Raad van State (Nederland)

De vergaderzaal van de Raad van State.

De Raad van State, afgekort RvS, adviseert de Nederlandse regering over voorgestelde wetten. De RvS is een ook een zogeheten bestuursrechter. Dit is een rechter die rechtspreekt over zaken tussen burgers en de overheid, waarbij problemen zijn ontstaan.

De Raad van State bestaat al sinds 1531 en is toentertijd opgericht door keizer Karel V. De Raad van State zit op het Paleis Kneuterdijk en op het Binnenhof in Den Haag.

Taken

Het logement van de Vijf Steden: De hoofdentree van de Raad van State

De Raad van State heeft een aantal taken. Als eerste geeft de Raad van State advies over voorgestelde wetten. De Raad van State kijkt of zo'n wet wel uitgevoerd kan worden en of de wet wel een goede wet is (ze kijken dus naar de kwaliteit). Ook moeten de wetten kloppen met de belangrijkste wet, namelijk de grondwet. De Raad van State kijkt of de grondwet wel wordt nageleefd in de nieuwe wet. Ook kijkt de Raad van State hierbij ook naar andere wetten en eventuele verdragen.

De Raad van State is ook een bestuursrechter. Een bestuursrechter behandeld zaken tussen de overheid en burgers. Vaak gaat het om zaken waar de burgers het niet eens zijn met overheid. Hierbij kan het bijvoorbeeld gaan om discriminatie of geweld. De Nationale Ombudsman verzameld ook deze zaken, maar is geen rechter. Die onderzoekt slechts de zaken en komt met een oordeel. Bij de Raad van State vind een rechtszaak plaats. Voor andere rechtszaken, van burger tot burger, moet men bij een (gewone) rechter wezen. Je gaat vaak niet gelijk naar de Raad van State toe, de Raad van State is immers de hoogste bestuursrechter van Nederland. Voor de meeste zaken gaat men eerst naar een lagere rechter.

Door deze twee hoofdtaken zijn er twee afdelingen binnen de Raad van State, namelijk Advisering en Bestuursrechtspraak.

Samenstelling

De Raad van State heeft 11 leden. De voorzitter van de Raad van State is altijd de koning(in). Eigenlijk zit hij/zij er alleen voor de sier. De vicepresident van de Raad van State heeft de werkelijke leiding. Samen met de voorzitters van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer behoort de vicepresident van de Raad van State tot de vaste adviseurs van het staatshoofd. Onder 11 leden vallen van de vicepresident, de koning en koningin Maxima. De leden van de het koningshuis hebben geen stem in de Raad van State. De overige 8 leden hebben vaak gewerkt in de rechtsspraak, de wetenschap of het openbaar bestuur. Als je lid wilt worden voor de afdeling Bestuursrechtspraak is een examen rechtswetenschappen nodig.

Naast deze 11 leden zijn er nog maximaal 50 staatsraden. Hier van mogen er maximaal 10 voor beide afdelingen werken. Deze staatsraden moeten kennis hebben van wetgeving, bestuur of rechtsspraak.