Strijkinstrument
Een strijkinstrument is ook een snaarinstrument. Verschil is dat er ook een strijkstok wordt gebruikt om geluid uit de snaren te krijgen. Bij strijkinstrumenten trekt de speler een strijkstok bespannen met paardenhaar over de snaren, waardoor ze gaan trillen. Met een draailier draait de muzikant een wiel rond waarvan de rand van het strijkwiel de snaren raakt. Zowel bij de strijkstok of het strijkwiel van de draailier wordt deze herhaaldelijk ingewreven met hars (goedje wat uit dennenbomen komt) waardoor het paardenhaar en de rand van het strijkwiel stroef wordt. Gaan ze langs een snaar, dan trekt de strijkstok of het strijkwiel de snaar iets mee en valt deze vervolgens weer terug, wordt weer meegetrokken, valt terug enzovoorts. Hierdoor ontstaat de trilling in de snaar (snaren). De toonhoogte wordt bepaald door de lengte, dikte en spanning in de snaar. Door de snaar op bepaalde plekken tegen de hals van bijvoorbeeld de viool te drukken, ontstaan er verschillende tonen. Hoe korter het trillende gedeelte, hoe hoger de toon. Bij een gitaar kun je met behulp van de fretten (streepjes dwars op de hals) zien waar je een bepaalde toon kunt maken. Strijkinstrumenten hebben geen fretten, dus dat moet je op je gevoel en gehoor leren te bespelen. Behalve de normale trilling kun je het instrument als het ware ook golvend laten klinken door de vinger die de snaar op de hals drukt te laten wiebelen (aan-los-aan-los-aan). Dat heet vibrato, iets wat veel werd toegepast in de romantiek (muziek). Alle strijkinstrumenten kunnen ook met de vingers worden geplukt, een techniek die "pizzicato" wordt genoemd. Op dat moment is het strijkinstrument ook een tokkelinstrument.
Strijkinstrumenten zijn de strijkers instrumenten van het Klassieke muziek symfonieorkest (viool, altviool, cello en contrabas) en een aantal andere instrumenten (bijvoorbeeld de gamba en gamba's gebruikt in de oude muziek uit de periode van de barokke muziek en violen gebruikt in vele soorten volksmuziek). Ook buiten de Westerse landen kom je bijvoorbeeld in de Arabische landen de rebab of vedel tegen. Een middeleeuws Arabisch strijkinstrument met één tot drie snaren, typisch gevormd als een kleine luit. Deze wordt ook met een strijkstok bespeeld, net als de Chinese Banhu en de Erhu of Nanhu.
Bijzondere instrumenten die met een strijkstok kunnen worden bespeeld, maar die geen snaren hebben zijn de zingende zaag en de vibrafoon (lijkt op xylofoon).
Links
- SchoolTV - Strijkinstrumenten
- YouTube - werking strijkstok, werking draailier