Standaardtaal

De standaardtaal is de versie van een taal die voor officiële zaken gebruikt wordt. Denk hierbij aan wetgeving, de politiek, onderwijs, rechtspraak en wetenschap. Ook de overheid gebruikt vaak de standaardtaal. De standaardtaal is vaak gebaseerd op een dialect met een hoog aanzien. Zo is de Nederlandse standaardtaal gebaseerd op het dialect tussen Den Haag en Amsterdam, aangezien deze twee steden een belangrijke rol in de Nederlandse geschiedenis speelden.

Niet iedere taal heeft een standaardtaal. Het maken van een standaardtaal wordt standaardiseren genoemd. Hierbij worden alle dialecten van de taal in kaart gebracht en worden keuzes gemaakt. Deze keuzes worden vastgelegd in taalkundige werken, zoals een woordenboek (voor spelling en woordenschat) en grammaticaboek (voor de grammatica). Vaak is hiervoor ook een taalinstituut nodig (zoals de Nederlandse Taalunie voor het Nederlands). Vaak wordt een standaardtaal ontwikkeld zodra een taal geschreven wordt. Ieder dialect heeft zijn eigen schrijfwijze. Om boeken en andere geschreven werken makkelijk te beschrijven is dus een standaardtaal nodig. Anders ontstaat onduidelijkheid over hoe een woord geschreven wordt.

Het kan ook voorkomen dat een taal meerdere standaardtalen heeft. Dit is bijvoorbeeld het geval bij het Engels, waarbij het Brits-Engels en Amerikaans-Engels hun eigen schrijfwijze hebben (hoewel dit om vrij kleine verschillen gaat).