouden mensen onderdrukt worden. De democratie in Venezuela wordt beetje bij beetje ingeperkt. Sommige mensen beweren dat Venezuela een communistisch land is, zoals Cuba, maar dit is onjuist. Het land heeft namelijk meerdere partijen. Wel is wordt het land al sinds de jaren 90 geleid door socialistische presidenten en is heel erg socialistisch. De Verenigde Socialistische Partij heeft weliswaar communistisch neigingen.

Internationale betrekkingen

Juan Guaído, de voorzitter van het parlement en de interim-president van het land.

Venezuela is lid van de Mercosur samen met Brazilië, Paraguay, Uruguay en Argentinië, maar is tijdelijk geschorst door de andere landen door de politieke situatie. De Mercosur is een economische samenwerking en douane-unie naar voorbeeld van de Europese Unie. Het verbond heeft ook economische afspraken met Chili en Bolivia, die een soort van semi-lid van de bond zijn. Venezuela had hierdoor goede banden met veel Zuid-Amerikaanse landen. Na de presidentiële crisis van 2019 hebben onder meer Chili, Argentinië en Brazilië sancties afgekondigd en de meeste landen herkennen Guaído als de president van Venezuela. De Braziliaanse president Jair Bolsenaro wilde zelfs Venezuela met het leger binnenvallen om de orde te herstellen.

De meeste vrienden van Venezuela zijn Cuba, China en Rusland, die beide de socialistische regering van het land steunen. Cuba, een communistisch land, is van oudsher een goede vriend van Venezuela en Rusland beloofde zelfs Venezuela te beschermen in geval van nood. Het land heeft echter een slechte band met de Verenigde Staten, vanwege de presidentiële crisis. De VS heeft al daarvoor sancties gehad tegen Venezuela, maar die werden verscherpt in 2019. Ook Canada, Panama, Mexico en alle landen van de Europese Unie hebben sancties tegenover Venezuela en erkennen Maduro niet als de president van het land. Ze roepen op tot nieuwe verkiezingen en willen dat Guaído in de tussentijd president is. Zwitserland heeft ook sancties tegenover Venezuela als onderdeel van de EU-sancties. Colombia heeft laten weten dat de Venezolaanse regering onder Maduro niet welkom is in Colombia. Ook het Nederlandse eiland Curaçao heeft een volledige ban op de import van goud en geldoverschrijvingen.

Recente situatie

Alle rode landen erkennen Maduro als de president van Venezuela en alle blauwen landen erkennen Guaído als de president van de Venezuela.

De huidige crisis in Venezuela wordt de presidentiële crisis genoemd. Op 11 januari 2019 riep Juan Guaidó zichzelf uit tot opvolger van Maduro. Volgens Guaidó waren de verkiezingen vervalst en volgens de grondwet werd de voorzitter van het parlement, Guaidó dus, de opvolger van de president tot dat er nieuwe verkiezingen kwamen. De geschiedenis van de crisis gaat terug tot in 2010, toen Venezuela te maken kreeg met een economische crisis als gevolg van de daling van de prijzen van olie. Dit leidde tot een groot tekort aan voedsel en medicijnen, grote werkloosheid, hyperinflatie en veel criminaliteit. Met het aantreden van Maduro in 2013 verergerde de crisis helemaal.

Maduro's presidentschap werd als ongrondwettelijk gezien en de oppositie behaalde voor het eerst sinds 1999 de meerderheid. Ondertussen vulde Maduro het hooggerechtshof met zijn aanhangers, waarna deze in 2017 het parlement liet ontbinden. Hoewel de oppositiepartijen voor de grote ontevredenheid hoog in de peilingen stonden, wilde Maduro de grondwet uit 1999 afschaffen en richtte de Venezolaanse Grondwettelijke Vergadering hiervoor in. Veel andere landen erkenden dit instituut niet. In 2018 organiseerden Maduro presidentsverkiezingen, die door de oppositiepartijen werden geboycot. Toen Maduro won en op 10 januari 2019 tot president beëdigd werd, riep Guaidó zich een dag later uit tot interim-president tot de volgende verkiezingen. Hij beloofde om zo snel mogelijk verkiezingen te houden. Guaidó kreeg onmiddelijk steun van de Amerikaanse president Donald Trump en de VS erkenden hem als de president van Venezuela, veel landen volgden onder wie Australië, Japan, Zuid-Korea, Mexico, Canada, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Brazilië, Nederland en België. Maduro kreeg steun van Rusland, China, Noord-Korea, Iran, Turkije, Zuid-Afrika, Servië, Cuba, Suriname en Uruguay.

Economie

De Guridam, waar de helft van de elektriciteit van het land wordt opgewekt.

De economie van Venezuela is grotendeels afhankelijk van de winst van aardolie. Het land heeft de grootste aardoliereserves ter wereld. De aardolie-industrie in Venezuela is genationaliseerd, oftewel het is eigendom van de staat. Onder president Chávez werd van de opbrengsten van staatsolie onder meer gezondheidszorg en onderwijs betaald. Door de lage olieprijs sinds 2015 zit het land momenteel in een diepe economische crisis. Hoewel Venezuela zoveel aardolie heeft, wordt de energie in het land opgewekt door middel van waterkracht. De Guridam is de grootste waterkrachtcentrale van het land en wekt de helft van alle elektriciteit in het land op.

De munteenheid van Venezuela is de Venezolaanse bolívar. De munt is de laatste jaren sterk in waarde gezakt, waardoor de import van goederen duurder wordt. Dit is slecht nieuws, aangezien 70% van alle producten in het land geïmporteerd worden. Op het vasteland van Venezuela zijn niet zo heel veel toeristen, maar ook niet weinig. Op het Venezolaanse eiland Isla Margarita zijn best veel hotels en daar komen dus ook aardig wat toeristen.

Bronnen


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Venezuela&oldid=595973"