Primaten: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(17 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
{{Werk}}{{Infobox dier
 +
{{Infobox dier
 
|Naam = Primaten
  
|Naam = Primaten
 
|Wetenschappelijke naam = Primates
  
|Wetenschappelijke naam = Primates
Regel 7: Regel 7:
 
|Leefgebied = Wereldwijd
  
|Leefgebied = Wereldwijd
 
|Leefomgeving = Aanvankelijk bossen, later ook elders
  
|Leefomgeving = Aanvankelijk bossen, later ook elders
−
|Familie =
+
|Behoort tot de = [[Zoogdieren]]
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
}}
  
}}
  +
'''Primaten''' of [[apen]] zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar [[mensapen]] en die zijn geëvolueerd naar de [[mens]]. Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van [[fossielen]] en tegenwoordig ook met [[DNA]] onderzoek. Menselijk DNA is ongeveer 98,4% ''identiek'' (hetzelfde) aan dat van [[Chimpansee|chimpansees]]. Wat veel mensen niet weten is dat ongeveer 1 tot 4% DNA bij West-Europeanen afkomstig van de [[Neanderthaler]] is. [[Aboriginals]] hebben ook 2,5% neanderthaler-DNA, maar ook nog 5% denisova-DNA.
−
'''Primaten''' zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar [[mensapen]] en die zijn geëvalueerd naar de [[mens]].
  
−
Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van [[fossielen]] en tegenwoordig ook [[DNA]] onderzoek. Wat veel mensen niet weten is dat de moderne mens (Homo sapiens sapiens) zo'n 2% van de genen van de [[Neanderthaler]] in zich hebben.
  
   
  +
Hoe de opeenvolging en aftakkingen van soorten precies is, is nog steeds een punt van discussie. Ook zijn er nog veel vragen hoe de soorten zich over de aarde verspreid hebben.
⚫
De stamboom is als volgt:
  
  +
  ⚫
De stamboom is (mogelijk) als volgt:
 
* Primaten
  
* Primaten
−
** Strepsirrhini (halfapen)
+
** Strepsirrhini ([[halfapen]])
 
** Haplorrhini (<small>Apen en spookdieren)</small>
  
** Haplorrhini (<small>Apen en spookdieren)</small>
−
*** Tarsiiformes (spookdiertjes en aantal alleen fossiel bekende families)
 +
*** Tarsiiformes ([[spookdiertjes]] en aantal alleen fossiel bekende families)
 
*** Anthropoidea (echte apen)
  
*** Anthropoidea (echte apen)
−
**** Platyrrhini ([[Breedneusaap|breedneusapen]])
 +
**** Platyrrhini (breedneusapen - [[Apen van de Nieuwe Wereld|apen van de Nieuwe Wereld]])
−
**** Catarrhini (smalneusapen)
 +
**** Catarrhini (smalneusapen)
−
***** Cercopithecoidea ([[apen]] van de Oude Wereld)
 +
***** Cercopithecoidea - [[Apen van de Oude Wereld|apen van de Oude Wereld]]
  +
***** Ceboidea
 
***** Hominoidea ([[mensapen]])
  
***** Hominoidea ([[mensapen]])
 
****** Hylobatidae ([[gibbons]])
  
****** Hylobatidae ([[gibbons]])
Regel 28: Regel 30:
 
== Mensapen ==
  
== Mensapen ==
 
[[Bestand:Homo splitter (deutsch)-2.PNG|miniatuur|De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar ''H. denisova'' zich van ''H. erectus'' afsplitste.]]
  
[[Bestand:Homo splitter (deutsch)-2.PNG|miniatuur|De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar ''H. denisova'' zich van ''H. erectus'' afsplitste.]]
−
De '''mensachtigen''' kunnen nader bekeken worden. Dan krijg je het volgende
 +
De '''mensachtigen''' kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven):
−
* [[Mensachtigen]] (Hominidae)
 +
* [[Mensapen]] (Hominidae)
 
** [[Ponginae]]
  
** [[Ponginae]]
−
*** [[Orang-oetans|Orang-oetan]] (''Pongo abelii'')
 +
*** [[Orang-oetans|Orang-oetan]] (''Pongo'')
−
**** Sumatraanse orang-oetan (''Pongo abelii'')
 +
**** [[Sumatraanse orang-oetan]] (''Pongo abelii'')
−
**** Borneose orang-oetan (''Pongo pygmaeus''), twee of drie ondersoorten
 +
**** [[Tapanuli-orang-oetan]] (''Pongo tapanuliensis'')
  +
**** [[Borneose orang-oetan]] (''Pongo pygmaeus''), twee of drie ondersoorten
 
** [[Homininae]]
  
** [[Homininae]]
 
*** [[Gorilla's]] (''Gorilla'')
  
*** [[Gorilla's]] (''Gorilla'')
Regel 48: Regel 51:
 
**** Mensen (''Homo'')
  
**** Mensen (''Homo'')
 
***** ''[[Homo ergaster]]'' †
  
***** ''[[Homo ergaster]]'' †
⚫
****** ''[[Homo floresiensis]]'' (Floresmens) †
  
 
****** ''Homo georgicus'' †
  
****** ''Homo georgicus'' †
 
****** ''[[Homo habilis]]'' †
  
****** ''[[Homo habilis]]'' †
 
****** ''[[Homo erectus]]'' †
  
****** ''[[Homo erectus]]'' †
−
****** ''[[Homo heidelbergensis]]'' (Heidelbergmens) †
 +
******* ''[[Homo floresiensis]]'' (Floresmens) †
−
****** ''[[Homo helmei]]'' †
 +
******* ''[[Homo heidelbergensis]]'' (Heidelbergmens) †
−
****** ''[[Homo naledi]]'' †
 +
******* ''[[Homo rhodesiensis]]'' (Rhodesiëmens) †
−
****** ''[[Neanderthaler|Homo neanderthalensis]]'' ([[Neanderthaler]]) †
 +
******* ''[[Homo helmei]]'' †
−
****** ''[[Homo denisova]]'' (Denisovamens) †
 +
******* ''[[Homo naledi]]'' †
−
****** ''[[Homo rhodesiensis]]'' (Rhodesiëmens) †
 +
******* ''[[Neanderthaler|Homo neanderthalensis]]'' ([[Neanderthaler]]) †
−
****** ''[[Homo rudolfensis]]'' †
 +
******* ''[[Homo denisova]]'' (Denisovamens) †
−
****** ''[[Homo sapiens]]'' (Moderne [[Mens]])
 +
******* ''[[Homo rudolfensis]]'' †
  ⚫
******* ''[[Homo sapiens]]'' (Moderne [[Mens]])
  +
Zie ook [[Evolutie van de mens|evolutie van de mens]].
 
[[Categorie:Zoogdieren]]
  
[[Categorie:Zoogdieren]]

Versie van 16 mrt 2023 16:23

Primaten
Primates

Primates - some families.jpg

Leefgebied Wereldwijd
Leefomgeving Aanvankelijk bossen, later ook elders
Behoort tot de Zoogdieren
Portaal Portal.svg Biologie

Primaten of apen zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar mensapen en die zijn geëvolueerd naar de mens. Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van fossielen en tegenwoordig ook met DNA onderzoek. Menselijk DNA is ongeveer 98,4% identiek (hetzelfde) aan dat van chimpansees. Wat veel mensen niet weten is dat ongeveer 1 tot 4% DNA bij West-Europeanen afkomstig van de Neanderthaler is. Aboriginals hebben ook 2,5% neanderthaler-DNA, maar ook nog 5% denisova-DNA.

Hoe de opeenvolging en aftakkingen van soorten precies is, is nog steeds een punt van discussie. Ook zijn er nog veel vragen hoe de soorten zich over de aarde verspreid hebben.

De stamboom is (mogelijk) als volgt:

Mensapen

De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar H. denisova zich van H. erectus afsplitste.

De mensachtigen kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven):

Zie ook evolutie van de mens.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Primaten&oldid=774487"