Papoea-Nieuw-Guinea
| Onafhankelijke Staat Papoea-Nieuw-Guinea Independent State of Papua New Guinea
| |
|---|---|
| Hoofdstad | Port Moresby |
| Aantal inwoners | 9.122.994 (2021) |
| Oppervlakte | 462.840 km² |
| Regeringsvorm | Parlementaire monarchie |
| Koning | Charles III (sinds 2022) |
| Premier | James Marape (sinds 2019) |
| Godsdienst | Christendom (95,5%) Overig/geen (4,5%) |
| Taal | Engels (English) Hiri Motu (Hiri Motu) Tok Pisin (Tok Pisin) |
| Munteenheid | Kina |
| Volkslied | O arise all you sons of this land |
| Nationale feestdag | 16 september |
| Landcode | PNG |
.svg)
Papoea-Nieuw-Guinea is een land dat tot Oceanië behoord. Het land is sinds 1975 onafhankelijk. Het land ligt in het zuidwesten van de Stille Oceaan en omvat het oostelijk deel van Nieuw-Guinea, de Bismarck Archipelago, de Tobriand-eilanden, de Louisiade Archipalego en nog zo'n 600 andere kleine eilandjes. In deze relatief jonge staat worden meer dan 700 talen gesproken, waardoor het nationaal saamhorigheidsgevoel duidelijk minder is dan andere landen. Het land is echter wel een land met een ontwikkeling in de economie door de aanwezigheid van grote groepen hout en mineralen. Toch is nog steeds 4/5 van de beroepsbevolking bezig in de landbouw.
Landschap
Het oosten van Nieuw-Guinea bestaat uit een aantal bergketens die omgeven zijn door kustvlakten. Het hoogland in het noorden, waar veel aardbevingen voorkomen kent wel 40 actieve vulkanen. De hoogste top in het gehele land is de Mount Wilhelm (4694 meter). De kleinere eilanden zijn vaak ook erg bergachtig.
Weer en klimaat
Het klimaat op Papoea-Nieuw-Guinea is erg warm en vochtig. De jaarlijkse temperatuur is ongeveer 27°C en deze kan tot 15°C dalen in de nacht. Op het schiereiland van Port Moresby kan valt ongeveer 2000 mm regen per jaar. In het hooggebergte is dat 6000 mm. Dit is 9x zoveel als in Nederland.
Flora en fauna
Ongeveer driekwart van het land is bedekt met bos. Aan de kust en in de dalen van rivieren komen mangrovemoerassen voor. Het bosgebied bestaat over het algemeen uit tropisch regenwoud, waarin talloze bomen en planten groeien. Waar het minder regent is de boom- en grassavanne. De dieren zijn over het algemeen hetzelfde als in Australië. Er leven slechts 250 diersoorten in Nieuw-Guinea, maar dit zijn wel hele bijzondere. Maar liefst 38 van de 43 spectaculaire vogelsoorten leven hier. Ook leven er ratten, vleermuizen (vliegende honden) en kangaroes. In 2010 werd een bijzondere ontdekking gedaan: Wetenschappers ontdekten in het Foja-gebergte tientallen nieuwe insecten, vogels, reptielen en amfibieën. Hieronder zaten o.a. een kikker met een slurfje en een nieuwe gekkosoort.
Geschiedenis
Voor de 2e Wereldoorlog
De oudste bewoners van Papoea Nieuw Guinea zijn de dwergpapoea's die verwant waren aan de Negrito's op de Filippijnen. Zo'n 25.000 jaar geleden kwamen zij naar Papoea Nieuw Guinea vanuit Zuidoost-Azië. Ongeveer 8000 jaar geleden werden zij verdrongen door de huidige Papoea's. Zij hadden een donkere huidskleur en waren langer. De eerste Europeaan die voet zette op het westelijk deel van Papoea Nieuw Guinea was Unigo Ortiz de Retes, die het vernoemde naar het Afrikaanse Guinea Guinee. Het westen van Nieuw-Guinea werd Nederlands later omdat het bij het sultanaat Tidore behoorde dat onder Nederlands gezag stond. Pas in de 19e eeuw werd de oostkust ontdekt. Het noorden van de oostkust ging naar de Duitsers en het zuiden van de oostkust ging naar de Britten. Tijdens de 2e Wereldoorlog werd bijna heel Papoea Nieuw Guinea bezet door de Japanners.
Na de 2e Wereldoorlog
In 1950, na de oorlog, stelden de Australiërs plaatselijke bestuurraden in, die in '63 pas 1/3 van de eigen bevolking vertegenwoordigden. In '64 kreeg Papoea Nieuw Guinea zijn eerste zelfgekozen parlement met als meerderheid de oorspronkelijke bevolking. Aan het eind van de jaren '60 ontstonden de eerste politieke partijen. Bij de verkizingen van 1972 behaalden de partijen die voor onafhankelijkheid waren de overwinning. Op 1 december 1973 kreeg Papoea Nieuw Guinea zelfbestuur en op 16 december 1975 werd Papoea Nieuw Guinea onafhankelijk, maar onder de Birtse Kroon. Een van de partijen die zich hiertegen hadden verzet was de UP (United Party) die bang was dat het land door stedelijke groeperingen overheerst zou worden. Door het verschil in taal is er weinig saamhorigheid. In 1985 werd de noodtoestand die in 1980 ontstond doordat elke provincie een eigen bestuur kreeg afgezworen door de nationale regering.