Primaten: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(21 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 7: Regel 7:
 
|Leefgebied = Wereldwijd
  
|Leefgebied = Wereldwijd
 
|Leefomgeving = Aanvankelijk bossen, later ook elders
  
|Leefomgeving = Aanvankelijk bossen, later ook elders
−
|Familie =
+
|Behoort tot de = [[Zoogdieren]]
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
|AfbeeldingLeefgebied =
 
}}
  
}}
  +
'''Primaten''' of [[apen]] zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar [[mensapen]] en die zijn geëvolueerd naar de [[mens]]. Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van [[fossielen]] en tegenwoordig ook met [[DNA]] onderzoek. Menselijk DNA is ongeveer 98,4% ''identiek'' (hetzelfde) aan dat van [[Chimpansee|chimpansees]]. Wat veel mensen niet weten is dat ongeveer 1 tot 4% DNA bij West-Europeanen afkomstig van de [[Neanderthaler]] is. [[Aboriginals]] hebben ook 2,5% neanderthaler-DNA, maar ook nog 5% denisova-DNA.
−
'''Primaten''' zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar [[mensapen]] en die zijn geëvalueerd naar de [[mens]].
  
   
  +
Hoe de opeenvolging en aftakkingen van soorten precies is, is nog steeds een punt van discussie. Ook zijn er nog veel vragen hoe de soorten zich over de aarde verspreid hebben.
  +
  +
De stamboom is (mogelijk) als volgt:
  +
* Primaten
  +
** Strepsirrhini ([[halfapen]])
  +
** Haplorrhini (<small>Apen en spookdieren)</small>
  +
*** Tarsiiformes ([[spookdiertjes]] en aantal alleen fossiel bekende families)
  +
*** Anthropoidea (echte apen)
  +
**** Platyrrhini (breedneusapen - [[Apen van de Nieuwe Wereld|apen van de Nieuwe Wereld]])
  +
**** Catarrhini (smalneusapen)
  +
***** Cercopithecoidea - [[Apen van de Oude Wereld|apen van de Oude Wereld]]
  +
***** Ceboidea
  +
***** Hominoidea ([[mensapen]])
  +
****** Hylobatidae ([[gibbons]])
  +
****** Hominidae ([[mensachtigen]])
  +
  +
== Mensapen ==
  +
[[Bestand:Homo splitter (deutsch)-2.PNG|miniatuur|De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar ''H. denisova'' zich van ''H. erectus'' afsplitste.]]
  +
De '''mensachtigen''' kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven):
  +
* [[Mensapen]] (Hominidae)
  +
** [[Ponginae]]
  +
*** [[Orang-oetans|Orang-oetan]] (''Pongo'')
  +
**** [[Sumatraanse orang-oetan]] (''Pongo abelii'')
  +
**** [[Tapanuli-orang-oetan]] (''Pongo tapanuliensis'')
  +
**** [[Borneose orang-oetan]] (''Pongo pygmaeus''), twee of drie ondersoorten
  +
** [[Homininae]]
  +
*** [[Gorilla's]] (''Gorilla'')
  +
**** Westelijke gorilla (''Gorilla gorilla'')
  +
***** Westelijke laaglandgorilla
  +
***** Cross Rivergorilla
  +
**** Oostelijke gorilla (''Gorilla beringei'')
  +
***** Oostelijke laaglandgorilla
  +
***** Berggorilla
  +
*** -
  +
**** Chimpansees (''Pan'')
  +
***** [[Chimpansee]] (''Pan troglodytes'')
  +
***** [[Bonobo]] of [[dwergchimpansee]] (''Pan paniscus'')
  +
**** Mensen (''Homo'')
  +
***** ''[[Homo ergaster]]'' †
  +
****** ''Homo georgicus'' †
  +
****** ''[[Homo habilis]]'' †
  +
****** ''[[Homo erectus]]'' †
  +
******* ''[[Homo floresiensis]]'' (Floresmens) †
  +
******* ''[[Homo heidelbergensis]]'' (Heidelbergmens) †
  +
******* ''[[Homo rhodesiensis]]'' (Rhodesiëmens) †
  +
******* ''[[Homo helmei]]'' †
  +
******* ''[[Homo naledi]]'' †
  +
******* ''[[Neanderthaler|Homo neanderthalensis]]'' ([[Neanderthaler]]) †
  +
******* ''[[Homo denisova]]'' (Denisovamens) †
  +
******* ''[[Homo rudolfensis]]'' †
  +
******* ''[[Homo sapiens]]'' (Moderne [[Mens]])
  +
Zie ook [[Evolutie van de mens|evolutie van de mens]].
 
[[Categorie:Zoogdieren]]
  
[[Categorie:Zoogdieren]]

Versie van 16 mrt 2023 16:23

Primaten
Primates

Primates - some families.jpg

Leefgebied Wereldwijd
Leefomgeving Aanvankelijk bossen, later ook elders
Behoort tot de Zoogdieren
Portaal Portal.svg Biologie

Primaten of apen zijn 60 miljoen jaar oud en die zijn geëvalueerd naar mensapen en die zijn geëvolueerd naar de mens. Onderzoekers zoeken nog steeds naar mogelijke voorgangers van de mens. Dit doen ze aan de hand van fossielen en tegenwoordig ook met DNA onderzoek. Menselijk DNA is ongeveer 98,4% identiek (hetzelfde) aan dat van chimpansees. Wat veel mensen niet weten is dat ongeveer 1 tot 4% DNA bij West-Europeanen afkomstig van de Neanderthaler is. Aboriginals hebben ook 2,5% neanderthaler-DNA, maar ook nog 5% denisova-DNA.

Hoe de opeenvolging en aftakkingen van soorten precies is, is nog steeds een punt van discussie. Ook zijn er nog veel vragen hoe de soorten zich over de aarde verspreid hebben.

De stamboom is (mogelijk) als volgt:

Mensapen

De dunne bruine lijn geeft de plaats aan waar H. denisova zich van H. erectus afsplitste.

De mensachtigen kunnen nader bekeken worden. Meer en meer gingen deze soorten rechtop lopen. Dan krijg je mogelijk het volgende ( † = uitgestorven):

Zie ook evolutie van de mens.

Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Primaten&oldid=774487"