Tektonische plaat
Een tektonische plaat of schol is een stuk van buitenste laag van de Aarde: de aardkorst. Ze worden ook wel gewoon aardplaten genoemd. De aardkorst bestaat uit negen grote tektonische platen, en verschillende kleinere. Die buitenste laag van de Aarde bestaat uit allerlei soorten gesteenten en ander hard materiaal. Dat is dus het aardoppervlak dat wij zien: de continenten. En aan de rand van die continenten lopen de platen vaak gewoon door: de bodem van de zeeën en oceanen horen er ook bij.
Beweging van de aardplaten
Die aardplaten "drijven" als het ware op de aardmantel. De aardmantel is de laag die onder onder de aardkorst ligt. De aardplaten, en dus ook de continenten die erop liggen, verschuiven ieder jaar een paar centimeter. Ze botsen tegen elkaar, drijven uit elkaar of schuren tegen elkaar aan. De continenten Noord-Amerika en [Europa]] drijven bijvoorbeeld elk jaar 3 cm verder uit elkaar. En waar de platen botsen, kunnen bergen ontstaan. Dat noemen wetenschappers" "platentektoniek".
Het oercontinent
Waarschijnlijk vormden onze continenten vroeger één grote landmassa: het oercontinent Pangea. Zo'n 150 miljoen jaar geleden brak dit continent in stukken. Die stukken dreven uit elkaar door de bewegingen van de aardplaten. Op een wereldkaart kun je nog goed zien dat de verschillende continenten in elkaar passen. Dat zie je bijvoorbeel goed als je de westkust van Afrika bekijkt; die past precies in de lege plek tussen Noord- en Zuid-Amerika.
Lijst van tektonische platen
Grote en kleinere platen
Er zijn 9 grote en 6 kleinere tektonische platen gedefinieerd. Deze lijst geeft een overzicht van alle grotere tektonische platen op Aarde:
- Afrikaanse plaat
- Antarctische plaat
- Arabische plaat
- Australische plaat
- Caribische plaat
- Cocos-plaat
- Euraziatische plaat
- Filipijnse plaat
- Indische plaat
- Juan de Fuca-plaat
- Nasca-plaat
- Noord-Amerikaanse plaat
- Pacifische plaat
- Scotia-plaat
- Zuid-Amerikaanse plaat