Oude Griekenland

Iemand vindt dat de inhoud van dit artikel ingevoegd zou moeten worden in Griekse oudheid. Als de tekst wordt ingevoegd, wordt dit artikel een doorverwijzing.

De akropolis van Athene is in de tijd van het oude Griekenland gebouwd.

Het oude Griekenland bestond lang geleden, in de Oudheid, tijd van de Oude Grieken, uit allerlei staatjes. Die staatjes werden stadstaten genoemd. Die stadstaten hadden allemaal dezelfde taal en godsdienst, maar ze hadden eigen wetten, geld en goden. Iedere stadstaat of streek had zijn eigen munten. Die verschillende munten gaven soms nog wel eens problemen bij het handelen.

Hoe werd een stadstaat bestuurd? Iedere stadstaat (polis) had zijn eigen bestuur. Het bestuur maakte de wetten. Alle mannen van de polis konden in het bestuur komen, maar dan moesten ze wel gekozen worden. Dus ook arme mannen hadden een kansje. Vrouwen, slaven, kinderen en buitenlanders mochten niet stemmen of meebeslissen. Als er iets besloten moest worden, kwam men bijeen op het agora (marktplein). Daar werd dan gestemd.

Het woord "democratie" komt van het Grieks. "Demos = volk", "cratie = beslist". Democratie is dus een bestuursvorm waarbij (de meerderheid) van het volk beslist. Alleen waren dat in de Griekse tijd alleen maar mannen. Gemiddeld werd er om de 9 dagen een algemene vergadering gehouden, waarbij zo'n 5.000 of 6.000 mannen aanwezig waren.Het bestuur van de polis kon dus allerlei wetsvoorstellen doen. Maar soms waren de mensen ontevreden, omdat bijvoorbeeld het stadsbestuur een verkeerde beslissing had genomen. Dan bestond er een maniertje om iemand uit het bestuur weg te stemmen. Dit systeem heet het "ostracisme". Alle stemmende mannen mochten op een potscherf de naam van een bestuurslid krassen. Alle potscherven ("ostraca") werden geteld. De naam die het meeste voorkwam, moest de stadstaat voor 10 jaar verlaten.

Het paard van Troje.

Het democratische systeem veranderde langzaam. Om alles nog eerlijker (democratischer) te maken, veranderde Cleisthenes rond 500 v. Christus het democratische systeem van Athene. Athene en het land dat er omheen ligt, werd Attika genoemd. Cleisthenes verdeelde Attika in 30 dorpen (=demes). Er waren 3 soorten dorpen: 10 dorpen aan de kust (kustdemes), 10 grote dorpen (stadsdemes) en 10 plattelandsdorpen (binnenlandse demes). Deze 30 dorpen werden verdeeld in groepjes van 3. Steeds 1 kustdemes, 1 stadsdemes en 1 binnenlandse demes bij elkaar. Zo'n groepje van 3 werd een "stam" genoemd. Er waren dus 10 stammen.

Uit iedere stam werden 50 mensen gekozen. Deze 50 mensen kwamen in de "raad van 500" Als je in de Raad van 500 zat, kon je belangrijke taken krijgen.

De Griekse samenleving

In een rijk Grieks gezin werkte alleen de man buitenshuis. De vrouw bleef thuis. Eigenlijk leefden ze apart. De vrouwen hadden een eigen vrouwenkamer in huis. Daar mocht geen man komen. Ook was er een groot leeftijdsverschil. Rijke meisjes vanaf 12 jaar gingen al trouwen met een man die veel ouder was, ongeveer 25 tot 30 jaar. Waarom deed men dat ?

• De eerste reden was dat men in het oude Griekenland niet oud werd. Een vrouw moest gemiddeld 6 kinderen krijgen, want veel kinderen stierven jong. Uiteindelijk bleven er van die 6 ongeveer 2 leven. Dit was net genoeg om te zorgen dat het Griekse volk niet uit stierf.
• De tweede reden is simpel: als je trouwt met een meisje, kun je dat meisje nog van alles leren zoals de man het graag wilde hebben.
• De derde reden is een beetje egoïstisch van de mannen: Als de man op leeftijd was (ongeveer 50 jaar) kon de man steeds minder.

De wiskundige Pythagoras, van de Stelling van Pythagoras.

Maar hij had nog een jonge vrouw van ongeveer 35 en die kon wel voor hem zorgen. Dus er waren geen bejaardenhuizen nodig!

Het vrouwenvertrek heette het gynaekonitis. Hier kwamen vrouwen bij elkaar om te werken (weven), te kletsen met hun vriendinnen of hun kinderen dingen te leren. Griekse vrouwen bleven veel in huis. De mannenkamer heette de Andron. De mannen lagen op banken en nodigden vrienden uit om te kletsen en te drinken. Slavinnen zorgden voor het drinken en de hapjes. In het midden stond een vat met wijn. De wijn werd vaak vermengd met water. Kleine lampjes brandden op olijfolie. De meeste Grieken gingen bij zonsondergang naar bed.

Een slaaf (links) droeg een korte tuniek. Vrouwen hadden vaak heel lang haar, behalve als ze slavinnen waren.Voor het huwelijk droeg ze het in krullen, maar na het huwelijk stak ze het op. Rijke vrouwen droegen veel gouden en zilveren sieraden, vooral oorbellen, armbanden en ringen. Ook mannen droegen ringen aan hun vingers. Man en vrouw knoopte hun chiton (kleding) vast of het werd bij hun middel bijeengehouden door een gordel.

Een kind met arme ouders had het best zwaar. Het moest al op 6-jarige leeftijd meehelpen op het land en kon niet naar school. Als het heel slecht ging, kon de vader hem besluiten te verkopen als slaaf. Op 12-jarige leeftijd werden kinderen gezien als volwassenen. Jongens en meisjes brachten hun speelgoed dan naar de tempel en lieten het daar achter als offers aan de god Apollon en zijn tweelingzus Artemis. Veel kinderen stierven jong, omdat men niet wist wat belangrijk was om je gezond te houden. De kinderen hadden soms tijd om te spelen en speelden dan bekende spelletjes, zoals tollen, met poppen, met rammelaars, tikkertje, blindemannetje, hoepelen, met dobbelstenen, raadselspelletjes en er werden balspelen gespeeld. De bal werd gemaakt van een varkensblaas. Sommige kinderen hadden huisdieren, zoals honden, katten en hazen.

Rijke jongens gingen vanaf hun zevende jaar naar school. Ze werden vaak gebracht en gehaald door een slaaf. In de klas zaten maar 8 of 9 jongens. Ze leerden lezen, schrijven en rekenen. Ze gebruikten voor het rekenen steentjes en een abacus. 's Middags kregen ze geen les, maar gym.