Palladium (element): verschil tussen versies
(Aanvulling) |
|||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
| kookpunt = <!-- Kookpunt in celsius --> |
| kookpunt = <!-- Kookpunt in celsius --> |
||
}} |
}} |
||
| + | '''Palladium''' is een [[Chemisch element|chemisch element]] met het symbool '''Pd''' en [[atoomnummer]] 46 in het [[Periodiek Systeem]] van de [[scheikunde]]. Het is een zeldzaam en glanzend zilverwit metaal. |
||
== Voorkomen == |
== Voorkomen == |
||
| + | Erts afzettingen van palladium en andere platinagroep metalen (PGM's) zijn zeldzaam. De meest uitgebreide afzettingen zijn gevonden in de noriet-gordel van het Bushveld Igneous Complex dat het Transvaal Basin in [[Zuid-Afrika]] bedekt, het Stillwater Complex in [[Montana (staat)|Montana]], [[Verenigde Staten van Amerika|Verenigde Staten]]; het Sudbury Basin en Thunder Bay District van [[Ontario]], [[Canada]], en het Norilsk Complex in [[Rusland]]. Recycling (hergebruik) is ook een bron, meestal van afgedankte ''katalysatoren''. Doordat er veel toepassingen zijn, maar ook beperkte leveringsbronnen, resulteert dat in een hoge prijs. |
||
== Palladium in erts of mineraal == |
== Palladium in erts of mineraal == |
||
== Geschiedenis == |
== Geschiedenis == |
||
| + | Het [[metaal]] werd in 1803 ontdekt door de Engelse chemicus [[William Hyde Wollaston]]. Hij noemde het naar de [[Asteroïden gordel|asteroïde]] Pallas, die zelf vernoemd was naar het epitheton van de Griekse godin Athena, door haar verworven toen ze Pallas doodde . Palladium, [[platina]], [[rhodium]], [[ruthenium]], [[iridium]] en [[osmium]] vormen een groep elementen die de platinagroep metalen (PGM's) wordt genoemd. Al deze elementen hebben vergelijkbare chemische eigenschappen, maar palladium heeft het laagste smeltpunt en is het minst dicht. |
||
== Gebruik == |
== Gebruik == |
||
| + | Meer dan de helft van de voorraad palladium en zijn soortgenoot platina wordt gebruikt in katalysatoren, die maar liefst 90% van de schadelijke gassen in auto-uitlaatgassen (koolwaterstoffen, koolmonoxide en stikstofdioxide) omzetten in minder schadelijke stoffen ([[Stikstof (element)|stikstof]], [[koolstofdioxide]] en [[waterdamp]]). Palladium wordt ook gebruikt in elektronica, tandheelkunde, [[geneeskunde]], waterstofzuivering, chemische toepassingen, grondwaterbehandeling en [[Sieraad|sieraden]]. Palladium is een belangrijk onderdeel van brandstofcellen, die waterstof met zuurstof laten reageren om [[elektriciteit]], [[warmte]] en [[water]] te maken. |
||
=== Biologie === |
=== Biologie === |
||
Versie van 12 okt 2021 17:24
 |
Werk in uitvoering! Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt. Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren. De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel. Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken. |
|
Dit artikel is nog niet af. |
| Chemisch element | |
Geen afbeelding
beschikbaar | |
| Naam | Palladium |
Portaal  Scheikunde
| |
|---|---|
Palladium is een chemisch element met het symbool Pd en atoomnummer 46 in het Periodiek Systeem van de scheikunde. Het is een zeldzaam en glanzend zilverwit metaal.
Voorkomen
Erts afzettingen van palladium en andere platinagroep metalen (PGM's) zijn zeldzaam. De meest uitgebreide afzettingen zijn gevonden in de noriet-gordel van het Bushveld Igneous Complex dat het Transvaal Basin in Zuid-Afrika bedekt, het Stillwater Complex in Montana, Verenigde Staten; het Sudbury Basin en Thunder Bay District van Ontario, Canada, en het Norilsk Complex in Rusland. Recycling (hergebruik) is ook een bron, meestal van afgedankte katalysatoren. Doordat er veel toepassingen zijn, maar ook beperkte leveringsbronnen, resulteert dat in een hoge prijs.
Palladium in erts of mineraal
Geschiedenis
Het metaal werd in 1803 ontdekt door de Engelse chemicus William Hyde Wollaston. Hij noemde het naar de asteroïde Pallas, die zelf vernoemd was naar het epitheton van de Griekse godin Athena, door haar verworven toen ze Pallas doodde . Palladium, platina, rhodium, ruthenium, iridium en osmium vormen een groep elementen die de platinagroep metalen (PGM's) wordt genoemd. Al deze elementen hebben vergelijkbare chemische eigenschappen, maar palladium heeft het laagste smeltpunt en is het minst dicht.
Gebruik
Meer dan de helft van de voorraad palladium en zijn soortgenoot platina wordt gebruikt in katalysatoren, die maar liefst 90% van de schadelijke gassen in auto-uitlaatgassen (koolwaterstoffen, koolmonoxide en stikstofdioxide) omzetten in minder schadelijke stoffen (stikstof, koolstofdioxide en waterdamp). Palladium wordt ook gebruikt in elektronica, tandheelkunde, geneeskunde, waterstofzuivering, chemische toepassingen, grondwaterbehandeling en sieraden. Palladium is een belangrijk onderdeel van brandstofcellen, die waterstof met zuurstof laten reageren om elektriciteit, warmte en water te maken.
Biologie
Veiligheid
Toepassingen
Plaats in het periodiek systeem
| Periodiek systeem | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||