Tweede Kamerverkiezingen 2021

In het nieuwsDit artikel bevat onderwerpen die in het nieuws zijn. De informatie in dit artikel kan dus al snel verouderd zijn! Je wordt uitgenodigd op bewerk te klikken om dit artikel aan te vullen.

Tweede Kamerverkiezingen 2021
← 2017	2025 →
Land	Nederland
Datum	15, 16 & 17 maart 2021
Kiesgerechtigd	13.200.000 personen
Parlement	Tweede Kamer
Te verdelen	150 zetels
	zetels
	zetels
	zetels
Kaart
Regering
Vorige premier ← Mark Rutte (VVD)
Portaal Politiek

De Tweede Kamerverkiezingen 2021 werden gehouden op 15, 16 en 17 maart 2021.

Bij Tweede Kamerverkiezingen worden de 150 leden van de Tweede Kamer gekozen. Tweede Kamerleden voeren hun werk niet in hun eentje uit, ze horen bij een partij waarvan zij vinden dat die het beste bij hen past. De winnaar van deze verkiezingen mag samen met andere politieke partijen een kabinet vormen. Hierbij probeert de grootste partij om uiteindelijk minimaal 76 leden – een meerderheid – in het kabinet te krijgen, zodat de uiteindelijke regering haar plannen makkelijk door de Tweede Kamer kan laten goedkeuren. Een partij komt in de Tweede Kamer als de kiesdeler behaald is. Om deze te behalen moet een partij genoeg stemmen krijgen.

Deelnemende partijen

• 

  Lijst 1: Volkspartij voor Vrijheid en Democratie

• 

  Lijst 2: Partij voor de Vrijheid

• 

  Lijst 3: Christen-Democratisch Appèl

• 

  Lijst 4: Democraten 66

• 

  Lijst 5: GroenLinks

Lijst		Partij	Lijsttrekker	Richting	Stroming	Europese fractie
1		Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)	Mark Rutte	Centrumrechts	Conservatief-liberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	RE
2	50px	Partij voor de Vrijheid (PVV)	Geert Wilders	Rechts tot extreemrechts	Nationaalliberalisme Rechts-populisme Harde euroscepsis	I&D
3		Christen-Democratisch Appèl (CDA)	Wopke Hoekstra (niet uit verkiezing)	Centrum tot centrumrechts	Christendemocratie Liberaal-conservatisme Europeanisme	EVP
4		Democraten 66 (D66)	Sigrid Kaag (na verkiezing)	Centrum	Sociaalliberalisme Economisch liberalisme Europeanisme	RE
5		GroenLinks (GL)	Jesse Klaver	Centrumlinks	Groene politiek Sociaaldemocratie Europeanisme	Groenen/EVA
6		Socialistische Partij (SP)	Lilian Marijnissen	Centrumlinks tot links	Democratisch socialisme Sociaaldemocratie Euroscepsis	GUE/NGL
7		Partij van de Arbeid (PvdA)	Lilianne Ploumen	Centrumlinks	Sociaaldemocratie Progressivisme Europeanisme	S&D
8		ChristenUnie (CU)	Gert-Jan Segers	Centrum tot centrumrechts	Christelijk-sociaal Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	EVP
9		Partij voor de Dieren (PvdD)	Esther Ouwehand	Centrumlinks tot links	Dierenbelangen Groene politiek Zachte euroscepsis	GUE/NGL
10		50PLUS (50+)	Liane den Haan (na verkiezing)	Centrum tot centrumlinks	Ouderenbelangen Centrisme Zachte euroscepsis	EVP
11		Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)	Kees van der Staaij	Rechts	Christelijk-rechts Sociaal-conservatisme Zachte euroscepsis	ECH
12		DENK	Farid Azarkan	Centrumlinks tot links	Multiculturalisme Sociaaldemocratie Antizionisme	Geen
13		Forum voor Democratie (FvD)	Thierry Baudet	Rechts tot extreemrechts	Nationaalconservatisme Rechts-populisme Harde euroscepsis	ECH
14		BIJ1	Sylvana Simons	Links tot extreemlinks	Antikapitalisme Radicaal-progressivisme Semi-planeconomie	Geen
15		JA21	Joost Eerdmans	Rechts	Liberaal-conservatisme Conservatief-liberalisme Euroscepsis	ECH
16		Code Oranje	Richard de Mos	Geen	Directe democratie Populisme	Geen
17		Volt	Laurens Dassen	Centrum tot centrumlinks	Sociaalliberalisme Progressivisme Europeanisme	Groenen/EVA
18		NIDA	Nourdin El Ouali	Centrum	Islamisme Gematigd progressivisme Antizionisme	Geen
19		Piratenpartij	Matthijs Pontier	Geen	Hervorming auteursrecht Directe democratie Anarchisme	Groenen/EVA
20		Libertarische Partij (LP)	Robert Valentine	Centrumrechts tot rechts	Libertarisme Progressivisme Non-interventie	Geen
21	50px	JONG	Jaron Tichelaar	Links	Jongerenbelangen Progressivisme Groene politiek	Geen
22	50px	Splinter	Femke Merel van Kooten-Arissen	Centrum tot centrumlinks	Sociaalliberalisme Progressivisme Secularisme	Geen
23	50px	BoerBurgerBeweging (BBB)	Caroline van der Plas	Geen	Boerenbelangen Populisme	Geen
24	50px	NLBeter	Esther van Fenema	Centrumlinks	Publiekesectorbelangen	Geen
25		Lijst Henk Krol (LHK)	Henk Krol	Centrum	Pragmatisme Gemengde economie	Geen
26		OPRECHT	Michael Ruperti	Rechts tot extreemrechts	Nationaalconservatisme Rechts-populisme Harde euroscepsis	Geen
27		Jezus Leeft	Florens van der Spek	Rechts	Christelijk-rechts Theocratische politiek Evangelisme	Geen
28		Trots op Nederland (TROTS)	Sander van den Raadt	Rechts	Liberaal-conservatisme Conservatief-liberalisme Populisme	Geen
29	50px	U-Buntu Connected Front (UCF)	Regillio Vaarnold	Geen	Ubuntuïsme	Geen
30		Lijst-Zeven (blanco)*	Anna Zeven	Geen	Coronavirusontkenning Complotgeloof	Geen
31		Partij van de Eenheid (PvdE)	Arnoud van Doorn	Rechts	Islamisme Conservatisme	Geen
32		De Feestpartij (DFP)	Johan Vlemmix	Geen	Hedonisme	Geen
33	50px	Vrij en Sociaal Nederland (VSN)	Bas Filippini	Geen	Coronavirusontkenning Complotgeloof	Geen
34		Wij Zijn Nederland (WZNL)	Erwin Versteeg	Extreemrechts	Etnisch nationalisme Coronavirusontkenning Complotgeloof	Geen
35	50px	Modern Nederland	Niels Heeze	Geen	Digitale democratie	Geen
36		De Groenen	Otto ter Haar	Centrum tot centrumlinks	Groenliberalisme Progressivisme Europeanisme	Groenen/EVA
37	50px	Partij voor de Republiek (PvdR)	Bruno Braakhuis	Centrum	Republicanisme Liberalisme Europeanisme	Geen

(*) Op het moment dat een partij meedoet onder een "blanco lijst", betekent het dat de leden van die partij op dezelfde lijst meedoen aan de verkiezingen, zonder dat de partijnaam op het stembiljet vermeld staat.

Achtergrond

Nederlandse politieke partijen binnen op het politieke spectrum in 2021

In verband met de coronacrisis worden de verkiezingen over drie dagen verspreid. Ook kunnen alle zeventigplussers een briefstem uitbrengen. De Kiesraad maakte op 5 februari 2021 bekend dat er een recordaantal van 37 politieke partijen gaan meedoen aan de Tweede Kamerverkiezingen van 2021.

Data

De belangrijke gebeurtenissen van deze verkiezingen staan in de onderstaande tabel:

Datum	Gebeurtenis
21 december 2020	Politieke partijen kunnen zich voor het laatst registreren.
1 februari 2021	Alle kandidatenlijsten moeten bekend zijn.
5 februari 2021	De Kiesraad controleert of alle kandidatenlijsten geldig zijn.
15, 16 & 17 maart 2021	Verkiezingsdagen
21 maart 2021	De verkiezingsuitslag wordt vastgesteld.

Verkiezingsdebatten

Veel politieke partijen doen voor de verkiezingen mee aan verkiezingsdebatten. In deze debatten discussiëren politici over bepaalde onderwerpen en proberen ze de kijkers ervan te overtuigen dat zij het bij het rechte eind hebben. In veel gevallen doen de lijsttrekkers zelf mee aan de debatten, maar als zij het druk hebben doet vaak iemand anders namens de partij mee.

Opbouw en organisatie

Hieronder volgt een overzicht van verkiezingsdebatten:

Datum en tijd	Organisator	Naam	Debatleider(s)	Opstelling	Onderwerpen
8 februari, 15:30	Dagblad van het Noorden	Noordelijk lijsttrekkersdebat	Welmoed Sijtsma & Eelco Bosch van Rosenthal	Iedereen tegelijk	Noord-Nederland
26 februari, 17:00	NOS/Radio 1	NOS Radiodebat	Lara Rense & Xander van der Wulp	In drietallen	Vertrouwen in de overheid Zorg Huisvesting Veiligheid Klimaat Integratie Onderwijs Nederland na de crisis
28 februari, 21:15	RTL Nieuws	RTL Verkiezingsdebat	Frits Wester & Jetske Schrijver	Iedereen tegelijk	Medische ethiek & corona Discriminatie & emancipatie Klimaatverandering Inkomensverschillen & corona Vaccineren
8-11 maart, 22:10	BNNVARA/ Pauw	Pauws Verkiezingsdebatten	Jeroen Pauw	In tweetallen	Coronavirus Zorg Klimaatverandering Economie Huisvesting
13 maart, 18:30	Omroep Brabant	Debat van het Zuiden	Arjo Kraak & Mariëlle Bijlmakers	Iedereen tegelijk	Zuid-Nederland
15 maart, 18:15	AVROTROS/ EenVandaag	EenVandaag verkiezingsdebat	Pieter Jan Hagens	In tweetallen	Algemeen
16 maart, 19:00	NOS	NOS Nederland Kiest: De Stemming	Winfried Baijens	Kleinepartijendebat1	Algemeen
16 maart, 20:35	NOS	NOS Nederland Kiest: Het Debat	Rob Trip	In tweetallen	Mogen lijsttrekkers zelf bepalen

1.) Lijsttrekkers van nóg kleinere partijen doen niet mee aan het debat, maar mogen vooraf en tussendoor hun bijdrage leveren.

Deelnemers

Hieronder volgt een overzicht van de deelnemers met een uitleg van de gebruikte kleuren:

Kleurenuitleg
	Partij doet mee
	Partij doet niet mee
Naam	Kandidaat doet mee
Naam	Lijsttrekker doet mee

Datum en tijd	Organisator	Partijen
		VVD	PVV	CDA	D66	GL	SP	PvdA	CU	PvdD	50+	SGP	DENK	FvD	JA21
8 februari, 15:30	Dagblad van het Noorden	Hermans	Wilders	Omtzigt	Jetten	Klaver	Marijnissen	Ploumen	Segers
26 februari, 17:00	NOS/Radio 1	Rutte	Wilders	Hoekstra	Kaag	Klaver	Marijnissen	Ploumen	Segers	Ouwehand	Den Haan	Van der Staaij	Azarkan	Baudet
28 februari, 21:15	RTL Nieuws	Rutte	Wilders	Hoekstra	Kaag	Klaver	Marijnissen
8 maart, 22:10	BNNVARA/ Pauw				Kaag			Ploumen
9 maart, 22:10				Hoekstra		Klaver
10 maart, 22:10							Marijnissen		Segers
11 maart, 22:10		Rutte	Wilders
13 maart, 18:30	Omroep Brabant	Rutte	Wilders	Hoekstra	Kaag	Klaver	Marijnissen	Ploumen
15 maart, 18:15	AVROTROS/ EenVandaag	Rutte	Wilders	Hoekstra	Kaag	Klaver		Ploumen
16 maart, 19:00	NOS									Ouwehand	Den Haan	Van der Staaij	Azarkan	Baudet	Eerdmans
16 maart, 20:35	NOS	Rutte	Wilders	Hoekstra	Kaag	Klaver	Marijnissen	Ploumen	Segers

Onderwerpen

Coronapandemie

Bekijk de pagina COVID-19-pandemie voor het hoofdartikel over dit onderwerp

Problemen van het coronavirus en bestrijding.

Nederland zit sinds maart 2020 in de coronapandemie en wordt getroffen door de gevolgen van het coronavirus. Ook is er veel angst voor mutaties van het coronavirus. De pandemie zorgt voor een grote druk op de zorg, omdat er veel coronapatiënten in het ziekenhuis belanden. Door de lange duur van de lockdown zijn er ook grote economische gevolgen: veel winkels en horecabedrijven niet open, waardoor de eigenaren van deze bedrijven geen geld kunnen verdienen. De overheid helpt de eigenaren wel met geld, maar dat is niet altijd genoeg. Daarnaast ontstaan er ook economische problemen, omdat er in winkels geen producten meer verkocht kunnen worden. Sommige mensen worden ook depressief door het weinig mogen ontmoeten van mensen en dus het lange thuiszitten. Kinderen lopen ook leerachterstanden op, omdat er geen lessen op school, maar onlinelessen worden gegeven. Er wordt in de politiek veel gepraat en gediscussieerd over het coronavirus, omdat het virus dus veel invloed heeft op de levens van mensen.

Toeslagenaffaire

Bekijk de pagina toeslagenaffaire voor het hoofdartikel over dit onderwerp

De afgelopen jaren zijn onder leiding van premier Mark Rutte veel mensen onterecht als fraudeur aangemerkt. Vanwege hun armoede hadden zij kinderopvangtoeslag nodig om de kinderopvang te kunnen betalen. Sommige van deze mensen hadden een klein foutje gemaakt bij het invullen van formulieren. In andere gevallen had juist de kinderopvang een fout gemaakt in de administratie.

Het gevolg hiervan was dat deze mensen 30.000 euro of meer terug betalen aan de Belastingdienst. Voor mensen die mensen die al heel weinig geld hebben, is dat onmogelijk. Ze moesten soms hun huis verkopen en in sommige gevallen konden zij hun kinderen geen brood meer mee naar school geven. In de allerergste gevallen zagen mensen het leven daardoor niet meer zitten en pleegden ze zelfmoord. Daarvoor wordt premier Rutte verantwoordelijk gehouden, maar ook de verantwoordelijke ministers. Er wordt heel veel gediscussieerd of hij wel opnieuw gekozen zou moeten worden als premier, maar uiteindelijk bepalen mensen in Nederland dit zelf door al dan niet op Rutte te stemmen. Partijen zoeken nu oplossingen om de slachtoffers, die nu nog steeds met grote schulden zitten, te helpen.

Racisme

Een antiracismeprotest van Black Lives Matter

Bekijk de pagina protesten na de dood van George Floyd voor het hoofdartikel over dit onderwerp

De afgelopen tijd kwam het onderwerp racisme veel in het nieuws, omdat er over de hele wereld protesten werden gehouden tegen racisme; ook in Nederland werd er geprotesteerd. Deze protesten werden georganiseerd door de Black Lives Matter-beweging. Hoewel racisme al heel lang een probleem is, kwam het weer aan de orde na de dood van de Afro-Amerikaanse George Floyd. Hij werd gearresteerd vanwege winkeldiefstal, maar werd bij zijn arrestatie op de grond geduwd. Politieagent Derek Chauvin, de agent die hem arresteerde, leunde negen en een half minuut lang met zijn knie op de nek van George Floyd. Hoewel Floyd duidelijk aangaf dat hij niet meer kon ademen en de agent hem dus aan het verstikken was, stopte de agent niet. Hierdoor overleed George Floyd. Dit incident heeft te maken met racisme, omdat Afro-Amerikanen in de Verenigde Staten vaker te maken krijgen met politiegeweld dan Amerikanen van Europese komaf. Ook in Nederland zijn er soortgelijke incidenten voorgekomen. Zodoende zoeken politieke partijen oplossingen om racisme tegen te gaan.

Huisvesting

In Nederland kunnen steeds minder mensen een huis vinden, omdat er te weinig huizen gebouwd worden. Veel van de huizen die gebouwd worden, zijn vaak ook te duur voor veel mensen. In sommige gevallen worden er te veel dure woningen gebouwd, maar in andere gevallen leidt de hoge vraag naar huizen ertoe dat de prijs van normale huizen omhoogschiet. Het is niet makkelijk om voor dit probleem een oplossing te vinden, omdat er te weinig bouwvakkers zijn en het bouwen van nieuwe huizen veel tijd kost. Daarnaast kan niet overal een huis gebouwd worden; er moet ruimte overblijven voor speeltuinen en natuurparken. Ook de steden kunnen niet oneindig uitgroeien. De politieke partijen zoeken dus oplossingen om meer huizen te bouwen en zoeken dan plekken waar dat kan. Zowel linkse als rechtse partijen vinden het tekort aan woningen een probleem. Linkse partijen zoals de PvdA en de SP vinden dat de overheid zich veel meer moet bemoeien met de woningbouw en willen dat het in 2010 opgeheven ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer opnieuw opgericht wordt. Als huisvesting weer meer in handen komt van de overheid en een apart ministerie krijgt, dan is er meer tijd en geld beschikbaar voor het bouwen van huizen. JA21, een rechtste partij, wil dat er een nieuwe groeikern gebouwd wordt. Tussen 1960 en 1985 waren groeikernen steden die gemaakt werden om huisvesting te bieden aan inwoners uit té drukke steden. In 2020 zou zo'n groeikern juist een oplossing kunnen zijn voor het woningentekort. JA21 pleit voor een nieuwe stad waarin 150.000 woningen moeten komen.

Klimaatverandering

Bekijk de pagina klimaatverandering voor het hoofdartikel over dit onderwerp

Ook klimaatverandering blijft een heel belangrijk thema. Alhoewel door de coronapandemie veel fabrieken stil gelegen hebben en er minder mensen de weg op gegaan zijn, wordt de wereld nog steeds te veel vervuild door de mens. Als dit zo doorgaat, worden sommige plekken op de aarde onbewoonbaar door de opwarming van de aarde. Veel gebieden zouden ook heel erg veranderen: Spanje is langzamerhand een woestijn aan het worden. De politieke partijen zoeken oplossingen om te zorgen dat het klimaat niet verandert. Linkse partijen zoals de PvdA, GroenLinks en de SP hebben vooral de voorkeur voor groene energie: windmolens en zonnepanelen. Rechtse partijen zoals de VVD, het CDA en de PVV willen ook kijken naar kernenergie, omdat een kerncentrale veel meer stroom opwekt dan windmolens of zonnepanelen. Een groene partij zoals GroenLinks vindt kerncentrales juist te gevaarlijk.

Verkiezingsuitslag

Van de landelijke uitslag is een prognose van het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) geplaatst. Deze uitslagen zijn voorlopig en kunnen nog veranderen. Alle regionale uitslagen zullen na de officiële vaststelling van de verkiezingsuitslag hier gepubliceerd worden.

Landelijk

35	24	17	15	9	9	8	33
VVD	D66	PVV	CDA	SP	PvdA	FvD	overig

= 50% (75/150) van de zetels
% = Percentage van het totaal aantal stemmen
◉ = Aantal zetels

Partij			Lijsttrekker	2017		2021		Verschil
				%	◉	%	◉	%	◉
	Volkspartij voor Vrijheid en Democratie	VVD	Mark Rutte	21,29%	33	%	35	+%	+2
	Democraten 66	D66	Sigrid Kaag	12,23%	19	%	24	+%	+5
	Partij voor de Vrijheid	PVV	Geert Wilders	13,06%	20	%	17	-%	-3
	Christen-Democratisch Appèl	CDA	Wopke Hoekstra	12,38%	19	%	15	-%	-4
	Socialistische Partij	SP	Lilian Marijnissen	9,09%	14	%	9	-%	-5
	Partij van de Arbeid	PvdA	Lilianne Ploumen	5,70%	9	%	9	±%	0
	Forum voor Democratie	FvD	Thierry Baudet	1,78%	2	%	8	+%	+6
	GroenLinks	GL	Jesse Klaver	9,13%	14	%	7	-%	-7
	Partij voor de Dieren	PvdD	Esther Ouwehand	3,19%	5	%	6	+%	+1
	ChristenUnie	CU	Gert-Jan Segers	3,39%	5	%	5	±%	0
	JA21		Joost Eerdmans	-	-	%	4	+%	+4
	Staatkundig Gereformeerde Partij	SGP	Kees van der Staaij	2,08%	3	%	3	±%	0
	Volt		Laurens Dassen	-	-	%	3	+%	+3
	DENK		Farid Azarkan	2,06%	3	%	2	-%	-1
	50PLUS	50+	Liane den Haan	3,11%	4	%	1	-%	-1
	BIJ1		Sylvana Simons	0,27%	0	%	1	+%	+1
	BoerBurgerBeweging	BBB	Caroline van der Plas	-	-	%	1	+%	+1
	overige partijen			1,24%	0	%	0	±%	0
totaal				100,00%	150	100,00%	150	± %*	± 76*

Verkozen leden

De verkozenen zullen na de officiële vaststelling van de verkiezingsuitslag hier gepubliceerd worden.

	Tweede Kamerverkiezingen
Censuskiesrecht: 1848 - 1850 - 1852 - 1853 - 1854 - 1856 - 1858 - 1860 - 1862 - 1864 - 1866 (jun) - 1866 (okt) - 1868 - 1869 - 1871 - 1873 - 1875 - 1877 - 1879 - 1881 - 1883 - 1884 - 1886 - 1887 Caoutchoucartikel: 1888 - 1891 - 1894 - 1897 - 1901 - 1905 - 1909 - 1913 - 1917 - 1918 Algemeen kiesrecht: 1922 - 1925 - 1929 - 1933 - 1937 - 1946 - 1948 - 1952 - 1956 - 1959 - 1963 - 1967 - 1971 - 1972 - 1977 - 1981 - 1982 - 1986 - 1989 - 1994 - 1998 - 2002 - 2003 - 2006 - 2010 - 2012 - 2017 - 2021 - 2023 - Eerstvolgende Tweede Kamerverkiezingen