Puerto Rico

Uit Wikikids
Versie door Mike1023 (overleg | bijdragen) op 6 mei 2021 om 20:55 (nieuwe sleutel voor Categorie:Puerto Rico: " " met HotCat)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Gemenebest Puerto Rico
Commonwealth of Puerto Rico
Estado Libre Asociado de Puerto Rico

Flag of Puerto Rico.svgCoat of arms of Puerto Rico.svg Puerto Rico (orthographic projection).svg

Hoofdstad San Juan
Aantal inwoners 3.285.874 (2020)
Oppervlakte 8.870 km²
Regeringsvorm Unincorporated territory van de Verenigde Staten
President Joe Biden (sinds 2021)
Gouverneur Pedro Pierluisi (sinds 2021)
Godsdienst Katholiek (85%)
Taal Spaans (español)
Engels (English)
Munteenheid Amerikaanse dollar
Volkslied La Borinqueña
Nationale feestdag 4 juli
Landcode PRI
Portaal Portal.svg Verenigde Staten

Puerto Rico is een Amerikaans territorium in het Caribische Zee. Puerto Rico is geen zelfstandig land, maar behoort tot de Verenigde Staten. Het is echter geen staat van de Verenigde Staten, wat betekent dat ze niet in de Amerikaans Congres vertegenwoordigt zijn of in de presidentverkiezingen kunnen stemmen. Puerto Rico bevindt zich tussen de Dominicaanse Republiek en de Amerikaanse Maagdeneilanden. De hoofdstad is San Juan en men spreekt er zowel Spaans als Engels. Op Puerto Rico wonen zo'n 3,5 miljoen mensen.

Puerto Rico werd een kolonie van Spanje in 1493, nadat Christopher Columbus het eiland ontdekte. Toen werd het eiland Puerto Rico (Rijke haven) genoemd. Puerto Rico werd gebruikt door de Spanjaarden als doorvoerhaven van goederen uit de Spaanse koloniën in Latijns-Amerika en de handel in slaven. Tijdens de 19e eeuw begon zich een Puerto Ricaanse cultuur te ontwikkelen. Na de Spaans-Amerikaanse Oorlog van 1898 werd Puerto Rico overgedragen aan de Verenigde Staten. Pas in 1917 werden de inwoners van het eiland Amerikaans staatsburger. Veel Puerto Ricanen verhuisden naar het vasteland van de Verenigde Staten om werk te zoeken. In het midden van de vorige eeuw besloot de Amerikaanse regering te investeren in het eiland, waardoor er economische groei was. Tegenwoordig gaat het economisch slechter met het eiland. Al sinds de jaren 60 strijd Puerto Rico ervoor om een staat te worden.

Het eiland staat bekend om zijn orkanen, zijn medische industrie, Ricky Martin en Luis Fonsi.

Geschiedenis

Vóór Columbus

Puerto Rico werd lange tijd door de Taino's bewoond. Dit was een inheemse stammen, die familie waren van de Arowakken. Al sinds 2.000 v.Chr. werden de eilanden bewoond door hen. Toen Christoffel Columbus het eiland bereikte in 1493 leefden er tussen de 30.000 en 60.000 Taino's op het eiland.

Kolonie van Spanje

Columbus bereikte het eiland op 19 november 1493 en verklaarde Puerto Rico onderdeel van het Spaanse Rijk. Puerto Rico werd een belangrijk punt voor de verdere kolonisatie van Amerika door de Spanjaarden. Veel schepen kwamen namelijk eerst in Puerto Rico aan, waardoor Puerto Rico het knooppunt was tussen het Spanje en de Spaanse koloniën. Juan Ponce de León werd aangewezen als de eerste gouverneur van het eiland en liet het kasteel San Felipe del Morro in San Juan bouwen als basis.

Tijdens de Spaans-Engelse Oorlog in 1595 viel de Engelse zeeman Francis Drake Puerto Rico aan. San Juan wist stand te houden en bleef in Spaanse handen. In 1625 vielen de Nederlanders Puerto Rico aan als onderdeel van de Tachtigjarige Oorlog. De Nederlanders bombardeerden San Juan zwaar, maar alsnog wist de stad stand te houden. In 1797 deed de Brit Ralph Abercromby een nieuwe poging om Puerto Rico in te nemen, maar opnieuw faalde men. Ondertussen was een groot deel van de inheemse bevolking gestorven door ziektes die de Europeanen meenamen naar Puerto Rico. Een deel van de inwoners werd tot de slavernij gedwongen en moesten werken op de plantages van de Europeanen. Hier overleed ook een groot deel van de Tiano's. Later werden er daarom slaven uit Afrika gehaald. Op de plantages werd oorspronkelijk veel koffie verbouwd, maar later werd dit vervangen door tabak.

In het begin van de 19e eeuw kreeg Puerto Rico vertegenwoordiging in het Spaanse parlement. Toch was dit niet voor lang, aangezien de Spaanse koning al snel weer alle macht kreeg. Veel Puerto Ricanen wilden meer vrijheid, maar wezen vaak geweld af. De Puerto Ricanen wilden meer persoonlijke vrijheid, zelfbestuur en de afschaffing van de slavernij. Toch wilden de Puerto Ricanen ook onderdeel van Spanje blijven. In 1897 ging de Spaanse regering akkoord met een eigen regering voor Puerto Rico, maar dit duurde niet lang.

Amerikaans territorium

Een jaar later, in 1898, vielen de Verenigde Staten Puerto Rico. Dit was onderdeel van de Spaans-Amerikaanse Oorlog. Spanje verloor deze oorlog en moest o.a. Puerto Rico overdragen aan de Verenigde Staten. Toch beschouwden veel Puerto Ricanen de Verenigde Staten als een vrij land en de Amerikaanse soldaten werden verwelkomt. De Verenigde Staten gingen Puerto Rico beschouwen als kolonie, wat veel Puerto Ricanen afwezen. Hierdoor ontstonden er allerei politieke partijen, die vaak zelfbestuur of onafhankelijkheid wilden.

In 1950 stemde de Amerikaanse regering in met een wet die Puerto Rico het recht gaf een eigen grondwet te maken. De grondwet zorgde ervoor dat Puerto Rico meer zelfstandigheid kreeg en werd door de meerderheid van de bevolking goedgekeurd. Al eerder, in 1917, werden Puerto Ricanen Amerikaans staatsburger. Sommige Puerto Ricanen wilden meer en wilden dat Puerto Rico een Amerikaanse staat werd. Sinds de jaren 60 zijn hier al oproepen voor en verschillende presidenten hebben het voorgesteld. In 2017 en 2020 bleek uit een referendum dat een meerderheid voor het staatsschap is.

Geografie

Landschap

Het strand van Puerto Rico

Puerto Rico bestaat uit meerdere eilanden, waarvan Puerto Rico zelf het grootste eiland is. Daarnaast zijn er nog kleinere eilanden, zoals Vieques, Culebra, Mona, Desecheo en Caja de Muertos. Qua oppervlakte is Puerto Rico groter dan twee staten, namelijk Rhode Island en Delaware. Puerto Rico is ook een van de grotere eilanden in de Antillen. Na Cuba, Hispaniola en Jamaica is het het grootste eiland. Van het noorden naar het zuiden loopt een gebergte, genaamd La Cordillera Central. Cerro de Punta is het hoogste punt met 1.340 meter hoogte. Op Puerto Rico zijn 50 rivieren te vinden en 17 meren. Deze meeste rivieren ontspringen uit dit gebergte.


Grote steden

10 grootste steden van het land

San Juan 2015.jpg
San Juan
Weichert-Villaronga.jpg
Ponce

Nummer Stad Inwoners

Isla verde.jpg
Carolina
Centro Musical Criollo Jose Ignacio Quinton - Caguas Puerto Rico.jpg
Caguas

1 San Juan 395.326
2 Bayamón 208.116
3 Carolina 176.762
4 Ponce 166.327
5 Caguas 142.893
6 Guaynabo 97.924
7 Arecibo 96.440
8 Toa Baja 89.609
9 Mayagüez 89.080
10 Juana Díaz 79.897

Bevolking

Algemeen

75% van de Puerto Ricanen hebben Europese migratieachtergrond. Hun voorvaderen waren de Europese kolonisten die naar de eilanden kwamen of kwamen later uit Europa of de Verenigde Staten. 12% van de inwoners heeft een Afro-Amerikaanse achtergrond en hun voorvaderen waren de voormalige slaven op het eiland. Een kleiner aantal inwoners komt uit Azië of is inheems inwoner. De bevolking van Puerto Rico is aan het krimpen, doordat veel mensen verhuizen naar het vasteland van de Verenigde Staten. De meeste inwoners verhuizen naar de Amerikaanse Florida, waar een grote Puerto Ricaanse gemeenschap is. Toch verhuizen er ook mensen naar Puerto Rico. Zij komen vooral uit Haïti, de Dominicaanse Republiek, Cuba, de Amerikaanse Maagdeneilanden en veel Zuid-Amerikaanse landen. Puerto Rico wordt door hen gebruikt om de Verenigde Staten te bereiken.

Religie

De belangrijkste religie op Puerto Rico is de rooms-katholieke kerk, wat aanhang heeft onder 56% van de bevolking. De paus bezocht Puerto Rico in 1984. 33% van de bevolking gelooft in het protestantisme, dat door de Amerikanen naar Puerto Rico is gebracht. Over het aantal katholieken en protestanten op het eiland zijn overigens hele uiteenlopende cijfers. Daarnaast gelooft 3% in een ander geloof, zoals het boeddhisme, het jodendom of de islam. 8% van de bevolking hangt geen gelooft uit.

Taal

In Puerto Rico zijn er twee officiële talen, namelijk het Engels en het Spaans. De meeste Puerto Ricanen spreken Spaans als moedertaal. Spaans is hierdoor de taal die het meest in het dagelijks leven wordt gebruikt o.a. in de handel en in het onderwijs. Slechts 10% van de Puerto Ricanen heeft het Engels moedertaal, waarvan de meeste Spaans als tweede taal spreken. Het onderwijs op Puerto Rico vind bijna volledig in het Spaans plaats, net als de rechtsspraak. In het onderwijs wordt Engels geleerd als tweede taal, maar het niveau Engels is over het algemeen laag. De reden hiervoor is dat er weinig mensen op Puerto Rico op een hoog niveau Engels spreken. Hierdoor gingen projecten om Engelstalige scholen op Puerto Rico te stichten vaak niet door. Het Spaans dat op Puerto Rico gesproken wordt is wel door het Engels beïnvloed. Er zijn veel leenwoorden uit het Engels en uit het Taíno. Het Taíno is een taal die nu niet meer bestaat, dat door de oorspronkelijke inwoners van de eilanden werd gesproken. Taíno-woorden in het Puerto Ricaans Spaans worden vaak gebruikt voor natuurverschijnselen, planten en dieren. Een kleine minderheid op de eilanden spreekt daarnaast nog Frans als moedertaal.

Politiek

Staatsinrichting

Het parlementsgebouw van Puerto Rico

Puerto Rico is een unicorpated territory van de Verenigde Staten en hebben hierdoor niet de status als staat. De Verenigde Staten zijn hierdoor alleen verantwoordelijk voor de bescherming van het eiland in geval van oorlog en de vertegenwoordiging van Puerto Rico in het buitenland. Andere zaken, zoals gezondheidszorg, onderwijs en infrastructuur, regelt het territorium zelf. Puerto Rico heeft een eigen gouverneur, die gesteund wordt door een kabinet bestaande uit ministers. De huidige gouverneur van Puerto Rico is Pedro Pierluisi. De woning van de gouverneur van Puerto Rico is La Fortaleza in de hoofdstad San Juan.

Het parlement van Puerto Rico bestaat uit twee kamers:

  • Het huis van Afgevaardigden, bestaande uit 51 zetels.
  • De Senaat, bestaande uit 27 zetels.

Beide kamers worden gekozen door middel van verkiezingen. In Puerto Rico zijn er drie belangrijke politieke partijen; de New Progressive Party, de Popular Democratic Party en de Puerto Rican Independence Party. Alle drie de partijen hebben zowel leden die verbonden zijn met de Republikeinse als de Democratische Partij. In het Amerikaans Congres heeft Puerto Rico één lid zonder stemrecht. Dit mag wetten indienen, spreken en vragen stellen, maar mag niet stemmen.

Status in de Verenigde Staten

Puerto Rico is officieel een unincorporated territory van de Verenigde Staten. Dit betekent dat Puerto Rico geen onafhankelijk land is en geen Amerikaanse staat. Dit betekent dat Puerto Rico te maken heeft met de onduidelijk van de Amerikaanse wet. Hierdoor kunnen Puerto Ricanen niet stemmen in de Amerikaanse landelijke verkiezingen, maar hoeven in veel gevallen geen landelijke inkomstenbelasting te betalen. Sinds 1953 heeft het eiland te maken met zelfbestuur. Dit betekent dat Puerto Rico eigenlijk over meer dingen beslissen als staten. Een voorbeeld is het homohuwelijk. Na de uitspraak van het Amerikaans hooggerechtshof in 2015 werd het homohuwelijk in alle 50 staten en Washington D.C. legaal. De Amerikaanse territoria vallen echter buiten deze uitspraak. Puerto Rico heeft het homohuwelijk trouwens wel ingevoerd in een aparte stemming later dat jaar.

Over de huidige status van Puerto Rico is al wat jaren discussie. In 2016 werd een rondvraag gedaan. Daaruit bleek dat 29% van de Puerto Ricanen wil dat Puerto Rico een Amerikaanse staat wordt, 25% wil dat Puerto Rico zijn huidige status houdt en 20% wil dat Puerto Rico een onafhankelijk land wordt.

Puerto Rico Statehood Movement

Al sinds de jaren 60 is een beweging in Puerto Rico om van Puerto Rico een staat te maken. Door de jaren zijn er verschillende referenda gehouden. De opties hierbij waren het worden van een staat, onafhankelijkheid (een land worden) of de huidige status behouden. Vaak werd voor de laatste optie gekozen. Bij het laatste referendum in 2017 werd echter duidelijk dat een meerderheid van de Puerto Ricanen vóór staatschap was. Een van de redenen hiervoor was een orkaan die over het eiland heen was gegaan een paar jaar daarvoor. Puerto Rico kreeg toen geen financiële hulp van de Verenigde Staten, aangezien het geen staat was. Zowel de Democratische Partij als de Republikeinse Partij zijn voor de opname van Puerto Rico als staat. Puerto Rico zou als het een staat was, een swing state zijn. Dit zijn staten die zowel op Democraten als Republikeinen stemmen bij landelijke verkiezingen. Beide partijen maken dus kans in Puerto Rico. In 2020 werd een nieuw referendum gehouden, waarbij weer een kleine meerderheid voor staatschap was. Oud-presidenten Gerald Ford, Ronald Reagan, George H.W. Bush, Bill Clinton, George W. Bush en Barack Obama spraken zich uit vóór staatschap, terwijl oud-president Donald Trump tegen was. President Joe Biden riep op om Puerto Rico samen met Washington D.C. als staat op te nemen. In beide partijen zijn er zowel voor- als tegenstanders van staatschap voor Puerto Rico.

Tegenstanders vinden dat Puerto Rico geen staat moet worden. Redenen hiervoor zijn dat Puerto Rico nu meer dingen zelf mag beslissen en veel uitspraken van het Hooggerechtshof niet voor Puerto Rico gelden. Voorstanders wijzen erop dat Puerto Rico niet in het Amerikaans Congres vertegenwoordigt wordt en zij niet in landelijke verkiezingen kunnen stemmen. Zo kan het voorkomen dat Puerto Ricanen in het leger in een oorlog moeten meevechten, waar de inwoners van Puerto Rico niet over mee kunnen beslissen. Hoewel anno 2021 de wet om van Washington D.C. een staat te maken is geïntroduceerd, is er nog geen wetsvoorstel om van Puerto Rico een staat te maken.


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Puerto_Rico&oldid=665660"