Sociale roman
Een sociale roman is een genre in de literatuur dat gebruik maakt van kritiek op de maatschappij. De sociale roman maakt deze kritiek duidelijk door middel van een verhaal. Vaak hoor je de mening van de schrijver over een bepaald maatschappelijk probleem. Het doel is om dit probleem op te lossen. De schrijver biedt vaak een oplossing, maar het gaat er meestal om er voor te zorgen dat het probleem meer aandacht krijgt.
De sociale roman ontstond tijdens de Industriële Revolutie in de 19e eeuw. Tijdens deze periode kwam de zogeheten sociale kwestie ter sprake; de armoede en het onrecht waarin arbeiders leefde. Tevens was het de eeuw van het abolitionisme; de beweging die zich keerde tegen slavernij. In de 19e eeuw waren dit de twee hoofdstromen wat sociale romans betreft. Literatuur was in die tijd een zeer handig middel, aangezien het (later samen met de krant) de belangrijkste media was.
In de 20e en 21e eeuw werden/worden er nog steeds sociale romans geschreven. Door de afschaffing van de slavernij en de verbeterde arbeidsomstandigheden werd het tijd voor nieuwe onderwerpen. Voorbeelden waren het pacifisme van na de Eerste Wereldoorlog (het tegen oorlog zijn), de strijd tegen racisme, het feminisme en ook het totalitarisme (mede tegen stromingen als het communisme en het nationaalsocialisme).
Voorbeelden
- Max Havelaar van Multatuli (eerlijke prijzen voor Indische koffiehandelaren)
- Fabriekskinderen van Jacob Jan Cremer (kinderarbeid)
- Les Misérables van Victor Hugo (armoede en ongelijkheid)
- De hut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe (slavernij)
- 1984 van George Orwell (totalitarisme)
- Oliver Twist van Charles Dickens (kinderarbeid)
- Spaar de spotvogel van Harper Lee (racisme en rassenscheiding)
- De lotgevallen van Huckleberry Finn van Mark Twain (racisme)