Leon Trotski
Leon Trotski (geboren op 7 november 1879 te Janivka – overleden op 21 augustus 1940 in Coyoacán) was een communistische politicus en theoreticus.
Biografie
Trotski werd in een joods gezin geboren op 7 november 1879 te Janivka, op dat moment een plaats in het Keizerrijk Rusland. Zijn volledige naam was Leiba Davidovitsj Bronstein.
Revolutie en oorlog
Hij begon een revolutie in 1905, maar die mislukte, waarna hij in ballingschap zat in Wenen. Hij zou hier jaren blijven zitten, totdat in februari 1917 de Februarirevolutie uitbrak. De bevolking was ontevreden over de rol van Rusland in de Eerste Wereldoorlog en de tsaar was afgezet. Toen Trotski hoorde dat de nieuwe Russische Voorlopige Regering de oorlog wilde voortzetten, besloot Trotski in maart van dat jaar terug te keren naar Rusland. Samen met Vladimir Lenin protesteerde hij tegen de oorlog, maar hij werd opgepakt. Tijdens zijn gevangenschap ontmoette hij Jozef Stalin, die later zijn rivaal zou worden. Intussen vlucht Trotski's kameraad Lenin naar Finland, waar die zijn baard afscheert en met valse papieren terugkeert. Nadat Lenin met succes de communistische Oktoberrevolutie ontketende, bevrijdde hij Trotski, waarna hij hem tot minister van Oorlog benoemde.
Trotski sloot op bevel van Lenin vrede met de Duitsers, maar daarmee waren de oorlogen niet klaar; het leger van de tsaar, het Witte Leger, verklaarde de oorlog aan de communisten. Trotski kreeg als minister het bevel over het Rode Leger en stond vooraan de strijd tegen de Witten. In 1921 was de burgeroorlog bijna voorbij, zodat er in 1992 een communistische staat opgericht kon worden: de Sovjet-Unie.
Sovjet-Unie
Tot diens overlijden stond Lenin aan het hoofd van de Communistische Partij. Toen Lenin overleed, ontstond er een machtsstrijd tussen Trotski en Stalin. Als secretaris-generaal van de Communistische Partij had Stalin veel macht, waardoor hij veel partijleden kon dwingen om Trotski te bestrijden. Hierdoor werd Trotski in 1925 ontslagen als minister, in 1927 uit de partij gezet en in 1929 verbannen uit de Sovjet-Unie.
In ballingschap
Trotski vluchtte naar Istanboel, waarbij hij steun zocht bij de eerste Turkse president, Mustafa Kemal Atatürk. Samen met zijn voormalige tegenstanders, de officieren van het Witte Leger, zocht hij steun tegen Stalin. Dit bleek tevergeefs: Vjatsjeslav Molotov, Stalins adviseur, vertrok naar Turkije om met Atatürk te onderhandelen. Hierop besloot Trotski om naar Zweden en in 1933 naar Frankrijk te vluchten met zijn tweede vrouw en kleinzoon; zijn eerste vrouw en kinderen waren in opdracht van Stalin vermoord. In 1937 vertrok Trotski naar Mexico, waar hij hoopte veilig te zijn. Achteraf gezien had Trotski deze hoop niet moeten koesteren: in 1940 werd Trotski vogelvrij verklaard door Stalin, wat betekent dat Stalin de geheime politie vrij spel gaf om Trotski te laten vermoorden. Datzelfde jaar werd hij voor de ogen van zijn kleinzoon vermoord: op 21 augustus 1940 overleed Trotski in Coyoacán, een wijk van Mexico-Stad.
| Staatshoofden van de Sovjet-Unie en Rusland | |||
|---|---|---|---|
| Sovjet-Unie: Vladimir Lenin · Jozef Stalin · Nikita Chroesjtsjov · Leonid Brezjnev · Joeri Andropov · Konstantin Tsjernenko · Michail Gorbatsjov Russische Federatie (van na 1991): Boris Jeltsin · Vladimir Poetin · Dmitri Medvedev · Vladimir Poetin |
|||