Orde van de Kousenband

Wapens van de meest Edele Orde van de Kousenband

De meest Edele Orde van de Kouseband is een orde van ridderlijkheid opgericht door Eduard III van Engeland in 1348. Het is de hoogste ridderorde in de Britse eer systeem, in voorrang alleen overklast door de Victoria Cross en George Cross. De Orde van de Kousenband is opgedragen aan het beeld en de armen van Sint-Joris, de beschermheilige van Engeland .

Benoemingen zijn naar eigen goeddunken van de soeverein (vorst) en zijn meestal een erkenning van een nationale bijdrage, voor openbare dienst of voor persoonlijke dienst aan de soeverein. Het lidmaatschap van de orde is beperkt tot de huidige soeverein, Elizabeth II van het Verenigd Koninkrijk en telt niet meer dan 24 levende leden of Metgezellen. Zij kan (nu) dus bepalen wie de orde van haar krijgt ('naar het genoegen van Hare Majesteit'). De orde omvat ook overtollige ridders en dames (bijvoorbeeld leden van de Britse koninklijke familie en buitenlandse vorsten).

Het embleem van de orde is een soort riem, de kousenband, met daarop het motto Honi soit qui mal y pense (Midden-Frans: "Schaam hem die er kwaad over denkt") in gouden letters. Leden van de orde dragen het bij ceremoniële gelegenheden. Ook mogen ze het symbool van de 'riem' als bijstuk dragen in hun wapen. Van de leden wordt verwacht dat zij trouw zijn aan de soeverein van de Orde.

Omdat het een Engelse ridderorde is, zijn het vooral Engelsen die de orde ooit hebben gekregen (zie lijst op Wikipedia).

De order kent verschillende klassen: Ridder/Dame (Knight or Lady of the Garter), Koninklijke Ridder/Dame, Vreemde ridder/dame.

Legende van de oorsprong

Verschillende legendes verklaren de oorsprong van de Orde. De meest populaire is de "Gravin van Salisbury", wier kousenband naar verluidt van haar been is gegleden terwijl ze aan het dansen was op een hofbal in Calais. Toen de omringende hovelingen gniffelden (zachtjes lachen), pakte de koning de kousenband op en gaf het haar terug, uitroepend: "Honi soit qui mal y pense!" ('Schaam hem die er kwaad over denkt!'), dit is de zin die het motto is geworden van de orde. De vroegste geschreven versie van dit verhaal komt echter uit de jaren 1460. Het werd toen gezien als een onderdeel van vrouwelijk ondergoed. In feite was de kousenband ten tijde van de oprichting van de Orde in het midden van de 14e eeuw voornamelijk een kledingstuk voor mannen. Het moet worden gezien als teken van hoffelijkheid en bescherming, maar ook als symbool voor de band die de vorst heeft met degene aan wie hij/zij de orde uitrijkt.

Bekende dragers uit de Nederlanden en Nederland

• 1468 Karel de Stoute van Bourgondië
• 1489 Maximiliaan I van het Heilige Roomse Rijk
• 1503 Filips I van Castilië
• 1611 Willem van Oldenbarnevelt, zoon van Johan van Oldenbarnevelt
• 1612 Maurits van Oranje
• 1627 Frederik Hendrik van Oranje-Nassau
• 1645 Willem II van Oranje-Nassau
• 1653 Willem III van Oranje-Nassau
• 1733 Willem IV van Oranje-Nassau
• 1752 Willem V van Oranje-Nassau
• 1814 Willem I der Nederlanden
• 1882 Willem III der Nederlanden
• 1944 Wilhelmina der Nederlanden
• 1958 Juliana der Nederlanden
• 1989 Beatrix der Nederlanden
• Op 17 juni 2019 is Koning Willem-Alexander der Nederlanden toegetreden tot de Orde