Slovenië: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(39 tussenliggende versies door 10 gebruikers niet weergegeven)
Regel 4: Regel 4:
 
Slovenië ligt op de [[Balkan]] in Centraal-Europa. Het land grenst aan [[Italië]] in het westen, [[Oostenrijk]] in het noorden, [[Hongarije]] in het oosten en [[Kroatië]] in het zuiden.
 
Slovenië ligt op de [[Balkan]] in Centraal-Europa. Het land grenst aan [[Italië]] in het westen, [[Oostenrijk]] in het noorden, [[Hongarije]] in het oosten en [[Kroatië]] in het zuiden.
   
−
==Geschiedenis==
 +
== Geschiedenis ==
  +
[[Bestand:Kaart Joegoslavië.png|275px|left|thumb|De landen van het voormalige [[Joegoslavië]].]]
−
Het gebied dat nu Slovenië heet, hoorde vroeger bij het [[Romeinse Rijk]]. Rond 500 n.Chr vonden de volksverhuizingen plaats en veel volken trokken toen plunderend rond. In 788 werd Slovenië een deel van het [[Frankische Rijk]] van [[Karel de Grote]]. Rond 870 is het gebied weer onafhankelijk geworden.
  
  +
Het gebied dat nu Slovenië heet, hoorde vroeger bij het [[Romeinse Rijk]]. Rond 500 n.Chr vonden de volksverhuizingen plaats en veel volken trokken toen plunderend rond. In 788 werd Slovenië een deel van het [[Frankische Rijk]] van [[Karel de Grote]]. Rond 870 is het gebied weer onafhankelijk geworden. Tot 1805 hoorde het grootste deel van Slovenië bij het [[hertogdom Krain]]. Dat hertogdom hoorde bij het [[Heilige Roomse Rijk]].
   
 
Vanaf 1805 lukte het de Franse keizer [[Napoleon Bonaparte]] bijna het hele gebied van Slovenië te veroveren. In 1809 creëerde hij de Illyrische provincies door Sloveense en Kroatische gebieden samen te voegen. Na de nederlaag bij Waterloo namen de Oostenrijkers het gebied over. Slovenië hoorde later bij het land [[Oostenrijk-Hongarije]].
  
Vanaf 1805 lukte het de Franse keizer [[Napoleon Bonaparte]] bijna het hele gebied van Slovenië te veroveren. In 1809 creëerde hij de Illyrische provincies door Sloveense en Kroatische gebieden samen te voegen. Na de nederlaag bij Waterloo namen de Oostenrijkers het gebied over. Slovenië hoorde later bij het land [[Oostenrijk-Hongarije]].
Regel 12: Regel 13:
   
 
Na de Eerste Wereldoorlog veranderde er heel veel. In 1917 wilde Slovenië met een aantal andere staten één staat worden. Ze wilden een onafhankelijke Zuid-Slavische staat worden. Na de oorlog viel het rijk uiteen in aparte landen: [[Hongarije]], [[Oostenrijk]] en ook een onafhankelijke Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen. [[Alexander Karadjorjevic]] werd op 1 december 1918 de koning van het land en ook werden de landen [[Macedonië]], [[Kosovo]] en [[Montenegro]] toegevoegd.
 
Na de Eerste Wereldoorlog veranderde er heel veel. In 1917 wilde Slovenië met een aantal andere staten één staat worden. Ze wilden een onafhankelijke Zuid-Slavische staat worden. Na de oorlog viel het rijk uiteen in aparte landen: [[Hongarije]], [[Oostenrijk]] en ook een onafhankelijke Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen. [[Alexander Karadjorjevic]] werd op 1 december 1918 de koning van het land en ook werden de landen [[Macedonië]], [[Kosovo]] en [[Montenegro]] toegevoegd.
−
Al vanaf het begin ging het niet zo goed tussen de Serven en Kroaten door godsdienst en toekomstbeeld. Er ontstond een Koninklijk [[dictatuur]] en de koning veranderde de naam in [[Joegoslavië]].
+
Al vanaf het begin ging het niet zo goed tussen de Serven en Kroaten door godsdienst (de Kroaten waren [[Rooms-Katholieke Kerk|katholiek]] en de Serviërs waren[[Oosters-Orthodoxe Kerk|orthodox]]) en toekomstbeeld. Er ontstond een Koninklijke [[dictatuur]] en de koning veranderde de naam in [[Joegoslavië]].
   
−
Op 6 april 1941 werd Joegoslavië betrokken bij de [[Tweede Wereldoorlog]]. De Duitsers bombardeerden de hoofdstad [[Belgrado]] en het Joegoslavische leger gaf zich over. [[Adolf Hitler]] verdeelde het land. Noord-Slovenië werd bezet door de Duitsers en Zuid-Slovenië door de Italianen. Slovenië en Kroatië werden een onafhankelijke staat en zij sloten zich aan bij de [[asmogendheden]]. De asmogendheden hebben de oorlog uiteindelijk verloren.
 +
Op 6 april 1941 werd Joegoslavië betrokken bij de [[Tweede Wereldoorlog]]. De Duitsers bombardeerden de hoofdstad [[Belgrado]] en het Joegoslavische leger gaf zich over. [[Adolf Hitler]] verdeelde het land. Noord-Slovenië werd bezet door de Duitsers en Zuid-Slovenië door de Italianen. Kroatië werd een onafhankelijke staat en sloot zich aan bij de [[asmogendheden]]. De asmogendheden hebben de oorlog uiteindelijk verloren.
 
 
−
Na de oorlog ging Slovenië weer bij [[Joegoslavië]] horen. Slovenië werd één van de welvarendste republieken van het land. In 1991 werd Slovenië onafhankelijk.
 +
Na de oorlog ging Slovenië weer bij [[Joegoslavië]] horen. Slovenië werd één van de welvarendste republieken van het land. In 1991 werd Slovenië onafhankelijk na een oorlog die tien dagen duurde.
   
 
Op 1 mei 2004 sloot het land zich aan bij de [[Europese Unie]] en later volgden ook de [[NAVO]] en de [[OESO]]. Vanaf 1 januari [[2007]] kan je er met de [[Euro]] betalen. Dat was het einde van de Sloveense [[tolar]].
  
Op 1 mei 2004 sloot het land zich aan bij de [[Europese Unie]] en later volgden ook de [[NAVO]] en de [[OESO]]. Vanaf 1 januari [[2007]] kan je er met de [[Euro]] betalen. Dat was het einde van de Sloveense [[tolar]].
   
 
== Landschap ==
  
== Landschap ==
−
[[Bestand:Sloveense strandklif.jpg|275px|thumb|Een strandklif in Slovenië met aan de linkerkant de Adriatische Zee]]
 +
[[Bestand:Sloveense strandklif.jpg|300px|left|thumb|Een strandklif in Slovenië met aan de linkerkant de Adriatische Zee.]]
−
[[Bestand:Winterlinde.jpg|275px|thumb|Een winterlinde, de nationale boom van Slovenië]]
 +
[[Bestand:Triglav.jpg|300px|thumb|De Triglav.]]
−
[[Bestand:Triglav.jpg|275px|thumb|De Triglav]]
  
−
[[Bestand:Grotten van Postojna.jpg|275px|thumb|De grotten van Postojna]]
  
−
[[Bestand:Meer van Bled.jpg|275px|thumb|De kerk op het eiland in het meer van Bled]]
  
 
Slovenië is een erg bergachtig en bebost land. Het land kenmerkt zich door sterk uiteenlopende landschappen. Slovenië ligt aan de zuidrand van de [[Julische Alpen]]. Daar staat de hoogste berg van het land, de 2863 m hoge [[Triglav]]. Verder heb je nog veel meer bergen van boven de 2500 meter. Wel 90% van het land ligt boven de 300 meter en de gemiddelde hoogste is wel 600 meter!
 
Slovenië is een erg bergachtig en bebost land. Het land kenmerkt zich door sterk uiteenlopende landschappen. Slovenië ligt aan de zuidrand van de [[Julische Alpen]]. Daar staat de hoogste berg van het land, de 2863 m hoge [[Triglav]]. Verder heb je nog veel meer bergen van boven de 2500 meter. Wel 90% van het land ligt boven de 300 meter en de gemiddelde hoogste is wel 600 meter!
 
Richting het zuidoosten vind je heuvelachtige vlaktes van wel rond de 1200 meter hoog.
 
Richting het zuidoosten vind je heuvelachtige vlaktes van wel rond de 1200 meter hoog.
  +
 
In het zuiden van het land vind je heel veel grotten. Het grootste grottenstelsel is wel 20 kilometer lang. In totaal zijn er meer dan 7000 grotten bekend in het land en de diepste gaat wel 1.3 kilometer de grond in.
  
In het zuiden van het land vind je heel veel grotten. Het grootste grottenstelsel is wel 20 kilometer lang. In totaal zijn er meer dan 7000 grotten bekend in het land en de diepste gaat wel 1.3 kilometer de grond in.
−
In het westen ligt de [[Golf van Triëst]] en de 42 km lange kustlijn van de [[Adriatische zee]]. Je vindt langs de kust alleen maar rotsachtige stranden, geen zandvlaktes zoals wij gewend zijn. De Sava is de grootste rivier van Slovenië en stroomt van het noord-westen naar het oosten. Andere rivieren zijn de Soèa, Drava, Drau, Mura en de Kupa. Het land heeft ook heel veel meren, zoals de Bled, Bohinj en de Triglav-meren. Er zijn ook zo'n 7500 zoetwaterbronnen waar je mineraalwater van kan maken. De totale lengte van alle meren, beken en rivieren bedraagt 26.000 kilometer!
  
   
  +
In het westen ligt de [[Golf van Triëst]] en de 42 km lange kustlijn van de [[Adriatische Zee]]. Je vindt langs de kust alleen maar rotsachtige stranden, geen zandvlaktes zoals wij gewend zijn. De Sava is de grootste rivier van Slovenië en stroomt van het noord-westen naar het oosten. Andere rivieren zijn de Soèa, Drava, Drau, Mura en de Kupa. Het land heeft ook heel veel meren, zoals de Bled, Bohinj en de Triglav-meren. Er zijn ook zo'n 7500 zoetwaterbronnen waar je mineraalwater van kan maken. De totale lengte van alle meren, beken en rivieren bedraagt 26.000 kilometer!
−
== Flora en Fauna ==
  
  +
  +
== Flora en fauna ==
 
=== Planten ===
  
=== Planten ===
 
In Slovenië zijn ongeveer 2900 boom- en plantensoorten. Zo'n 70 soorten zijn alleen daar te vinden. De bijzondere soorten zijn vooral in de Julische Alpen te vinden. Daar zijn onder andere de Triglav-roos, Julische papaver, Carniolische sleutelbloem en de Carniola lelie.
 
In Slovenië zijn ongeveer 2900 boom- en plantensoorten. Zo'n 70 soorten zijn alleen daar te vinden. De bijzondere soorten zijn vooral in de Julische Alpen te vinden. Daar zijn onder andere de Triglav-roos, Julische papaver, Carniolische sleutelbloem en de Carniola lelie.
  +
 
Ongeveer 90% van Slovenië is bebost. In de lager gelegen bossen staan vooral [[loofboom|loof]]- en [[naaldboom|naaldbomen]]. In de loofbossen zijn dezelfde bomen te vinden die ook bij ons voorkomen, zoals de beuk en de populier. De winterlinde is de nationale boom van Slovenië.
  
Ongeveer 90% van Slovenië is bebost. In de lager gelegen bossen staan vooral [[loofboom|loof]]- en [[naaldboom|naaldbomen]]. In de loofbossen zijn dezelfde bomen te vinden die ook bij ons voorkomen, zoals de beuk en de populier. De winterlinde is de nationale boom van Slovenië.
  +
 
Aan de warme Adriatische kust zijn [[palmboom|palmbomen]] en [[olijfboom|olijfbomen]] te vinden. Verder zijn in het hele land dezelfde bloemensoorten te vinden die ook hier voorkomen, zoals de klaproos en het viooltje. De nationale bloem is de anjer.
  
Aan de warme Adriatische kust zijn [[palmboom|palmbomen]] en [[olijfboom|olijfbomen]] te vinden. Verder zijn in het hele land dezelfde bloemensoorten te vinden die ook hier voorkomen, zoals de klaproos en het viooltje. De nationale bloem is de anjer.
   
 
=== Dieren ===
  
=== Dieren ===
  +
[[File:P anguinus2.jpg|275px|left|thumb|Een grotsalamander, het nationale dier van Slovenië.]]
−
In Slovenië leven vooral [[gems|gemzen]], [[steenbok|steenbokken]], [[marmot|marmotten]], [[haas|hazen]], [[konijn|konijnen]], [[patrijs|patrijzen]], [[sneeuwhoen|sneeuwhoenen]] en [[fazant|fazanten]]. De [[vos]], [[wezel]] en [[das|dassen]] zijn hier niet veel te zien. Wel komen er [[lynx|lynxen]], [[wolf|wolven]], [[wild zwijn|wilde zwijnen]] en [[bruine beer|bruine beren]] steeds vaker voor. Verder zijn er nog de [[steenarend]], [[hop]], [[ooievaar]] en andere [[trekvogel|trekvogels]].
  
  +
In Slovenië leven vooral [[gems|gemzen]], [[steenbok]]ken, [[marmot]]ten, [[haas|hazen]], [[konijn]]en, [[patrijs|patrijzen]], [[sneeuwhoen]]en en [[fazant]]en. De [[vos]], [[wezel]] en [[das]]sen zijn hier niet veel te zien. Wel komen er [[lynx]]en, [[wolf|wolven]], [[wild zwijn|wilde zwijnen]] en [[bruine beer|bruine beren]] steeds vaker voor. Verder zijn er nog de [[steenarend]], [[hop]], [[ooievaar]] en andere [[trekvogel]]s.
  +
 
Het nationale dier van Slovenië is de [[grotsalamander]].
  
Het nationale dier van Slovenië is de [[grotsalamander]].
  +
 
De [[relmuis]] (zevenslaper), die zich voedt met zaden, noten, bessen en insecten, is een lekkernij voor de Slovenen.
  
De [[relmuis]] (zevenslaper), die zich voedt met zaden, noten, bessen en insecten, is een lekkernij voor de Slovenen.
   
Regel 45: Regel 50:
 
Slovenië heeft een afwisselend [[landklimaat]]. Aan de kust heb je warme zomers met relatief milde winters. In de rest van het land heerst er een continentaal klimaat. Je hebt daar warme zomers en vooral in de bergen koude winters.
 
Slovenië heeft een afwisselend [[landklimaat]]. Aan de kust heb je warme zomers met relatief milde winters. In de rest van het land heerst er een continentaal klimaat. Je hebt daar warme zomers en vooral in de bergen koude winters.
 
[[Ljubljana]] ligt in het midden van het land en heeft 1700 uur zonneschijn per jaar. [[Portorož]] ligt in het zuidwesten en heeft 2300 uur zonneschijn per jaar.
 
[[Ljubljana]] ligt in het midden van het land en heeft 1700 uur zonneschijn per jaar. [[Portorož]] ligt in het zuidwesten en heeft 2300 uur zonneschijn per jaar.
  +
 
Er valt gemiddeld per jaar 1200-1400 mm [[neerslag]]. De meeste neerslag valt in de bergen, ruim 3000 mm per jaar en de minste in het oosten, ongeveer 800 mm per jaar. De meeste neerslag valt in de maanden oktober en november en soms valt er ook veel in mei en juni. De droogste maanden zijn januari en februari.
  
Er valt gemiddeld per jaar 1200-1400 mm [[neerslag]]. De meeste neerslag valt in de bergen, ruim 3000 mm per jaar en de minste in het oosten, ongeveer 800 mm per jaar. De meeste neerslag valt in de maanden oktober en november en soms valt er ook veel in mei en juni. De droogste maanden zijn januari en februari.
−
In de bergachtige gebieden is de gemiddelde temperatuur -20°C in de winter en in de zomer in het binnenland wel 35°C. De gemiddelde temperatuur voor Slovenië is 21°C in augustus en -2°C in januari. Aan de kust is de gemiddelde julitemperatuur 24°C.
 
   
  +
In de bergachtige gebieden is de gemiddelde temperatuur -20°C in de winter en in de zomer in het binnenland wel 35°C. De gemiddelde temperatuur voor Slovenië is 21°C in augustus en -2°C in januari. Aan de kust is de gemiddelde julitemperatuur 24°C.
−
== Bevolking en Cultuur==
  
  +
  +
== Economie ==
  +
Slovenië heeft een moderne industrie. Het land heeft ook rijke bodemschatten. De [[economie]] steeg vanaf 2000 alleen maar en de werkloosheid bleef rond de 12%. De mensen in Slovenië verdienen ongeveer 12.000 euro per jaar. Dat is erg veel vergeleken met de andere [[Balkan]]landen.
  +
  +
Van 1991 tot 1992 was er een [[burgeroorlog]] in Joegoslavië en deze oorlog bracht veel schade toe aan het land, maar Slovenië kon in vergelijking met andere landen het snelst weer opgebouwd worden dankzij de goede economie.
  +
[[Bestand:Angela Merkel in Slovenia 2011 (07).jpg|275px|thumb|De president Borut Pahor (rechts) op de foto met [[Angela Merkel]] (links).]]
  +
De [[landbouw]], [[visserij]] en houtproductie wordt steeds minder belangrijk voor de economie van Slovenië. Wat nog wel belangrijk is, is de [[veeteelt]]. Er wordt nog steeds veel melk, vlees en eieren geproduceerd. Dit gebeurt vaak in kleine boerderijen van soms maar 5 beesten.
  +
  +
[[Bruinkool]] was jaren lang het belangrijkste product, maar het delven van bruinkool werd gevaarlijk en de mijnen werden gesloten. In Krško staat een kerncentrale voor elektriciteit. Daar wordt 26% van de totale energie gemaakt. Verder wordt er veel energie uit water gehaald.
  +
  +
De belangrijkste handelspartners zijn [[Duitsland]], [[Italië]] en [[Frankrijk]]. Dit zijn ook EU-landen. De export van Slovenië bestaat vooral uit auto's, medicijnen, metaalproducten en elektrische apparaten. Het land haalt uit het buitenland met name olie, gas, elektrische machines en staal.
  +
  +
== Politiek ==
  +
In Slovenië wordt de president tot het staatshoofd gerekend. [[Borut Pahor]] is nu de president. Er worden om de 5 jaar presidentsverkiezingen gehouden en een president kan maximaal 2 termijnen, dus 10 jaar, de president zijn. De president is de opperbevelhebber van het leger, maar het parlement houdt de controle over het leger. De regeringsleider is de premier. Nu is de premier [[Miro Cerar]]. Het parlement heeft één kamer met het Nationale Assemblee en de Staatsraad.
  +
  +
== Steden en regio's ==
  +
[[Bestand:Statistische regio's Slovenië.png|275px|thumb|De statistische regio's van Slovenië.]]
  +
=== Statistische regio's ===
  +
Slovenië is opgedeeld in 12 statistische regio's. Hier de namen van de regio's: (Zie het plaatje hiernaast)
  +
{|
  +
|-
  +
|
  +
*1. [[Goriška]]
  +
*2. [[Gorenjska]]
  +
*3. [[Koroška]]
  +
*4. [[Podravska]]
  +
| style="width:20px;"|
  +
| valign=top |
  +
*5. [[Pomurska]]
  +
*6. [[Osrednjeslovenska]]
  +
*7. [[Zasavska]]
  +
*8. [[Savinjska]]
  +
| style="width:20px;"|
  +
| valign=top |
  +
*9. [[Obalnokraška]]
  +
*10. [[Notranjskokraška]]
  +
*11. [[Jugovzhodna Slovenija]]
  +
*12. [[Spodnjeposavska]]
  +
|}
  +
=== Steden ===
  +
Hier een aantal steden in Slovenië. Ze staan op volgorde van inwoners. Ljubljana, de hoofdstad, heeft de meeste inwoners, namelijk 280.000. Izola heeft van dit rijtje de minste inwoners. Daar wonen 14.000 mensen.
  +
{|
  +
|-
  +
|
  +
*[[Ljubljana]]
  +
*[[Maribor]]
  +
*[[Celje]]
  +
*[[Koper (Slovenië)]]
  +
| style="width:20px;"|
  +
| valign=top |
  +
*[[Novo mesto]]
  +
*[[Kranj]]
  +
*[[Nova Gorica]]
  +
*[[Velenje]]
  +
| style="width:20px;"|
  +
| valign=top |
  +
*[[Ptuj]]
  +
*[[Slovenj Gradec]]
  +
*[[Piran]]
  +
*[[Izola]]
  +
|}
  +
  +
== Bevolking en cultuur==
  +
[[File:1.4.13 1 Postojna Cave 10 (8611209868).jpg|275px|thumb|De grotten van Postojna.]]
  +
[[Bestand:Meer van Bled.jpg|275px|thumb|De kerk op het eiland in het meer van Bled.]]
  +
[[File:Presernov trg.JPG|275px|thumb|Het plein Presernov in [[Ljubljana]].]]
 
=== Wonen in steden ===
  
=== Wonen in steden ===
−
In Slovenië wonen ongeveer 2 miljoen mensen. De helft van de bevolking woont in steden en 90% van de bevolking in de hoofdstad [[Ljubljana]]. Hier de grootste steden van Slovenië en hun inwoners:
 +
In Slovenië wonen ongeveer 2 miljoen mensen. De helft van de bevolking woont in steden en 13% van de bevolking in de hoofdstad [[Ljubljana]].
−
# [[Ljubljana]]; 280.000 inwoners
  
−
# [[Maribor]]; 115.500 inwoners
  
−
# [[Kranj]]; 51.900 inwoners
  
−
# [[Celje]]; 49.600 inwoners
  
−
# [[Koper (Slovenië)|Koper]]; 47.900 inwoners
  
   
 
=== Nationaliteiten ===
 
=== Nationaliteiten ===
−
Van de 2 miljoen inwoners zijn 90% Sloveens. Andere bevolkingsgroepen zijn de [[Kroatië|Kroaten]] (3%), [[Servië|Serven]] (2%),[[Bosnië-Herzegovina|Bosniërs]] (1%) en [[Macedonië|Macedoniërs]]. Veel van deze buitenlanders werken er al tientallen jaren als arbeidsmigrant of het zijn vluchtelingen.
 +
Van de 2 miljoen inwoners zijn 90% Sloveens. Andere bevolkingsgroepen zijn de [[Kroatië|Kroaten]] (3%), [[Servië|Serven]] (2%),[[Bosnië-Herzegovina|Bosniërs]] (1%) en [[Macedonië]]rs. Veel van deze buitenlanders werken er al tientallen jaren als arbeidsmigrant of het zijn vluchtelingen.
   
 
=== Religie ===
  
=== Religie ===
 
De meeste Slovenen zijn [[rooms-katholiek]]. Verder zijn er nog Sevisch-orthodoxen, oud-katholieken en kleine groepen joden. In 2001 was dit de religie:
  
De meeste Slovenen zijn [[rooms-katholiek]]. Verder zijn er nog Sevisch-orthodoxen, oud-katholieken en kleine groepen joden. In 2001 was dit de religie:
   
−
*[[Rooms-Katholiek]] (70,8%)
 +
*[[rooms-katholiek]] (70,8%)
−
*[[Atheïstisch]] (4,3%)
 +
*[[atheïstisch]] (4,3%)
−
*[[Luthers]] (1%)
 +
*[[luthers]] (1%)
−
*[[Moslims]] (1%)
 +
*[[moslim]] (1%)
 
*Overigen (22,9%)
  
*Overigen (22,9%)
   
 
=== Taal ===
  
=== Taal ===
−
De officiële taal in Slovenië is [[Sloveens]]. Sloveens hoort bij de Zuid-Slavische talen. Andere Zuid-Slavische talen zijn [[Servisch]], [[Kroatisch]], [[Bulgaars]], [[Bosnisch]] en [[Macedonisch]]. Van het Sloveens bestaan ongeveer 50 [[dialect|dialecten]].
 +
De officiële taal in Slovenië is [[Sloveens]]. Sloveens hoort bij de Zuid-Slavische talen. Andere Zuid-Slavische talen zijn [[Servisch]], [[Kroatisch]], [[Bulgaars]], [[Bosnisch]] en [[Macedonisch]]. Van het Sloveens bestaan ongeveer 50 [[dialect]]en.
−  
−
=== Toerisme ===
  
−
De toerisme in Slovenië wordt steeds belangrijker. Mensen gaan naar Slovenië voor de wintersport, cultuur, natuur en geneeskrachtige baden. Steeds meer mensen kiezen voor een vakantie in Slovenië. De meeste vakantiegangers en toeristen komen uit [[Italië]], [[Duitsland]], [[Kroatië]], [[Engeland]], [[Nederland]] en [[Rusland]]. De meeste mensen gaan naar de bergen, naar zee of naar de hoofdstad [[Ljubljana]].
  
   
 
=== Bezienswaardigheden ===
  
=== Bezienswaardigheden ===
Regel 94: Regel 157:
 
*Nationaal park Triglav
  
*Nationaal park Triglav
   
−
==Fotogalerij==
 +
== Toerisme ==
  +
De toerisme in Slovenië wordt steeds belangrijker. Mensen gaan naar Slovenië voor de wintersport, cultuur, natuur en geneeskrachtige baden. Steeds meer mensen kiezen voor een vakantie in Slovenië. De meeste vakantiegangers en toeristen komen uit [[Italië]], [[Duitsland]], [[Kroatië]], [[Engeland]], [[Nederland]] en [[Rusland]]. De meeste mensen gaan naar de bergen, naar zee of naar de hoofdstad [[Ljubljana]].
  +
  +
== Onderwijs ==
  +
De meeste mensen zijn hoogopgeleid in Slovenië. Minder dan 1% kan niet lezen en schrijven. Tot 15 jaar moet je verplicht en gratis primair onderwijs volgen. Secundair onderwijs duurt meestal 4 jaar. Sommige scholen geven studies voor een beroep of ze leiden leerlingen op voor de universiteit. Slovenië heeft 2 universiteiten, één in [[Ljubljana]] en één in [[Maribor]]. Er studeren ongeveer 50.000 studenten. Een universitaire opleiding duurt minimaal 4 jaar.
  +
  +
== Verkeer en vervoer ==
  +
Slovenië heeft veel autosnelwegen, namelijk een totale lengte van 15.000 kilometer. Naast het vervoer over de weg is het transport per [[trein]] erg belangrijk. Alle spoorlijnen bij elkaar hebben een lengte van 1200 kilometer.
  +
  +
Slovenië beschikt over 3 zeehavens. Er is er 1 in [[Koper]], 1 in [[Izaola]] en 1 in [[Piran]]. Verder zijn er 3 internationale luchthavens: [[Ljubljana]], [[Maribor]] en [[Portorož]]. Aerodrom Ljubljana is de grootste en verwerkt jaarlijks ruim 1 miljoen passagiers. De vliegvelden in [[Maribor]] en [[Portorož]] zijn vooral bestemd voor vrachtverkeer, toerisme en zakenvluchten. De Sloveense luchtvaartmaatschappij heet Adria Airways.
  +
  +
== Fotogalerij ==
 
<gallery>
  
<gallery>
−
Afbeelding:Slovenië lokatie.png|Lokatie in Europa
 +
Afbeelding:Europe location SLO.png|Lokatie in Europa
 
Afbeelding:Centraal-oost Europa sat.jpg|Satelietfoto
  
Afbeelding:Centraal-oost Europa sat.jpg|Satelietfoto
 
Afbeelding:Flag of Slovenia.png|Vlag van Slovenië
  
Afbeelding:Flag of Slovenia.png|Vlag van Slovenië
 
Afbeelding:Slovenië wapen.gif|Wapen van Slovenië
  
Afbeelding:Slovenië wapen.gif|Wapen van Slovenië
−
Afbeelding:Slovenië comwapen.gif|Wapen van Slovenië in de Sovjet Unie periode
 +
Afbeelding:Slovenië comwapen.gif|Wapen van Slovenië in de [[communisme|communistische]] periode
 
</gallery>
  
</gallery>
   
−
==Externe link==
 +
== Externe link ==
 
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/si.html CIA worldfactbook]
  
* [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/si.html CIA worldfactbook]
   
−
{{Sjabloon:Navigatie Europese Unie}}
 +
{{Navigatie Europese Unie}}
 
{{Navigatie Landen Europa}}
  
{{Navigatie Landen Europa}}
  +
  +
  +
[[de:Slowenien]]
   
 
[[Categorie:Landen]]
  
[[Categorie:Landen]]
−
[[Categorie:Europese Unie]]
 +
[[Categorie:Lidstaat van de Europese Unie]]
  +
[[Categorie:Landen van Europa]]

Versie van 14 aug 2019 16:15

Republiek Slovenië
Republika Slovenija

Flag of Slovenia.svg Coat of arms of Slovenia.svg EU-Slovenia.svg

Hoofdstad Ljubljana
Aantal inwoners 2.108.977 (2021)
Oppervlakte 20.256 km²
Regeringsvorm Parlementaire republiek
President Nataša Pirc Musar (sinds 2022)
Regeringsleider Robert Golob (sinds 2022)
Godsdienst Christendom (77,8%)
Geen religie (18,3%)
Overig (3,9%)
Taal Sloveens (Slovenščina)
Munteenheid Euro
Volkslied Zdravljica
Nationale feestdag Dag van de Soevereiniteit (25 juni)
Landcode SVN

Slovenië (Sloveens: Slovenija) is een land in Centraal-oost Europa. Slovenië is met een oppervlakte van 20.273 km² één van de kleinere landen in Europa. Tot 1991 hoorde het land bij Joegoslavië. Slovenië is vanaf 2004 lid van de Europese Unie. Vanaf 2007 kan je er ook met de Euro betalen.

Slovenië ligt op de Balkan in Centraal-Europa. Het land grenst aan Italië in het westen, Oostenrijk in het noorden, Hongarije in het oosten en Kroatië in het zuiden.

Geschiedenis

Bestand:Kaart Joegoslavië.png
De landen van het voormalige Joegoslavië.

Het gebied dat nu Slovenië heet, hoorde vroeger bij het Romeinse Rijk. Rond 500 n.Chr vonden de volksverhuizingen plaats en veel volken trokken toen plunderend rond. In 788 werd Slovenië een deel van het Frankische Rijk van Karel de Grote. Rond 870 is het gebied weer onafhankelijk geworden. Tot 1805 hoorde het grootste deel van Slovenië bij het hertogdom Krain. Dat hertogdom hoorde bij het Heilige Roomse Rijk.

Vanaf 1805 lukte het de Franse keizer Napoleon Bonaparte bijna het hele gebied van Slovenië te veroveren. In 1809 creëerde hij de Illyrische provincies door Sloveense en Kroatische gebieden samen te voegen. Na de nederlaag bij Waterloo namen de Oostenrijkers het gebied over. Slovenië hoorde later bij het land Oostenrijk-Hongarije.

In 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit en Oostenrijk-Hongarije sloot zich aan bij de Centralen. De Slovenen vochten dus mee met het Duitse leger. De Centralen verloren de oorlog.

Na de Eerste Wereldoorlog veranderde er heel veel. In 1917 wilde Slovenië met een aantal andere staten één staat worden. Ze wilden een onafhankelijke Zuid-Slavische staat worden. Na de oorlog viel het rijk uiteen in aparte landen: Hongarije, Oostenrijk en ook een onafhankelijke Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen. Alexander Karadjorjevic werd op 1 december 1918 de koning van het land en ook werden de landen Macedonië, Kosovo en Montenegro toegevoegd. Al vanaf het begin ging het niet zo goed tussen de Serven en Kroaten door godsdienst (de Kroaten waren katholiek en de Serviërs warenorthodox) en toekomstbeeld. Er ontstond een Koninklijke dictatuur en de koning veranderde de naam in Joegoslavië.

Op 6 april 1941 werd Joegoslavië betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers bombardeerden de hoofdstad Belgrado en het Joegoslavische leger gaf zich over. Adolf Hitler verdeelde het land. Noord-Slovenië werd bezet door de Duitsers en Zuid-Slovenië door de Italianen. Kroatië werd een onafhankelijke staat en sloot zich aan bij de asmogendheden. De asmogendheden hebben de oorlog uiteindelijk verloren.

Na de oorlog ging Slovenië weer bij Joegoslavië horen. Slovenië werd één van de welvarendste republieken van het land. In 1991 werd Slovenië onafhankelijk na een oorlog die tien dagen duurde.

Op 1 mei 2004 sloot het land zich aan bij de Europese Unie en later volgden ook de NAVO en de OESO. Vanaf 1 januari 2007 kan je er met de Euro betalen. Dat was het einde van de Sloveense tolar.

Landschap

Bestand:Sloveense strandklif.jpg
Een strandklif in Slovenië met aan de linkerkant de Adriatische Zee.
De Triglav.

Slovenië is een erg bergachtig en bebost land. Het land kenmerkt zich door sterk uiteenlopende landschappen. Slovenië ligt aan de zuidrand van de Julische Alpen. Daar staat de hoogste berg van het land, de 2863 m hoge Triglav. Verder heb je nog veel meer bergen van boven de 2500 meter. Wel 90% van het land ligt boven de 300 meter en de gemiddelde hoogste is wel 600 meter! Richting het zuidoosten vind je heuvelachtige vlaktes van wel rond de 1200 meter hoog.

In het zuiden van het land vind je heel veel grotten. Het grootste grottenstelsel is wel 20 kilometer lang. In totaal zijn er meer dan 7000 grotten bekend in het land en de diepste gaat wel 1.3 kilometer de grond in.

In het westen ligt de Golf van Triëst en de 42 km lange kustlijn van de Adriatische Zee. Je vindt langs de kust alleen maar rotsachtige stranden, geen zandvlaktes zoals wij gewend zijn. De Sava is de grootste rivier van Slovenië en stroomt van het noord-westen naar het oosten. Andere rivieren zijn de Soèa, Drava, Drau, Mura en de Kupa. Het land heeft ook heel veel meren, zoals de Bled, Bohinj en de Triglav-meren. Er zijn ook zo'n 7500 zoetwaterbronnen waar je mineraalwater van kan maken. De totale lengte van alle meren, beken en rivieren bedraagt 26.000 kilometer!

Flora en fauna

Planten

In Slovenië zijn ongeveer 2900 boom- en plantensoorten. Zo'n 70 soorten zijn alleen daar te vinden. De bijzondere soorten zijn vooral in de Julische Alpen te vinden. Daar zijn onder andere de Triglav-roos, Julische papaver, Carniolische sleutelbloem en de Carniola lelie.

Ongeveer 90% van Slovenië is bebost. In de lager gelegen bossen staan vooral loof- en naaldbomen. In de loofbossen zijn dezelfde bomen te vinden die ook bij ons voorkomen, zoals de beuk en de populier. De winterlinde is de nationale boom van Slovenië.

Aan de warme Adriatische kust zijn palmbomen en olijfbomen te vinden. Verder zijn in het hele land dezelfde bloemensoorten te vinden die ook hier voorkomen, zoals de klaproos en het viooltje. De nationale bloem is de anjer.

Dieren

Een grotsalamander, het nationale dier van Slovenië.

In Slovenië leven vooral gemzen, steenbokken, marmotten, hazen, konijnen, patrijzen, sneeuwhoenen en fazanten. De vos, wezel en dassen zijn hier niet veel te zien. Wel komen er lynxen, wolven, wilde zwijnen en bruine beren steeds vaker voor. Verder zijn er nog de steenarend, hop, ooievaar en andere trekvogels.

Het nationale dier van Slovenië is de grotsalamander.

De relmuis (zevenslaper), die zich voedt met zaden, noten, bessen en insecten, is een lekkernij voor de Slovenen.

Klimaat

Slovenië heeft een afwisselend landklimaat. Aan de kust heb je warme zomers met relatief milde winters. In de rest van het land heerst er een continentaal klimaat. Je hebt daar warme zomers en vooral in de bergen koude winters. Ljubljana ligt in het midden van het land en heeft 1700 uur zonneschijn per jaar. Portorož ligt in het zuidwesten en heeft 2300 uur zonneschijn per jaar.

Er valt gemiddeld per jaar 1200-1400 mm neerslag. De meeste neerslag valt in de bergen, ruim 3000 mm per jaar en de minste in het oosten, ongeveer 800 mm per jaar. De meeste neerslag valt in de maanden oktober en november en soms valt er ook veel in mei en juni. De droogste maanden zijn januari en februari.

In de bergachtige gebieden is de gemiddelde temperatuur -20°C in de winter en in de zomer in het binnenland wel 35°C. De gemiddelde temperatuur voor Slovenië is 21°C in augustus en -2°C in januari. Aan de kust is de gemiddelde julitemperatuur 24°C.

Economie

Slovenië heeft een moderne industrie. Het land heeft ook rijke bodemschatten. De economie steeg vanaf 2000 alleen maar en de werkloosheid bleef rond de 12%. De mensen in Slovenië verdienen ongeveer 12.000 euro per jaar. Dat is erg veel vergeleken met de andere Balkanlanden.

Van 1991 tot 1992 was er een burgeroorlog in Joegoslavië en deze oorlog bracht veel schade toe aan het land, maar Slovenië kon in vergelijking met andere landen het snelst weer opgebouwd worden dankzij de goede economie.

De president Borut Pahor (rechts) op de foto met Angela Merkel (links).

De landbouw, visserij en houtproductie wordt steeds minder belangrijk voor de economie van Slovenië. Wat nog wel belangrijk is, is de veeteelt. Er wordt nog steeds veel melk, vlees en eieren geproduceerd. Dit gebeurt vaak in kleine boerderijen van soms maar 5 beesten.

Bruinkool was jaren lang het belangrijkste product, maar het delven van bruinkool werd gevaarlijk en de mijnen werden gesloten. In Krško staat een kerncentrale voor elektriciteit. Daar wordt 26% van de totale energie gemaakt. Verder wordt er veel energie uit water gehaald.

De belangrijkste handelspartners zijn Duitsland, Italië en Frankrijk. Dit zijn ook EU-landen. De export van Slovenië bestaat vooral uit auto's, medicijnen, metaalproducten en elektrische apparaten. Het land haalt uit het buitenland met name olie, gas, elektrische machines en staal.

Politiek

In Slovenië wordt de president tot het staatshoofd gerekend. Borut Pahor is nu de president. Er worden om de 5 jaar presidentsverkiezingen gehouden en een president kan maximaal 2 termijnen, dus 10 jaar, de president zijn. De president is de opperbevelhebber van het leger, maar het parlement houdt de controle over het leger. De regeringsleider is de premier. Nu is de premier Miro Cerar. Het parlement heeft één kamer met het Nationale Assemblee en de Staatsraad.

Steden en regio's

De statistische regio's van Slovenië.

Statistische regio's

Slovenië is opgedeeld in 12 statistische regio's. Hier de namen van de regio's: (Zie het plaatje hiernaast)

Steden

Hier een aantal steden in Slovenië. Ze staan op volgorde van inwoners. Ljubljana, de hoofdstad, heeft de meeste inwoners, namelijk 280.000. Izola heeft van dit rijtje de minste inwoners. Daar wonen 14.000 mensen.

Bevolking en cultuur

De grotten van Postojna.
Bestand:Meer van Bled.jpg
De kerk op het eiland in het meer van Bled.
Het plein Presernov in Ljubljana.

Wonen in steden

In Slovenië wonen ongeveer 2 miljoen mensen. De helft van de bevolking woont in steden en 13% van de bevolking in de hoofdstad Ljubljana.

Nationaliteiten

Van de 2 miljoen inwoners zijn 90% Sloveens. Andere bevolkingsgroepen zijn de Kroaten (3%), Serven (2%),Bosniërs (1%) en Macedoniërs. Veel van deze buitenlanders werken er al tientallen jaren als arbeidsmigrant of het zijn vluchtelingen.

Religie

De meeste Slovenen zijn rooms-katholiek. Verder zijn er nog Sevisch-orthodoxen, oud-katholieken en kleine groepen joden. In 2001 was dit de religie:

Taal

De officiële taal in Slovenië is Sloveens. Sloveens hoort bij de Zuid-Slavische talen. Andere Zuid-Slavische talen zijn Servisch, Kroatisch, Bulgaars, Bosnisch en Macedonisch. Van het Sloveens bestaan ongeveer 50 dialecten.

Bezienswaardigheden

Je hebt in Slovenië aardig wat bezienswaardigheden, zoals:

  • De kerk op het eiland in het meer van Bled
  • Predjama burcht
  • Presernov Plein Ljubljana
  • Kasteel van Bled

Maar je hebt in Slovenië ook een prachtige natuur:

  • Grotten van Postojna
  • Grotten van Škocjan
  • De berg Triglav (hoogste berg van Slovenië)
  • Het gebergte Pohorje
  • De bergketen Karawanken
  • Meer van Bled
  • Meer van Bohinj
  • Nationaal park Triglav

Toerisme

De toerisme in Slovenië wordt steeds belangrijker. Mensen gaan naar Slovenië voor de wintersport, cultuur, natuur en geneeskrachtige baden. Steeds meer mensen kiezen voor een vakantie in Slovenië. De meeste vakantiegangers en toeristen komen uit Italië, Duitsland, Kroatië, Engeland, Nederland en Rusland. De meeste mensen gaan naar de bergen, naar zee of naar de hoofdstad Ljubljana.

Onderwijs

De meeste mensen zijn hoogopgeleid in Slovenië. Minder dan 1% kan niet lezen en schrijven. Tot 15 jaar moet je verplicht en gratis primair onderwijs volgen. Secundair onderwijs duurt meestal 4 jaar. Sommige scholen geven studies voor een beroep of ze leiden leerlingen op voor de universiteit. Slovenië heeft 2 universiteiten, één in Ljubljana en één in Maribor. Er studeren ongeveer 50.000 studenten. Een universitaire opleiding duurt minimaal 4 jaar.

Verkeer en vervoer

Slovenië heeft veel autosnelwegen, namelijk een totale lengte van 15.000 kilometer. Naast het vervoer over de weg is het transport per trein erg belangrijk. Alle spoorlijnen bij elkaar hebben een lengte van 1200 kilometer.

Slovenië beschikt over 3 zeehavens. Er is er 1 in Koper, 1 in Izaola en 1 in Piran. Verder zijn er 3 internationale luchthavens: Ljubljana, Maribor en Portorož. Aerodrom Ljubljana is de grootste en verwerkt jaarlijks ruim 1 miljoen passagiers. De vliegvelden in Maribor en Portorož zijn vooral bestemd voor vrachtverkeer, toerisme en zakenvluchten. De Sloveense luchtvaartmaatschappij heet Adria Airways.

Fotogalerij

  • Lokatie in Europa

  • Satelietfoto

  • Vlag van Slovenië

  • Slovenië wapen.gif

    Wapen van Slovenië

  • Slovenië comwapen.gif

    Wapen van Slovenië in de communistische periode

Externe link


Flag of Europe.svg Europese Unie
Lidstaten:België · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Griekenland · Hongarije · Ierland · Italië · Kroatië · Letland · Litouwen · Luxemburg · Malta · Nederland · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Zweden
Ultraperifere gebieden:Frankrijk: Frans-Guyana · Guadeloupe · Martinique · Mayotte · Réunion · Saint-Martin
Portugal: Azoren · Madeira
Spanje: Canarische Eilanden
Kandidaat-lidstaten:Albanië · Bosnië en Herzegovina · Moldavië · Montenegro · Noord-Macedonië · Oekraïne · Servië · Turkije
Landen, afhankelijke gebieden en niet-erkende staten in Europa LocationEurope.png
Albanië · Andorra · Armenië · Azerbeidzjan · België · Bosnië en Herzegovina · Bulgarije · Cyprus · Denemarken · Duitsland · Estland · Finland · Frankrijk · Georgië · Griekenland · Hongarije · IJsland · Ierland · Italië · Kazachstan · Kroatië · Letland · Liechtenstein · Litouwen · Luxemburg · Malta · Moldavië · Monaco · Montenegro · Nederland · Noord-Macedonië · Noorwegen · Oekraïne · Oostenrijk · Polen · Portugal · Roemenië · Rusland · San Marino · Servië · Slovenië · Slowakije · Spanje · Tsjechië · Turkije · Vaticaanstad · Verenigd Koninkrijk · Wit-Rusland · Zweden · Zwitserland
Alle schuine landen liggen ook in een ander werelddeel.

Afhankelijke gebieden: Ålandseilanden · Faeröer · Gibraltar · Guernsey · Jan Mayen · Jersey · Man · Spitsbergen
Niet-erkende staten: Donetsk · Kosovo · Loegansk · Transnistrië · Tsjetsjenië

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Slovenië&oldid=572950"