Oostenrijk: verschil tussen versies

Uit Wikikids
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
(→‎Bronnen: Paar gebruikte bronnen toegevoegd, gebruik voornamelijk het boek van Koppensteiner)
Regel 61: Regel 61:
   
 
==Bevolking==
 
==Bevolking==
  +
===Algemeen===
  +
Oostenrijk heeft meer dan 8 miljoen inwoners en dit aantal stijgt nog steeds. Het land heeft wel te maken met een afnemend [[geboortecijfer]] en een stijgend [[sterftecijfer]]. Net als ieder Europees land heeft Oostenrijk ook te maken met [[vergrijzing]]. De stijging van het inwonersaantal heeft voornamelijk te maken met [[immigratie]]. Oostenrijk heeft sinds 1945 aan zo'n twee miljoen inwoners onderdak geboden. Dit waren voornamelijk migranten uit Oost-Europa voor en na de val van het communisme en vluchtelingen uit [[Joegoslavië]] in de jaren 90. Oostenrijk is een populair land voor migranten uit Oost-Europa, omdat de lonen er hoger liggen en Oostenrijk erg dicht in de buurt ligt. Op hun beurt leven er meer dan 500.000 Oostenrijkers buiten Oostenrijk. Zij wonen voornamelijk in andere Europese landen en de Verenigde Staten.
  +
 
===Bevolkingsgroepen===
 
===Bevolkingsgroepen===
  +
In Oostenrijk is 99% van de bevolking ook Oostenrijks. In het land wonen een aantal bevolkingsgroepen, die er al eeuwen wonen. Sinds 1976 worden deze inwoners ook erkend door de overheid en hebben bepaalde rechten qua taal. Deze bevolkingsgroepen zijn de Slovenen in [[Karintië]], de Kroaten en Hongaren in het [[Burgenland]], de Tsjechen en Slowaken in Wenen en [[Opper-Oostenrijk]] en een groep [[Roma]] en [[Sinti]], die door heel Oostenrijk verspreid leven. Deze groepen worden door de Oostenrijkse regering erkend als oorspronkelijke minderheden. Ze hebben vaak radio- en televisiezenders en scholen in hun eigen taal. Roma en Sinti worden pas sinds 1995 door de regering erkend en hebben nog altijd te maken met discriminatie.
  +
  +
Oostenrijk heeft sinds 1945 veel te maken gehad met immigratie vanuit Oost-Europa, voornamelijk uit Hongarije, Polen en [[Tsjecho-Slowakije]]. De meeste van deze migranten reisden echter door naar andere Europese landen of de Verenigde Staten. Ook veel Joden uit de [[Sovjet-Unie]] kwamen naar Oostenrijk om vervolgend door te reizen naar [[Israël]]. Sinds de jaren negentig steeg de immigratie in Oostenrijk erg door de oorlogen in Joegoslavië, de val van het communisme in Oost-Europa en de uittreding tot de Europese Unie. De meeste arbeidsmigranten van het land kwamen uit [[Turkije]] en tegenwoordig heeft het land veel migranten opgenomen uit Syrië, Irak en Afghanistan.
  +
  +
Het land is nog steeds qua immigratie erg conservatief. Dit bleek tijdens de [[Europese migrantencrisis]] van 2015, waarin in heel Oostenrijk demonstraties waren tegen het opnemen van vluchtelingen. Hoewel veel arbeidsmigranten "veroostenrijkst" zijn, wordt in het land nog steeds door veel mensen vreemd opgekeken wanneer een twee mensen van een compleet andere cultuur een relatie met elkaar hebben. Veel Oostenrijkers zijn trots op hun land en willen het beschermen tegen immigratie, wat ook de reden is dat veel Oostenrijkers kritisch staan tegenover immigratie van buiten Europa. Overigens is Oostenrijk één van de landen in de EU met het hoogste percentage immigranten, maar het overgrote deel hiervan komt uit Duitsland en andere buurlanden.
   
 
===Taal===
 
===Taal===
  +
De officiële taal van Oostenrijk is het [[Duits]], dat door 98% van de bevolking wordt gesproken. Het Duits dat in Oostenrijk wordt gesproken verschilt qua dialect met dat van Duitsland en vooral van Zwitserland. Het grootste verschil zit in de uitspraak, dat erg lijkt op het [[Beiers]]. Het Beiers en Oostenrijks-Duits zijn overigens volgens de meeste hetzelfde dialect, maar in Oostenrijk bestaat er officiële schrijfwijze van woorden die aansluit bij het dialect. In vergelijking met het standaard-Duits wordt in het Oostenrijks-Duits de [[klemtoon]] in [[leenwoord]]en vaak anders gelegd en wordt de verbindings-S in samenstellingen vaker gebruikt. Overigens bestaan er ook typisch Oostenrijkse woorden. Waar een [[aardappel]] in Duitsland ''Kartoffel'' wordt genoemd, heet deze in Oostenrijk ''Erdapfel''. Ook wordt gehakt ''Fachierte'' in plaats van ''Hackfleisch'' genoemd en heet een tomaat ''Paradeiser'' in plaats van ''Tomate''. Het verschil tussen het standaard-Duits en Oostenrijks-Duits is ongeveer zo groot als tussen het standaard-Nederlands en Vlaams.
  +
  +
Oostenrijk heeft diverse minderheidstalen, die als officieel worden gezien. Het [[Sloveens]] en [[Kroatisch]] zijn beide officiële minderheidstalen. In beide talen zijn er scholen en radiozenders opgericht. In de gebieden waar de talen wordt gesproken werkt de overheid in zowel Duits als de minderheidstalen. Het [[Hongaars]] probeert de laatste jaren om ook deze status te krijgen. Hoewel er onderwijs en media in het Hongaars zijn, is het Hongaars geen bestuurstaal. Het [[Slowaaks]] en [[Tsjechisch]] worden tegenwoordig enkel door een kleine groep inwoners in voornamelijk Wenen gesproken. [[Roma]] wordt tevens door de overheid erkend en de overheid moet de taal beschermen, maar het is geen bestuurstaal. De grootste migrantentaal is het [[Turks]]. Qua vreemde talen zijn het [[Engels]] en in mindere mate het [[Frans]], het [[Spaans]] en het [[Russisch]] populair. De meeste Oostenrijkers kunnen Engels als tweede taal.
   
 
===Geloof===
 
===Geloof===

Versie van 30 apr 2020 11:35

Under construction icon-red.svg Werk in uitvoering!
Aan dit artikel wordt de komende uren of dagen nog gewerkt.
Belangrijk: Laat dit sjabloon niet langer staan dan nodig is, anders ontmoedig je anderen om het artikel te verbeteren.
De maximale houdbaarheid van dit sjabloon is twee weken na de laatste bewerking aan het artikel.
Kijk in de geschiedenis of je het artikel kunt bewerken zonder een bewerkingsconflict te veroorzaken.
Toelichting: Aangezien er heel veel goede artikelen zijn over Oostenrijk, ga ik het artikel uitbreiden.
Under construction icon-red.svg
Dit artikel is nog niet af.
Over dit artikel en/of onderwerp bestaat er ook een portaal! Klik hier om het portaal te bekijken!
Republiek Oostenrijk
Republik Österreich

Oostenrijkse vlagOostenrijks wapen
EU-Austria.svg

Hoofdstad Wenen
Aantal inwoners 8.979.894 (2022)
Oppervlakte 83.871 km²
Regeringsvorm Federale parlementaire republiek
Bondspresident Alexander Van der Bellen (sinds 2017)
Bondskanselier Karl Nehammer (sinds 2021)
Godsdienst Christendom (69%)
Geen religie (22%)
Islam (7,9%)
Overig (1,1%)
Taal Duits (Deutsch)
Munteenheid Euro
Volkslied Land der Berge, Land am Strome
Nationale feestdag 26 oktober
Landcode AUT
Portaal Portal.svg Oostenrijk

Oostenrijk is een land in centraal Europa en grenst aan Zwitserland, Duitsland, Tsjechië, Slowakije, Hongarije, Italië, Slovenië en de ministaat Liechtenstein. De hoofdstad van Oostenrijk is Wenen en de belangrijkste rivier is de Donau, die belangrijk is voor scheepsvaart.

Oostenrijk heeft een lange geschiedenis en is gedurende geschiedenis verschillende keren van bestuursvorm veranderd. Het adellijk huis Habsburg heeft eeuwen over het keizerrijk Oostenrijk geregeerd. Vanaf 1867 was Oostenrijk samen met Hongarije en enkele andere landen verenigd in het land Oostenrijk-Hongarije. Oostenrijk-Hongarije viel echter in 1918 uiteen als gevolg van de Eerste Wereldoorlog. Dit betekende de afschaffing van de monarchie en het invoeren van de republiek. Tussen 1938 en 1945 was Oostenrijk onderdeel van Nazi-Duitsland. Na de Tweede Wereldoorlog was Oostenrijk opgedeeld in vier bezettingszones, maar Oostenrijk werd in 1955 weer onafhankelijk als land. Oostenrijk is sinds 1995 onderdeel van de Europese Unie en in het land wordt sinds 2002 met de euro betaald.

Oostenrijk is net als Zwitserland neutraal. Het Duits is de officiële taal van het land. Oostenrijk is een populaire vakantiebestemming voor de wintersport. Het land ligt in de Alpen en kent veel skipistes en routes voor langlaufen. Daarnaast staat Oostenrijk bekend om haar natuur en oude steden, zoals Salzburg en Wenen. Het land staat in de kunstwereld bekend om haar componisten, zoals Mozart, Haydn en Schubert. Het land staat ook bekend om haar gerechten, zoals de apfelstrudel, de Sachertorte en de schnitzel.


Geschiedenis

Zie Geschiedenis van Oostenrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Oostenrijk is door veel verschillende volken en vorstenhuizen overheerst. Zo waren er eerst de Romeinen, Hunnen, Longobarden, Ostrogoten, Beieren en Franken. Oostenrijk werd daarna een markgraafschap dat werd geregeerd door het huis Babenberg. Daarna werd het een hertogdom geregeerd door verschillende vorstenhuizen. Daarna werd het een aartshertogdom geregeerd door het huis Habsburg. Oostenrijk werd steeds machtiger en de aartshertogen hadden veel invloed. Na Napoleon werd Oostenrijk een keizerrijk nog steeds geregeerd door het huis Habsburg. Later werd het een dubbelmonarchie Vraagteken2.png genaamd Oostenrijk-Hongarije. Toen Oostenrijk-Hongarije samen met Duitsland de Eerste Wereldoorlog had verloren werd het een rommeltje. Tijdelijk kwam er het republiek Duits-Oostenrijk dat na het verdrag van Saint-German werd opgevolgd door het Eerste Oostenrijkse Republiek. Toen Oostenrijk tijdens de Anschluss bij het Groot-Duitse Rijk werd gevoegd heette het de Ostmark. Toen de Tweede Wereldoorlog was afgelopen werd Oostenrijk verdeeld in bezettingszone's Vraagteken2.png. Dat waren gebieden die werden bestuurd door de Sovjet-Unie, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten. In 1955 werden die bezettingszone's opgeheven en Oostenrijk werd weer onafhankelijk als het maar neutraal zou blijven (dat betekent dat het nooit partij zou mogen kiezen in een oorlog). Tijdens de Koude Oorlog koos het land partij (hoewel dat eigenlijk niet mocht) voor het Westen. In 1995 ging het horen bij de Europese Unie en in 2002 ging het betalen met de euro.

Geografie

Landschap

De hoogste berg van Oostenrijk is de Gross Glockner en deze is 3.798 meter hoog. De Gross Glockner is één berg in een hele bergketen die de Alpen heet. Driekwart van Oostenrijk ligt in de Alpen. Een belangrijke inkomstenbron van Oostenrijk is dan ook toerisme, van alle wintersporters die in Vorarlberg, Tirol en Salzburg gaan wintersporten.

Klimaat

Natuur

Oostenrijk is met 38% bos een van de bosrijkste landen van Europa. De begroeiing van de berghellingen verschilt door de temperatuurverschillen. Tot 800 meter zijn er veel akkers en weiden, boven de 800 meter loofbomen en nog wat hoger veel naaldwouden. De boomgrens wordt bereikt na 1800 meter hoogte. Daarboven beginnen de Alpenweiden (Matten). In de winter liggen de weiden onder de sneeuw, maar in de lente verschijnt een zeer gevarieerde begroeiing met felle kleuren.

Grootste steden

Zie ook de lijst van steden en plaatsen in Oostenrijk.

De enige steden in Oostenrijk met meer dan 250.000 inwoners zijn Wenen en Graz, Wenen is veruit de grootste stad van het land.

   Naam Deelstaat Bevolking       Naam Deelstaat Bevolking
1 Wenen Wenen 1.651.437 11 Steyr Opper-Oostenrijk 39.340
2 Graz Stiermarken 250.099 12 Wiener Neustadt Neder-Oostenrijk 39.208
3 Linz Opper-Oostenrijk 189.343 13 Feldkirch Vorarlberg 31.458
4 Salzburg Salzburg 150.269 14 Bregenz Vorarlberg 28.933
5 Innsbruck Tirol 117.180 15 Leoben Stiermarken 25.804
6 Klagenfurt Karinthië 91.044 16 Wolfsberg Karinthië 25.301
7 Wels Opper-Oostenrijk 58.862 17 Klosterneuburg Neder-Oostenrijk 24.797
8 Villach Karinthië 57.925 18 Baden bei Wien Neder-Oostenrijk 24.502
9 Sankt Pölten Neder-Oostenrijk 49.869 19 Krems Neder-Oostenrijk 23.713
10 Dornbirn Vorarlberg 44.809 20 Traun Opper-Oostenrijk 23.470

Zie ook:

Bevolking

Algemeen

Oostenrijk heeft meer dan 8 miljoen inwoners en dit aantal stijgt nog steeds. Het land heeft wel te maken met een afnemend geboortecijfer en een stijgend sterftecijfer. Net als ieder Europees land heeft Oostenrijk ook te maken met vergrijzing. De stijging van het inwonersaantal heeft voornamelijk te maken met immigratie. Oostenrijk heeft sinds 1945 aan zo'n twee miljoen inwoners onderdak geboden. Dit waren voornamelijk migranten uit Oost-Europa voor en na de val van het communisme en vluchtelingen uit Joegoslavië in de jaren 90. Oostenrijk is een populair land voor migranten uit Oost-Europa, omdat de lonen er hoger liggen en Oostenrijk erg dicht in de buurt ligt. Op hun beurt leven er meer dan 500.000 Oostenrijkers buiten Oostenrijk. Zij wonen voornamelijk in andere Europese landen en de Verenigde Staten.

Bevolkingsgroepen

In Oostenrijk is 99% van de bevolking ook Oostenrijks. In het land wonen een aantal bevolkingsgroepen, die er al eeuwen wonen. Sinds 1976 worden deze inwoners ook erkend door de overheid en hebben bepaalde rechten qua taal. Deze bevolkingsgroepen zijn de Slovenen in Karintië, de Kroaten en Hongaren in het Burgenland, de Tsjechen en Slowaken in Wenen en Opper-Oostenrijk en een groep Roma en Sinti, die door heel Oostenrijk verspreid leven. Deze groepen worden door de Oostenrijkse regering erkend als oorspronkelijke minderheden. Ze hebben vaak radio- en televisiezenders en scholen in hun eigen taal. Roma en Sinti worden pas sinds 1995 door de regering erkend en hebben nog altijd te maken met discriminatie.

Oostenrijk heeft sinds 1945 veel te maken gehad met immigratie vanuit Oost-Europa, voornamelijk uit Hongarije, Polen en Tsjecho-Slowakije. De meeste van deze migranten reisden echter door naar andere Europese landen of de Verenigde Staten. Ook veel Joden uit de Sovjet-Unie kwamen naar Oostenrijk om vervolgend door te reizen naar Israël. Sinds de jaren negentig steeg de immigratie in Oostenrijk erg door de oorlogen in Joegoslavië, de val van het communisme in Oost-Europa en de uittreding tot de Europese Unie. De meeste arbeidsmigranten van het land kwamen uit Turkije en tegenwoordig heeft het land veel migranten opgenomen uit Syrië, Irak en Afghanistan.

Het land is nog steeds qua immigratie erg conservatief. Dit bleek tijdens de Europese migrantencrisis van 2015, waarin in heel Oostenrijk demonstraties waren tegen het opnemen van vluchtelingen. Hoewel veel arbeidsmigranten "veroostenrijkst" zijn, wordt in het land nog steeds door veel mensen vreemd opgekeken wanneer een twee mensen van een compleet andere cultuur een relatie met elkaar hebben. Veel Oostenrijkers zijn trots op hun land en willen het beschermen tegen immigratie, wat ook de reden is dat veel Oostenrijkers kritisch staan tegenover immigratie van buiten Europa. Overigens is Oostenrijk één van de landen in de EU met het hoogste percentage immigranten, maar het overgrote deel hiervan komt uit Duitsland en andere buurlanden.

Taal

De officiële taal van Oostenrijk is het Duits, dat door 98% van de bevolking wordt gesproken. Het Duits dat in Oostenrijk wordt gesproken verschilt qua dialect met dat van Duitsland en vooral van Zwitserland. Het grootste verschil zit in de uitspraak, dat erg lijkt op het Beiers. Het Beiers en Oostenrijks-Duits zijn overigens volgens de meeste hetzelfde dialect, maar in Oostenrijk bestaat er officiële schrijfwijze van woorden die aansluit bij het dialect. In vergelijking met het standaard-Duits wordt in het Oostenrijks-Duits de klemtoon in leenwoorden vaak anders gelegd en wordt de verbindings-S in samenstellingen vaker gebruikt. Overigens bestaan er ook typisch Oostenrijkse woorden. Waar een aardappel in Duitsland Kartoffel wordt genoemd, heet deze in Oostenrijk Erdapfel. Ook wordt gehakt Fachierte in plaats van Hackfleisch genoemd en heet een tomaat Paradeiser in plaats van Tomate. Het verschil tussen het standaard-Duits en Oostenrijks-Duits is ongeveer zo groot als tussen het standaard-Nederlands en Vlaams.

Oostenrijk heeft diverse minderheidstalen, die als officieel worden gezien. Het Sloveens en Kroatisch zijn beide officiële minderheidstalen. In beide talen zijn er scholen en radiozenders opgericht. In de gebieden waar de talen wordt gesproken werkt de overheid in zowel Duits als de minderheidstalen. Het Hongaars probeert de laatste jaren om ook deze status te krijgen. Hoewel er onderwijs en media in het Hongaars zijn, is het Hongaars geen bestuurstaal. Het Slowaaks en Tsjechisch worden tegenwoordig enkel door een kleine groep inwoners in voornamelijk Wenen gesproken. Roma wordt tevens door de overheid erkend en de overheid moet de taal beschermen, maar het is geen bestuurstaal. De grootste migrantentaal is het Turks. Qua vreemde talen zijn het Engels en in mindere mate het Frans, het Spaans en het Russisch populair. De meeste Oostenrijkers kunnen Engels als tweede taal.

Geloof

In Oostenrijk hebben veel mensen ook een geloof. 73,6% van de Oostenrijkers is rooms-katholiek. Ook is 4,7% protestant, 4,2% moslim, 3,5% andere geloven en 12% was atheïst. Er zijn twee katholieke kerkprovincie. De Kerkprovincie Salzburg en de Kerkprovincie Wenen. Verder zijn er ook nog een aantal kleinere bisdommen. Toen de reformatie kwam werden duizenden Oostenrijkers protestant, maar onder druk van de katholieke contrareformatie werden de meeste toch weer katholiek. Tegenwoordig zijn er steeds minder gelovigen in Oostenrijk, alleen de moslims worden talrijker.

Bestuurlijke indeling

Oostenrijk is verdeeld in deelstaten (Duits: Bündeslander). Deelstaten zijn anders dan provincies omdat ze meer beslissingen zelf mogen nemen dan provincies dat mogen. Oostenrijk heeft de volgende deelstaten:

De kleinste deelstaat is Wenen. Deelstaten worden bestuurd door een gouverneur.

Kunst en cultuur

Kunst en architectuur

Der Kuss (1907-1908) van Gustav Klimt is te zien in de Österreichische Galerie Belvedere in Wenen.

Oostenrijk is erg ontwikkeld in de kunsten en speelde lange tijd een belangrijke rol in Europa. Veel kunstenaren namen inspiratie uit Frankrijk, Italië en Duitsland. Een aantal belangrijke kunstenaars waren verenigd in de Wiener Secession. Voorbeelden van deze kunstenaars zijn de schilders Gustav Klimt, Otto Friedrich en Max Kurzweil en de architecten Otto Wagner en Joseph Maria Olbrich. Veel van hun werk is vooral in Wenen te vinden, waar de groep ook werkte. Wagner ontwierp bijvoorbeeld veel belangrijke gebouwen, zoals de gebouwen langs de Karlplatz en veel stations voor de Weense metro. Gustav Klimt wordt meestal gezien als de internationaal bekendste kunstschilder van het land. In zijn schilderijen verwerkte Klimt veel bladgoud en maakte vooral portretten van vrouwen. Zijn schilderij Der Kuss is wereldberoemd.

Friedensreich Hundertwasser is één van de bekendste moderne kunstenaars van Oostenrijk. Hundertwasser was één van de voorvechters voor een bouwwijze die zowel voor mens als natuur goed was. In zijn gebouwen gebruikte hij veel kleur, organische vormen (geen muur is recht) en veel planten. In sommige gebouwen komen er letterlijk bomen uit muren en zijn er ramen in allerlei vormen.

Muziek

Wolfgang Amadeus Mozart is één van de bekendste componisten ter wereld.

Oostenrijk heeft een grote invloed gehad op de klassieke muziek. Veel bekende componisten waren Oostenrijker of woonden in Oostenrijk. De bekendste Oostenrijkse componist is waarschijnlijk Wolfgang Amadeus Mozart, die al op zeer jonge leeftijd muziek speelde en werken componeerde. Mozart wordt samen met Joseph Haydn en de Duitser Ludwig van Beethoven (die lange tijd in Oostenrijk woonde) tot de Eerste Weense School behoorde. Andere klassieke Oostenrijkse componisten zijn Franz Schubert en Johann Strauss. Rond 1900 ontstond de Tweede Weense School; bestaande de modernere componisten Arnold Schoenberg, Alban Berg en Anton Webern.

Oostenrijkse muziek is niet enkel klassieke muziek, ook heeft het land zich op modern vlak ontwikkeld. Een bekend nummer uit Oostenrijk is Mariandl (1947) dat door Maria Andergast en Hans Lang gezongen werd. In de jaren tachtig was de zanger Falco erg populair met zijn nummer Rock me Amadeus en in de jaren negentig DJ Ötzi met Anton aus Tirol.

Oostenrijk heeft twee maal het Eurovisiesongfestival gewonnen; de eerste keer was Udo Jürgens in 1966 met Merci chérie en de tweede keer was Conchita Wurst in 2015 met Rise like a phoenix.

Bezienswaardigheden

Oostenrijk is een geliefd vakantieland, vooral skivakanties, maar ook voor stedentrips en cultuurreizen. Het land heeft ook vele bezienswaardigheden. Tien Oostenrijkse monumenten en natuurgebieden staan op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Dit zijn:

Andere bekende monumenten die niet op de Werelderfgoedlijst staan zijn de abdij van Melk, de waterval Krimmler Wasserfälle, de dom van Gurk, de Seegrotte en diverse ijsgrotten.

Eten en drinken

Een aantal apfelstrudels

De Oostenrijkse keuken kent veel gelijkenissen met de Duitse keuken en invloeden van de Hongaarse, Italiaanse, Franse keuken en de keuken van de Balkanlanden. Toch zijn er gerechten die als typisch Oostenrijks beschouwd worden. De schnitzel is hier een voorbeeld van. Het is een gerecht dat bestaat uit gefrituurd vlees dat wordt platgeslagen en gepaneerd. Er bestaan diverse soorten schnitzels, zoals de Wienerschnitzel en de Jägerschnitzel. Een ander bekend stuk Oostenrijks vlees is de tafelspitz.

In Oostenrijk is het erg normaal om naar een koffiehuis te gaan. Oostenrijk heeft een diverse koffiecultuur. Bij de koffie wordt meestal ook een gebakje of andere zoetigheid gegeten. De apfelstrudel, de sachertorte, kaiserschmarren en germknödel komen tevens ook uit Oostenrijk. Een doosje met Mozartkugels, balvormige chocolaadjes, wordt vaak door toeristen meegenomen als souvenir. Wijn en bier worden in heel Oostenrijk gemaakt en daarvoor zijn er ook verschillende soorten van te vinden.

Media

Het gebouw van de Österreichischer Rundfunk

Oostenrijk staat al jaren in de top 10 van landen met de meeste persvrijheid. De Österreichischer Rundfunk is de staatsomroep van het land. De omroep heeft vijf televisiezenders en drie radiozenders. Daarnaast heeft de omroep nog televisie- en radiozenders voor iedere deelstaat en het gebied Zuid-Tirol. Samen met de Zwitserse en Duitse omroepen heeft de Oostenrijkse omroep een internationale Duitstalige zender uit en de omroep werkt samen met de omroepen van diverse Slavische landen. Naast de staatszenders zijn er commerciële zenders, maar deze zijn veel kleiner.

De Kronen Zeitung is één van de grootste kranten ter wereld. Per dag lezen 2,68 miljoen mensen de krant, waardoor de Neue Kronen-Zeitung veruit de grootste krant van Oostenrijk is. Andere kranten zijn Heute, Kurier en de Wiener Zeitung. Daarnaast zijn er nog verschillende kleinere kranten voor de deelstaten en steden.

Politiek

Bondspresident en regering

De huidige regering van Oostenrijk onder bondskanselier Sebastian Kurz

Oostenrijk is een republiek en heeft daarom een president als hoofd van het land. Net als Duitsland wordt de president van Oostenrijk Bondspresident (Duits: Bundespräsident) genoemd. De bondspresident heeft enkel een ceremoniële functie. Dit betekent dat de bondspresident net als de koning in Nederland en België geen werkelijke macht heeft. De bondspresident wordt gekozen in rechtstreekse verkiezingen elke zes jaar. De verkiezingen bestaan uit twee ronden, waarin de tweede rond gaat tussen de twee populairste kandidaten van de eerste ronde. In principe kan elke meerderjarige Oostenrijker aan de verkiezingen meedoen, behalve als je lid bent van het voormalige Keizerlijke Huis Habsburg. De huidige bondspresident van Oostenrijk is Alexander Van der Bellen (sinds 2017) namens Die Grunen - Die Grune Alternative.

De bondskanselier van Oostenrijk heeft meer macht dan de bondspresident. De functie van bondskanselier is vergelijkbaar met die van minister-president en is de leider van de Oostenrijkse regering. De bondskanselier wordt benoemd door de bondspresident. In principe kan hij iedereen aanwijzen, maar hij moet rekeninghouden met wie de meerderheid in het parlement heeft. Hierdoor wordt meestal iemand uit de grootste partij in het parlement gekozen. Er is geen bevestiging van het parlement nodig, maar het parlement kan wel de bondskanselier ontslaan. De huidige bondskanselier van Oostenrijk is Sebastian Kurz (sinds 2020) namens de Oostenrijkse Volkspartij. Kurz is de jongste bondskanselier die het land ooit gehad heeft.

Parlement

Het Parlementsgebouw in Wenen is de vergaderplaats van beide kamers van het parlement. Sinds 2017 zijn de twee echter verplaatst naar de Hofburg, vanwege een renovatie, die t/m 2021 gaat duren.

Het Oostenrijkse parlement bestaat uit twee kamers:

  • De Nationale Raad (Nationalrat) bestaat uit 183 leden, die worden gekozen in rechtstreekse verkiezingen voor een periode van vier jaar.
  • De Bondsraad (Bundesrat) bestaat uit 61 leden, die worden gekozen door de deelstaten van een periode van vier jaar.

De Bondsraad stemt als tweede over de wetten en heeft veel minder macht dan de Nationale Raad. De Bondsraad kan bijvoorbeeld geen wetten maken of aanpassen en mag alleen in bepaalde gevallen tegenstemmen, in tegenstelling tot de Nationale Raad.

Oostenrijk heeft na de verkiezingen van 2019 vijf belangrijke partijen. De drie grootste partijen van Oostenrijk zijn de Sociaaldemocratische Partij van Oostenrijk, de christendemocratische Oostenrijkse Volkspartij en de rechts-populistische Vrijheidspartij van Oostenrijk. Die Grunen en het liberale NEOS behoren tot de kleinere partijen. De huidige meerderheid wordt gevormd door de Oostenrijkse Volkspartij met Die Grunen.

Neutraliteit

In de Vienna International City in Wenen zit een kantoor van de Verenigde Naties sinds 1967 gevestigd.

Oostenrijk is net als buurlanden Zwitserland en Liechtenstein neutraal. Bij het staatsverdrag van 1955 heeft Oostenrijk gezworen voor eeuwig neutraal te zijn. Dit was ook één van de redenen waarom Oostenrijk relatief laat bij de Europese Unie kwam en treedt het land niet toe tot de NAVO. Op militair gebied heeft Oostenrijk een leger dat het eigen grondgebied mag verdedigen. Het land zal echter niet meedoen aan buitenlandse missies of landen aanvallen. De neutraliteit heeft ervoor gezorgd, dat de Verenigde Naties een kantoor in Wenen hebben.

De neutraliteit zorgt er tevens voor dat Oostenrijk niet echt conflicten heeft met andere landen. Het land heeft een klein conflict met Italië over het gebied Zuid-Tirol. Dit gebied hoort bij Italië, maar wordt hoofdzakelijk door Oostenrijkers bewoond. Oostenrijk heeft dit een tijdje geclaimd, maar tegenwoordig heeft het besloten met Italië samen te werken en Euregio te starten bestaande uit Zuid-Tirol de deelstaat Tirol. Oostenrijk kan het goed vinden met alle buurlanden. Oostenrijkers beschouwen de Duitse deelstaat Beieren als hun beste vriend, aangezien de Beierse en Oostenrijkse cultuur erg gelijk is en in de gebieden in hetzelfde dialect spreken.

Verkeer en Vervoer

Lijst van Oostenrijkse autosnelwegen

Als je wil rijden op de wegen in Oostenrijk aan moet je een tolvignet kopen. Een soort sticker die je op je auto moet plakken. Doordat er zo veel bergen zijn zijn sommige wegen in de winter ondergesneeuwd, die worden dan afgesloten. De officiële onderhouder van de wegen is ASFiNAG. Er is wel 133.361 kilometer aan wegen! Ook is er rond de 6024 kilometer aan spoor voor de treinen. Er zijn ook 6 luchthavens: Luchthaven Wenen, Luchthaven Linz, Luchthaven Graz, Luchthaven Klagenfurt, Luchthaven Salzburg en Luchthaven Innsbruck. De belangrijkste luchtvaartmaatschappij is Austrian Airlines. Natuurlijk zijn er ook talloze gondels, stoeltjesliften en kabelbanen voor wintersporters.

Economie

Landbouw

Industrie

Diensten en toerisme

Internationale handel

Nationale symbolen

Vlag en wapen

Zie ook de artikelen vlag van Oostenrijk en wapen van Oostenrijk
De vlag
Het wapen

De nationale vlag van Oostenrijk bestaat uit drie horizontale strepen. De buitenste strepen zijn rood en de middelste streep in wit. De kleuren rood - wit - rood vormen ook de nationale kleuren van het land. De kleuren worden al eeuwen in Oostenrijk gebruikt, maar huidige vlag werd pas officieel vastgesteld in 1918.

Het wapen van Oostenrijk komt uit 1920 en toont een zwarte adelaar. De adelaar heeft een belangrijke functie in Oostenrijk en Duitsland en verwijst naar het Heilige Roomse Rijk. In de poten houdt de adelaar een hamer en sikkel. Dit staat niet symbool voor het communisme, maar voor de bevrijding van de monarchie. Vóór 1920 hield de adelaar namelijk de rijksscepter en rijksappel vast (twee adellijke symbolen). Tussen 1934 en 1945 hield de adelaar echter niets vast, maar sinds 1945 zijn de hamer en sikkel weer toegevoegd.

Volkslied

Zie Land der Berge, Land am Strome voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het volkslied van Oostenrijk is "Land der Berge, Land am Strome" (Nederlands: Land van bergen, land aan de rivier). De melodie is gemaakt door Wolfgang Amadeus Mozart. Het lied is sinds 1946 het officiële volkslied van het land. In de tijd dat Oostenrijk een keizerrijk was, was de Kaiserhymne het officiële volkslied. Hierna zijn er verschillende volksliederen geweest.

Fotogalerij

Bronnen

  • Gieseking, B. & Preindl, E.L. (2017). Van het Keizerlijk Slot Schönbrunn tot de Sprookjeskastelen van Hundertwasser. Uitgeverij: Medienvertrieb GesmbH.
  • Leidig, M. & Zoech, I (2014). Wenen. Uitgeverij: Capitool Compact.
  • (de) Koppensteiner, J. (2018). Österreich. Ein landeskundliches Lesebuch. Uitgeverij: Praesens.
  • (en) Austria. CIA World Factbook. Website: www.cia.gov
  • (en) World heritage in Austria. UNESCO. Website: whc.unesco.org.


Afkomstig van Wikikids , de interactieve Nederlandstalige Internet-encyclopedie voor en door kinderen. "https://wikikids.nl/index.php?title=Oostenrijk&oldid=610952"